Het wifi-mesh-systeem begon jaren geleden als een niche-alternatief voor de traditionele router, maar is inmiddels dé standaardoplossing voor gewoon goede wifi in de meeste huizen. Zeker wanneer kabels trekken niet gewenst of mogelijk is. Nu de meeste nieuwe telefoons en laptops voorzien zijn van wifi 6, leek het ons een goed moment voor een vergelijkende test van systemen op basis van deze wifi-standaard. Welke set is de beste en welke biedt de meeste waar voor je geld? Wij zochten het uit.

De insteek van deze test, en wifi-mesh-systemen als product, is eenvoudig: jij wilt met zo min mogelijk gedoe gewoon goede wifi in huis. Vooral dat woordje ‘gedoe’ was in de begindagen van wifi nog wel een struikelblok. Het vereiste toch al snel wat technische kennis om je router op te zetten. Mesh-systemen van het eerste uur deden dat overigens niet altijd beter, menig setje bleek alsnog lastig om te installeren en sommige werkten uiteindelijk ook bar slecht. Inmiddels is de wifi-mesh-markt dermate volwassen dat dat eigenlijk geen probleem meer is.

We zien weliswaar sets met verschillen in mogelijkheden en prestaties, maar één ding hebben alle systemen in deze test na al deze jaren gemeen: installatie is een peulenschil en doe je binnen enkele minuten vanaf je telefoon. Je hoeft dus geen IT-nerd te zijn om je eigen huis met deze oplossingen van een goede wifi-dekking te voorzien.

Sets

Ook het basisconcept van alle elf systemen is hetzelfde: je koopt een set met een x-aantal verschillende units (ook nodes, satellieten of accesspoints genoemd) en die verdeel je door je huis, zodat je overal goed bereik en goede snelheden haalt. Daarbij hoef je geen kabels te trekken, wat een van de grootste bezwaren is tegen een traditionele accesspoint-opstelling. De nodes bouwen zelf onderlinge verbindingen op en versterken zo het bereik en het signaal.

Dat geeft in de regel een betere dekking en betere prestaties dan de traditionele router. Zeker vergeleken met ‘gratis’ modem/routers van providers, maar ook de meest dikke, extreme high-end routers kunnen vaak gewoon niet op tegen de afstanden en stevige bouwmaterialen van menig huis in de Benelux.

Voordelen van wifi-mesh

Het grootste voordeel hebben we reeds genoemd: elke node kan draadloos verbinden met andere nodes. Ze hebben dus wel stroom nodig, maar je hoeft geen netwerkkabels door het huis te trekken. Is een deel van je huis wel, en een ander deel van je huis niet bekabeld, dan is een wifi-mesh-systeem ook ideaal. Nodes die aan de kabel hangen bieden dan nog betere prestaties, terwijl je óók gewoon goed bereik kunt halen op plekken waar geen kabel ligt.

Waar traditionele routers vereisen dat je het ip-adres opzoekt en verbinding maakt met een webinterface, is een mesh-set ook veel gebruiksvriendelijker. Vaak heb je alle controle over je netwerk via een app op je telefoon. Ook worden de mogelijkheden doorgaans redelijk goed uitgelegd, zodat je ook als beginner wat geavanceerdere opties zoals gastnetwerk, QoS en opties voor ouderlijk toezicht goed kunt instellen.

Nadelen van wifi-mesh

Hoe goed en gebruiksvriendelijk wifi-mesh-systemen ook zijn, er zijn wel degelijk tegenargumenten te bedenken. De grootste bedenkingen kun je hebben tegen draadloze verbindingen in het algemeen. Hoe goed wifi zich ook ontwikkeld heeft, er gaat nog altijd niets boven een goede bekabeling als je huis dat toestaat. Er zijn nu eenmaal muren en plafonds waar je met geen geweld een goede draadloze verbinding doorheen krijgt.

Ook met bekabeling kun je overigens deze mesh-sets overwegen, want in tegenstelling tot voorgaande jaren zijn alle sets in deze test in staat om kabels te gebruiken als onderliggende verbinding (ook wel de backhaul genoemd). Maar heb je al kabels liggen, dan bieden echte accesspoints vaak betere prestaties en meer mogelijkheden. In hun streven om gebruiksvriendelijk te zijn, bieden de meeste mesh-systemen maar in beperkte mate geavanceerde mogelijkheden. De mogelijkheden wisselen per merk, maar ASUS is eigenlijk de enige die écht alle routermogelijkheden biedt. Echte accesspoints gaan vaak nog verder, maar vereisen zowel beheer als kennis.

©PXimport

Toch kiezen voor wifi 5?

©PXimport

Waarom wifi 6?

Wellicht vraag je je af waarom je überhaupt wifi 6 wilt hebben. De maximale snelheid ligt weliswaar een stuk hoger (bij een enkel apparaat en een rappe mesh-node maximaal zo’n 900 Mbit/s ten opzichte van 600 Mbit/s bij wifi 5), maar beide generaties wifi zijn voor tal van doeleinden eigenlijk al genoeg. Als je puur wat wilt internetten, hoef je niet per se warm te lopen voor wifi 6.

De technologie brengt wel grote verbeteringen met zich mee voor huishoudens met meerdere gebruikers en een groot aantal apparaten zoals laptops, telefoons en smarthome-apparatuur. Dankzij Orthogonal frequency-devision multiple access (OFDMA) zijn wifi 6-netwerken veel beter in staat om meerdere apparaten gelijktijdig van hogere snelheden te voorzien. Je kunt hierdoor meerdere snelle wifi 6-clients tegelijkertijd gebruiken. Alle gebruikers halen dan hogere snelheden én lagere latentie, wat specifiek voor gamers weer voordelen heeft.

Hoewel veel (smarthome-)hardware nu nog geen wifi 6 gebruikt, zal dat in de toekomst wel anders zijn. Een goede wifi-mesh-set koop je veelal met het idee om er enkele jaren niet aan te hoeven sleutelen.

Waar moet je op letten?

Besluit je voor een wifi 6-oplossing te gaan, dan is er een aantal zaken waar je op moet letten. Het meest cruciale is hoe elke set zijn antennes heeft ingedeeld en de resulterende AX-klasse. Helaas hebben de fabrikanten hier allemaal hun eigen opvattingen over, waardoor het voor ons lastig wordt om een specifieke AX-klasse aan te bevelen.

Uiteraard is een AX6000-set beter dan een AX1800-set, maar als de getallen wat dichter bij elkaar liggen, is hoger niet automatisch beter. Zo doet de Netgear Orbi AX4200 niet per se onder voor de ASUS AX5400 XD6. Dat komt door de antennelay-out. De genoemde klasse is simpelweg een optelsom van het maximale dat elk van de antennes te bieden heeft. Hoe dat getal tot stand komt, kan sterk wisselen.

Zoek je een echt goede oplossing, kijk dan naar sets die in de tabel gemarkeerd staan als triband. Die hebben een extra netwerk voor de draadloze verbinding tussen de nodes. Een ander aspect waarin de sets sterk verschillen, is het aantal aansluitingen per node. Je kunt op een node namelijk ook bedrade appratuur aansluiten. Denk bijvoorbeeld aan je mediaspeler.

Ook verschillen de sets sterk in afmeting en ontwerp. Dat klinkt als bijzaak, maar omdat je ze voor het beste resultaat vrij in het zicht moet neerzetten, is het uiterlijk niet onbelangrijk. Opvallend detail: vrijwel alle behuizingen zijn wit, alleen ASUS geeft je de mogelijkheid om de sets in een zwarte uitvoering te bestellen.

©PXimport

Twee of toch drie stuks?

Een belangrijke vraag is: heb je een set van twee of drie nodes nodig? Om die vraag te beantwoorden, is het handig om te weten dat je een extra satelliet bij voorkeur gebruikt om vanaf de centrale node een andere kant op te versterken. Het is beter om geen ketting van satellieten te maken. Bij elke stap verlies je nu eenmaal capaciteit en stabiliteit. Je kunt met een set van drie nodes bijvoorbeeld met de ene satelliet het netwerk boven versterken en met de andere satelliet het netwerk richting de tuin versterken.

Overigens kan een keten in een huis met drie verdiepingen zeker zijn nut hebben als je ook op zolder de beste wifi-dekking vereist, maar we raden dan wel een triband-set aan. In een appartement is een set van twee stuks soms voldoende om de juiste dekking te bereiken.

De testopstelling

Omdat wifi 6 hogere snelheden biedt en beter om kan gaan met meerdere apparaten, wordt het testen ervan complexer. Waar we bij wifi 5-sets met één laptop al limieten konden ontdekken, is dat met de wifi 6-oplossingen een stuk pittiger.

We hebben gekozen voor drie specifieke testscenario’s. Als eerste testen we de maximale snelheid die je kunt halen met één laptop voorzien van een Intel AX201 wifi-adapter in de nabijheid van de node. We gebruiken voor deze test één apparaat, omdat je met twee apparaten op de meeste sets de limiet van de wan-poort aantikt en deels omdat je soms gewoon het beste wilt halen uit één machine. Dit is tevens de snelheid die je grofweg mag verwachten op een bedraad aangesloten node.

Voor de andere twee tests plaatsen we een tweede node één verdieping hoger en circa vijftien meter hemelsbreed van de hoofd-node. Vervolgens gaan we voor de tweede test (‘Snelheid eerste verdieping’ in de tabel) met twee apparaten aan de slag in de nabijheid van die tweede node. Hierdoor zien we vooral wat de onderliggende backhaul in huis heeft.

Voor de derde test (‘Snelheid zolder’ in de tabel) nemen we beide laptops wederom één verdieping hoger en circa vijftien meter verder. Hier leunen we dus zowel op de backhaul als de signaalsterkte per node. We kijken specifiek naar totale downloadsnelheden via een bedrade server. We noteren het gemiddelde over meerdere testsessies.

Geen pand is hetzelfde

©PXimport

TP-Link Deco

TP-Link is een mesh-bouwer van het eerste uur en dat zien we vandaag de dag terug in een ruim assortiment en een goed uitgewerkte gebruikservaring. De installatie is in onze optiek de meest gebruiksvriendelijke van allemaal. De app werkt goed en biedt de meest gangbare routerfunctionaliteit, van gastnetwerken tot opties voor ouders.

Echt geavanceerde mogelijkheden ontbreken en we ergeren ons ook aan zaken als een verplichte registratie en online account. Dat lijkt echter het nieuwe normaal voor mesh-systemen.

TP-Link staat tevens bekend als prijsvechter en ook dat zien we terug in de vergelijkingstabel. De Deco X20 en de iets snellere X60 behoren beide tot de goedkopere opties in het veld. Het kleine prijsverschil tussen die twee zet ook direct druk op de goedkoopste optie. Als je al bereid bent 249 euro neer te leggen voor een set van drie nodes, is de stap naar 329 euro niet zo heel gek. Zeker wanneer je ziet dat je rond de node zelf significant hogere snelheden kunt halen met de X60.

Wanneer je alle nodes draadloos plaatst en écht goede prestaties wilt, blijft het de moeite om extra te investeren in een duurdere triband-oplossing. Wanneer je een of meerdere nodes kunt bekabelen, dan biedt de Deco X60 wel veel prestaties voor het geld.

In het hogere segment doet TP-Link mee met de Deco X90. Dit zijn aantrekkelijke kastjes met onder meer een 2,5Gbit/s-aansluiting, handig voor een extra snel thuisnetwerk en goede prestaties. Het setje van twee nodes is aantrekkelijk geprijsd, maar de losse nodes zijn relatief duur, al geldt dat ook voor andere sets. De Deco X90 is gezien zijn specificaties en prestaties ook bedoeld voor wat geavanceerdere gebruikers.

Vergeleken met de systemen van Netgear en zeker ASUS valt op dat TP-Links webinterface heel beperkt is. Eigenlijk kun je in de webinterface alleen de status van het systeem controleren. Om instellingen te wijzigen, moet je de app gebruiken. Dat geldt overigens ook voor de andere twee geteste Deco-systemen, maar bij de duurdere Deco X90 vinden we dit nadeel nog net iets zwaarder wegen.

©PXimport

Deco X20

Prijs
€ 202,- (voor twee nodes)
Website
https://nl.tp-link.com6Score60

Deco X60

Prijs
€ 279,- (voor twee nodes)
Website
https://nl.tp-link.com8Score80

Deco X90

Prijs
€ 399,- (voor twee nodes)
Website
https://nl.tp-link.com9Score90

©PXimport

Linksys Velop

Linksys maakte in de begindagen van de mesh-systemen een beetje een valse start. De Velop-lijn was er relatief vroeg bij, maar in de beginjaren lieten het installatiegemak en de prijs-prestatieverhouding nog wel wat te wensen over.

Wat installatiegemak betreft heeft Linksys aardige stappen gemaakt. De installatie duurt wellicht een klein minuutje te lang omdat je nog ouderwets een wachtwoord moet invullen dat onderop staat, maar daar gaan we niet over vallen. Net als bij de andere merken is de app relatief overzichtelijk en toegankelijk voor beginners.

Hoewel de algehele ervaring en de prestaties prima aanvoelen, valt de prijs-prestatieverhouding van de twee Velop-sets tegen. De duurdere AX5300 valt eigenlijk tussen wal en schip. Hij kost aanzienlijk meer dan de Deco X90, ZenWiFi AX en de Orbi AX4200, terwijl hij gemiddeld wat trager is. En de Netgear Orbi AX6000 is weliswaar nog duurder, maar die biedt wél echt meerwaarde voor die (exorbitante) meerprijs.

De goedkopere Velop-set zorgt vooral voor verwarring, omdat de sets van twee en drie nodes meer kosten dan wanneer je het gewenste aantal nodes per stuk in huis haalt. Prijzen wisselen van dag tot dag, maar deze scheve verhouding bestaat inmiddels al enige tijd.

Als we de relatief lage individuele node-prijzen aanhouden, dan heeft die goedkopere Velop AX4200 het alsnog een tikkeltje lastig. Zo bieden de Orbi AX4200 en de ZenWiFi AX iets betere prestaties voor grofweg hetzelfde geld, zonder dat Linksys daar voldoende tegenoverzet. De Velop heeft wel meer lan-poorten dan de Orbi-sets, maar dat kun je met een switch van 20 euro ook verhelpen.

Kortom, Linksys heeft op zich aardige sets in huis, maar zal of de prestaties verder moeten opvoeren of de prijzen moeten aanscherpen om echt interessant te worden.

©PXimport

Linksys Velop AX4200

Prijs
€ 399,- (voor twee nodes)
Website
www.linksys.com7Score70

Linksys Velop AX5300

Prijs
€ 564,- (voor twee nodes)
Website
www.linksys.com7Score70

Netgear Orbi

Het was Netgear dat vanaf het eerste jaar echt wist te overtuigen met zijn Orbi-systemen. Door de jaren heen hebben enkele concurrenten het Netgear soms lastig gemaakt, maar geen enkele fabrikant ging de afgelopen jaren naar huis met zoveel Best getest-awards als Netgear met zijn Orbi-systemen.

Dit jaar is geen uitzondering, want de Orbi RBK852 (of RBK853 voor het setje met drie nodes) scoort simpelweg het best als het op bereik en prestaties aankomt. Daar staat wel een extreme meerprijs tegenover. De set kost bijna het dubbele van de leuke middenklassers in deze test.

Die forse meerprijs hakt in op ons humeur als we zien dat de Orbi RBK852 niet op elk vlak de ultieme keuze is. Zo ontbreekt een multigigabit-lan-poort, zuur wanneer je bedenkt dat deze set de gigabitbarrière makkelijk kan doorbreken (wanneer we louter draadloos testen). Via lan-teaming kun je daar wel omheen werken, maar dat is iets wat we gezien de nichedoelgroep niet standaard testen. Er is overigens wel voorzien in een multigigabit-wan-poort, maar die is slechts beperkt nuttig.

Desondanks is er zoiets als ‘de beste’. Is geld dus geen bezwaar en wil je zeker zijn van goede wifi-prestaties, dan ben je op de RBK852 aangewezen. Als deze set niet werkt, dan werkt geen enkele set. Zelfs met een plafond en een flinke afstand weet de backhaul nog praktisch de volledige snelheid door te voeren en zien we structureel de beste scores.

Onder in de markt is de Orbi AX1800 een echte prijsvechter, maar ook voor Netgear geldt: instap-mesh-setjes met wifi 6 zijn gewoon niet zo interessant. Als je louter goedkoop wilt, kun je voor dergelijke bedragen beter een goede triband-mesh-oplossing met wifi 5 kopen. Ook de TP-Link Deco X60 doet het leuker voor nauwelijks meer.

Het is de Orbi AX4200, of RBK752, die wel een mooie balans weet te slaan. Met 699 euro voor een setje van drie nodes is hij niet bepaald goedkoop, maar hij biedt duidelijk meerwaarde boven de goedkopere sets. Het feit dat de meeste mensen in dit segment wel drie units zullen overwegen, plus de voordelen van een kinderlijk eenvoudige installatie en een van de betere app-ervaringen, maken dit een van dé middenklassers van dit moment.

©PXimport

Orbi AX1800 (RBK352/353)

Prijs
€ 249,- (voor twee nodes)
Website
www.netgear.nl6Score60

Orbi AX4200 (RBK752/753)

Prijs
€ 479,- (voor twee nodes)
Website
www.netgear.nl9Score90

Orbi AX6000 (RBK852/853)

Prijs
€ 769,- (voor twee nodes)
Website
www.netgear.nl10Score100

©PXimport

ASUS ZenWiFi

Net als Linksys maakte ASUS eigenlijk een valste start op gebied van wifi-mesh-systemen. De eerdere Lyra-systemen wisten geen al te beste indruk te maken. Maar de hoog aangeschreven routerfabrikant wist zich uitstekend te herpakken met de ZenWiFi-serie, waarmee het vorig jaar het vuur aan de schenen van Netgears Orbi-lijn legde. Ook dit jaar slaagt ASUS daar weer in, al slaat elk van de drie ZenWifi-systemen toch duidelijk een eigen weg in.

Net als bij de concurrenten vinden we de AX1800-oplossing, de ZenWiFi mini, niet bijster interessant. Deze biedt aardige prestaties, zolang je maar niet de grenzen opzoekt. Toch moet het je echt te doen zijn om de extreem lage prijs, de minuscule kastjes of het feit dat ASUS wél zwarte kleurstellingen aanbiedt.

De ZenWiFi XD6 is vooral verwarrend, want dat is een dualband-oplossing in een triband-prijsstelling. Dat resulteert in sterke prestaties rond de node, maar bij intensieve mesh-belasting breekt de afwezigheid van een extra band hem toch echt op. Desondanks is het een leuke set voor wanneer een deel van je huis bekabeld is, en vooral wanneer je de flink uitgebreidere routermogelijkheden van ASUS weet te waarderen.

In tegenstelling tot de uitgeklede mogelijkheden van de concurrentie krijg je bij ASUS namelijk wel gewoon de volledige routerfunctionaliteit met onder meer een goede, uitgebreide webinterface en de nodige extra’s, zoals meerdere vpn-functies en maar liefst drie gastnetwerken. Het zal niet iedereen interesseren, maar voor wie een typische mesh-set net iets te ‘consumer’ is, is dit wel aantrekkelijk. Tenminste, zodra de prijzen zakken, want het feit dat hij op het moment van testen praktisch evenveel kost als zijn grotere broer is lastig uit te leggen.

Het is dan ook de ‘prosumer’-insteek gecombineerd met écht goede prestaties die de nipt duurdere ZenWiFi AX erg interessant maken voor die iets veeleisendere gebruiker en techliefhebber. Hij scoort consequent heel erg goed. Vergeleken met andere sets krijg je meer routermogelijkheden, extra lan-poorten en de mogelijkheid om de kleurstelling te kiezen. Jammer voor techfans is dan weer wel dat multigigabit-lan-poorten ontbreken. Daarvoor moet je vooralsnog bij TP-Link zijn. Toch is de ZenWiFi AX een van de sterkste opties die de markt te bieden heeft.

©PXimport

Asus ZenWiFi Mini

Prijs
€ 189,- (voor drie nodes)
Website
www.asus.nl6Score60

Asus ZenWiFi XD6

Prijs
€ 385,- (voor twee nodes)
Website
www.asus.nl6Score60

Asus ZenWiFi AX (XT8)

Prijs
€ 399,- (voor twee nodes)
Website
www.asus.nl9Score90

©PXimport

Conclusie

Met het volwassen worden van wifi-mesh-systemen komt de nadruk onvermijdelijk op de prijs te liggen. Dat wil zeggen dat aanbiedingen het verschil kunnen maken tussen een goede of juist een matige aankoop. Vooral in het lage en het middensegment is dat het geval.

Een mooie korting kan het verschil maken, zeker rond de 350 tot 400 euro. Binnen dat prijsbereik zien we enkele zeer capabele triband-oplossingen zoals de Netgear Orbi AX4200, de TP-Link Deco X90 en de ASUS ZenWiFi AX. De genoemde set van ASUS presteert uitstekend en biedt extra uitgebreide routerfunctionaliteit. Daarmee verdient de ZenWiFi AX het predicaat redactietip.

De dualband-instapsetjes (AX1800) vinden we eigenlijk geen van alle echt interessant. De bovengenoemde triband-oplossingen zijn een mooie investering voor de komende jaren. Als je als eenvoudige gebruiker weinig meer wilt dan gewoon goed bereik, kun je prima met de nog veel goedkopere wifi 5-sets af.

Alleen de Deco X60 vinden we de moeite waard als je huis (grotendeels) bekabeld is. Dan krijg je veel prestaties per node voor een relatief bescheiden prijs. Daarom geven we ook deze set het predicaat redactietip mee. De meeste AX1800-sets lijken vooral bedoeld om minder geïnformeerde consumenten te lonken met wifi 6. Ze werken an sich best prima, maar ze vallen tussen wal en schip.

De top van de markt wordt gedomineerd door de Orbi AX6000 (RBK852/853) die niet alleen goede prestaties biedt, maar ook ongevoelig is voor de exacte plaatsing van de nodes. Daardoor heb je al snel een goed resultaat. De prijs is wel erg fors, maar voor eenieder die echt helemaal klaar is met storende wifi-verbindingen en ongeacht de prijs gewoon de allerbeste set zoekt, is de Orbi AX6000 ongeëvenaard. Als dit model niet voldoet, rest er maar één oplossing: kabels trekken.

Wie een lekker potje wil gamen, doet er goed aan om een goede gaming monitor aan te schaffen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je game er nog beter uitziet, je eigen prestaties gaan er ook van omhoog. De Lenovo Legion R27qe is een 27 inch beeldscherm met een hoge verversingssnelheid en een QHD-paneel. Hier lees je alles over de monitor.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Lenovo

27 inch QHD

De Lenovo Legion R27qe heeft een diameter van 27 inch, oftewel een kleine 70 centimeter. Daarmee is het een relatief compact beeldscherm, maar nog steeds ruim voldoende groot om alle details goed te kunnen zien.

Het IPS-paneel zelf heeft een resolutie van 2560 x 1440 pixels, waarmee het een QHD-scherm is. Zo kun je games spelen op hoge kwaliteit, en zie je nog meer van wat er op je scherm gebeurt.

180 Hz verversingssnelheid

De verversingssnelheid of refresh rate is bij elk beeldscherm belangrijk, maar bij een gaming monitor is dat helemáál het geval – je wilt natuurlijk precies kunnen zien wat er binnen je game gebeurt. Bij de Legion R27qe is die snelheid maar liefst 180 Hz, oftewel: 180 verversingen per seconde. Dat is beduidend hoger dan bij veel andere gaming monitoren.

Met die hoge refresh rate lijkt het alsof je zelf midden in de actie zit, omdat alles veel vloeiender verloopt. Bovendien heb je een voordeeltje ten opzichte van je tegenstanders, omdat ook elk detail op je scherm net iets sneller ververst.

©Dragos Condrea

0,5 ms reactietijd

Niet alleen de refresh rate is een belangrijke factor bij gaming monitoren, ook de reactietijd speelt een rol. De reactietijd is de tijd die het duurt voor het scherm heeft gereageerd op bewegingen.

Voor veel gaming monitoren ligt die reactietijd rond de één à twee milliseconden. Bij de Legion R27qe is dat slechts een halve milliseconde: net even sneller dus, wat je ook weer een voordeel oplevert als je gaat gamen.

Daarbij beschikt de Legion R27qe over AMD Freesync. Dat is een techniek die ervoor zorgt dat screen tearing, het fenomeen waarbij het lijkt alsof er iemand met een schaar door je scherm is gegaan, tot het verleden behoort. Veel populaire gaming monitoren gebruiken die techniek, en de R27qe is daar geen uitzondering op.

450 nits helderheid

Een ander belangrijk punt om rekening mee te houden bij het kopen van een gamingbeeldscherm is de helderheid. Dat zorgt ervoor dat je details nog beter kunt zien, ook als je zelf in een goed verlichte ruimte zit en het beeld op het scherm juist donker is.

Gemiddelde beeldschermen hebben een helderheid van zo'n 300 nits, de eenheid die wordt gebruikt om de felheid van verlichting aan te geven. Bij de Legion R27qe is dat maar liefst 450 nits, genoeg om te kunnen blijven gamen, zelfs als de zon vol op het scherm gericht staat.

Verstelbare hoogte

Een nadeel van veel gaming monitoren is dat de voet niet in hoogte verstelbaar is, zodat je altijd afhankelijk bent van de vaste positie. Bij de R27qe is dat niet het geval: je kunt het scherm in alle hoeken draaien en keren.

Dat geldt zowel voor de hoogte als voor de positie. Het scherm is los van de voet te draaien, zelfs volledig verticaal, en te kantelen, zodat je altijd de perfecte hoek hebt.

Felle kleuren en diepe schaduwen

Ook qua kleurweergave is de R27qe een goede keuze. Het scherm kan overweg met meer dan een miljard kleuren, zodat je altijd een waarheidsgetrouw beeld voor je neus krijgt. Bovendien beschikt het beeldscherm over speciale technologieën die het licht en de schaduwen nog realistischer maken.

©RyanKing999

Low blue light

Blauw licht is funest als je lange tijd naar je beeldscherm wilt of moet staren: het zorgt ervoor dat je ogen sneller vermoeid raken, en je komt achteraf moeilijker in slaap. Toch zenden veel monitoren een behoorlijk fel blauw licht uit, omdat dat makkelijker af te lezen is.

De Lenovo Legion R27qe doet dat niet. Via de Low Blue Light technologie wordt het blauwe licht zoveel mogelijk gedempt, zodat je minder last krijgt van je ogen en langer door kunt gamen of werken.

Conclusie

Wie op zoek is naar een goede gaming monitor, moet zeker de Lenovo Legion R27qe overwegen. Het scherm geeft kleuren, licht en schaduwen zeer realistisch weer. Met de hoge verversingssnelheid en de lage reactietijd heb je altijd een voordeel ten opzichte van je tegenstanders.

De hoogte en de hoek van de monitor zijn makkelijk aan te passen, zodat je altijd recht voor het scherm zit. De Low Light technologie zorgt ervoor dat je minder last krijgt van je ogen, en 's avonds na je gamesessie makkelijker in slaap kunt komen.

Al met al is de Lenovo Legion R27qe een compacte, maar uitgebreide gaming monitor, waarmee je de nieuwste games in QHD-resolutie en zeer waarheidsgetrouw op het scherm tovert.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.