Google Docs is een online office-suite die onder meer veel in het onderwijs gebruikt wordt. Terecht, want behalve dat er aan ’t gebruik – tenzij je voor een zakelijk abonnement of extra opslagruimte kiest – geen kosten zijn verbonden, biedt het tal van voordelen. Samenwerken is een eitje bijvoorbeeld. Maar ook ben je dankzij apps voor iOS/iPadOS en Android niet gebonden aan online werken alleen. Ook de Chromebook maakt offline werken mogelijk.

Veel mensen denken bij taken als tekstverwerken of een spreadsheet opzetten als eerste aan Microsoft Office. Helemaal fair is dat inmiddels allang niet meer. Er zijn meer dan genoeg alternatieven, waarvan een deel aan functionaliteit minstens vergelijkbaar is met de Microsoft-evenknie. Punt is echter, dat de veelzijdigheid van de Microsoft Office-suite ook meteen een groot nadeel is. Want de kans dat je alle aanwezige functies ooit gaat gebruiken is nihil. Tel daarbij op dat MS Office geld kost. Als eenmalige (nogal prijzige) aanschaf of als abonnement. Die laatste opties is tegenwoordig slimmer, zeker als je veelgebruiker van het pakket bent. 

Maar als je gewoon eens een brief wil tikken of een mooie spreadsheet wilt opzetten dan is Google Docs een veel praktische keuze. Gratis, altijd beschikbaar en veelgebruikt. Samenwerken aan een document met een andere gebruiker van Google Docs is geen enkel probleem. Het maakt ’t systeem daarmee zeer geschikt voor werken aan bijvoorbeeld schoolwerkstukken, maar ook zakelijke gebruikers ontdekken het geheel steeds meer. Juist ook omdat met name communicatie steeds vaker via mail – al dan niet voorzien van een bijlage in PDF-formaat – verloopt maakt het eigenlijk geen biet meer uit wáár je jouw brief, rapport of verslag mee maakt. Bewaren en delen in dat genoemde PDF-formaat zorgt ervoor dat iedereen met een computer of mobiel apparaat het kan lezen in de door jou bedoelde opmaak. Je kunt je dus afvragen of het nog erg zinvol is geld te blijven investeren in dure oplossingen waarvan je maar weinig gebruikt onder de streep.

Onderdelen en opslagruimte

Google Docs is gewoon via elke browser beschikbaar, kwestie van inloggen op je Google-account en dan op de knop met het puntjesraster klikken. Scroll een stukje naar beneden en klik op een van de Google ‘Office’-onderdelen. In dit artikel kijken we ook eens naar de specifieke mobiele apps. Elk onderdeel heeft een eigen app, er zijn: Google Documenten, Google Spreadsheets en Google Presentaties. Je hoeft dus alleen maar die onderdelen te installeren die interessant voor je zijn. 

Ongetwijfeld het meest populaire onderdeel is de tekstverwerker Docs. Als je die app hebt geïnstalleerd en voor het eerst start, dien je in te loggen met je Google-gebruikersaccount. Maak er desnoods een als je die nog niet hebt; kost niks. En ja: bijvoorbeeld de inloggegevens van je Gmail-account werken ook voor alle onderdelen van de Google office-suite. Wel moet je er rekening mee houden dat als je heel serieus aan de slag gaat met én mailen én het bewaren, delen en bewerken van office-document dat je gratis opslagruimte ooit wel eens wat te krap kan blijken. 

Heel snel zul je nu ook weer niet tegen limieten aanlopen, want je krijgt bij elke Google-account 15 GB gratis opslag. Maar mocht dat volraken, dan bestel je voor een bescheiden – naar keuze – maandelijks of jaarlijks abonnement snel bij (waarbij je ingelogd moet zijn bij je Google-account). De goedkoopste opslag a 100GB kost je op moment van schrijven rond de twee tientjes per jaar(!). Je kunt tegen – nog altijd vrij scherpe tarieven – ook voor grotere opslag kiezen. Maar – zeker voor beginnende Googelaars – geldt: aan die basis 15 GB heb je zeker de eerste tijd méér dan genoeg.

iOS/iPad-gebruikers even opletten

Goed, we gaan er gemakshalve even vanuit dat je tenminste de tekstverwerker Google Documenten hebt geïnstalleerd. Start de app en log in. Het is na deze actie zaak dat iPad- en iPhone-gebruikers zich realiseren dat vanaf dat moment ook zoeken via Google verloopt via Google gekoppeld aan die account. Met andere woorden: als je nu een bezoek brengt aan google.nl zie je dat je bent ingelogd. Wil je dat niet, dan is het zaak om bij Google in de browser uit te loggen. Het lijkt erop dat je na uitloggen in de browser daar ook uitgelogd blijft. Maar het is wel iets om af en toe even in de gaten te houden. Voor gebruikers van een op Android draaiend apparaat of een Chromebook geldt dit ‘probleem’ natuurlijk niet: hun apparaat is altijd ingelogd bij Google. Ook hoeven zij dus niet apart bij de apps in te loggen.

©PXimport

Gebruik

maken, klik of tik je op de plus rechtsonder in beeld. Kies uit een kaal nieuw document of gebruik een van de Templates (sjablonen) voor een snelle start. Kies je een template, dan zie je eerst een voorbeeld; om daadwerkelijk te gaan bewerken tik je op het pennetje rechtsonder in beeld. Via het overzichtelijke rijtje knoppen in de knoppenbalk heb je snel toegang tot de welbekende opmaakhulpmiddelen. Finetunen kan door op de knop A te drukken. Je krijgt dan uitgebreide mogelijkheden voor tekst- en alinea-opmaak.

©PXimport

Nóg meer opties

Via de knop met de drie puntjes bereik je nog weer meer mogelijkheden. Gebruik de schakelaar achter Afdrukopmaak om over te schakelen naar een bewerkingsmodus waarbij je document er precies zo uit ziet als het er straks geprint of als PDF ook uitziet. Verder is bijvoorbeeld de optie Delen en exporteren van belang. Hieronder kun je niet alleen exporteren naar het standaard Microsoft Word-bestandformaat maar – handiger – ook naar ’t universele PDF. Dat laatste doe je via de optie Een kopie sturen. Kies vervolgens als bestandsformaat Pdf, waarna je kunt delen naar bijvoorbeeld je mail-app of een PDF-reader.

©PXimport

Presentaties (beter in de online-omgeving)

De andere apps uit de Google Docs office suite zijn op gelijke leest geschoeid. Kantoortijgers, studenten en scholieren kunnen hun hart ophalen aan de presentatiemodule bijvoorbeeld. Overigens geldt voor Google Presentaties iets bijzonders: de online-omgeving biedt véél meer mogelijkheden dan wat er in de app aanwezig is. We adviseren je dus om voor het opzetten van een uitgebreide presentatie inclusief animaties en dergelijk met name van de online-omgeving gebruik te maken. Iets om in het achterhoofd te houden! Om dat allemaal in goede banen te leiden is het wel zaak om de Google Presentaties-app niet op je apparaat te installeren. Anders opent die steeds weer als je een presentatie wilt gaan bewerken.

©PXimport

Spreadsheets

Voor Google Spreadsheets geldt een beetje hetzelfde als voor Presentaties: de online-versie biedt veel meer mogelijkheden voor serieus gebruik. Wil je echter even wat snel rekenwerk loslaten op een bergje getallen, dan is de app ook bruikbaar. Voor serieus rekenwerk is de online-omgeving van Spreadsheets beduidend beter (en dat is eigenlijk een understatement). Wat dat betreft zijn bezitters van een Chromebook in het voordeel: Omdat Google Docs als geheel daar als PWA (Progressive Web App) draait, kunnen zij zowel on- als offline profiteren van de uitgebreide mogelijkheden die alle Google Docs-onderdelen bieden. Een ieder die een Android/iPadOS-tablet gebruikt is – heel eerlijk gezegd – beter af met de online omgevingen van het geheel. Wat op zich natuurlijk geen enkel nadeel is, behalve dan de ontbrekende offline-mogelijkheden. Voor smartphones voldoen de meer beperkte apps dan wel weer prima, daar wil je juist zo min mogelijk ‘troep’ op het kleine scherm zien. De tekstverwerker in app-vorm zal voor velen genoeg blijken op alle platforms, al geldt ook hier dat de online-versie meer in z’n mars heeft.

©PXimport

OPPO heeft de Reno14 Series gelanceerd. De smartphones, bestaande uit de Reno14 5G en Reno14 F(S) 5G, bieden AI-fotografie, verbeterde productiviteitsfuncties en een water- en stofbestendig ontwerp. Beide modellen zijn uitgerust met grote batterijen, snellaadtechnologie en ColorOS 15 op basis van Android 15. En ja, het is ook hier AI dat de klok slaat.

De nieuwe Reno14 5G en de Reno14 F(S) 5G combineren geavanceerde AI-functies met een ontwerp dat volgens de fabrikant is geïnspireerd op, eh, zeemeerminnen. Bijzonder ja... Beide modellen zijn uitgerust met verbeterde cameratechnologie en beschikken over een water- en stofbestendige behuizing met IP66, IP68 en IP69-certificeringen. De toestellen zijn per direct verkrijgbaar in Nederland.

Zeemeermin-look in glas

De Reno14 Series introduceert het zogenoemde Iridescent Mermaid Design, dat tot stand komt via twaalf coatinglagen en vijf fasen van microgravure, aldus Oppo. Hierdoor ontstaat een glanzende lichtreflectie op de achterkant. De Reno14 5G heeft een glazen afwerking uit één stuk gecombineerd met een aluminium frame, wat bijdraagt aan de stevigheid van het toestel. De behuizing is bestand tegen water en stof, en de usb-c-aansluiting is voorzien van een platina coating om corrosie te beperken, ook bij intensief gebruik.

©Oppo

Scherm reageert altijd

Beide modellen beschikken over een plat amoledscherm met smalle randen. De Reno14 5G heeft een 6,59-inch display, terwijl de Reno14 F 5G een 6,57-inch scherm biedt. Ze ondersteunen functies als Splash Touch en Glove Mode, waarmee het scherm dus ook bij natte handen of gebruik met handschoenen blijft reageren. Qua kleurstelling zijn er meerdere varianten beschikbaar. De Reno14 5G komt in Opal White en Luminous Green, terwijl de Reno14 F 5G verkrijgbaar is in Opal Blue en eveneens in Luminous Green.

Flitser versterkt nachtbeelden

Een belangrijk onderdeel van de serie is 'AI Flash Photography'. De Reno14 5G beschikt over een drievoudig flitssysteem, waaronder een speciale focusflitser voor de telefotocamera. Dit moet volgens Oppo tot tien keer meer lichtopbrengst geven dan bij de vorige generatie. De Reno14 F 5G heeft een tweevoudig flitssysteem dat een verdubbeling van de helderheid levert ten opzichte van eerdere modellen. De Reno14 5G is daarnaast uitgerust met een 50 megapixel 3,5x telefotocamera, waardoor gebruikers meer mogelijkheden hebben voor portret- en zoomfotografie.

©Oppo

Strakkere foto's dankzij AI

De toestellen bieden verschillende AI-gedreven functies. 'AI Livephoto 2.0' combineert korte en lange belichtingen in één opname, zodat bewegingen worden vastgelegd zonder onscherpte. Met de ingebouwde AI Editor kunnen foto's automatisch worden bijgesneden, vervorming worden hersteld en filters worden toegepast. Extra functies zijn onder andere 'AI Perfect Shot', dat ongewenste gezichtsuitdrukkingen kan corrigeren, en 'AI Eraser' en 'Reflection Remover', waarmee storende objecten of reflecties uit beelden worden gepoetst. Ook voor video zijn er verbeteringen, met ondersteuning voor 4K HDR-opnames met een breder dynamisch bereik en natuurgetrouwe kleuren.

Tolk en personal assistant in één

Naast fotografie richt Oppo zich met de Reno14 Series ook op productiviteit. Het nieuwe ColorOS 15 introduceert 'AI Mind Space', waarin informatie uit apps of het web eenvoudig kan worden opgeslagen en later via natuurlijke taal kan worden teruggevonden. Ook zijn er vertaalmogelijkheden toegevoegd, waaronder AI Call Translator voor live-gesprekken en een speciale app die tekst of spraak realtime vertaalt. Deze functies moeten de smartphones bruikbaarder maken in internationale situaties en bij dagelijks multitasken.

©Oppo

Extra koeling voor gamers

Voor betere prestaties tijdens gamen en multitasken zijn de toestellen voorzien van een verbeterd koelsysteem. De Reno14 5G beschikt over een 'AI Nano Dual-Drive'-koelsysteem, ondersteund door 'AI HyperBoost 2.0', dat de temperatuur ook tijdens intensief gebruik onder controle houdt. Daarnaast introduceert Oppo 'AI LinkBoost 3.0' voor stabielere netwerkprestaties, met automatische schakeling tussen netwerken en prioritering van belangrijke datastromen. Beide modellen hebben een 6000 mAh-batterij en ondersteunen de eigen SuperVooc-snellaadtechnologie.

Updates tot zes jaar

De Reno14 Series draait op Android 15 met ColorOS 15. Oppo belooft vijf grote ColorOS-updates en zes jaar beveiligingspatches, wat de gebruiksduur van de toestellen flink moet verlengen. Met functies als de 'Trinity Engine' en 'Luminous Rendering Engine' zijn vloeiende animaties en stabiele prestaties een belangrijk aandachtspunt.

De Reno14 Series is zoals gezegd per direct verkrijgbaar. De Reno14 5G kost 649 euro voor de versie met 512 GB opslag en 599 euro voor 256 GB. De Reno14 FS 5G met 512 GB opslag kost 449 euro, terwijl de Reno14 F 5G met 256 GB voor 399 euro al beschikbaar is. Oppo biedt tot 28 september verschillende introductiebundels aan, waaronder draadloze oordopjes en snelladers bij aankoop van een toestel.

Heb je een ingenieus ontwerp in gedachten, maar geen 3D-printer in huis? Geen probleem, want er zijn steeds meer manieren om objecten te laten printen zonder zelf apparatuur te bezitten. Online printdiensten nemen je werk uit handen, terwijl je alleen een digitaal bestand hoeft aan te leveren. Of je nu een sleutelhanger ontwerpt of een uniek cadeautje voor een verjaardag, 3D-printen biedt talloze mogelijkheden. Bovendien kun je putten uit uitgebreide digitale bibliotheken met kant-en-klare modellen.

Het printen van ruimtelijke objecten is makkelijker dan ooit, zelfs zonder eigen 3D-printer. Er is namelijk een groeiend aanbod van onlineplatforms en webshops dat het fysieke printproces voor hun rekening neemt, terwijl jij enkel een digitaal ontwerp aanlevert. Daardoor is 3D-printen niet langer alleen weggelegd voor techfanaten of bedrijven. Het volstaat om een geschikt 3D-model te hebben in een gangbaar bestandstype, zoals STL, OBJ of STEP, en je kunt direct aan de slag. De rest van het printproces kun je uitbesteden aan professionele printservices, zodat je altijd verzekerd bent van hoge kwaliteit. Zo kunnen hobbyisten, studenten en ondernemers gemakkelijk experimenteren met 3D-technologie. Het maakt niet uit of je een miniatuur voor bordspellen, een vervangend onderdeel voor een huishoudelijk apparaat of een gepersonaliseerd sierobject wilt maken. Je regelt alles met een paar simpele online handelingen.

Een ontwerp vinden of zelf maken

De eerste stap bij 3D-printen zonder eigen printer is het vinden of ontwerpen van een geschikt model. Online zijn er miljoenen gratis en betaalde ontwerpen beschikbaar, die je vrij kunt downloaden en gebruiken. Platformen als Thingiverse en MyMiniFactory staan bol van de creaties van hobbyisten en professionals. Via de zoekfunctie typ je bijvoorbeeld ‘phone holder’ (telefoonhouder), waarna je talloze varianten vindt die direct te printen zijn. Heb je liever iets unieks? Dan kun je zelf aan de slag met ontwerpprogramma’s met een intuïtieve interface, waarmee je een 3D-bestand genereert (zie het kader ‘Zelf 3D-modellen maken’). Zo heb je de basis voor je zelfgemaakte 3D-project klaar. Het kost uiteraard wat meer moeite dan kiezen voor een ontwerp van iemand anders, maar zelf ontwerpen is wel een stuk leuker en niet in de laatste plaats leerzamer.

Op sites zoals Thingiverse staan talloze leuke en praktische ontwerpen die je kunt downloaden.

Online printservices: zo werkt het

Als je eenmaal een bestand hebt, kun je het uploaden naar een online printservice. Er is keuze uit vele aanbieders, bijvoorbeeld 3DLabs en 3D Print Portaal. Je gaat naar de website en uploadt simpelweg het bestand vanaf je computer. De dienst controleert of je model printbaar is en toont vervolgens de geschatte kosten. Die kosten hangen af van materiaal, afmetingen en complexiteit. Wil je bijvoorbeeld een prototype in kunststof? Dan kies je in het materiaalmenu voor PLA of ABS en vink je de gewenste kleur aan. Ook metalen zoals staal of messing zijn soms mogelijk, maar die opties liggen prijstechnisch hoger. Heb je de instellingen gevonden? Dan rond je de bestelling af zoals je bij een reguliere webshop winkelt. De levertijd varieert van een paar dagen tot weken. Zo heb je in een handomdraai een professioneel geprint object in huis, zonder zelf technische apparatuur te hoeven bezitten. Het hele proces is daardoor uiterst laagdrempelig en snel geregeld.

Bij het aanleveren van je 3D-model is het belangrijk om te weten welke bestandstypen de printservice accepteert. STL is veruit de meest gangbare standaard. Het bevat de geometrie van je ontwerp in de vorm van kleine driehoekige vlakken. Daarnaast is OBJ populair omdat het extra informatie kan bevatten, zoals kleur- of textuurdetails. Er bestaan ook formaten als STEP, 3MF en AMF, maar niet elke aanbieder ondersteunt deze. Kijk op de website van de aanbieder ook of er aanvullende eisen zijn, bijvoorbeeld ten aanzien van de wanddikte van je ontwerp.

Het gebruik van een 3D-printservice is vaak heel eenvoudig.

 Keuze uit materialen en afwerking

Niet alleen de technologie achter 3D-printen is divers, ook de materiaalkeuzes zijn talrijk. Voor de meeste beginnende gebruikers volstaan de eerder genoemde kunststoffen zoals PLA en ABS (zie kader ‘De meest gebruikte materialen’). PLA is biologisch afbreekbaar en relatief eenvoudig te printen, terwijl ABS sterker en iets hittebestendiger is. Zoek je een chique uitstraling? Dan kun je kiezen voor harsgebaseerde prints, gemaakt met lasers (SLA) of lcd-technologie. Het resulterende oppervlak is zeer glad, ideaal voor gedetailleerde miniaturen of sieraden. Daarnaast zijn er steeds meer mogelijkheden om met metalen te werken, hoewel dit vaak duurder uitvalt. Als je een model in metaal bestelt, wordt het in meerdere stappen gefreesd, gegoten of gesinterd, afhankelijk van de aanbieder. Na het printen kan een object extra nabewerkt worden, bijvoorbeeld door schuren, polijsten of zelfs verven. Sommige onlinediensten bieden deze nabewerking als extra optie aan. In de menu’s kies je dan voor afwerkingen als Polished of Painted en geef je eventueel een gewenste kleur op. Zo bepaal je zelf hoe je uiteindelijke ontwerp eruit komt te zien, zonder eigen apparatuur in huis.

©stockphoto-graf - stock.adobe.com

PLA-filament is in eindeloos veel kleuren op rollen verkrijgbaar.

Kosten en planning in de hand houden

Wanneer je een 3D-object laat printen via een onlinedienst, is het verstandig om vooraf je budget en tijdsplanning te bepalen. De prijs wordt meestal berekend op basis van volume en materiaalkeuze. Een simpel plastic figuurtje kost bijvoorbeeld maar een paar euro, terwijl een groot metalen voorwerp in de honderden euro’s kan lopen. Doe een paar proefuploads met verschillende materialen en controleer de gepresenteerde prijs om een idee te krijgen van de mogelijkheden. Let ook op eventuele opstartkosten per bestelling. Sommige platformen rekenen een vast tarief voor elke nieuwe opdracht, ongeacht het formaat. Om transportkosten te beperken, kun je bestellingen combineren of meerdere exemplaren in één keer laten printen. Daarnaast is het slim om te checken hoelang de productie en verzending duren. Voor belangrijke deadlines is het verstandig om wat extra speling in te bouwen, zeker als je nog nabewerking wilt uitvoeren of het object elders moet laten afwerken. Zo voorkom je teleurstellingen, zowel financieel als qua timing, en houd je de kosten en planning beter onder controle.

©ANDREY RADCHENKO

3D-printen in metaal is aanzienlijk kostbaarder dan printen in kunststof.

Van idee tot realiteit met handige voorbeelden

Stel, je wilt een vervangende knop voor je keukenmachine ontwerpen. Om te beginnen meet je de diameter van de as, de hoogte van de originele knop en andere relevante maten met een schuifmaat. Daarna start je je ontwerpsoftware en maak je een cilinder met dezelfde afmetingen. Vervolgens ‘boor’ je een gat in het midden, iets groter dan de as. Je voorziet de buitenzijde van ribbels voor extra grip door simpelweg in je 3D-programma meerdere verticale vlakken toe te voegen. Vervolgens exporteer je het model. Upload je ontwerp naar een printservice en pas de materiaalinstellingen aan. Hierdoor krijg je direct zicht op de prijs. Ben je tevreden? Dan plaats je de bestelling en wacht je tot het pakketje arriveert. Een ander voorbeeld is het printen van gepersonaliseerde sieraden. Upload een eigen 3D-ontwerp, kies een metaal of metaalfinish en laat de aanbieder de rest regelen. Zo wordt 3D-printen iets tastbaars. Creatieve mogelijkheden zijn eindeloos, voor hobby, werk en studie.

©Studio Peace - stock.adobe.com

Meten is weten, dat geldt zeker voor het nauwkeurig namaken van vervangende onderdelen.

Verwacht geen wonderen

Als laatste is het belangrijk om je verwachtingen realistisch te houden. 3D-prints zien er over het algemeen net wat minder strak en glad uit dan in een fabriek of door een professional vervaardigde producten. Bekijk ook altijd de reviews van een printservice en controleer of ze ervaring hebben met het materiaal dat je wilt gebruiken. Blaas je ontwerp niet onnodig op, want hoe groter het is, hoe hoger de kosten en de kans op printfouten. Zorg dat je ontwerp fysiek stabiel staat, zonder overbodige uitsteeksels die kunnen breken. Een handige tip is om bij twijfel eerst een kleinere testversie te laten printen en die vervolgens aan te passen in de configuratietool, waarin je bijvoorbeeld de afmetingen eenvoudig aanpast. Zo zie je of het model overeenkomt met wat je in gedachten had, zonder direct de hoofdprijs te betalen. Voor speciale projecten met verfijnde details, zoals sieraden of miniaturen, is het raadzaam te informeren naar de resolutie en laaghoogte. Vaak kun je deze waarden instellen in de bestelmodule. Door daar goed op te letten, verbeter je de kwaliteit enorm. Zo haal je het beste uit je online 3D-printervaring.

Eigen prints zijn vrijwel altijd net wat minder strak dan in serie gemaakte producten, wat hier goed te zien is.

Meer controle

Met de juiste voorbereidingen, zoals een goed bestandstype en kennis van verschillende materialen, en door gebruik te maken van online printservices, kun je snel en voordelig aan de slag. Wil je nóg meer controle? Dan loont het om software te verkennen en op termijn eventueel zelf een 3D-printer aan te schaffen. Uiteindelijk is 3D-printen voor iedereen toegankelijk, zolang je maar de juiste stappen volgt.