ID.nl logo
De 10 beste wifi-mesh-systemen die je kunt kopen
© Reshift Digital
Huis

De 10 beste wifi-mesh-systemen die je kunt kopen

Op gebied van bijvoorbeeld smartphones zien we al enkele jaren meer evolutie dan revolutie. Op het gebied van wifi in huis verandert er een stuk meer, met in 2017 de bredere uitrol van wifi-mesh-systemen. Wij bekijken de huidige staat van het draadloze netwerk thuis. De meeste mesh-systemen zijn inmiddels uit de kinderschoenen gegroeid, dus gaan we op zoek naar de beste mesh-netwerk op de markt.

We duiken eerst even in de wifi-technieken. Er is de laatste jaren nodige vooruitgang geweest wat betreft draadloze netwerken voor thuis. Met name het openen van de 5GHz-band en de introductie van 802.11ac heeft veel verschil gemaakt. Hiermee worden snelheden mogelijk die ruim voorbij de snelheden gaan die de meeste internetverbindingen bieden. Verder zorgen alsmaar robuuster wordende chipsets ervoor dat routers niet om de haverklap gereset moeten worden.

Terwijl de capaciteit en snelheid toenemen, blijkt één ontwikkeling nog harder te gaan: onze wensen en drang naar nog sneller en vooral nog stabielere wifi. We hebben meer apparaten, verslinden meer content, én wat we consumeren wordt dankzij zaken als 4K en HDR enkel zwaarder voor het netwerk.

Ac en 5 GHz

Wifi 802.11ac was de laatste grote stap die ook echt door wist te breken. Hiermee zijn snelheden van netto ruim 400 Mbit/s mogelijk, in plaats van ca. 100 Mbit/s. We stonden op de vooravond van een bredere 802.11ad of ‘WiGig’ uitrol, maar Intel heeft daar min of meer eigenhandig de stekker uitgetrokken. Die techniek biedt enkel nog toekomst voor draadloze vr-toepassingen. De 5GHz-band brengt hogere doorvoersnelheden dan 2,4 GHz, maar dat gaat ten koste van signaalsterkte door muren en plafonds. Eén keer raden welke eigenschappen de 802.11ad 60GHz-band heeft: nog extreme snelheden, maar het signaal komt niet meer door een muur heen.

802.11ax

Een accesspoint in letterlijk elke ruimte zal menig consument te ver gaan, dus heel vreemd is het niet dat 802.11ad niet meer dan wat specifieke doeleinden zal dienen. De grote stap voor het bredere publiek zal dan ook 802.11ax moeten zijn, een techniek die nu van de band begint te rollen. Al is het nog maar de vraag wanneer we geschikte chips met 802.11ax voor onze systemen kunnen aanschaffen of in onze telefoons zullen aantreffen – iets wat wel nodig is om ervan te profiteren. De techniek is veelbelovend op gebied van bereik, snelheid en de mogelijkheid om veel verschillende apparaten gelijktijdig goed te bedienen. Maar we denken dat zelfs de meest fanatieke early-adopters nog moeite zullen hebben over te stappen voordat 2018 voorbij is.

Mesh it up

Wil je je wifi in huis onder handen nemen, dat zit je voorlopig dus nog vast aan de vertrouwde 2,4- en 5GHz-accesspoints die gebruikmaken van 802.11n en 802.11ac. Maar niet getreurd, want ook binnen die standaarden staat de techniek niet stil. 2017 werd hét jaar waarin mesh-systemen in hoog tempo naar Nederland kwamen: afgelopen mei konden wij drie systemen vergelijken, inmiddels zijn dat er al tien. Tevens zien we dat de fabrikanten van de eerste drie voor ons beschikbare modellen ook niet stil hebben gezeten.

©PXimport

Meshtastisch!

Dat we meerdere accesspoints in huis nodig hebben voor een goede dekking en een vlotte verbinding, is de veeleisende gebruiker natuurlijk wel bekend. De grootste charme van mesh-systemen is dat je ze enkel van stroom hoeft te voorzien, en je ze met uitzondering van de router of hoofdnode verder niet hoeft te bekabelen; kabels trekken is één van de grootste hindernissen bij het verbeteren van wifi in bestaande panden. De mesh-punten maken zelf onderlinge verbindingen en geven, althans in theorie, het draadloze signaal zo slim mogelijk door naar buiten. De belofte van al deze systemen is zeer aantrekkelijk: goede dekking, geen gedoe met kabels en daarbij veelal ook nog eens zeer eenvoudig in de installatie.

Of meshschien toch niet?

Wanneer iets te mooi klinkt om waar te zijn is dat vaak ook zo, en ook hier mogen we de nodige kanttekeningen plaatsen – die voor elk van de tien systemen van toepassing zijn. Draadloze signalen lijden nu eenmaal onder andere signalen in de omgeving en zijn zeer afhankelijk van de fysieke bouw van het pand waarin je ze plaatst. Wij zochten voor onze test bewust een pittige omgeving op, maar elke situatie is anders en garanties zijn niet te geven. Er zijn ook voorbeelden van muren waar geen enkele vorm van (bruikbare) wifi doorheen komt.

Wanneer je in staat bent kabels te trekken en bekabelde accesspoints op te hangen, dan zal dat altijd de snelste, meest betrouwbare oplossing geven. En laten we ook niet vergeten dat je voor de prijs van de meeste mesh-sets, prima een installateur een kabeltje kan laten trekken wanneer je reeds loze leidingen hebt liggen. Belangrijk is ook om te onthouden dat mesh-techniek nieuw is, met grote verschillen in de praktijkervaring tot gevolg. Ook zijn er nog significante veranderingen in de meeste firmware-updates. Reden voor ons om deze systemen zo lang mogelijk in de praktijk in te zetten.

©PXimport

Backhaul

Hét codeword in mesh-systemen is backhaul: de verbinding tussen de verschillende wifi-punten in huis. Hoe beter de backhaul, des te beter de ervaring van de gebruiker. De duurdere systemen die vallen in de snelheidsklassen AC2200 of AC3000, hebben hun eigen specifieke dedicated backhaulradio’s. Goedkopere modellen zetten de antennes die ze gebruiken om de aangesloten clients van internet te voorzien, tegelijk in voor de backhaul-verbinding. Meer is geen garantie voor beter, maar een gebrek aan dedicated backhaul zorgt er wel voor dat je sneller tegen de theoretische beperkingen aanloopt, zeker in omgevingen met veel actieve gebruikers. Gezinnen met meerdere zeer actieve dataverbruikers kijken dan beter naar de producten met dedicated backhaul. Sommige wifi-mesh-systemen kunnen naast een draadloze backhaul overigens ook de vertrouwde netwerkkabel inzetten als backhaul, dit lees je in de test.

Chips

Net als mobiele telefoons draaien routers en andere wifi-producten op chips van een zeer beperkt aantal fabrikanten. Het gaat bij mesh-systemen (evenals bij smartphones) om producten van Qualcomm. Een motor maakt echter nog geen auto, en de fabrikanten van de uiteindelijke producten hebben dan ook nog meer dan genoeg voor het zeggen. Het resultaat is een sterk uiteenlopend assortiment producten in de snelheidsklassen AC1200, AC1750, AC2200 en AC3000.

Snelheidsklassen

De mesh-systemen gebruiken een verschillend aantal datastromen op 2,4 of 5 GHz voor verschillende doeleinden. AC1200/1300: geen dedicated backhaul, 2 datastromen op 2,4 GHz en 2 op 5 GHz voor zowel clients als onderlinge communicatie AC1750: geen dedicated backhaul, 3 datastromen op 2,4 GHz en 3 op 5 GHz voor zowel clients als onderlinge communicatie AC2200: wel dedicated backhaul van 2 datastromen op 5 GHz voor onderlinge communicatie, plus 2 datastromen 2,4 GHz en 2 op 5 GHz voor clients AC3000: wel dedicated backhaul van 4 datastromen op 5 GHz voor onderlinge communicatie, plus 2 datastromen 2,4 GHz en 2 op 5 GHz voor clients

Mogelijkheden systemen

De backhaul (zie kader ‘Backhaul’) is het meest cruciale punt waar we op letten wanneer het op capaciteit aankomt. Wat voor jouw aanschaf ook belangrijk kan zijn, is of het systeem kan functioneren als router, of hij een accesspoint-modus heeft en of hij als draadloze bridge ingezet kan worden.

In beginsel kunnen alle systemen als router functioneren, ze kunnen dus als dhcp-server functioneren en alle basistaken in je netwerk op zich nemen. Maar ze bieden niet de pro-features die een luxe router biedt. Dus als je al een goede eigen router hebt, wil je die waarschijnlijk helemaal niet vervangen. Let er in dat geval op of het systeem voorzien is van een accesspoint-modus, zodat je je eigen router kunt blijven gebruiken en het mesh-systeem in je bestaande netwerk wordt opgenomen. Is dit niet het geval, dan krijg je twee gescheiden netwerken en dat is onhandig.

Wil je bekabelde netwerkapparaten op het systeem aansluiten, let dan goed op de verschillen in de lan-poorten op de router en de nodes. Daar zit de nodige variatie in. Heeft de node ook lan-poorten, dan kun je die dus als draadloze bridge gebruiken.

Testomgeving

Een betonnen bouwwerk van rond de eeuwwisseling, drie verdiepingen van ca. 400 vierkante meter per verdieping en de nodige muren. Dat kunnen we wel een zware testomgeving noemen. Eén ding is zeker, geen enkele individuele router, ook geen model van honderden euro’s, is in staat om alle verdiepingen van volledige dekking te voorzien. Eerdere tests toonden aan dat een enkele verdieping wel te doen is voor een accesspoint, wat het uitgangspunt is van deze test.

Dit pand, tien wifi-mesh-systemen en een stapel laptops voorzien van snelle antennes. Zo, we kunnen beginnen!

Wifi moet werken!

De doelstelling van onze test is eenvoudig: we willen op elke verdieping een degelijk bereik én een degelijke snelheid. We letten hierbij extra op de prestaties op de bovenste verdieping. Prestaties in bijvoorbeeld de tuin kun je extrapoleren uit de prestaties op de andere verdiepingen, simpelweg een kwestie van een extra mesh-punt in de richting van je tuin plaatsen.

We testen met de router op de benedenverdieping, een tweede accesspoint op de verdieping daarboven en het derde punt op de bovenste verdieping. Let op dat de meeste systemen in verschillende hoeveelheden geleverd worden. Systemen met twee accesspoints worden ook getest met een optionele derde unit, systemen met drie worden ook getest in een opstelling met twee punten. De zolder-1-hop-test simuleert dus de prestaties op de bovenste verdieping zonder dat daar ook een accesspoint wordt geplaatst. Zo kunnen we duidelijk het prestatieverschil zien tussen twee en drie accesspoints.

©PXimport

De opstelling

Staande modellen staan vrij op een kastje, accesspoints dien je niet weg te frommelen als je om prestaties geeft. Ze presteren in de regel het best wanneer je ze een klein stukje van de muur plaatst. Stopcontactmodellen worden uiteraard als zodanig gebruikt. Positionering van de producten is belangrijk punt, waarbij elk product profiteert van een net iets andere positie. Omdat het redelijkerwijs te verwachten is dat je als gebruiker een gunstige positie op gaat zoeken, hebben wij dat ook gedaan. Elk staand model is op meerdere posities en oriëntaties getest, wel binnen het oppervlak van de door ons gebruikte kast (circa 150 cm breed) waarbij de beste positie mocht tellen. Stopcontactmodellen kregen twee mogelijkheden aangeboden.

Hoewel misschien minder van belang, willen we het aspect van de fysieke afmetingen wel aanhalen. Zo zijn de Netgear Orbi’s flinke torens in het zicht, terwijl vooral Google en TP-Link de formfactor (dankzij minder en minder sterke antennes) duidelijk beperkter houden. Wil je mesh combineren met een donker interieur, dan lijk je vooralsnog pech te hebben, elke fabrikant lijkt overtuigd dat witte kastjes het meest gewild zijn.

Mesh met benefits

Met de backhaul als cruciaal element van elk mesh-systeem zijn vooral modellen met alternatieve backhaul-mogelijkheden wat extra aandacht waard. De TP-Link Deco M5, Google Wifi en Linksys Velop kunnen ook eventuele aanwezige kabels als backhaul inzetten. In deels bekabelde, deels niet bekabelde huizen is dit een grote meerwaarde, omdat ook een slechts deels bekabelde overbrugging in de praktijk gunstiger is dan een hogere draadloze snelheid. De aanstaande TP-Link Deco M5 Plus is opvallend omdat deze ook een powerline-verbinding kan inzetten. Hoe meer de draadloze backhaul kan worden ontzien, des te beter … al dient die M5 Plus zich in de praktijk nog te bewijzen.

TP-Link Deco M5

Netwerkgigant TP-Link staat erom bekend dat het betaalbare producten biedt, het mesh-systeem is daarop geen uitzondering. Met 269 euro voor een set van drie en 99 euro voor additionele units, is het de goedkoopste in de vergelijking. Uiteraard betreft het daarmee een AC1200-AC1300-opstelling met twee datastromen op 2,4 GHz en twee op 5 GHz zonder dedicated backhaul. Daarmee is het niet ondenkbaar dat je het systeem overbelast in een opstelling met veel gelijktijdige streamers. Sterker nog, door de eerste en tweede node volledig te belasten blijft er van de doorvoer op de zolder-node nog bar weinig over. Dat blijkt echter voor alle geteste modellen in deze klasse het geval. Dit maakt deze klasse vooral interessant wanneer je wel betaalbare dekking zoekt over een groter pand, maar geen enorme capaciteit nodig hebt.

Vergeleken met de concurrentie zet de TP-Link Deco M5 vervolgens wel gunstige snelheden neer en is de installatie feilloos. Ook de mogelijkheden van de set, met onder andere accesspoint- en bridge-modus, de optie tot bekabelde backhaul en een ingebouwd Trend-Micro-beveiligingspakket, zijn voor de meeste eindgebruikers ruim voldoende. Gecombineerd met de bescheiden fysieke afmetingen, gunstig stroomverbruik en de laagste prijs, is de Deco M5 voor ons de meest aantrekkelijke optie om goedkoop en gedoe-vrij het pand van wifi te voorzien.

©PXimport

TP-Link Deco M5

Prijs
€ 269,- (voor 3 nodes)
Websitenl.tp-link.com8Score80

  • Pluspunten

  • Prijs

  • Goede dekking en prestaties

  • Gebruiksvriendelijk

  • Minpunten

  • Beperkte capaciteit

Google Wifi

Het duurde grofweg een jaar voordat Google zijn Google Wifi-systeem naar Nederland bracht, wat overigens een zakelijke keuze was en geen technische. In onze optiek een gemiste kans voor de internetgigant, want een jaar eerder had Google onder andere directe concurrent TP-Link Deco M5 af kunnen troeven als aanbieder van betaalbare mesh (want op dát moment was in Nederland alleen de Netgear Orbi RBK50 van de grond gekomen).

Google doet met zijn mesh-set wat Google praktisch altijd goed weet te doen: een uitstekende gebruikerservaring bieden. Het product oogt uitstekend, wordt keurig gepresenteerd en de installatie en app laten weinig te wensen over. De puntjes staan op de i. Hoewel je binnen bereik van het eerste punt weinig verschil zult merken, zien we dat de doorvoersnelheden over bijna de hele linie achterblijven bij de Deco. De capaciteit ligt is niet relevant anders. Beide systemen zijn met meerdere actieve clients op verschillende nodes te overbelasten. Ook hier is een bedrade backhaul en draadloze bridge mogelijk, maar een accesspoint-modus ontbreekt. Onder de streep echt niet onaardig, maar Google Wifi ontbreekt meerwaarde om de significant hogere prijs ten opzichte van de TP-Link Deco M5 te verklaren.

©PXimport

Google Wifi

Prijs
€ 359,- (voor 3 nodes)
Websitestore.google.com6Score60

  • Pluspunten

  • Gebruiksvriendelijk

  • Zeer redelijke prestaties

  • Minpunten

  • Te duur voor een AC1200-systeem

  • Geen AP-modus

EnGenius EnMesh

Hoewel typenummer EMR3000 wellicht anders doet vermoeden, is de EnMesh van EnGenius een AC1200-klasse mesh-set. Het systeem biedt dus geen extra datastromen voor de backhaul en heeft twee datastromen op 2,4 GHz en twee op 5 GHz. Met een prijskaartje van 299 euro valt hij tussen de TP-Link Deco M5 en Google Wifi in. EnGenius staat wel voor een pittige uitdaging, als late toetreder én doordat de naam minder bekend is dan TP-Link en Google. Die uitdaging gaat het aan met twee opvallende mogelijkheden. Ten eerste kent elk accesspoint een usb-poort om extra opslag binnen je netwerk toe te voegen. Ten tweede biedt EnGenius optionele accesspoints met ingebouwde beveiligingscamera’s.

De uitvoering van het geheel laat helaas wel wat te wensen over. Zo zijn de usb-prestaties traag, is het meshpunt met camera met dik 400 euro stevig geprijsd en veel belangrijker: kunnen de prestaties als mesh-systeem niet tippen aan die van TP-Link, Google of Ubiquiti. De onderlinge verbindingen zijn simpelweg een stuk minder krachtig, wat in de praktijk af en toe tot signaalverlies leidt. Specifieke niche-features hadden overtuiging kunnen bieden, maar het klasseverschil als mesh-oplossing is simpelweg te groot. Althans in de huidige staat … de EnMesh-set is nog maar net verschenen en laten we niet vergeten dat ook de Deco’s en Orbi’s een pittige peuterfase hebben moeten doorlopen.

©PXimport

EnGenius EnMesh

Prijs
€ 299,- (voor 3 nodes)
Websitewww.engeniustech.com5Score50

  • Pluspunten

  • Uit te breiden met camera’s

  • Usb-opslag

  • Minpunten

  • Bereik en snelheid ondermaats

Ubiquiti AmpliFi HD

AmpliFi HD laat een goede eerste indruk achter, met een tot in de puntjes verzorgde verpakking, productpresentatie en app. De router met informatie-display met touchmogelijkheden is uitstekend bedacht en ook de stopcontact-accesspoints zijn fraai. Het zit uitstekend in elkaar en cruciaal: het werkt ook erg soepel. In tegenstelling tot sommige andere systemen laat Ubiquiti zien dat gebruiksgemak en overzicht in de applicatie niet ten koste hoeven te gaan van informatie en functionaliteit. Dit komt het optimaliseren van de locaties van de accesspoints ten goede.

Hoewel de prestaties binnen bereik van de hoofdmodule uitstekend zijn, lukte het in onze opstelling niet om echt denderende prestaties neer te zetten op de andere verdiepingen. Het werkt, maar de absolute getallen bleven achter, waarbij opvalt dat we (te) frequent op de 2,4GHz-band worden overgezet. Het nadeel van de stopcontact-accesspoints is dat je de flexibiliteit om goed te optimaliseren verliest, want in elk geval in dit scenario consequenties leek te hebben. Ons vermoeden dat dit niet overal zo zal zijn, kunnen we niet met feiten onderbouwen.

Het is cruciaal te vermelden dat de AmpliFi HD geen dedicated backhaul heeft, maar wel AC1750-systeem (zie kader ‘Snelheidsklassen’) is. Maak je gebruik van een recente MacBook Pro of high-end-netwerkkaart, dan zul je op de hoofdmodule een hogere snelheid moeten kunnen bereiken dan met de AC1200-1300-alternatieven. Voor de score maakt het helaas weinig uit, want zelfs met het testen van meerdere locaties voor de accesspoints lukte het niet om de backhaul meer te laten overtuigen. Hierdoor maakt het op de andere verdiepingen niet uit of je een 2x2- of 3x3-antenne in de client gebruikt.

©PXimport

Ubiquiti AmpliFi HD

Prijs
€ 339,- (voor 3 nodes)
Websitewww.amplifi.com6Score60

  • Pluspunten

  • Zeer gebruiksvriendelijk

  • Zeer goede router

  • Uitgebreide app

  • Minpunten

  • Mesh-bereik en -capaciteit blijven achter

Netgear Orbi RBK50, RBK40, RBK30

Netgear was met de Orbi RBK50 één van de eerste fabrikanten die z’n mesh-systeem naar Nederland bracht. Op dat moment kostte een set van twee nodes bijna 450 euro, maar dankzij een dedicated backhaul van veer keer 5 GHz (AC3000) bleek de Orbi bijzonder indrukwekkend. In onze initiële test behaalden we met enkel de twee nodes praktisch volledige dekking over de 1200 vierkante meter van ons pand.

Een jaar en de nodige concurrenten verder is die positie niet veranderd. En Netgear heeft ook niet stil gezeten en het nodige toegevoegd, zoals true mesh waardoor ook de satellieten onderling verbinding kunnen maken. Ook op firmwareniveau weet Netgear te overtuigen. Als geen ander kunnen de Orbi’s overweg met een groot aantal clients die gelijktijdig de verschillende accesspoints belasten. Wel vinden we het ontbreken van een bedrade backhaul jammer, maar we realiseren ons ook dat dat voor lang niet iedereen een gemis is. Het voornaamste waar je als eindgebruiker rekening mee dient te houden, zijn de forse afmetingen van de Orbi RBK50’s: met 23 bij 16 bij 8 cm zijn het forse torens.

Om de verbinding met de koper met een kleiner budget niet te verliezen, bracht Netgear later de RBK40 en RBK30 uit. Dit zijn beide AC2200-klasse-sets, dus met een wat afgezwakte backhaul. Beide kennen vergelijkbare – marginaal kleinere – torentje als de RBK50 als basis. Waar de RBK40 een tweede toren heeft, komt de RBK30 met een accesspoint voor het stopcontact. Net als bij de RBK50 kloppen de ervaring en de prestaties: de doorvoersnelheden zijn goed, met een licht voordeel voor de losse module van de RBK40.

Met de recente prijsverlaging van de krachtigere Orbi RBK50 van circa 450 naar 349 euro, zit Netgear eigenlijk vooral zichzelf in de weg. Een nog iets goedkopere Orbi klinkt aantrekkelijk, maar het voornaamste advies dat wij uit onze testdata kunnen vergaren is dat wanneer je voor hoge snelheden, een stevige capaciteit en een goede gebruikservaring wilt gaan de Netgear Orbi RBK50 sowieso zijn geld waard is. Mocht blijken dat de twee nodes van de RBK50 net niet voldoende zijn, dan kun je deze behalve met de RBS50 ook prima uitbreiden met een (per stuk veel goedkopere) RBS40 of RBW30. En hoewel de RBK30 de strijd met de Deco M5 op gebied van prijs aangaat en per node een betere prestatie biedt, lever je wel de nodige flexibiliteit in doordat het een stopcontactmodel betreft.

©PXimport

Netgear Orbi Pro: Zakelijke mesh

In de tabel is ook de Orbi Pro opgenomen, die dankzij praktisch dezelfde hardware ook praktisch dezelfde (uitstekende) resultaten neerzet als de RBK50. De Orbi Pro heeft echter wat extra’s die vooral voor zakelijk gebruik interessant zijn. Zo voegt de Pro naast het standaard- en gast-wifi-netwerk een derde beheerder-ssid toe, komt het met een marginaal andere constructie welke muur- en plafondinstallatie mogelijk maakt. Het focust op het behouden van eenvoud van installatie (terwijl zakelijke oplossingen vaak toch externe experts vereisen). De meerprijs van 180 euro is fors gezien het gebodene, en een eventuele derde Orbi Pro is wederom duurder. Maar heb je als kleine onderneming je ogen op een mesh-systeem, dan is Orbi Pro wel het overwegen waard.

©PXimport

Orbi RBK50

Prijs
€ 359,- (voor 2 nodes)
Websitewww.netgear.nl10Score100

  • Pluspunten

  • Gebruiksvriendelijk

  • Uitstekende prestaties

  • Uitstekend bereik

  • Minpunten

  • Extra nodes duur

  • Geen bedrade backhaul-optie

  • Fysiek erg groot

Orbi RBK40

Prijs
€ 299,- (voor 2 nodes)
Websitewww.netgear.nl8Score80

  • Pluspunten

  • Gebruiksvriendelijk

  • Goede prestaties

  • Goed bereik

  • Minpunten

  • Extra nodes duur

  • Geen bedrade backhaul-optie

Orbi RBK30

Prijs
€ 259,- (voor 2 nodes)
Websitewww.netgear.nl8Score80

  • Pluspunten

  • Gebruiksvriendelijk

  • Goede prestaties

  • Goed bereik

  • Minpunten

  • Extra nodes duur

  • Geen bedrade backhaul-optie

Orbi Pro SRK60

Prijs
€ 529,- (voor 2 nodes)
Websitewww.netgear.nl9Score90

  • Pluspunten

  • Gebruiksvriendelijk

  • Uitstekende prestaties en bereik

  • Enkele handige zakelijke features

  • Minpunten

  • Forse meerprijs t.o.v. Orbi RBK50

  • Extra nodes duur

ASUS Lyra

ASUS mag dan wel een heel breed productportfolio hebben, aan echte focus op gebied van wifi-producten is geen gebrek. Waar de recente routers van ASUS een steeds agressievere, gamer-stijl achtige uitstralingen aannemen, zijn de Lyra’s juist opvallend bescheiden. De aanwezige rgb-verlichting is echt puur functioneel. Net als de Orbi RBK30, RBK40 en de Linksys Velop, kiest ASUS voor een model met een dedicated backhaul.

De app maakt een wat rommelige indruk en installatie verliep niet zonder dat elk accesspoint minstens één keer opnieuw moest worden aangezet. Een minpuntje voor de wat minder technisch onderlegde doelgroep. Positief is echter dat de Lyra als router het gros van de opties biedt die je van een stevige ASUS-router verwacht. Je zult daarvoor in de webinterface willen duiken, maar als poweruser zijn de flink uitgebreide mogelijkheden waaronder vpn en veiligheidsopties de moeite waard. De accesspoint-modus is nog in bèta en momenteel niet zonder kanttekeningen, maar met de uitgebreide routerfunctionaliteit mis je deze ook minder.

De ASUS Lyra bevindt zich als AC2200-set wel in een pittige situatie. Hij presteert aardig maar niet denderend. De Netgear RBK50 doet met twee nodes niet onder voor deze Lyra, ook niet op de bovenste verdieping. De gebruikerservaring van de ASUS Lyra mag ook nog wel wat verbeterd worden. Je zult dus echt prijs moeten stellen op de uitgebreide routermogelijkheden of graag drie nodes gebruiken (om twee kanten op te kunnen versterken) om de keuze op de Lyra te laten vallen.

©PXimport

ASUS Lyra

Prijs
€ 349,- (voor 3 nodes)
Websitewww.asus.nl7Score70

  • Pluspunten

  • Uitgebreide mogelijkheden router

  • Zeer redelijke prestaties

  • Minpunten

  • Installatie en app-ervaring nog niet optimaal

  • Sterke concurrentie op dit prijspunt

Linksys Velop

Linksys gooit het AC2200-concept met de Velop over een compleet andere boeg. Inmiddels heeft Linksys een webinterface toegevoegd (voorheen was het app-only) en wat meer routerfunctionaliteit beschikbaar gemaakt, maar de focus blijft liggen op een echte hands-off-ervaring. Net als bij de ASUS Lyra is het echter wel een beetje zoeken naar de toegevoegde waarde van dit systeem. De fysieke staanders spreken meer aan dan de giga-torens van de Orbi en de appervaring is ook meer dan prima in orde. Maar voor 429 euro voor drie accesspoints verwacht je wellicht stevigere argumenten dan dat. En wanneer de prestaties niet opboksen tegen Netgears RBK50 met twee nodes, is dat een pittige kluif.

Het feit dat de Velop een AC2200-model is met bedrade backhaul-ondersteuning, lijkt dan het voornaamste argument om er toch naar te kijken. Lyra en Orbi missen die optie en in een deels bedrade woning met één van de extra punten bedraad en de ander draadloos, is de Velop best aantrekkelijk. Wel zul je dan de tergend trage installatie voor lief moeten nemen en dien je rekening te houden met het feit dat het iets meer tijd en moeite vergt om de Velops goed af te stemmen om ze optimaal te laten presteren. Ze zijn namelijk wel gevoeliger dan den concurrentie als het op de positie van elk accesspoint aankomt.

©PXimport

Linksys Velop

Prijs
€ 429,- (voor 3 nodes)
Websitewww.linksys.com7Score70

  • Pluspunten

  • Prima snelheden

  • Optionele bedrade backhaul

  • Fysiek netjes

  • Minpunten

  • Prijs

  • Nodes toevoegen en optimaliseren tergend traag

Conclusie

We herhalen ons zekerheidshalve, maar er gaat niets boven volledige bekabeling in huis of kantoor, óók niet de winnaar van deze test. Daarbij moeten we ook een kanttekening plaatsen voor de testbreedte, we hebben intensief getest en binnen de omgeving elke router de kans gegeven optimaal te presteren. Maar de snelheden kunnen op een andere locatie anders uitpakken. Vergelijkingen met andere (inclusief eerdere) testopstellingen kunnen dan ook niet worden gemaakt.

Wanneer kabels trekken echt niet tot de mogelijkheden behoort, zien we één model op praktisch elk front het meest overtuigen. Je overweegt mesh uiteindelijk om van allerlei wifi-perikelen af te zijn, en dan zien we dat Netgear met de Orbi RBK50 zowel de prestaties als het geven van gemoedsrust het best in balans heeft. De AC3000-klasse RBK50-set is niet goedkoop, maar toont zich het meest capabel om te zorgen dat je overal in huis een goede draadloze verbinding hebt, zonder dat je als gebruiker veel meer hoeft te doen dan je portemonnee treken.

We hebben wel goede hoop voor de AC2200-categorie gekregen, maar aangezien ASUS en Linksys beide nog wat minpuntjes weg te poetsen hebben, missen we daar vooralsnog de echte aanrader … zeker met het huidige prijspunt van de Orbi RBK50 (die ook Netgears eigen RBK40 en RBK30 eigenlijk te veel onder druk zet). Wel verdienen de ASUS en Linksys de aandacht wanneer je het signaal meerdere kanten op wilt versterken, drie nodes komen dan goed van pas en extra nodes voor Orbi zijn prijzig.

Geef je vooral om een goed bereik over een groot oppervlak, maar heb je geen extreme doorvoercapaciteit voor bijvoorbeeld meerdere gelijktijdige (en zeer actieve) gebruikers nodig? Dan geven we nog een eervolle vermelding en Redactietip aan de TP-Link Deco M5. Deze heeft als goedkoopste in de test zowel de prestaties als de gebruikerservaring voor die doelgroep goed op orde. De Netgear Orbi RBK30 houdt hem scherp, maar met drie TP-Link Deco-units heb je meer speelruimte. En zoals Linksys en ASUS ongetwijfeld hun best zullen doen om Netgear het vuur aan de schenen te leggen met aankomende updates, zullen Google, Ubiquiti en EnGenius een beter antwoord moeten bedenken om de Deco te kunnen overtreffen.

Een uitgebreid overzicht van de testresultaten vind je in de onderstaande tabel (.pdf).

©PXimport

▼ Volgende artikel
Black Friday Week bij Expert: zeven elektronica-deals die je niet wilt missen
Huis

Black Friday Week bij Expert: zeven elektronica-deals die je niet wilt missen

Het is Black Friday Week bij Expert. In de winkels én online vind je hoge kortingen op televisies, laptops, wasmachines, drogers, e-readers en slimme apparaten. Dit is dus hét moment om toe te slaan. Hieronder zetten we zeven producten in de spotlight – en je ziet meteen welke korting je krijgt!

Partnerbijdrage - in samenwerking met Expert

LG 55QNED86A6A 55-inch: 4K QNED EVO-televisie

De LG 55QNED86A6A combineert QNED EVO-technologie met een 55-inch 4K-scherm voor helder beeld en nauwkeurige kleuren. De α8 AI Processor 4K optimaliseert beeld en geluid automatisch, terwijl HDR10 en HLG zorgen voor een breed dynamisch bereik. Dankzij WebOS 25 schakel je snel tussen apps, en met vier HDMI 2.1-poorten sluit je moeiteloos consoles of streamingapparaten aan. Een complete smart-tv voor films, series en gaming.

💡LG 55QNED86A6A: van 849 euro voor 675 euro

Samsung WW11DG6B25LB: grote en zuinige wasmachine

De Samsung WW11DG6B25LB heeft een ruime trommel van 11 kilo en centrifugeert met 1400 toeren. EcoBubble wast grondig op lage temperatuur en Hygiënisch Stomen verwijdert bacteriën en allergenen. Met SuperSpeed is een volle trommel in 39 minuten schoon. Het AI Display leert welke programma's je het meest gebruikt en zet die vooraan. Bovendien is het met een energieklasse van A -10% ook nog eens een zuinige wasmachine.

💡Samsung WW11DG6B25LB: van 819 euro voor 566 euro

Beko BM3T3823W: energiezuinige warmtepompdroger

De Beko BM3T3823W is een energiezuinige warmtepompdroger met een capaciteit van 8 kilo. Dankzij EcoGentle blijven kleuren mooi, terwijl het AquaWave-systeem zorgt voor een zachte trommelbeweging die slijtage beperkt. De vijftien programma's bieden opties voor uiteenlopende stoffen, van katoen tot fijne was. Het overzichtelijke LED-display toont de resterende tijd en maakt elke instelling eenvoudig.

💡Beko BM3T3823W: van 519 euro voor 433 euro

Het is Black Friday Week bij Expert! Profiteer deze week van onweerstaanbare Black Friday Deals op al je favoriete televisies, wasmachines, drogers, laptops, e-readers en nog veel meer! Naast de Black Friday Deals op deze pagina zijn er nog veel meer. Allemaal zien? Ga naar https://www.expert.nl/black-friday voor alle deals!

Inventum VVW6008AB: vrijstaande vaatwasser

De Inventum VVW6008AB is een praktische vrijstaande vaatwasser met ruimte voor twaalf couverts. Met een hoogte van 85 centimeter past hij onder de meeste aanrechtbladen. De indeling is overzichtelijk en de bestekmand houdt messen, vorken en lepels bij elkaar zodat alles goed schoon wordt. Een nuchtere, stille vaatwasser die ontworpen is voor dagelijks gebruik.

💡Inventum VVW6008AB: van 379 euro voor 299 euro

Acer Aspire Go 15 (AG15-42P-R6QL): allround laptop

De Acer Aspire Go 15 combineert een slank ontwerp met sterke prestaties. De AMD Ryzen 7 5825U-processor en 16 GB RAM zorgen voor soepele multitasking, terwijl de 512 GB SSD voor snelle opstarttijden zorgt. Het 15,6-inch Full HD IPS-scherm levert scherpe beelden en AMD Radeon Graphics zorgt voor verbeterde grafische prestaties. Een lichte, veelzijdige laptop voor thuis, studie en onderweg.

💡Acer Aspire Go 15 (AG15-42P-R6QL): van 599 euro voor 499 euro

Eufy Video Doorbell E340 + Chime: slimme deurbel

De Eufy Video Doorbell E340 toont wie er voor je deur staat in scherpe 1080p- of 1536p-modus. Dankzij de draadloze installatie heb je geen bedrading nodig. Via de Eufy-app bekijk je livebeelden en meldingen op je smartphone. De meegeleverde Chime zorgt dat je het signaal ook zonder telefoon hoort. Een eenvoudige manier om je huis slimmer en veiliger te maken.

💡Eufy Video Doorbell E340 + Chime: van 199 euro voor 119 euro

Kobo Libra Colour (zwart): e-reader met kleurenscherm

De Kobo Libra Colour heeft een 7-inch E Ink Kaleido 3-scherm dat omslagen, illustraties en notities in kleur weergeeft. De e-reader is waterbestendig (IPX8) en biedt 32 GB opslag voor duizenden boeken. ComfortLight PRO vermindert automatisch blauw licht voor prettig lezen. Wie met de Kobo Stylus 2 werkt (optioneel), kan notities en markeringen in kleur maken. Ideaal voor lezen thuis en onderweg.

💡Kobo Libra Colour (zwart): van 239 euro voor 209 euro

Over Expert

Expert is in 2025 voor de achtste keer uitgeroepen tot Beste Winkelketen in de elektronica-branche. De formule staat al jaren bekend als dé klantgerichte vakspeciaalzaak in home-elektronica, met een aanbod van betrouwbare merken en scherpe aanbiedingen. Bestel je online, dan koop je altijd bij een van de 141 lokale Expert-winkels in je eigen regio. Die persoonlijke aanpak zorgt voor goed advies en een service die past bij jouw situatie. Je kunt dus kiezen: bestel via de webshop of bezoek een van de 141 winkels verspreid door Nederland.
Alle Expert Black Friday-deals zien? Ga dan naar https://www.expert.nl/black-friday!

▼ Volgende artikel
Review Panasonic TV-55Z90BE6 -  Kwaliteit met een hoog prijskaartje
Huis

Review Panasonic TV-55Z90BE6 - Kwaliteit met een hoog prijskaartje

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

Fantastisch
Energy label
Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten
  • Zeer goede piekhelderheid
  • OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
  • Goede kalibratie af fabrikant
  • Goede bewegingsscherpte
  • Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
  • Geen ondersteuning voor DTS
  • Hoge adviesprijs
Panasonic TV-55Z90BE6

Adviesprijs: 2.199 euro
Wat: Ultra HD 4K 144Hz W-OLED-tv
Schermformaat: 55 inch (139cm)
Aansluitingen: 4x HDMI (2x v2.1 48Gbps, 2x v2.0 18GBps, ARC/eARC, ALLM, 4K144 HFR, VRR), 3x USB, 1x optisch digitaal uit, 1x hoofdtelefoon/subwoofer, 3x antenne, 1x Ethernet, WiFi 5, Airplay2, Bluetooth
Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, HDR10+ Adaptive, Dolby Atmos, Fire TV, USB/DLNA-mediaspeler, dual DVB-T2/C/S2, CI+-slot, HCX Pro AI Mk II Processor
Afmetingen: 1225 x 787 x 348 mm (incl. voet)
Gewicht: 23 kg (incl. voet)
Verbruik (per 1000 uur): SDR 84 kWh/1000h (G) / HDR 147 kWh/1000h (G)

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

De achterzijde met alle aansluitingen.

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

De afstandsbediening van de TV-55Z90BE6.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.