Gmail is misschien wel de populairste maildienst van dit moment. De kans is groot dat je zelf al een of meerdere Gmail-adressen hebt, maar maak je er wel optimaal gebruik van? In dit artikel bespreken we 20 superhandige Gmail-tips.

Tip 01: Leer de sneltoetsen

Werken met de muis is extreem traag als je het vergelijkt met je toetsenbord, maar dan moet je wel sneltoetsen gebruiken. Gmail heeft gelukkig veel handige sneltoetsen, en die hoef je echt niet allemaal te kennen. Leer de belangrijkste sneltoetsen uit je hoofd. Welke dit zijn? Dat hangt af van jouw persoonlijke voorkeur. Noteer sneltoetsen die je handig vindt op een lijstje. Reageren op een mailbericht? Grijp niet naar je muis, even spieken mag. De kans is groot dat je binnenkort op de R-toets drukt om op een bericht te reageren. Druk op het vraagteken voor een overzicht van de beschikbare sneltoetsen. Werkt dit niet? Dan zijn je sneltoetsen nog niet actief. Ga naar Instellingen / Algemeen / Sneltoetsen / Sneltoetsen inschakelen.

©PXimport

Tip 02: Gmail-instellingen

Alle instellingen van je Gmail vind je achter het tandwiel-icoontje, rechtsboven in beeld. Klik hierop en kies Instellingen. De belangrijkste opties zijn verzameld in het tabblad Algemeen. Achter Labs tref je experimentele diensten aan. Hier vind je opties die uitstekend werken, maar nog niet uitontwikkeld zijn en mogelijk ooit in de standaardopties terug gaan komen.

Kun je een instelling niet vinden? Dan is de optie mogelijk onderdeel van je Google-account. Het aanpassen van persoonlijke gegevens die Gmail gebruikt, zoals je naam of profielfoto, wordt bijvoorbeeld centraal geregeld via je Google-account.

Tip 03: Extra beveiliging

Beveiliging wordt steeds belangijker. Dit geldt in het bijzonder voor diensten die je kunt gebruiken als 'toegangssleutel' voor diensten van derden. Gmail van Google is zo'n 'sleuteldienst'. Je kunt je Gmail-adres bijvoorbeeld gebruiken om je aan te melden bij andere websites. Het is dus belangrijk dat je Gmail beter beveiligt dan alleen met een (goed) wachtwoord.

Authenticatie in twee stappen is een uitstekende aanvulling. Hierbij stuurt Google je een gratis sms-bericht ter verificatie. Wordt je wachtwoord ooit gekaapt en probeert iemand zich aan te melden met jouw gegevens? Dan wordt de toegang ontzegd omdat de onverlaat de verificatiecode niet heeft. Het instellen van de extra authenticatie gaat buiten Gmail om en direct via Google-account. Een wizard begeleidt je door de instellingen.

Naast een ouderwets sms'je kun je de verificatiecode ook verkrijgen via apps als Google Authenticator of Authy.

Tip 04: Google Chrome

Gmail en Google Chrome zijn twee handen op één buik. Je kunt Gmail uiteraard in elke webbrowser gebruiken, maar voor de beste functionaliteit gebruik je Gmail in Google Chrome. In andere browsers kan Gmail net even iets anders werken of zijn bepaalde functies zelfs niet beschikbaar. Bovendien kun je extensies installeren in Chrome voor nog betere functionaliteit in onder andere Gmail. Een extensie is een klein programmaatje dat draait in je webbrowser.

Tip 05: Andere mailadressen

Veel mensen hebben in de loop der jaren meerdere mailadressen verzameld. Het is omslachtig om deze allemaal in de gaten te houden of steeds adreswijzigingen te sturen naar je vrienden. Je kunt de mail van je andere adressen laten ophalen door Gmail. Zo hoef je je oude adressen niet meer handmatig na te lopen en komt alles netjes binnen op één centrale plek. Ga naar Instellingen / Accounts en import / Mail van andere accounts (met POP3) controleren. Klik op Je eigen POP3-mailaccount toevoegen en volg de wizard om de mail van bijvoorbeeld je internetaanbieder op te halen.

©PXimport

Tip 06: Labels en mappen

Gmail werkt met labels. Dit is te vergelijken met de mappen van een klassiek mailprogramma, maar dan uitgebreider. Een bericht kan bijvoorbeeld meerdere labels hebben. Je kunt labels aanmaken en deze plakken op berichten. Een geopend bericht kun je snel een (of meerdere) labels geven via de gelijknamige knop. Je labels zijn zichtbaar aan de linkerzijde van je scherm. Door op een label te klikken, zie je alle berichten die je dit label hebt gegeven.

Voordat je begint met labels, is het handig om even na te denken waarom en hoe je dit wilt gebruiken. Een label Opvolgen is bijvoorbeeld handig als je een mailtje nog wilt beantwoorden. Door op het label te klikken, zie je in één keer welke mailtjes nog beantwoord moeten worden. Andere handige labels zijn Wacht op antwoord, Factuur en Privé. Gebruik niet te veel labels, dan wordt het onoverzichtelijk. Weet dat je niet alles hoeft te labelen. Er is een uitstekende zoekfunctie aanwezig waarmee je het juiste bericht snel te voorschijn tovert.

Tip 07: Opgeruimde inbox met filters

Net als ieder zichzelf respecterend mailprogramma biedt Gmail de mogelijkheid om nieuwe e-mailberichten te filteren. Je maakt regels aan op basis van de verzender of het onderwerp van het e-mailbericht. Vervolgens selecteer je wat er moet gebeuren met berichten die door de filter worden gevangen. Deze optie is te vinden onder Instellingen / Filters en geblokkeerde adressen / Nieuwe filter maken.

Je haalt nog meer uit deze functie als je aan de slag gaat met het plus-teken in je e-mailadres. Stel je voor dat jij jouw.email@gmail.com gebruikt, dan ontvang je automatisch ook e-mail die wordt verstuurd aan jouw.email+factuur@gmail.com. De tekst achter het plusje mag je uiteraard zelf bedenken.

Als je in het vervolg jouw.email+factuur@gmail.com gebruikt als je iets bestelt en jouw.email+spam@gmail.com bij diensten die om je e-mailadres zeuren – terwijl jij niet op hun reclame zit te wachten, blijft je inbox lekker opgeruimd. Je moet dan natuurlijk nog wel even de bijbehorende regels aanmaken.

©PXimport

Tip 08: IMAP

Er is eigenlijk geen reden om Gmail te gebruiken in een andere omgeving dan je webbrowser. De app op je smartphone of tablet-app is uiteraard een uitzondering. Door Gmail te gebruiken in een klassiek mailprogramma op je computer, ontbeer je de functies die Gmail uniek maken. Wie Gmail toch per se met een mailprogramma wil gebruiken, kan kiezen voor IMAP- of POP-toegang. In dit laatste geval heb je alleen de beschikking over je Postvak IN. Met IMAP heb je de beschikking over alle 'mappen' van je Gmail. Labels in Gmail worden als mappen getoond in je mailprogramma. De IMAP-optie kun je kun je inschakelen via Instellingen / Doorsturen en POP IMAP / IMAP-toegang. Klik op Configuratie-instructies om je mailprogramma in te stellen met de juiste gegevens.

©PXimport

Tip 09: Boemerangeffect

Als je op antwoord wacht van een belangrijk mailtje, is het fijn om hieraan herinnerd te worden. Boomerang is een Chrome-extensie voor Gmail die hiervoor zorgt. Na installatie van deze uitbreiding, kun je onder een nieuw mailtje een vinkje plaatsen bij Boomerang this in 2 days if no reply. Dit houdt in dat Boomerang het bericht terug in je Postvak IN plaatst als je na twee dagen geen reactie hebt ontvangen. De tijd kun je uiteraard aanpassen, bijvoorbeeld naar een week. Met de gratis versie van Boomerang kun je tien berichten per maand terug laten komen.

Tip 10: Taken

Een van de onderdelen van je Google-account is een takenlijst. Deze open je via Gmail / Taken. De takenlijst kun je gebruiken om dingen die je te binnen schieten, snel te noteren. Sommige mailtjes zullen meer dan een reactie vereisen. Je kunt een email eenvoudig toevoegen aan je takenlijst via Meer / Toevoegen aan taken. De taak krijgt een link genaamd Verwante e-mail om het bericht boven water te halen.

Tip 11: Todoist

Als je veel werkt met lijstjes en taken of veel projecten/mail hebt te verwerken, zijn de standaardtaken van Gmail niet voldoende. Todoist biedt alles wat je ooit nodig zult hebben. Op alle platforms en smartphones/tablets kun je Todoist gebruiken. Maak naar hartenlust taken, lijstjes en sub-taken. De Todoist-uitbreiding voor je webbrowser zorgt ervoor dat je taken eenvoudig via Gmail kunt inschieten in een van je lijstjes. De basisversie van Todoist is gratis.

Tip 12: Gmelius

Gmelius is onmisbaar voor experts en laat je veel extra instellingen wijzingen in Gmail die standaard niet aanwezig zijn. Je kunt bijvoorbeeld onderdelen die je niet gebruikt eenvoudig uitschakelen, zoals de personen-widget, advertenties, de chat- en de kalender-widget. Hierdoor wordt Gmail een stuk rustiger voor het oog en overzichtelijker te gebruiken.

Ook kun je visuele verbeteringen toevoegen door bijvoorbeeld de echte icoontjes van bijlagen te tonen. Voor wie nooit heeft kunnen wennen aan 'de nieuwe manier' van berichten opstellen in Gmail, kan dankzij Gmelius zelfs de klassieke berichtenopsteller activeren.

Tip 13: Scherm splitsen

Iedereen verwerkt mail op zijn eigen manier. Wat de een handig vindt, kan voor iemand anders juist omslachtig zijn. De weergave van berichten zo'n onderdeel waarbij persoonlijke voorkeur een rol speelt. Naast het icoontje van met het tandwieltje (rechtsboven in beeld) vind je de knop waarmee je kunt kiezen voor Geen splitsing, Verticale splitsing of Horizontale splitsing. Hiermee toon je een voorbeeldweergave van berichten in je mailbox (of juist niet). Als de knop niet zichtbaar is, open dan Instellingen / Labs en schakel Voorbeeldvenster in.

De optie Geen splitsing is standaard en zorgt ervoor dat je mailtjes echt openen. Als je ooit gewerkt hebt met Outlook of Windows Mail, zal de weergave Verticale splitsing bekend voorkomen. Ex-gebruikers van Mozilla Thunderbird zullen de optie Horizontale splitsing kunnen waarderen. Heb je nooit gewerkt met een de splits-opties? Geef de weergave een paar dagen de kans om aan te wennen. Deze tip werkt alleen in Google Chrome.

Tip 14: Niet verwijderen

Veel mensen houden van een schoon Postvak IN. Er wordt driftig gewerkt met labels en je bent waarschijnlijk gewend om berichten weg te gooien. Aangezien je veel opslagruimte krijgt bij Google, is dit laatste niet per se nodig. De slimste truc om je Postvak IN leeg te houden, is door er een gewoonte van te maken om berichten te archiveren. De sneltoets hiervoor is E. Berichten die je archiveert belanden in de 'map' Alle berichten. Ook hier hoef je niet in te kijken. Gebruik de krachtige zoekfunctie om een mailtje terug te vinden. Dit gaat veel sneller dan wanneer je zelf zoekt/bladert binnen Alle berichten.

©PXimport

Tip 15: Stuur en archiveer

Als je op een berichtje van iemand geregeerd hebt, hoeft het mailtje niet in je Postvak IN achter te blijven. Je kunt ervoor kiezen om berichten te versturen en ze direct te archiveren. Als de persoon met wie je mailt reageert op jouw bericht, wordt de conversatie uit de 'map' Alle berichten gehaald en weer in je Postvak IN gezet. Open Instellingen / Algemeen en kijk bij Verzenden en archiveren. Activeer Verzenden en archiveren weergeven in antwoord. Bij de standaardknop Verzenden krijg je de extra knop Verzenden + archiveren.

Tip 16: Ongedaan maken

Het kan iedereen gebeuren: je verstuurt een bericht en realiseert je een paar seconden later dat je een fout hebt gemaakt of bijlage bent vergeten. Een rectificatie mailtje nasturen lijkt de enige oplossing, maar dankzij een trucje zal dit je een stuk minder snel overkomen. Over het algemeen bedenk je je fout namelijk vlak nadat je op het knopje Verzenden geklikt hebt. Ga naar Instellingen / Algemeen en activeer Verzenden ongedaan maken. Vanaf nu heb je tien seconden om een verzend-actie ongedaan te maken. Deze periode kun je desgewenst aanpassen.

Tip 17: Adresboek telefoon

Diensten van Google werken goed op Android-smartphones en -tablets. Omdat je je Google-account gebruikt op je Android-smartphone, kun je je contactpersonen ook centraal beheren. Het is minder bekend dat je je Google-contactpersonen ook kunt instellen op iPhone en Windows Phone. Zo heb je altijd en overal hetzelfde adresboek. Je kunt je contactpersonen bewerken op je computer via Gmail / Contacten of via het adresboek op je toestel. Wijzigingen worden automatisch gesynchroniseerd. De truc is ook handig als je ooit overstapt naar een ander platform, bijvoorbeeld van iOS naar Windows Phone of Android.

Tip 18: Dubbele namen

Als je Gmail al enige tijd gebruikt en/of synchroniseert met mobiele apparatuur, kan je adresboek vervuilen. Via Gmail / Contacten kun je de lijst met contactpersonen bekijken en bewerken.

In het menu vind je een tabblad duplicaten: een handige functie om de gegevens van iemand die meerdere keren voorkomt in je adreslijst, samen te voegen tot één contactpersoon.

Maak je een fout tijdens het opschonen of samenvoegen? Geen paniek! In hetzelfde menu staat ook Meer / Wijzigingen ongedaan maken. Hiermee laat je jouw contactpersonen herstellen naar een eerder moment in de afgelopen 30 dagen.

©CIDimport

Tip 19: Ik ben er even niet

Als je echt vakantie wilt houden en stoorzenders als smartphone en laptop thuis achterlaat, kun je een automatisch antwoord instellen. Ga naar Instellingen / Algemeen en kijk bij Automatisch antwoord. Hier kun je de reactie bepalen voor mensen die je tijdens je afwezigheid proberen te bereiken. Stel ook een einddatum in, dan hoef je de instelling niet handmatig op te heffen. Plaats een vinkje bij Alleen een antwoord sturen naar de mensen in mijn Contacten. Hiermee voorkom je dat 'vreemden' zien dat je afwezig bent. Alleen mensen die voorkomen in je Google-adresboek krijgen de automatische reactie.

Tip 20: Leeg Postvak IN

Gmail is een ster in het verwerken van veel mail. Sneltoetsen en labels helpen hierbij. Geavanceerde gebruikers kunnen ook aan de slag met filters. Als je veel mail te verwerken hebt, bijvoorbeeld omdat je een klein bedrijfje hebt of de administratie verwerkt van een vereniging, zijn er verschillende manieren om dit proces te optimaliseren.

Vaak schuilt achter de praktische methoden een psychische grondslag. Dit om bijvoorbeeld te voorkomen dat onbeantwoorde berichten zich opstapelen 'in je hoofd' of dat je je laat afleiden door meldingen van nieuwe berichten. De meeste technieken hebben gemeen dat je Postvak IN leeg moet zijn als je je mail hebt verwerkt. Berichten zijn beantwoord of krijgen een label als Nog beantwoorden, Wacht op antwoord of Vasthouden. Laat je inspireren door mensen die een studie hebben gemaakt van het optimaliseren van de berichtenstroom via mail, er is veel over te vinden op internet.

Niet alleen het saaie en repetitieve werk wordt vervangen door AI. Je bent óók als kenniswerker niet meer zeker van een baan. Software wordt al grotendeels door AI geschreven. Gelukkig kun je daar als hobbyprogrammeur ook enorm van profiteren. Het brengt naast tijdwinst ook veel gemak. We helpen je op weg met drie praktische tools: ChatGPT, Aider en de Windsurf Editor. We maken enkele eenvoudige voorbeelden, zodat je een helder beeld hebt van je potentiële workflow.

Grote taalmodellen zijn al zo goed dat je comfortabel complete programma’s door AI kunt laten maken, zelfs zonder enige programmeerkennis. Afhankelijk van de tools die je gebruikt, voelt dat toch alsof je samen aan code werkt, ook wel pair-programmeren genoemd. Je houdt dus enige controle en kunt er, als je oplet, veel van leren. Ook al wordt het harde werk door AI gedaan.

Een bijkomend voordeel is dat je heel gericht aanpassingen kunt laten doen of vragen kunt stellen over de code, zonder dat je de documentatie of websites als Stack Overflow hoeft door te spitten. Het is geen verrassing dat laatstgenoemde website met fors dalende bezoekersaantallen te maken heeft. Ook andere taken, zoals het schrijven van de documentatie, zijn snel geregeld.

In dit artikel gaan we een eenvoudig programma maken met AI, zodat je een goed beeld hebt van de workflow. We gebruiken drie verschillende tools. We starten met het vertrouwde ChatGPT, al kun je ook bijvoorbeeld voor Claude of Gemini kiezen. Daarna gaan we met Aider in combinatie met Git aan de slag. Daarmee werk je ‘samen’ aan programmacode via de opdrachtprompt, in ons voorbeeld binnen het vertrouwde Visual Studio Code. Tot slot gaan we met de Windsurf Editor aan de slag, een completere grafische ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI-features, die je van begin tot eind ondersteunt bij het maken van je programma. 

ChatGPT

Chatbot

Grote taalmodellen (LLM’s) vormen de basis voor chatbots als OpenAI’s ChatGPT en Anthropics Claude, maar óók voor de tools die we hierna behandelen. Feitelijk benaderen we de chatbots in dit eerste deel van het artikel rechtstreeks, via een browser of app. De andere tools gebruiken de API van deze bedrijven. Raadpleeg eventueel voor het starten met ChatGPT deze basiscursus.

De nieuwere modellen (we gebruiken overwegend ChatGPT 4o en Claude 3.5 Sonnet) laten heel goede resultaten zien voor programmeertaken. Ze helpen uiteraard niet alleen om programmacode te schrijven maar kunnen code ook uitleggen, fouten oplossen en de documentatie schrijven. Ook kun je uitstekend brainstormen over een project of ideeën. Het is daarom, óók als je andere tools voor programmeren gebruikt, enorm praktisch om erbij te hebben! Toegang tot ChatGPT is gratis met beperkingen. Een abonnement is minder gelimiteerd en geeft vaak toegang tot nieuwere modellen (zoals o1 of o3-mini). Zo’n abonnement is niet bruikbaar voor de andere tools, die gebruiken namelijk de API waarvoor je aparte credits moet aanschaffen.

Een chatbot biedt goede ondersteuning bij al je programmeervragen.

Eerste stappen

We beginnen met een eenvoudig voorbeeld en vragen aan ChatGPT om een spelletje boter-kaas-en-eieren te maken, ook wel bekend als tic-tac-toe. Hoewel het Engels soms betere resultaten kan geven, werken we voor dit artikel volledig in het Nederlands. We starten met deze prompt: “Maak een volledig functionele boter-kaas-en-eieren voor in een browser. Maak de HTML-structuur, voeg CSS-stijlen toe en implementeer de JavaScript-logica. Maak een scheiding tussen HTML, CSS en JavaScript. Zorg dat het programma responsief is zodat het bij elke schermgrootte werkt.”

ChatGPT genereert de gevraagde code. Je kunt individueel de HTML, CSS en JavaScript kopiëren. Om het te proberen, kun je alles plakken op websites als www.jsfiddle.net en www.codepen.io. Voor dit voorbeeld hebben we bij JSFiddle een projectpagina aangemaakt. We gaan dit voorbeeld in de volgende stappen verder verbeteren, steeds met links naar de verbeterde versie.

De eerste versies van het spel boter-kaas-en-eieren.

Geluiden toevoegen

We vragen ChatGPT om het programma aan te passen, zodat er een geluid wordt afgespeeld bij elke zet. ChatGPT voegt daarop een audio-element toe aan de HTML-code. Het past ook het script aan om dit aan te roepen bij elke zet. Je moet nog wel zelf het mp3-bestand plaatsen in de uiteindelijke programmamap of een volledige link naar het mp3-bestand invullen in de HTML-code:

Er zijn overigens veel websites waar je leuke geluidseffecten kunt vinden die je vrij kunt gebruiken, waaronder Pixabay. Op deze pagina zie je onze aangepaste versie.

De aangepaste HTML-code bevat een verwijzing naar een mp3-bestand.

Computertegenstander

We vragen ChatGPT vervolgens om een slimme computertegenstander toe te voegen, waarbij aan het begin van het spel wordt gekozen wie er mag beginnen. Via deze webpagina kun je deze versie zien. De computertegenstander blijkt in eerste instantie overigens helemaal niet zo slim, waardoor je makkelijk je potjes wint. Maar dat is snel opgelost. Na ons verzoek om de computertegenstander slimmer te maken, controleert het programma voortaan eerst op mogelijke winnende zetten en blokkeert het de tegenstander indien nodig. Als er geen direct winnende of blokkerende zetten zijn, kiest het een willekeurige lege cel. Deze slimmere versie kun je hier bekijken.

Het aangepaste script op een canvas in ChatGPT.

Uiterlijk verfraaien

Als laatste hebben we gevraagd het uiterlijk wat mooier te maken. Hierbij wordt voornamelijk de CSS-code aangepast om de visuele stijl van het spel te verbeteren. Het resultaat is geslaagd: ChatGPT geeft de achtergrond een mooi kleurverloop. Ook zijn de stijlen van de knoppen en speelvelden aangepast. Het levert een veel moderner en aantrekkelijker uiterlijk op.

Je kunt ChatGPT uiteraard steeds vragen om het script of een deel daarvan uit te leggen. Ben je het overzicht over de wijzigingen kwijt, dan kun je uiteraard ook vragen om de laatste HTML-code in te zien, of de laatste versie van het script. Eventueel op een canvas. Toch misten wij in ChatGPT soms wat overzicht en is het bovendien lastig om een stapje terug te doen als een aanpassing niet het gewenste resultaat oplevert. Dit zijn zaken die we in het volgende deel gaan aanpakken met Aider.

De gemoderniseerde versie van boter-kaas-en-eieren.

Aider

Opdrachtprompt

Voor grotere programmeerprojecten is het werken met een chatbot al snel vervelend en verwarrend. Veel praktischer is een tool die met jouw eigen projectbestanden werkt en zelf of samen de gewenste aanpassingen maakt. Als je geen moeite hebt met het werken met een opdrachtprompt, is Aider een uitstekende optie. Die tool helpt met het schrijven en aanpassen van code.

Aider is opensource en werkt met heel veel LLM’s samen. Hier gebruiken we de API voor Claude 3.5 Sonnet, maar je kunt ook de API van OpenAI gebruiken of een LLM die je zelf lokaal draait of elders, zoals via OpenRouter. De integratie met Git is enorm praktisch. Voor elke aangebrachte wijziging voert het een ‘commit’ uit, voorzien van een duidelijke omschrijving, zodat je achteraf een goed overzicht met alle veranderingen hebt en ook stapjes terug kunt doen. Niet alle alternatieven bieden dit en dat is vooral een gemis als er iets fout gaat en je geen idee meer hebt hoe je dat moet oplossen.

Aider werkt samen met alle gangbare LLM’s.

Voorbereiding

We willen weer laten zien hoe je het spelletje boter-kaas-en-eieren met Aider zou kunnen maken. We gebruiken het voor velen vertrouwde programma Visual Studio Code onder Windows en installeren Aider via een opdrachtprompt binnen die ontwikkelomgeving. Binnen de editor kun je uiteraard alle gegenereerde bestanden bekijken en handmatig aanpassen. Voor de installatie van Aider heb je Python nodig. Zet tijdens de installatie van Python een vinkje bij Add python.exe to PATH, zodat je Python vanuit elke map kunt aanroepen.

Installeer ook Visual Studio Code als je dat nog niet eerder hebt gedaan. Visual Studio Code biedt een mogelijkheid om Copilot als assistent te gebruiken, maar dat slaan we hier over.

Installeer ook Git, zodat versiebeheer mogelijk is. Kies tijdens de installatie van Git voor het gebruik van Visual Studio Code als standaardeditor. Verder kun je alle standaardinstellingen accepteren. Als je Python, Visual Studio Code en Git hebt geïnstalleerd, kun je door met de installatie van Aider.

Installeer Python onder Windows voordat je met Aider aan de slag gaat.

Installatie Aider

We kunnen nu Aider installeren. Open daarvoor Visual Studio Code en kies in het menu de optie Terminal / New Terminal. Verander de terminal, via de optie rechtsboven in het venster, naar Git Bash. Installeer daarna Aider met de volgende twee opdrachten:

Sluit de terminalvenster via het kruisje rechtsboven. Open dan een nieuwe terminal en wissel weer naar Git Bash. Als je Aider niet kunt aanroepen met aider zul je het PATH moeten uitbreiden met de aangegeven opdracht, zoals in het voorbeeld hieronder:

Zorg dat je in dit voorbeeld voor Claude 3.5 Sonnet een API-sleutel hebt en voldoende credits om mee te beginnen (zie het kader ‘API-sleutel maken voor Claude’). Exporteer deze API-sleutel zodat Aider deze direct kan gebruiken:

Maak nu een nieuwe map voor je toepassing, blader naar die map en maak een Git-repository:

Je kunt nu beginnen met programmeren, met de ondersteuning van Aider!

We installeren Aider om het binnen Visual Studio Code te gebruiken.

Programma maken

We gaan ons eerste programma maken. Zorg dat je een terminalvenster hebt geopend en bent gewisseld naar Git Bash. De assistent start je dan met de volgende opdracht:

Er wordt de eerste keer gevraagd om .aider* en .env toe te voegen aan .gitignore. Dat raden we aan! Hiermee voorkom je dat deze bestanden, vaak met wachtwoorden en dergelijke, per ongeluk in je Git-repository worden opgenomen en daardoor in potentie online komen, als je de repository via GitHub beschikbaar maakt.

Via de prompt kun je nu je opdrachten afvuren. We vragen zoals eerder om een volledig functionele en responsieve boter-kaas-en-eieren voor in een browser met de vereiste HTML-structuur, CSS-stijlen en JavaScript-logica in aparte bestanden.

Aider gaat direct aan de slag en laat heel overzichtelijk alle aanpassingen zien, met een beschrijving van de uiteindelijke functionaliteit. Het vraagt netjes of het de nieuwe bestanden mag maken (index.html, styles.css en script.js) en daarna of het deze mag openen in een browser. Het spel is in deze eerste versie volledig responsief met een duidelijke gebruikersinterface, houdt de speelstatus bij, detecteert wanneer iemand wint of als het een gelijkspel is, heeft een knop om het spel opnieuw te starten en is helemaal in het Nederlands. Een goed begin!

Aider heeft het programma voor ons uitgewerkt.

Aanpassingen maken

We vragen opnieuw in natuurlijke taal om wijzigingen te maken. De workflow is erg prettig. Aider geeft eerst aan welke bestanden waarschijnlijk moeten worden gewijzigd. Voor het geluid stelt het bijvoorbeeld wijzigingen in index.html en script.js voor. Dan vraagt Aider of het deze bestanden mag toevoegen aan de chat.

Als de radartjes zijn uitgedraaid, na interactie met Claude, geeft Aider heel nauwkeurig aan welke regels in welke bestanden moeten worden gewijzigd. Ook geeft Aider aan dat je een mp3-bestand genaamd move.mp3 in dezelfde map moet plaatsen.

We vragen Aider daarna ook om een slimme computertegenstander toe te voegen. Die is meteen heel slim en probeert direct te winnen als dat kan, blokkeert winnende zetten van de tegenstander, probeert het centrum te veroveren en kiest anders voor hoeken of willekeurige zetten.

Tot slot vragen we Aider om het programma te verfraaien met een moderner uiterlijk. Dat levert een flinke metamorfose op. Bekijk hier het resultaat.

Via een comfortabel proces maakt het alle gewenste aanpassingen.

Integratie met Git

De standaard integratie met Git biedt veel voordelen. Als Aider aanpassingen maakt aan een bepaald bestand zal het in Git een heldere beschrijving toevoegen aan de zogeheten commit. In Visual Studio Code kun je deze historische aanpassingen eenvoudig terugzien. Klik daarvoor op een bestand en open in de balk aan de linkerkant Timeline. Zorg dat de filterinstelling is ingesteld op Git History.

Nu zie je de commit-geschiedenis van het geselecteerde bestand. Door op een specifieke commit te klikken, kun je de aangebrachte wijzigingen bekijken. Binnen Aider zijn er ook nog wat trucjes. Zo kun je met /diff zien wat de laatste veranderingen zijn. Met /undo kun je die eenvoudig ongedaan maken.

We hebben de repository op GitHub gezet. Ook hier kun je alle veranderingen bekijken. Open daarvoor een bestand, zoals script.js, en ga dan rechtsboven naar History. Hier zie je de verschillende wijzigingen. Als je op een van de aanpassingen klikt, zie je netjes welke veranderingen in de code zijn gemaakt.

Je kunt handig zien welke historische wijzigingen zijn aangebracht in bestanden.

Git en GitHub

Aider gebruikt een git-repository. Sommige mensen verwarren dit met GitHub. Je kunt met Git prima alleen een lokale repository maken, op het systeem waarop je met Aider werkt. Optioneel kun je deze repository met GitHub verbinden, zodat je in feite een kopie in de cloud hebt. Dat is voor jezelf wel heel praktisch, omdat je veel makkelijker de wijzigingen kunt bijhouden en bestuderen. En je kunt ook met anderen samenwerken aan code.

Ook interessant om te lezen: GitHub Codespaces: altijd de juiste tools bij de hand

We hebben de repository gedeeld met GitHub, zodat je alle veranderingen kunt inzien.

Windsurf Editor

 Complete ontwikkelomgeving

Zoek je een completere ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI, dan zijn Cursor AI en Windsurf Editor twee populaire opties. Cursor AI is een gevestigde speler, maar krijgt steeds meer concurrentie van het nieuwere Windsurf Editor. Beide ontwikkelteams blijven verbeteringen doorvoeren om niet voor elkaar onder te doen.

Beide programma’s zijn bovendien klonen van Visual Studio Code, de bekende editor van Microsoft die we ook voor Aider hebben gebruikt. Daarom lijken ze in veel opzichten op elkaar. Het kan handig zijn om verschillende thema’s te gebruiken als je ze naast elkaar gebruikt, zodat je ze uit elkaar kunt houden.

Windsurf Editor werkt met een ingebouwde assistent genaamd Cascade.

Cascade

We hebben ook in Windsurf geprobeerd om het spelletje boter-kaas-en-eieren uit dit artikel te maken. De assistent in Windsurf Editor heet Cascade; via het Cascade-deelvenster kun je hem direct aan het werk zetten. Een leuk detail is dat niet alleen code wordt gegenereerd, maar dat er ook veel aanvullende acties voor je worden uitgevoerd, zoals het aanmaken van een map voor je project en voor de geluiden, en het maken van een mp3-bestand.

Bij elke stap kun je zien welke bestanden worden aangepast en de voorgestelde wijzigingen controleren en bevestigen. Je hoeft niet, zoals bij Aider, zelf een API-sleutel te regelen voor toegang. Je gebruikt steeds het model van Cascade en de administratieve kant wordt via je account geregeld, op basis van credits (zie volgende paragraaf). Zo’n diepere integratie is heel praktisch. Toch heeft de workflow veel overeenkomsten met Aider.

Via een deelvenster kun je een conversatie met Cascade voeren.

Werken met credits

Windsurf werkt met credits voor verschillende taken. Zo worden User Prompt-credits voor elke interactie met de assistent gebruikt en Flow Action-credits voor alle acties die worden uitgevoerd. Als je de limiet bereikt voor het premiummodel, wordt overgeschakeld naar het basismodel. De proefperiode van 14 dagen geeft je ruim voldoende credits om het voorbeeldprogramma uit dit artikel te maken. Sterker nog, je hebt ongeveer vijftien keer meer credits dan nodig, dus je kunt ook grotere en complexere programma’s proberen te maken.

Buiten die proefperiode is, om het premiummodel te gebruiken, een upgrade naar de Pro-versie bijna onvermijdelijk (ca. 18 euro per maand). Je hebt dan wel elke maand een ruime hoeveelheid credits en kunt vrij voordelig credits bijkopen.

Windsurf Editor werkt met een systeem van credits.

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!