Na de succesvolle introductie van de eigen M1-processor is het tijd voor de tweede generatie Apple-processor in de vorm van de M2. De 13inch-uitvoering van de MacBook Pro is de eerste laptop met een nieuwe processor. Dat lijkt ook direct de enige vernieuwing te zijn.

De eerste laptops met een eigen processor die Apple op de markt bracht waaronder de MacBook Air, maakten gebruik van de behuizingen die al voor de Intel-laptops gebruikt werden. Daarna volgden duurdere 14 en 16 inch MacBook Pro-uitvoeringen met de snellere M1 Pro en Max in een gloednieuw ontwerp. Dat geldt helaas niet voor de opvolger van de 13 inch MacBook Pro met M2-processor. Deze nieuwe laptop heeft wederom een ontwerp dat niet veel anders is dan de MacBook Pro met Touch Bar die Apple in 2016 op de markt bracht.

Het is een ontwerp dat zijn leeftijd inmiddels een beetje verraadt, bijvoorbeeld door de relatief brede schermranden. Daarbij hebben de duurdere MacBook Pro-modellen duidelijk gemaakt dat de Touch Bar echt geen toekomst heeft, maar dit toetsenbordschermpje is op deze laptop nog steeds aanwezig. Het blijft wel een laptop met een uitstekende bouwkwaliteit gemaakt uit fraai aluminium.

©PXimport

©PXimport

Weinig aansluitingen

Hoewel dit een MacBook Pro is, is dit binnenkort een van de laptop-modellen met het minste aansluitingen in Apples assortiment. Zelfs de nieuwe MacBook Air heeft meer aansluitingen. De MacBook Pro-laptops met Intel-processor in deze behuizing hadden vier Thunderbolt-aansluitingen. Deze laptop heeft net als de voorganger met M1-processor slechts twee Thunderbolt-poorten. 

Op zich heeft ook de nieuwe MacBook Air M2 twee Thunderbolt-poorten, maar op die laptop verloopt laden standaard via MagSafe waardoor je voor het laden geen Thunderbolt-aansluiting verliest. Die MagSafe-aansluiting is ook aanwezig op de vorig jaar geïntroduceerde duurdere 14- en 16inch-uitvoeringen van de MacBook Pro.

©PXimport

Apple M2

De enige vernieuwing die we in deze laptop terugvinden is de nieuwe Apple M2-processor, een doorontwikkeling van de originele M1. Het is een directe opvolger van de M1 want de M1 Pro en M1 Max in de 14- en 16inch-modellen zijn nog steeds sneller. 

De M2 maakt gebruik van een verbeterd 5nm-procede en heeft 20 miljard transistors. Dat zijn er 25 procent meer dan in de M1. De M2 is volgens Apple zo’n 18 procent sneller terwijl de gpu zelfs 35 procent krachtiger is. Qua opbouw is de chip gelijk en voorzien van vier prestatiecores en vier energie-efficiënte cores. De maximale kloksnelheid van de chip is met 3,49 GHz wat hoger dan de 3,2 GHz van de M1. 

©PXimport

Scherm zonder notch

Op de MacBook Pro vinden we geen scherm met een grotere beeldverhouding in combinatie met een notch, maar hetzelfde ips-scherm als in de voorganger. Een prima scherm met goede kleuren, een hoge helderheid en een erg goede inkijkhoek, maar inmiddels wel echt het kleinste scherm in het assortiment. 

Er is ondersteuning voor True Tone dat de temperatuur aanpast aan de omgeving en voor de P3-kleurweergave. Boven het scherm is een 720p-camera geplaatst. Dat is vergeleken met heel veel laptops een prima camera, maar op de duurdere MacBook Pro-uitvoeringen gebruikt Apple een betere 1080p-camera, een vernieuwing die ook de nieuwe MacBook Air krijgt.

Toetsenbord en touchpad

Het toetsenbord is het Magic Keyboard dat gebruik maakt van een schaarmechanisme en het butterfly-toetsenbord verving dat oorspronkelijk in deze behuizing gebruikt werd. Het is een prettig toetsenbord om op te werken met een fijne aanslag. In plaats van functietoetsen heeft het toetsenbord de Touch Bar, een scherm waarvan de functionaliteit per programma wijzigt. Die Touch Bar zit niet meer op de duurdere modellen, dus hij voelt op deze laptop overbodig.

Onder het toetsenbord is een Force-Touch touchpad geplaatst dat een van de beste touchpads op de markt blijft en een klik simuleert door trillingen. Het blijft prettig dat je overal kunt klikken en de sterkte van de klik zelf kunt aanpassen.

©PXimport

Prestaties

Apple belooft dat de M2 sneller is dan de M1 en dat zien we in benchmarks terug. In Geekbench 5 zet deze laptop een single-core-score van 1936 punten neer terwijl de multi-core-score 8985 punten bedraagt. Dat is respectievelijk 12,3 en 19 procent sneller dan de 1723 en 7547 punten die een MacBook Air met M1-processor in dezelfde benchmark scoorde. Ook in Cinebench R23 zien we met 1583 punten in de single-core-test en 8739 punten in de multi-core-test hogere resultaten dan de 1519 en 7634 punten die de M1-processor scoorde. Dat is een multi-core-score die zo'n 14,5 procent hoger ligt.

De MacBook Pro met de M1 Max chip scoort in de multi-core-testen overigens wel aanzienlijk sneller en blijft zoals verwacht dus de snellere laptop voor bijvoorbeeld professionele videobewerking. Wel is deze M2 sneller in de single-core-testen, een teken dat de cores zelf sneller zijn geworden.

Wij ontvingen van Apple de goedkoopste uitvoering voorzien van een ssd met een opslagcapaciteit van 256 gigabyte. Normaal gesproken gebruik Apple indrukwekkende ssd’s, maar de ssd in deze MacBook is langzamer dan verwacht. In de benchmarks zet de ssd in het reviewexemplaar een maximale lees- en schrijfsnelheid van 1611,34 en 1640,18 MB/s neer terwijl we op basis van de voorganger snelheden rond de 2900 MB/s verwacht hadden. 

Apple blijkt voor deze vernieuwde MacBook Pro een ssd met minder geheugencellen te gebruiken voor de kleinste ssd. Bij varianten met een grotere ssd speelt dit niet. Het is een verschijnsel dat je ook wel bij andere ssd’s ziet. In de praktijk hebben we hier weinig van gemerkt, maar bij grafisch zware taken met grote bestanden is een snellere ssd wel prettig.

Gebruikers van dergelijke zware programma's hebben in de praktijk vermoedelijk al wel snel een grotere en dus snellere ssd nodig, de opslagcapaciteit van de standaard-ssd is aan de krappe kant. De upgradeprijzen naar meer opslagcapaciteit en werkgeheugen zijn helaas fors.

Apple belooft een accutijd van zo’n 17 uur en de accuduur voelt in de praktijk erg goed aan. Je kunt bij normaal kantoorgebruik de twee dagen zonder lader halen. Om de accuduur wat objectiever te meten, hebben we een script gebruikt dat geautomatiseerd websites bezoekt. De MacBook Pro heeft hiermee een accuduur van 15 uur en 29 minuten. Een erg goede score en ruim meer dan de MacBook Pro 16-inch met M1 max die in dezelfde test 13 uur en 29 minuten neerzet.

Conclusie

De vernieuwde MacBook Pro met M2-processor is een beetje vreemde laptop in Apples huidige assortiment. Hoewel dit op het moment van schrijven de nieuwste Apple-laptop is die je kunt kopen, voelt hij door zijn ontwerp uit alweer 2016 ouderwets aan. Zo heeft deze laptop als enige nog een Touch Bar en mist ook een groter scherm met notch. De tegelijkertijd geïntroduceerde MacBook Air met M2-processor die binnenkort te koop is met dezelfde processor heeft juist wel een nieuwe ontwerp met een groter scherm en MagSafe-aansluiting. 

Bij de MacBook Pro en MacBook Air met M1-processor zat er voor veel taken relatief weinig verschil in prestaties tussen de passief gekoelde Air en actief gekoelde Pro. We verwachten dat ook de nieuwe Air met M2 in veel taken vergelijkbaar met deze Pro zal scoren waardoor die laptop voor veel consumenten waarschijnlijk een betere keuze wordt. Dat betekent niet dat dit een slechte laptop is. De MacBook Pro is razendsnel, heeft een echt indrukwekkende accuduur en is bijzonder stevig gebouwd.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.