Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij hun gratis software wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste programma’s van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Snelle viewer

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Google Picasa is ter ziele. Afgezien van de catalogusfunctie van dit programma is ook de ingebouwde ‘fotoviewer’ niet meer beschikbaar. Als je Windows 10 gebruikt, ben je overgeleverd aan de standaard-app Photos. Deze app start op veel systemen net iets te langzaam en dat is vervelend. Honeyview is een goed alternatief. Het programma toont snel een grote voorbeeldweergave als je op een fotobestand dubbelklikt. Vervolgens kun je onder andere door je afbeeldingen bladeren, ze roteren of een diavoorstelling starten. Ondanks de vele functies is Honeyview toch overzichtelijk. Honeyview ondersteunt alle bekende afbeeldingsindelingen. Puntje van aandacht: wees alert tijdens de installatie; zo voorkom je ongewenste extra’s. Na de installatie dien je in Windows 10 aan te geven dat je Honeyview wilt gebruiken als standaardprogramma om je foto’s te bekijken. Ga via Windows-toets+I naar de instellingen en kijk bij Systeem / Standaard-apps / Fotoviewer. Kies hier voor Honeyview. Je kunt deze aanpassing altijd weer ongedaan maken.

©PXimport

Tip 02: Sneltoetsen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Een programma als Clavier+ zou eigenlijk overbodig moeten zijn: de functies zouden gewoon in Windows zelf moeten zitten … Clavier+ kan sneltoetsen koppelen aan acties. Je kunt met Clavier+ toetscombinaties instellen om bijvoorbeeld een programma te starten, standaard tekst te typen of een map te openen. Klinkt ingewikkeld? We raden je aan om even met het programma te experimenteren, dan merk je snel dat Clavier+ je veel tijd en muisklikken bespaart. Naast het starten van programma’s, mappen openen en het automatiseren van teksten kun je ook websites laten open door Clavier+. Zo kun je bijvoorbeeld met Ctrl+M de website https://mail.google.com laten openen.

Je kunt de acties die je instelt met Clavier+ overal in Windows gebruiken of koppelen aan een specifiek programma. Standaard heeft Clavier+ al enkele sneltoetsen voor je ingesteld. Zo open je met Windows-toets+N het kladblok en plaats je met Windows-toets+Shift+E het euroteken.

©PXimport

Tip 03: CCleaner-kloon

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Eusing Cleaner voldoet aan de omschrijving ‘beter slim gepikt dan slecht verzonnen’. Het programma lijkt een kloon van CCleaner, een van de meest populaire schoonmaakprogramma’s. We bespreken Eusing Cleaner omdat het programma regelmatig op internet wordt genoemd vanwege goede prestaties. Een paar onderzoekjes op een testsysteem wijzen anders uit. Eusing Cleaner is goed in staat om tijdelijke bestanden te verwijderen uit bijvoorbeeld je browsers of achtergebleven restjes van installaties, maar CCleaner doet dit beter. Zo spoorde Eusing Cleaner ruim 2 GB op aan overbodige bestanden, terwijl CCleaner bijna 8 GB aan ruimtevreters kon vinden. Eusing Cleaner start wel iets sneller dan CCleaner en is, mede omdat de functies beperkter zijn, overzichtelijker dan ‘het origineel’.

De hoge moeilijkheidsgraad van deze tip heeft niets te maken met de gebruiksvriendelijkheid, maar geldt voor alle schoonmaakprogramma’s in het algemeen. Omdat Eusing Cleaner ook je register kan opschonen (en dat is nooit zonder risico!) is enige voorzichtigheid geboden. Kijk goed welke onderdelen je laat opschonen en laat instellingen en/of schoonmaakroutines die je niet kent met rust.

©PXimport

Tip 04: Weg ermee!

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Soms lukt het niet om een bestand te verwijderen via Windows Verkenner. De toegang wordt geweigerd of je krijgt een andere foutmelding. Als je DeadLock achter de hand houdt, is het probleem snel opgelost. Gebruik de rechtermuisknop op het DeadLock-icoontje om het programma te starten met administrator-rechten. Gebruik Open / File(s) of Open / Folder en voeg bestanden (of een map) toe die je niet kunt verwijderen. In het menu Edit kun je aangeven welke acties je wilt toepassen. Verwijderen doe je met Remove. Gebruik Unlock als je alleen blokkades wilt opheffen. Met Ownership kun je rechten overnemen. Dit laatste is handig om bijvoorbeeld bestanden uit een oude back-up toegankelijk te maken. Deze truc kun je ook toepassen als je geen toegang krijgt tot bestanden op een externe schijf die er met een andere computer zijn opgezet.

Let op: gebruik DeadLock altijd met je aandacht erbij en uitsluitend op eigen bestanden. Laat mappen en bestanden van programma’s en je besturingssysteem met rust.

©PXimport

Tip 05: Processor

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Windows probeert je processorkracht te verdelen onder alle programma’s die je open hebt. Programma’s waarmee je actief werkt hebben meer prioriteit dan iets dat op de achtergrond draait. Als je een iets oudere computer hebt en vindt dat programma’s traag reageren, kun je Project Mercury proberen. Project Mercury past je computerinstellingen dusdanig aan dat je, als het goed is, merkt dat programma’s sneller en soepeler werken.

Project Mercury heeft geen installatie nodig. Start het programma via Windows Verkenner met het bestand Mercury.exe. Project Mercury wordt actief in je systeemvak. Vanuit hier kun je de instellingen bekijken en aanpassen.

Als je systeem al optimaal werkt, kun je Project Mercury negeren. Een systeem van een paar jaar oud kan profijt hebben van Project Mercury.

©PXimport

Tip 06: Kopieerhulp

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je bestanden kopieert of verplaatst met Windows Verkenner, krijg je een schermpje waarin de voortgang wordt getoond. Sinds Windows 10 is de controle over je kopieer/verplaats-actie verbeterd, maar voor wie nog meer controle wil is er Copy Handler. Geef tijdens de installatie aan dat Copy Handler automatisch mag starten, dan kun je altijd over de mogelijkheden beschikken. Bij het kopiëren van weinig bestanden merk je bijna niets van Copy Handler. Als je veel (grote) bestanden kopieert of verplaatst, zie je rechtsonder in beeld het Copy Handler-statusvenster. Hierin kun je je actie pauzeren, afbreken of hervatten. Dit is vooral handig als je met veel (grote) bestanden werkt op ‘trage’ opslagmedia als een externe schijf, usb-stick of NAS.

Voor de gemiddelde computergebruiker is Copy Handler misschien te veel van het goede. Moet je echter veel kopiëren of verplaatsen? Dan kan Copy Handler handig zijn. Naast een versie die je kunt installeren is er een draagbare versie die je direct vanaf een usb-stick of externe schijf kunt draaien.

©PXimport

Tip 07: Gevarenanalyse

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Heb je het vermoeden dat er iets niet in de haak is met je computer, maar kan je beveiligingssoftware niets vinden? Dan kun je RunPE Detector proberen. Het programma kijkt welke programma’s er actief zijn. Er wordt een lijst getoond. Hierin zie je om welk programma het gaat, waar ze geladen worden, de omschrijvingen, bestandslocaties en versienummers. Klik op Runscan om een controle uit te voeren op alle actieve programma’s. Er wordt gezocht naar eventuele aanpassingen die er niet horen te zijn. Als dit wel het geval is, verschijnen de verdachte processen in het tabblad Malicious applications location.

RunPE Detector biedt geen permanente bescherming en is dus geen vervanging van je bestaande beveiligingsprogramma. Wel is RunPE Detector een handige aanvulling om te zien of je onderbuikgevoel terecht is.

©PXimport

Tip 08: Takenpiloot

Geschikt voor: macOS, Windows 7, 8(.1), 10

Als je programma’s of opdrachten wilt automatiseren, kun je in Windows 10 terecht bij Taken plannen. Geef deze opdracht in je startmenu voor alle instellingen. De taakplanner is uitgebreid, maar niet voor iedereen overzichtelijk. Dit laatste is Task Till Dawn wel. Als je bijvoorbeeld een programma automatisch wilt laten starten met je computer, kun je dit snel instellen met Task Till Dawn. We nemen Project Mercury (zie tip 5) als voorbeeld. Project Mercury heeft geen installatieprocedure en wordt standaard niet automatisch opgestart. Klik op New task en geef de taak een naam, bijvoorbeeld Project Mercury. Wijs het bestand Mercury.exe aan met Select. Open het tabblad Schedule en geef aan wanneer het programma moet starten. Stel een tijd, dag of combinatie hiervan in. Met Execute when application starts zorg je ervoor dat de taak direct wordt gestart met Task Till Dawn. Omdat Task Till Dawn automatisch start met Windows, wordt je taak op dat moment ook actief.

©PXimport

Tip 09: Bestanden op slot

Geschikt voor: macOS Linux, Windows 7, 8(.1), 10

Er zijn veel oplossingen om bestanden te versleutelen met encryptie, waarvan de meeste nogal ingewikkeld zijn. Het programma S.S.E. File Encryptor heeft alleen een lastige naam, maar is zeer eenvoudig te gebruiken. Start het programma en geef twee keer een wachtwoord op. Sleep bestanden waarop je een wachtwoord wilt zetten via Windows Verkenner naar het S.S.E. File Encryptor-venster. De bestanden worden direct onleesbaar gemaakt. De originele bestanden blijven behouden, het programma maakt kopieën. Een bestand als foto.jpg krijgt na de ‘encryptiebehandeling’ de bestandsnaam foto.jpg.enc. Aan de toevoeging ‘enc’ zie je dat het bestand is beveiligd. Als je foto.jpg.enc opnieuw naar het S.S.E. File Encryptor-venster sleept, wordt het originele bestand opnieuw aangemaakt.

Er zijn meerdere versies van S.S.E. File Encryptor. Voor Windows heb je de download nodig met de toevoeging ‘GUI’. Installatie is niet nodig. Haal het zip-bestand (SSEFileGUI_Windows.zip) binnen, pak het uit en start het programma met SSEFileEnc.exe. Let op: versleutel alleen persoonlijke bestanden; laat de mappen van Windows en je programma’s met rust.

©PXimport

Tip 10: Losse notities

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Wie af en toe iets krabbelt op een geeltje, is ongetwijfeld bekend met Plaknotities (sticky notes) van Windows 10. Een goede handleiding van deze ‘digitale geeltjes’ vind je hier. Als je functies mist in Plaknotities, vind je deze terug in PNotes.NET. PNotes.NET is de grote broer van PNotes van dezelfde makers, let dus op welke versie je binnenhaalt. PNotes.NET biedt uiteraard de standaard geeltjes, maar ook synchronisatie, wachtwoordbeveiliging, encryptie en meer. Ook kun je notities ‘programmeren’ en op een bepaald tijdstip laten verschijnen. De synchronisatie is handig als je bijvoorbeeld op meerdere computers werkt of in een kleine kantooromgeving zoekt naar een manier om ‘kladjes’ snel te delen. De vele opties hebben één nadeel: vooral als je net met PNotes.NET begint, zijn de vele instellingen overweldigend.

©PXimport

Tip 11: Snel installeren

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Er zijn veel manieren om programma’s te installeren. Just-Install heeft een hoog ‘nerd’-gehalte omdat de installatie niet wordt gestart via een website, maar vanaf de opdrachtprompt. Allereerst moet je Just-Install op je systeem zetten. Ook dit gaat met een commando. Open een opdrachtprompt als administrator via Windows-toets+X. Geef de opdracht msiexec.exe /i http://go.just-install.it gevolgd door Enter. Dit is eenmalig. Vanaf nu kun je met speciale commando’s nieuwe programma’s installeren en updaten. Met de opdracht just-install teamviewer installeer je TeamViewer op je systeem. Met de toevoeging 7zip, dropbox, google-chrome en firefox installeer je de gelijknamige programma’s. Kijk op de website van de makers voor een volledig overzicht van alle programma’s die je met Just-Install kunt installeren. Ten tijde van schrijven waren dit er al meer dan honderdveertig. De opdracht just-install update werkt alle programma’s die je via Just-Install hebt geïnstalleerd bij naar de meest recente versie.

©PXimport

Tip 12: Iso op usb-stick

Geschikt voor: Linux, macOS, Windows 7, 8(.1), 10

Iso is het standaardbestand om via internet de inhoud van een installatie-cd (of -dvd) binnen te halen. Sommige softwaremakers bieden ook een download aan om een installatie-cd op een usb-stick te krijgen. Een usb-stick werkt sneller en je hebt geen beschrijfbare cd of dvd nodig. Etcher is een handig programma om van een ‘standaard’ iso-bestand een (opstartbare) usb-stick te maken. Uiteraard heb je het gewenste iso-bestand nodig, bijvoorbeeld van Windows, Linux of van een opstartbare antivirus-cd.

Plaats een lege usb-stick, start Etcher en wijs met Selectiso het iso-bestand aan dat je op je stick wilt hebben. Klik op Burn (of Flash) en de rest gaat vanzelf. Let op: de inhoud van je usb-stick wordt overschreven.

©PXimport

Weg met die rommel!

Te nieuw programma?

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.