Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij hun gratis software wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste programma’s van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Snelle viewer

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Google Picasa is ter ziele. Afgezien van de catalogusfunctie van dit programma is ook de ingebouwde ‘fotoviewer’ niet meer beschikbaar. Als je Windows 10 gebruikt, ben je overgeleverd aan de standaard-app Photos. Deze app start op veel systemen net iets te langzaam en dat is vervelend. Honeyview is een goed alternatief. Het programma toont snel een grote voorbeeldweergave als je op een fotobestand dubbelklikt. Vervolgens kun je onder andere door je afbeeldingen bladeren, ze roteren of een diavoorstelling starten. Ondanks de vele functies is Honeyview toch overzichtelijk. Honeyview ondersteunt alle bekende afbeeldingsindelingen. Puntje van aandacht: wees alert tijdens de installatie; zo voorkom je ongewenste extra’s. Na de installatie dien je in Windows 10 aan te geven dat je Honeyview wilt gebruiken als standaardprogramma om je foto’s te bekijken. Ga via Windows-toets+I naar de instellingen en kijk bij Systeem / Standaard-apps / Fotoviewer. Kies hier voor Honeyview. Je kunt deze aanpassing altijd weer ongedaan maken.

©PXimport

Tip 02: Sneltoetsen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Een programma als Clavier+ zou eigenlijk overbodig moeten zijn: de functies zouden gewoon in Windows zelf moeten zitten … Clavier+ kan sneltoetsen koppelen aan acties. Je kunt met Clavier+ toetscombinaties instellen om bijvoorbeeld een programma te starten, standaard tekst te typen of een map te openen. Klinkt ingewikkeld? We raden je aan om even met het programma te experimenteren, dan merk je snel dat Clavier+ je veel tijd en muisklikken bespaart. Naast het starten van programma’s, mappen openen en het automatiseren van teksten kun je ook websites laten open door Clavier+. Zo kun je bijvoorbeeld met Ctrl+M de website https://mail.google.com laten openen.

Je kunt de acties die je instelt met Clavier+ overal in Windows gebruiken of koppelen aan een specifiek programma. Standaard heeft Clavier+ al enkele sneltoetsen voor je ingesteld. Zo open je met Windows-toets+N het kladblok en plaats je met Windows-toets+Shift+E het euroteken.

©PXimport

Tip 03: CCleaner-kloon

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Eusing Cleaner voldoet aan de omschrijving ‘beter slim gepikt dan slecht verzonnen’. Het programma lijkt een kloon van CCleaner, een van de meest populaire schoonmaakprogramma’s. We bespreken Eusing Cleaner omdat het programma regelmatig op internet wordt genoemd vanwege goede prestaties. Een paar onderzoekjes op een testsysteem wijzen anders uit. Eusing Cleaner is goed in staat om tijdelijke bestanden te verwijderen uit bijvoorbeeld je browsers of achtergebleven restjes van installaties, maar CCleaner doet dit beter. Zo spoorde Eusing Cleaner ruim 2 GB op aan overbodige bestanden, terwijl CCleaner bijna 8 GB aan ruimtevreters kon vinden. Eusing Cleaner start wel iets sneller dan CCleaner en is, mede omdat de functies beperkter zijn, overzichtelijker dan ‘het origineel’.

De hoge moeilijkheidsgraad van deze tip heeft niets te maken met de gebruiksvriendelijkheid, maar geldt voor alle schoonmaakprogramma’s in het algemeen. Omdat Eusing Cleaner ook je register kan opschonen (en dat is nooit zonder risico!) is enige voorzichtigheid geboden. Kijk goed welke onderdelen je laat opschonen en laat instellingen en/of schoonmaakroutines die je niet kent met rust.

©PXimport

Tip 04: Weg ermee!

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Soms lukt het niet om een bestand te verwijderen via Windows Verkenner. De toegang wordt geweigerd of je krijgt een andere foutmelding. Als je DeadLock achter de hand houdt, is het probleem snel opgelost. Gebruik de rechtermuisknop op het DeadLock-icoontje om het programma te starten met administrator-rechten. Gebruik Open / File(s) of Open / Folder en voeg bestanden (of een map) toe die je niet kunt verwijderen. In het menu Edit kun je aangeven welke acties je wilt toepassen. Verwijderen doe je met Remove. Gebruik Unlock als je alleen blokkades wilt opheffen. Met Ownership kun je rechten overnemen. Dit laatste is handig om bijvoorbeeld bestanden uit een oude back-up toegankelijk te maken. Deze truc kun je ook toepassen als je geen toegang krijgt tot bestanden op een externe schijf die er met een andere computer zijn opgezet.

Let op: gebruik DeadLock altijd met je aandacht erbij en uitsluitend op eigen bestanden. Laat mappen en bestanden van programma’s en je besturingssysteem met rust.

©PXimport

Tip 05: Processor

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Windows probeert je processorkracht te verdelen onder alle programma’s die je open hebt. Programma’s waarmee je actief werkt hebben meer prioriteit dan iets dat op de achtergrond draait. Als je een iets oudere computer hebt en vindt dat programma’s traag reageren, kun je Project Mercury proberen. Project Mercury past je computerinstellingen dusdanig aan dat je, als het goed is, merkt dat programma’s sneller en soepeler werken.

Project Mercury heeft geen installatie nodig. Start het programma via Windows Verkenner met het bestand Mercury.exe. Project Mercury wordt actief in je systeemvak. Vanuit hier kun je de instellingen bekijken en aanpassen.

Als je systeem al optimaal werkt, kun je Project Mercury negeren. Een systeem van een paar jaar oud kan profijt hebben van Project Mercury.

©PXimport

Tip 06: Kopieerhulp

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je bestanden kopieert of verplaatst met Windows Verkenner, krijg je een schermpje waarin de voortgang wordt getoond. Sinds Windows 10 is de controle over je kopieer/verplaats-actie verbeterd, maar voor wie nog meer controle wil is er Copy Handler. Geef tijdens de installatie aan dat Copy Handler automatisch mag starten, dan kun je altijd over de mogelijkheden beschikken. Bij het kopiëren van weinig bestanden merk je bijna niets van Copy Handler. Als je veel (grote) bestanden kopieert of verplaatst, zie je rechtsonder in beeld het Copy Handler-statusvenster. Hierin kun je je actie pauzeren, afbreken of hervatten. Dit is vooral handig als je met veel (grote) bestanden werkt op ‘trage’ opslagmedia als een externe schijf, usb-stick of NAS.

Voor de gemiddelde computergebruiker is Copy Handler misschien te veel van het goede. Moet je echter veel kopiëren of verplaatsen? Dan kan Copy Handler handig zijn. Naast een versie die je kunt installeren is er een draagbare versie die je direct vanaf een usb-stick of externe schijf kunt draaien.

©PXimport

Tip 07: Gevarenanalyse

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Heb je het vermoeden dat er iets niet in de haak is met je computer, maar kan je beveiligingssoftware niets vinden? Dan kun je RunPE Detector proberen. Het programma kijkt welke programma’s er actief zijn. Er wordt een lijst getoond. Hierin zie je om welk programma het gaat, waar ze geladen worden, de omschrijvingen, bestandslocaties en versienummers. Klik op Runscan om een controle uit te voeren op alle actieve programma’s. Er wordt gezocht naar eventuele aanpassingen die er niet horen te zijn. Als dit wel het geval is, verschijnen de verdachte processen in het tabblad Malicious applications location.

RunPE Detector biedt geen permanente bescherming en is dus geen vervanging van je bestaande beveiligingsprogramma. Wel is RunPE Detector een handige aanvulling om te zien of je onderbuikgevoel terecht is.

©PXimport

Tip 08: Takenpiloot

Geschikt voor: macOS, Windows 7, 8(.1), 10

Als je programma’s of opdrachten wilt automatiseren, kun je in Windows 10 terecht bij Taken plannen. Geef deze opdracht in je startmenu voor alle instellingen. De taakplanner is uitgebreid, maar niet voor iedereen overzichtelijk. Dit laatste is Task Till Dawn wel. Als je bijvoorbeeld een programma automatisch wilt laten starten met je computer, kun je dit snel instellen met Task Till Dawn. We nemen Project Mercury (zie tip 5) als voorbeeld. Project Mercury heeft geen installatieprocedure en wordt standaard niet automatisch opgestart. Klik op New task en geef de taak een naam, bijvoorbeeld Project Mercury. Wijs het bestand Mercury.exe aan met Select. Open het tabblad Schedule en geef aan wanneer het programma moet starten. Stel een tijd, dag of combinatie hiervan in. Met Execute when application starts zorg je ervoor dat de taak direct wordt gestart met Task Till Dawn. Omdat Task Till Dawn automatisch start met Windows, wordt je taak op dat moment ook actief.

©PXimport

Tip 09: Bestanden op slot

Geschikt voor: macOS Linux, Windows 7, 8(.1), 10

Er zijn veel oplossingen om bestanden te versleutelen met encryptie, waarvan de meeste nogal ingewikkeld zijn. Het programma S.S.E. File Encryptor heeft alleen een lastige naam, maar is zeer eenvoudig te gebruiken. Start het programma en geef twee keer een wachtwoord op. Sleep bestanden waarop je een wachtwoord wilt zetten via Windows Verkenner naar het S.S.E. File Encryptor-venster. De bestanden worden direct onleesbaar gemaakt. De originele bestanden blijven behouden, het programma maakt kopieën. Een bestand als foto.jpg krijgt na de ‘encryptiebehandeling’ de bestandsnaam foto.jpg.enc. Aan de toevoeging ‘enc’ zie je dat het bestand is beveiligd. Als je foto.jpg.enc opnieuw naar het S.S.E. File Encryptor-venster sleept, wordt het originele bestand opnieuw aangemaakt.

Er zijn meerdere versies van S.S.E. File Encryptor. Voor Windows heb je de download nodig met de toevoeging ‘GUI’. Installatie is niet nodig. Haal het zip-bestand (SSEFileGUI_Windows.zip) binnen, pak het uit en start het programma met SSEFileEnc.exe. Let op: versleutel alleen persoonlijke bestanden; laat de mappen van Windows en je programma’s met rust.

©PXimport

Tip 10: Losse notities

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Wie af en toe iets krabbelt op een geeltje, is ongetwijfeld bekend met Plaknotities (sticky notes) van Windows 10. Een goede handleiding van deze ‘digitale geeltjes’ vind je hier. Als je functies mist in Plaknotities, vind je deze terug in PNotes.NET. PNotes.NET is de grote broer van PNotes van dezelfde makers, let dus op welke versie je binnenhaalt. PNotes.NET biedt uiteraard de standaard geeltjes, maar ook synchronisatie, wachtwoordbeveiliging, encryptie en meer. Ook kun je notities ‘programmeren’ en op een bepaald tijdstip laten verschijnen. De synchronisatie is handig als je bijvoorbeeld op meerdere computers werkt of in een kleine kantooromgeving zoekt naar een manier om ‘kladjes’ snel te delen. De vele opties hebben één nadeel: vooral als je net met PNotes.NET begint, zijn de vele instellingen overweldigend.

©PXimport

Tip 11: Snel installeren

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Er zijn veel manieren om programma’s te installeren. Just-Install heeft een hoog ‘nerd’-gehalte omdat de installatie niet wordt gestart via een website, maar vanaf de opdrachtprompt. Allereerst moet je Just-Install op je systeem zetten. Ook dit gaat met een commando. Open een opdrachtprompt als administrator via Windows-toets+X. Geef de opdracht msiexec.exe /i http://go.just-install.it gevolgd door Enter. Dit is eenmalig. Vanaf nu kun je met speciale commando’s nieuwe programma’s installeren en updaten. Met de opdracht just-install teamviewer installeer je TeamViewer op je systeem. Met de toevoeging 7zip, dropbox, google-chrome en firefox installeer je de gelijknamige programma’s. Kijk op de website van de makers voor een volledig overzicht van alle programma’s die je met Just-Install kunt installeren. Ten tijde van schrijven waren dit er al meer dan honderdveertig. De opdracht just-install update werkt alle programma’s die je via Just-Install hebt geïnstalleerd bij naar de meest recente versie.

©PXimport

Tip 12: Iso op usb-stick

Geschikt voor: Linux, macOS, Windows 7, 8(.1), 10

Iso is het standaardbestand om via internet de inhoud van een installatie-cd (of -dvd) binnen te halen. Sommige softwaremakers bieden ook een download aan om een installatie-cd op een usb-stick te krijgen. Een usb-stick werkt sneller en je hebt geen beschrijfbare cd of dvd nodig. Etcher is een handig programma om van een ‘standaard’ iso-bestand een (opstartbare) usb-stick te maken. Uiteraard heb je het gewenste iso-bestand nodig, bijvoorbeeld van Windows, Linux of van een opstartbare antivirus-cd.

Plaats een lege usb-stick, start Etcher en wijs met Selectiso het iso-bestand aan dat je op je stick wilt hebben. Klik op Burn (of Flash) en de rest gaat vanzelf. Let op: de inhoud van je usb-stick wordt overschreven.

©PXimport

Weg met die rommel!

Te nieuw programma?

©PXimport

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.