Waarom betalen voor een duurbetaalde licentie op Microsoft Office, terwijl het ook gratis kan? Google, LibreOffice en zelfs Microsoft bieden kosteloos kantoorprogramma’s aan. Voor veruit de meeste consumenten voldoen deze pakketten prima. In dit artikel gaan we dieper in op de (online) mogelijkheden van gratis alternatieven voor Office.

Een gezinsabonnement op Office 365 kost een tientje per maand of jaarlijks 99 euro. Aangezien er nogal wat gratis kantoorprogramma’s in omloop zijn, is deze terugkerende uitgave wellicht overbodig. De meeste mensen gebruiken voor het creëren van teksten, spreadsheets en presentaties tenslotte alleen de basisfuncties van de Office-programma’s. Gratis toepassingen als Office Online en Google Documenten vereisen geen specifieke software omdat je die rechtstreeks in de browser gebruikt. Handig, want zo heb je op verschillende systemen toegang tot je documenten. Wie weleens op plekken zonder internetverbinding werkt, doet desgewenst een beroep op LibreOffice. Deze software is eveneens gratis.

01 Office Online

Onder de noemer Office Online biedt Microsoft een gratis kantoorpakket aan. Het gaat om de applicaties Word, Excel en PowerPoint. Hoewel het uitgeklede versies zijn, voer je hiermee veelgebruikte taken probleemloos uit. Surf met een computer of laptop naar www.office.com en klik op Aanmelden. Zodra je inlogt met een Microsoft-account, staan de online apps al voor je klaar. Handig is dat Office Online je documenten automatisch in de cloud bewaart, zodat je op iedere computer, laptop, tablet en smartphone toegang tot de bestanden hebt. Wie bekend is met de reguliere MS Office-programma’s, heeft weinig tijd nodig om aan de online apps te wennen. De gebruikersomgeving vertoont grote overeenkomsten, met vanzelfsprekend het herkenbare Lint boven het werkveld. Overigens bevat de online versie helaas minder ontwerpopties, maar doorsnee gebruikers zullen deze functies niet zo snel missen.

©PXimport

02 Documenten opmaken

Tekstverwerken in Word Online gaat uitstekend, want alle veelgebruikte opmaakfuncties zijn binnen handbereik. Zo maak je woorden cursief (ook gewoon via de toetscombinatie Ctrl+I) en geef je de letters een kleurtje. Verder voeg je opsommingstekens en nummers toe en laat je tekst inspringen. Bedenk wel dat de online versie minder lettertypes kent, al zijn het er nog altijd ruim veertig. Je hebt toegang tot stijlen om de tekst een logische structuur te geven en er is een uitgebreide zoekfunctie. Via het tabblad Invoegen upload je desgewenst afbeeldingen vanaf de harde schijf, al kun je ook plaatjes via de cloudomgeving OneDrive en zoekmachine Bing toevoegen. Ga voor laatstgenoemde optie naar Onlineafbeeldingen / Foto’s van Bing en voer een trefwoord in. Gevonden afbeeldingen hevel je rechtstreeks naar het document over. Wie bang is om taalfouten te maken, onderwerpt de tekst aan een spelingscontrole. Functies om webvideo’s en artistieke WordArt-letters toe te voegen, vind je in Office Online helaas niet terug.

Naast de online versie van Word zijn ook de webedities van Excel en PowerPoint behoorlijk uitgebreid. Het creëren van geavanceerde formules en aantrekkelijke presentaties zijn geen enkel probleem. Zo beschikt het spreadsheetprogramma over de welbekende AutoSom-functie. Jammer genoeg ontbreekt wel het tabblad Formules om vlot allerlei eenheden toe te voegen.

©PXimport

Bestand uploaden

03 Samenwerken

Je deelt vanuit Office Online eventueel documenten, waarna meerdere deelnemers zelfs gelijktijdig de inhoud kunnen aanpassen, zonder dat je daarbij het risico hebt op meerdere versies van één document. Klik in een tekstdocument, spreadsheet of presentatie rechtsboven op Delen. Vervolgens typ je één of meerdere e-mailadressen van de gewenste deelnemer(s). Voeg naar eigen inzicht een korte notitie toe. Wil je liever niet dat de persoon in kwestie het document gaat bewerken? Klik dan onderaan op Ontvangers kunnen bewerken en kies voor de optie Ontvangers kunnen alleen weergeven. Je past de rechten naderhand eventueel nog aan. Bevestig met Delen.

Wanneer een contactpersoon besluit om het tekstdocument, de spreadsheet of de presentatie in de bewerkingsmodus te openen, kunnen jullie gelijktijdig bewerken. Handig is dat je meteen ziet welke wijzigingen andere personen uitvoeren. Rechtsboven zie je de naam of namen van online personen in beeld verschijnen. Dankzij de geïntegreerde Skype-functie is tussentijds overleggen ook geen enkel probleem. Gebruik hiervoor in de menubalk de knop Chatten om direct te beginnen met kletsen. Naast het uitwisselen van tekstberichten start je net zo gemakkelijk een videogesprek. Klaar met bewerken? Standaard bewaart Office Online een versie in zijn cloudomgeving OneDrive, maar je kunt het bestand ook lokaal opslaan. Kies in dat geval voor Bestand / Opslaan als / Een kopie downloaden / Downloaden. Als alternatief kun je ook een pdf’je bewaren van het document.

©PXimport

04 Versiegeschiedenis

Je werkt in Office Online heel gemakkelijk met meerdere personen aan documenten, maar dat is tegelijkertijd ook een valkuil. Stel dat iemand een tekst of presentatie tijdens jouw afwezigheid volledig verprutst? Geen zorgen, want handmatig corrigeren is gelukkig niet nodig. Log met je Microsoft-account in en open de map Documenten. Klik vervolgens met de rechtermuisknop op het bewuste document, waarna je in het contextmenu het onderdeel Versiegeschiedenis opent. In de rechterkolom zie je eerdere versies staan. Kijk goed naar het tijdstip en datum om de boel te herstellen. Gebruik de opties Herstellen en/of Opslaan om de juiste versie te bewaren. Op die manier ga je zo nodig jaren terug in de tijd!

©PXimport

Gratis mobiele Office?

05 Google Drive

Naast Microsoft bestaat er nog een grote aanbieder van online kantoorapplicaties, namelijk Google. Je hebt hiervoor een Google-account (Gmail-adres) nodig. Surf met een desktopbrowser naar www.google.com/drive en log via Naar Google Drive in met je accountgegevens. Heb je al eens eerder documenten in Google Drive opgeslagen, dan vind je ze hier terug. Je maakt net zo gemakkelijk een nieuw document aan. Klik linksboven op Nieuw en maak een keuze tussen Google Documenten, Google Spreadsheets en Google Presentaties. Via Leeg document verschijnt er een blanco werkveld. Als alternatief kies je voor Op basis van template, zodat je het document niet helemaal zelf hoeft op te bouwen. Nuttig voor het geval je bijvoorbeeld een cv, sollicitatiebrief, reisplanner of begroting wilt opmaken. Op het gebied van functionaliteit kan het online kantoorpakket van Google prima wedijveren met Office Online. Zo heb je keuze uit honderden lettertypes en rekenformules. In tegenstelling tot enkele jaren geleden ondersteunt Google alle gangbare bestandsindelingen van Microsoft. Bestanden met een MS Office-indeling bewaar je zowel online als lokaal. Je gebruikt beide online pakketten dus zo nodig naast elkaar, al is er nog altijd een kans op fouten, vooral in documenten met veel opmaak.

©PXimport

06 Overleggen

Waar Microsoft sinds twee jaar een beroep doet op het Skype-platform om onderling te overleggen, bevat Google Drive ook een geïntegreerde chatfunctie. Wel is er een belangrijk verschil, want videogesprekken zijn vanuit online Google-documenten niet mogelijk. Deze chatfunctie is vergeleken met die van Office Online simpeler uitgewerkt en daardoor ook eenvoudiger in gebruik. Open een document waaraan je met één of meerdere personen samen wilt werken en klik rechtsboven op de blauwe knop Delen. Er verschijnt een venster waarin je de e-mailadressen van de beoogde deelnemers typt. Standaard krijgt iedereen rechten om het document te bewerken. Wil je dat liever niet? Via het pictogram met het potloodje selecteer je de optie Mag reageren of Mag weergeven. Bevestig nu met Verzenden. Rechtsboven zie je welke personen er gelijktijdig in het document aan het werk zijn. Wijzigingen verschijnen realtime op het scherm. Klik bovenaan op het pictogram Chatvenster weergeven om met andere deelnemers te discussiëren.

Goed om te weten is dat je ook bij de Google-applicaties in het geval van fouten oude documentversies kunt herstellen. Ga hiervoor binnen een document naar Bestand / Versiegeschiedenis / Versiegeschiedenis bekijken.

©PXimport

07 Mobiel gebruik

Wie graag onderweg documenten bewerkt via de gratis kantoorapplicaties van Google, gebruikt hiervoor de apps Google Documenten, Spreadsheets en/of Presentaties. Net zoals we eerder bij de Office Online-apps van Microsoft zagen (zie kader ‘Gratis mobiele Office?’), eisen deze apps relatief veel schijfruimte op. Open een toepassing en vul via Inloggen je Google-accountgegevens in. Er verschijnt een overzicht met bestanden die je onlangs hebt geopend. Via het plusteken rechtsonder maak je eventueel een nieuw document aan. Vanuit de mobiele app nodig je eventueel andere deelnemers uit om samen te werken. Net zoals bij de Online Office-apps ontbreekt de chatfunctie, al kun je wel opmerkingen toevoegen. Alle apps slaan gewijzigde documenten automatisch op binnen Google Drive.

08 LibreOffice

Hoewel de kantoorapplicaties van Office Online en Google Drive ook over een offline modus beschikken, zijn deze apps voornamelijk bedoeld voor online gebruik. Installeer je liever traditionele desktopsoftware, maar wil je er niet voor betalen? LibreOffice is het pakket dat je moet hebben! De makers stellen ieder halfjaar een nieuwe versie van de software beschikbaar. Belangrijk om te weten is dat er twee versies bestaan: Fresh en Still. Gebruik Fresh wanneer je de laatste editie van het kantoorpakket wilt gebruiken. Wil je liever een stabiele versie die uitgebreid is getest? Kies dan voor de zogeheten Still-editie. In de praktijk presteert LibreOffice Fresh prima, dus in deze basiscursus gaan we hiermee aan de slag.

Klik hier op groene knop om de laatste versie te downloaden. De software is beschikbaar voor Windows 7/8/10, macOS 10.6+ en Linux. Overigens hebben veel Linux-distributies standaard al LibreOffice ingebouwd, zoals Linux Mint en Ubuntu. Geef tijdens de installatieprocedure in Windows aan of je de software voortaan gelijktijdig met het besturingssysteem wilt opstarten. Na de installatie vind je zes losse programma’s op de computer terug, waaronder Writer (tekstdocumenten), Calc (spreadsheets) en Impress (presentaties). Er is daarnaast een beginscherm dat gebruikers toegang geeft tot alle applicaties. Hier vind je ook recent geopende bestanden, maar logischerwijs is dit deel momenteel nog leeg. Via Bestand / Openen selecteer je een bestaand bestand, bijvoorbeeld een document die je eerder met MS Office hebt gemaakt.

©PXimport

OpenOffice

09 LibreOffice gebruiken

Als je al bekend bent met Microsoft Office, kost het vermoedelijk weinig tijd om aan LibreOffice te wennen. Net als bij zijn commerciële concurrent heeft ieder programma aan de bovenzijde een uitgebreide knoppenbalk. Voor het lokaal opslaan van documenten ga je naar Bestand / Opslaan als. Weliswaar ondersteunt LibreOffice hierbij recente Microsoft Office-indelingen (docx, xlsx, pptx), maar bestanden tussen beide pakketten onderling uitwisselen gaat lang niet altijd goed. Niet voor niets verschijnt er dan ook een melding dat LibreOffice mogelijk niet alle opmaak en inhoud correct opslaat. Neem je liever geen risico, dan is het OpenDocument-formaat (odf) een veiliger bestandstype.

Op het gebied van functionaliteit laat LibreOffice weinig liggen, want de software bevat zeer veel opmaakfuncties. Wel ontbreekt er in de meeste programma’s een functie om met andere gebruikers gelijktijdig aan documenten te werken. Alleen het spreadsheetprogramma Calc bevat een deelfunctie, maar die is vrij beperkt en lastig in gebruik. Evengoed nieuwsgierig? Ga naar Opties / Werkblad delen en zet een vinkje voor Deel dit werkblad met andere gebruikers. Bevestig met Ok en Ja, waarna andere gebruikers met toegang tot de (gedeelde) bestandslocatie het document kunnen openen. Controleer of de term ‘Gedeeld’ in de titelbalk staat vermeld.

©PXimport

Portable versie

10 Tabbladen

In tegenstelling tot de kantoorapplicaties van Microsoft zijn de functies van LibreOffice niet over verschillende tabbladen verdeeld. Hierdoor oogt de gebruikersomgeving behoorlijk druk en doet het erg denken aan de tijd voordat Microsoft het Lint introduceerde. Wie de interface te vol vindt, gebruikt via een experimentele functie alsnog tabbladen. Navigeer achtereenvolgens naar Extra / opties / LibreOffice / Geavanceerd. Zet een vinkje voor de optie Zet experimentele functies aan (kunnen instabiel zijn) en bevestig met OK / Herstarten. Na de herstart ga je naar Beeld / Werkbalk Lay-out / Notebookbalk. Wil je weer terug naar de standaardinterface? Klik rechtsboven op het pictogram met de drie streepjes en kies voor Menubalk. Via Beeld en Werkbalk Lay-out herstel je de vorige weergave.

©PXimport

11 Android

LibreOffice is met name gericht op laptop- en desktop-gebruikers. Toch waagt het ontwikkelteam langzaam maar zeker de sprong naar mobiele platformen. Bezitters van een Android-toestel kunnen de app LibreOffice Viewer (Beta) eens uitproberen. Zoals de naam al doet vermoeden, is deze toepassing bedoeld om documenten te bekijken. Daarnaast zijn er ook al enkele bewerkingsfuncties voorhanden, maar die zitten vooralsnog in een experimentele fase. Tik rechtsboven op de drie puntjes en ga naar Settings. Vink daarna de optie Experimental Mode aan. Je wijzigt bijvoorbeeld teksten en voegt eenvoudige opmaak toe, zoals vette of cursieve letters. Documenten bewerken met de mobiele app is nog tamelijk instabiel, dus wees voorzichtig met belangrijke bestanden. De bedoeling is dat de Android-app uiteindelijk volledige functionaliteit krijgt.

Het is bijna kerst en tussen het regelen van de laatste boodschappen door kijk je om je heen. De post ligt nog op tafel, er slingert speelgoed rond en een grote schoonmaak gaat niet meer lukken. Toch wil je dat je gasten in een net huis binnenkomen. Met een strak plan kun je in precies zestig minuten de perfecte illusie van een schoon huis creëren. Zet de timer, doe je favoriete muziek aan en ga aan de slag.

Je begint waar je gasten binnenkomen. De hal is vaak een rommelige plek, zeker in de winter. Pak een grote mand of krat en gooi daar alles in wat er niet hoort: sjaals die niemand draagt, post, sleutels en rondslingerende tassen. Zet die mand tijdelijk weg in de berging, schuur of desnoods in je eigen kledingkast. Zorg dat er ruimte is aan de kapstok voor de jassen van je bezoek. Klop de deurmat even krachtig buiten uit en haal de stofzuiger snel door de gang. Als je hierna nog dertig seconden over hebt, veeg je met een doekje over de spiegel. Een schone spiegel en een lege vloer geven direct bij binnenkomst al het gevoel van een opgeruimd huis.

De woonkamer: sfeer boven perfectie

Door naar de plek waar jullie de meeste tijd zullen doorbrengen. In de woonkamer geldt nu de regel: opruimen is belangrijker dan boenen. Loop een rondje met een vuilniszak voor alles wat weg kan en een wasmand voor spullen die naar een andere kamer moeten. Maak de salontafel en bijzettafels helemaal leeg. Een leeg oppervlak oogt namelijk direct schoon, zelfs als je niet nat afneemt. Schud daarna de kussens op de bank flink op en vouw plaids netjes op. Haal de stofzuiger alleen door het midden van de kamer en langs de bank; vergeet de hoekjes en plinten, want daar kijkt vanavond niemand naar.

©Евгения Рубцова

Het toilet: kort maar krachtig

Dit is de enige plek waar je gasten echt even alleen zijn en stilzitten, dus hier moet het wel fris zijn. Gelukkig is de ruimte klein. Spuit wc-reiniger in de pot en laat dit even inwerken terwijl je de rest doet. Gebruik een wegwerpdoekje of een sopje voor de bril, de spoelknop, de deurklink en de kraan. Hang een schone handdoek op en controleer of er voldoende toiletpapier ligt. Heb je nog een geurkaarsje of geurstokjes? Zet die dan hier neer. Als het lekker ruikt, voelt je toilet al snel schoner aan.

Puntjes op de i in de keuken

Je hebt nu nog een kwartier over. Snel door naar de keuken. Zorg allereerst dat het aanrecht helemaal leeg is. Als het niet meer lukt om alles af te wassen, zet je de vuile vaat snel in de vaatwasser, ook als deze eigenlijk al vol is. Een andere slimme noodoplossing is om de vaat tijdelijk in een keukenkastje te verstoppen. Het gaat erom dat alles uit het zicht is. Haal tot slot nog even een doekje over het aanrecht en de kookplaat zodat alles weer fris oogt.

©APALKOV | MestoSveta - stock.adobe.com

Sfeer maken

Nu is het tijd voor de belangrijkste truc: het aanpassen van de verlichting. Dim de grote lampen en steek overal kaarsen en sfeerverlichting aan. Dat ziet er niet alleen heel gezellig uit, maar dat zachte licht zorgt er ook voor dat achtergebleven stof of verdwaalde kruimels niet meer opvallen. Tot slot doe je nog één ding voor de sfeer. Zet een raam op een kier voor frisse lucht of zet een pannetje op het vuur met wat water, kaneel en sinaasappelschil voor een heerlijke kerstgeur.

Klaar voor de bel

Kijk nu eens om je heen. Je huis is opgeruimd, het ruikt lekker en het is gezellig verlicht. Niemand die ziet dat je de bovenkant van de kasten hebt overgeslagen. Schenk wat te drinken voor jezelf in en adem uit. Laat die bel maar gaan!

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.