Voor de tweede keer binnen jaar heeft Apple de MacBook Pro vernieuwd en introduceert het in de vorm van M3-chips een nieuwe processorgeneratie. Voor het eerst verwerkt Apple nu ook de basisprocessor in dezelfde behuizing als de snellere processors. Wij hebben de MacBook Pro met M3-processor voor je getest.

Begin 2023 bracht Apple MacBook Pro's voorzien van M2-processors op de markt, toch is het alweer tijd voor vernieuwing. Nieuw is dat ook de normale M3 nu te kiezen is in een moderne MacBook Pro: voorheen was de vernieuwde MacBook Pro alleen te koop met Pro- of Max-uitvoeringen van Apples processors. Er was wel een MacBook Pro met M2-processor, maar dat was het oude Intel-ontwerp inclusief de toch wel mislukte Touch Bar. Van die wat vreemde laptop neemt Apple nu dus afscheid. Voortaan hebben alle MacBook Pro’s hetzelfde ontwerp. Wij hebben deze ‘instapuitvoering’ voorzien van een M3-processor getest. Overigens is de M3 alleen verkrijgbaar als 14inch-model, de 16inch-uitvoering is alleen verkrijgbaar met een M3 Pro of M3 Max. Die snellere chips zijn er natuurlijk ook in 14 inch.

©Jeroen Boer | ID.nl

Ook de instapuitvoering van de MacBook Pro heeft nu het vernieuwde ontwerp met bijvoorbeeld de inkeping in het scherm.

Het ontwerp heeft Apple niet aangepast: dit is de 14inch-behuizing die we sinds 2021 kennen toen Apple MacBook Pro’s voorzien van M1 Pro- en M1 Max-processors introduceerde. Toch is er wel een kleine vernieuwing, want de MacBook Pro is nu ook in het zwart te koop. Althans als je kiest voor een duurdere variant voorzien van een M3 Pro of M3 Max, want dan heb je de keuze uit zilver of zwart. Wanneer je kiest voor de normale M3, dan kun je naast zilver kiezen voor spacegrijs.

©Jeroen Boer | ID.nl

Iets minder mogelijkheden

De geteste variant is overigens niet volledig identiek aan de eerdere door ons geteste MacBook Pro 14 inch van de M2-generatie, want de variant met de normale M3-processor die begint bij 2029 euro voor een uitvoering met 8 GB RAM en 512 GB ssd heeft twee in plaats van drie Thunderbolt-poorten. En je krijgt niet alleen een aansluiting minder, je kunt ook maar één extern scherm aansluiten in plaats van twee of drie schermen op de Pro- of Max-varianten. Heb je meer dan één extern scherm nodig, dan moet je automatisch voor een M3 Pro kiezen. Die is er vanaf 2549 euro en heeft naast een sneller processor en meer aansluitmogelijkheden ook 18 GB RAM. Updates zijn zoals we van Apple gewend zijn prijzig: zo kost 16 GB RAM 230 euro extra en betaal je ook voor een 1 TB-ssd 230 euro extra. Beide opties zaten in ons testmodel dat daarmee op 2489 euro komt.

©Jeroen Boer | ID.nl

De geteste variant met M3-processor heeft slechts twee Thunderbolt-aansluitingen.

Dat maakt dat deze MacBook Pro voor sommige professionele gebruikers simpelweg niet professioneel genoeg is. De MacBook Pro met M3-processor is daarmee meer een (flink) luxer consumentenmodel dan een echte Pro-laptop. Toch is de laptop wel een stuk krachtiger dan een MacBook Air met M2-processor en hij heeft een mooier scherm. Die MacBook Air is voor minder geld weer wel te koop met een groter 15inch-scherm.

©Jeroen Boer | ID.nl

Op de linkerkant vind je een HDMI-aansluiting en kaartlezer.

Fantastisch scherm

Net als op de vorige generatie maakt Apple gebruik van een 14inch-scherm waarin een ips-paneel gecombineerd wordt met in zones verdeelde mini-led-verlichting. Dat zorgt voor een scherm dat een goede helderheid combineert met een indrukwekkend contrast en daarmee de eigenschappen van een oled-scherm benadert. De helderheid is in de dagelijkse SDR-modus zelfs nog wat verbeterd ten opzichte van de M2-generatie en bedraagt nu 600 in plaats van 500 nits. In vergelijking met de doorsnee Windows-laptop is dat erg hoog. HDR-content blijft hetzelfde met een helderheid van 1000 nits en pieken tot 1600 nits. Het Liquid Retina XDR-display heeft daarbij een hoge resolutie van 3024 x 1964 pixels wat voor een mooi plaatje zorgt. Al met al blijft het een fantastisch scherm dat wel hetzelfde compromis kent als de voorganger: er is bovenin een uitsnede gemaakt waar de webcam in is weggewerkt. Dat is gelukkig nog steeds een heel goed exemplaar dat ook in moeilijkere lichtomstandigheden een scherp en helder plaatje produceert. Wel zo prettig in een tijd waarin nog steeds veel thuisgewerkt wordt.

Lekker tikken

Apple heeft de MacBook Pro voorzien van een comfortabel toetsenbord. De zwarte toetsen zijn naadloos geïntegreerd in een donker deel aan de bovenkant. Dit is dus geen apart element zoals bij sommige andere laptops, maar vervaardigd uit hetzelfde blok aluminium als de rest van de behuizing. De toetsen beschikken over een verlichtingssysteem dat zich automatisch aanpast aan het omgevingslicht. Je kunt de helderheid ook handmatig naar wens aanpassen via de macOS-instellingen. Functietoetsen om de toetsenbordhelderheid fysiek te regelen ontbreken ook bij deze generatie helaas weer. De uiterst rechtse toets in de rij met functietoetsen fungeert als aan-/uitknop, en bevat tevens een goed werkende vingerafdruksensor.

Onder het toetsenbord is een ruime touchpad geplaatst en nog steeds geldt dat Apples Force Touch-trackpad de beste touchpad op de markt is.

©Jeroen Boer | ID.nl

In de aan-uit-schakelaar is een vingerafdrukscanner verwerkt.

Prestaties

Hoewel wel de nieuwste, is de M3 niet de snelste Apple-chip die we getest hebben. Wel is hij een stuk sneller dan de directe voorganger M2. Waar deze MacBook Pro met M3-processor in Geekbench 5 een single-core-score van 2377 en een multi-core-score van 10796 punten neerzet was dat bij de MacBook Pro met M2-processor respectievelijk 1936 en 8985 punten. Een zelfde verbetering zien we in Cinebench 6 waar deze chip in de single-core-test (1943 punten) en in de multi-core-test (10470 punten) een flink stuk sneller is dan de 1593 en 8985 punten die een M2-processor in dezelfde test haalt. Op single-core-gebied is deze chip sneller dan alle processors uit de M1- en M2-generatie. Op multi-core-gebied is dat niet zo. Zo scoort de M2 Pro 14826 punten in de multi-core-test van Cinebench R23 en is ook de M1 Max met 12781 punten sneller. De M3 is dus een snelle chip, maar geen upgrade voor gebruikers van de snellere Pro- en Max-varianten van vorige generaties.

Opvallend is dat de M3 in de MacBook Pro wat beter en zeker veel consistenter presteert dan dezelfde processor in de iMac M3. Bij de iMac zien we verval in de prestaties bij langdurige taken terwijl er bij deze MacBook pro vrijwel geen verval zichtbaar is. Daar staat wel tegenover dat de koeling op de MacBook Pro hoorbaar aanslaat bij langere taken.

De door ons geteste configuratie heeft een ssd met een opslagcapaciteit van 1 TB. Deze ssd heeft een prima lees- en schrijfsnelheid van 2899,2 en 3008,7 MB/s. Het is mogelijk dat de kleinere ssd van 512 GB minder goed presteert.

De accuduur van deze MacBook Pro in een browsertest is met 17 uur en 31 minuten de beste tijd die we tot nu toe op een MacBook gemeten hebben. Zo haalde de 14 inch MacBook Pro met M2 Pro een accuduur van net iets meer dan 14 uur en haalde de 13 inch MacBook Pro met M2-processor die je kunt beschouwen als de directe voorganger een tijd van 15 uur en 29 minuten. De accuduur is ook flink hoger dan zowel de 13- als 15inch-uitvoering van de MacBook Air die in dezelfde test respectievelijk een accutijd van 12 uur en 44 minuten en 14 uur en 54 minuten halen. Voor consumenten die op zoek zijn naar zo lang mogelijk werken op de accu is de MacBook Pro met M3 momenteel de beste keuze in Apples assortiment.

©Jeroen Boer | ID.nl

Alleen op de onderkant kom je de naam MacBook Pro tegen.

Conclusie: MacBook Pro met M3 kopen?

De 14 inch MacBook Pro blijft een prachtige laptop die opvalt door een uitstekende bouwkwaliteit, fantastisch scherm en uitstekende accuduur. De geteste M3-uitvoering is onder de Pro-laptops wel echt een instappertje dat bijvoorbeeld niet in 16 inch te koop is en wat beperkingen heeft ten opzichte van de andere MacBook Pro’s. Zo krijg je een Thunderbolt-poort minder en kun je slechts één scherm aansluiten. Het is daarmee eerder een flink luxer consumentenmodel dan een echte Pro-laptop. Voor veel normale consumenten en alledaagse taken zal een MacBook Air echter al ruim voldoende zijn, maar met deze MacBook Pro haal je wel een nog fraaier apparaat met een echt indrukwekkende accuduur in huis.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Waar je een paar jaar geleden nog de hoofdprijs betaalde voor een goede 65 inch smart-tv, zijn deze tv's nu al een stuk betaalbaarder. Wij vonden vijf exemplaren die voor minder dan 600 euro te koop zijn.

Een 65 inch 4K smart-tv is natuurlijk de ultieme televisie voor het kijken van series en films in de hoogste kwaliteit. Voordeel is verder ook dat je niet al te dicht op je scherm hoeft te zitten: voor een 65 inch televisie geldt een afstand vanaf zo'n drie tot drieënhalve meter. En dankzij de smart-functionaliteit heb je toegang tot tal van streamingdiensten. Wij bekeken de mooiste modellen die je voor minder dan 600 euro kunt kopen.

LG 65UR73006LA

Voor wie houdt van heldere beelden en natuurlijke kleuren is de LG 65UR73006LA.AEUQ een prima keuze. Het 4K-paneel met ondersteuning voor HDR10 en HLG laat films en series mooi uitkomen. Wat direct opvalt is het brede kijkhoekpaneel, zodat je vanuit elke hoek goed beeld hebt. Drie HDMI 2.1-poorten zijn aanwezig, handig voor bijvoorbeeld een spelcomputer of soundbar. Het geluid is degelijk, met 20 watt RMS, al kan een extra speaker geen kwaad. De televisie zelf is niet overdreven dik, ongeveer 57 mm, en draait op WebOS dat vlot en makkelijk werkt.

Besturingssysteem: WebOS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

TCL 65C655 Pro

Deze TCL 65C655 Pro is een goede keus als je graag series kijkt of een filmavond houdt. Dankzij de QLED-techniek komen de kleuren mooi tot leven en ook HDR10+ en Dolby Vision helpen mee voor extra diepte. Google TV zorgt ervoor dat je toegang hebt tot de meeste (streaming-)apps van Netflix tot YouTube. Het geluid springt eruit: met 50 watt RMS en een ingebouwde subwoofer krijg je een stevig geluid. De tv zelf is daardoor wel een tikje dikker, zo’n 80 mm. Er zijn drie HDMI-poorten voor het aansluiten van extra apparaten.

Besturingssysteem: Google TV
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 50W

Hisense 65A7NQ

Ben je iemand die vooral van gemak houdt? De Hisense 65A7NQ biedt precies dat. De tv is simpel in gebruik, draait op het VIDAA-besturingssysteem en start razendsnel op. Met zijn 4K-beeld en ondersteuning voor Dolby Vision zie je mooie kleuren en scherpe beelden. Er zijn drie HDMI-poorten, voldoende voor al je apparaten. De tv heeft een redelijk slank ontwerp, ongeveer 80 mm dik. Het geluid van 20 watt RMS is prima voor dagelijks gebruik, al klinkt het met een soundbar net even beter.

Besturingssysteem: VIDAA U
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Samsung QE65Q80DAT

Wat deze Samsung QE65Q80DAT meteen bijzonder maakt, is het strakke ontwerp en de Direct Full Array-achtergrondverlichting. Daardoor zijn de zwarttinten diep en het contrast sterk. De tv is heel geschikt voor wie sportwedstrijden of actiefilms kijkt. Hij heeft vier HDMI 2.1-poorten en een krachtig geluid van 40 watt RMS, wat zorgt voor een volle klank bij films. Het scherm is vrij dun, met 54 mm, en draait op het vertrouwde Tizen-besturingssysteem dat soepel werkt.

Besturingssysteem: Tizen
Aantal HDMI-poorten: 4
Audio-output (RMS): 40W

Philips 65PUS7609/12

Bij de Philips 65PUS7609/12 draait het om eenvoud en betaalbaarheid. De beeldkwaliteit is prima voor dagelijks gebruik, met 4K-resolutie en ondersteuning voor Dolby Atmos voor beter geluid. De tv werkt met Titan OS, dat simpel is en vlot laadt. Er zijn drie HDMI 2.1-poorten, genoeg om bijvoorbeeld een spelcomputer of extra box aan te sluiten. De tv is iets dikker dan sommige andere modellen, ongeveer 92 mm, en levert 20 watt RMS geluid. Philips is voor deze serie afgestapt van Google TV en levert de modellen nu met Titan OS.

Besturingssysteem: Titan OS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Ga je op vakantie met je camper of met de caravan? Dan wil je vooral ontspannen rijden, zonder zorgen over te lage viaducten, smalle haarspeldbochten of weggetjes waar je amper kunt keren. Toch gebruiken veel mensen nog steeds een standaard autonavigatie, terwijl die niet is afgestemd op de afmetingen en het rijgedrag van een groter of zwaarder voertuig. In dit artikel lees je wat campernavigatie anders doet – en waarom dat handig is.

Lees ook: Een airco in je caravan of camper? Dit zijn de mogelijkheden!

Een gewone navigatie – los toestel of via smartphone – is gebouwd voor personenauto's. Je voert een bestemming in, kiest eventueel tussen snelste of kortste route, en krijgt aanwijzingen gebaseerd op normale verkeersregels en gangbare voertuigafmetingen. Voor dagelijks gebruik werkt dat prima. Maar zodra je met een grote camper of een caravan op pad gaat, kom je al snel beperkingen tegen. Denk aan tunnels met een beperkte doorrijhoogte, wegen met maximale asdruk of gewichtslimiet, scherpe bochten in bergachtig gebied of dorpskernen waar je amper kunt keren of parkeren. Een standaard navigatie houdt daar geen rekening mee. Dat kan onderweg voor behoorlijk wat stress zorgen, of in het slechtste geval zelfs voor schade.

Wat doet campernavigatie anders?

Een speciaal campernavigatiesysteem is ontworpen met campers en auto's met aanhanger in gedachten. Je voert vooraf de lengte, breedte, hoogte en het gewicht van je combinatie in. Op basis daarvan worden alleen routes getoond die ook echt geschikt zijn voor jouw voertuig. En dat maakt een wereld van verschil.

Zo vermijd je automatisch bruggen waar je niet onderdoor kunt, te smalle weggetjes in dorpjes of natuurgebieden, steile hellingen waar je niet comfortabel kunt rijden of keren en wegen waar een caravan officieel niet is toegestaan. Veel campernavigaties bieden ook aanvullende functies. Denk aan filters voor campings, servicepunten of camperplaatsen, kaarten die je offline kunt gebruiken in gebieden zonder bereik, weergave van hellingspercentages en scherpe bochten onderweg en waarschuwingen voor zijwind, milieuzones of tolwegen. Sommige systemen kun je zelfs koppelen aan een achteruitrijcamera, wat handig is bij parkeren of keren op krappe plekken.

Wat je bij campernavigatie ook vaak ziet: een groter scherm dan bij standaard modellen. Dat is geen luxe, maar een bewuste keuze. De zitpositie in een camper is meestal hoger en wat verder van het dashboard af. Een scherm van 7 inch of groter zorgt dan voor beter overzicht en leesbaarheid, zonder dat je moet turen of knijpen met je ogen. Zeker als je tijdens het rijden snel de kaart of de aanwijzingen wilt checken, is dat een voordeel.

©GARMIN International ©2022

Voorbeelden uit de praktijk

Stel: je rijdt met een camper door de Ardennen. De kortste route volgens je telefoon gaat dwars door een dorpje met een smal bruggetje en steile oprit. Een standaard navigatie stuurt je daar zonder waarschuwing heen. Een campernavigatie herkent de beperkingen en kiest een alternatieve route via een doorgaande weg, ook al is die iets langer. Of je rijdt in Zuid-Frankrijk met een caravan achter je auto. Je komt bij een tunnel waar voertuigen hoger dan 2,60 meter niet doorheen mogen. Een gewone navigatie weet dat niet – een campernavigatie voorkomt dit soort problemen.

Is het altijd nodig?

Als je met een compacte buscamper reist die nauwelijks groter is dan een gewone auto, heb je in de praktijk minder snel last van beperkingen. Maar zodra je camper langer of hoger is, of je met een flinke caravan rijdt, wordt specifieke navigatie al snel een stuk comfortabeler – en veiliger. Ook voor langere reizen of tochten buiten West-Europa is het verschil merkbaar. Niet elk land signaleert hoogte- of gewichtsbeperkingen even duidelijk. Dan is het prettig als je navigatie dat voor je bijhoudt.

Campernavigatie kopen? Hier moet je op letten

Niet elk navigatiesysteem voor campers biedt dezelfde functies. Let daarom goed op de specificaties voordat je iets aanschaft. Controleer of je de voertuigafmetingen (lengte, breedte, hoogte, gewicht) kunt invoeren. Alleen dan kan het systeem echt rekening houden met obstakels op de route. Kijk ook naar het kaartmateriaal: is het actueel en dekt het voldoende landen? Zeker als je buiten West-Europa reist, is dat belangrijk. Sommige modellen bieden gratis kaartupdates, anderen niet. Let daarnaast op of er specifieke camper-POI's in het systeem zitten, zoals camperplaatsen, servicestations of campings. Ook de gebruikersinterface speelt een rol: is het systeem vlot te bedienen, ook als je onderweg bent? En niet onbelangrijk: hoe groot is het scherm? Bij voorkeur is dat minstens 7 inch. Een groter scherm is niet alleen prettiger tijdens het rijden, maar maakt het ook makkelijker om in een oogopslag hellingen, bochten en alternatieven te overzien. Ten slotte: als je al een achteruitrijcamera hebt, controleer dan of deze te koppelen is aan het systeem. Dat maakt het manoeuvreren op een krappe camping een stuk makkelijker.

Fijne vakantie!

Een campernavigatie lijkt op het eerste gezicht misschien een extra uitgave, maar het levert je onderweg vooral rust en gemak op. Geen stress over bruggen, geen gedoe bij keren, en geen verrassingen bij tunnels of bergwegen. Zeker als je vaker met je camper of caravan op pad gaat, is het een investering die je reis een stuk comfortabeler en ontspannen maakt.