Iets meer dan twee jaar geleden bracht Apple de eerste iMac met een eigen M1-processor uit. Die eerste eigen processorgeneratie is inmiddels opgevolgd door de M2- en M3-familie, dus het was de hoogste tijd voor een nieuwe processor. Wij hebben de vernieuwde iMac met M3-processor getest en vertellen je wat er zoal veranderd is.

Op zich kunnen we kort zijn over de 2023-uitvoering van de Apple iMac 24 inch, want de enige veranderingen zijn een snellere processor, de toevoeging van wifi 6E en bluetooth 5.3. Het uiterlijk is dan ook identiek aan de machine die Apple in 2021 introduceerde. Dit ontwerp gaat een beetje terug naar de roots van de iMac en is net als de allereerste iMac uit 1998 te koop in verschillende vrolijke kleuren: blauw, groen, roze, zilver, geel, oranje en paars. Die laatste drie kleuren zijn alleen beschikbaar in combinatie met duurdere configuraties die zijn voorzien van een iets snellere gpu, twee extra usb-c-poorten en een netwerkaansluiting.

©Jeroen Boer - ID.nl

Aan de voorkant combineert Apple een pastelkleur met een witte schermrand.

Bij elke kleur worden twee tinten op de behuizing gebruikt, want de aluminium kin en voet zijn uitgevoerd in een pasteltint die ook terugkomt op het toetsenbord en muis, terwijl de aluminium achterzijde in een harde kleur is uitgevoerd. Voor deze review ontvingen we een groene variant die we zelf erg fraai vinden.

©Jeroen Boer - ID.nl

De aluminium achterkant is uitgevoerd in een hardere kleur.

Weinig aansluitingen

Het ontwerp van de iMac is verder ongewijzigd en zodoende blijft een van de belangrijkste minpunten helaas intact: de iMac heeft voor een desktop-pc bijzonder weinig aansluitingen. De door ons geteste basisconfiguratie heeft achterop twee usb-c-aansluitingen met ondersteuning voor Thunderbolt 3 en usb 4. Dat is erg karig. Niettemin gaat Apple ervan uit dat je af en toe een poort vrij hebt, want zowel de muis als het toetsenbord laad je met een meegeleverde usb-c-kabel op...

©Jeroen Boer - ID.nl

De instapvariant heeft slechts twee usb-c-aansluitingen.

Kies je een van de duurdere configuraties, dan krijg je nog twee usb-c-poorten (gen 2, tot 10 Gbit/s) extra. Ook zijn de duurdere configuraties voorzien van een gigabit-netwerkaansluiting in de voedingsadapter; die ontbreekt in de basisconfiguratie, waardoor wifi je enige communicatiemogelijkheid is.

Als je de iMac bij Apple zelf bestelt, kun je voor 26 euro extra wel een voedingsadapter met netwerkaansluiting toevoegen. Welke variant je ook kiest, je krijgt alleen usb-c-poorten. Dat is tegenwoordig niet echt een nadeel meer en mocht je toch behoefte hebben aan usb-a, dan zijn er genoeg goedkope adapters verkrijgbaar. Dat de hoofdtelefoonaansluiting op de zijkant geplaatst is, blijft dan weer handig.

©Jeroen Boer - ID.nl

De hoofdtelefoonaansluiting zit op een handige plek aan de zijkant.

Opvallend is de magnetische voedingsaansluiting die je bijzonder eenvoudig aansluit. Ondanks de magneet is de aansluiting niet vergelijkbaar met het MagSafe-systeem dat we van de MacBooks kennen, want de magneet is te sterk om los te schieten als je over het snoer struikelt. Vermoedelijk is de magneet vooral bedoeld om de stekker met relatief veel pinnetjes (er kan immers ook een netwerksignaal doorheen) automatisch in de juiste oriëntatie aan te sluiten.

De behuizing is uiteraard ook voorzien van luidsprekers, en dat zijn er maar liefst zes (vier woofers en twee tweeters) die zorgen voor een uitstekende geluidskwaliteit. De speakers zijn achter de aluminium ‘kin’ geplaatst en stralen hun geluid naar openingen aan de onderkant.

Twee varianten

Zoals gezegd Net als zijn voorganger is de iMac met M3-processor net als zijn voorganger te koop in twee verschillende varianten, die verschillen in de gebruikte M3-chip en het aantal aansluitingen. De prijs van de goedkoopste basisconfiguratie (die er in vier kleuren is) begint bij 1619 euro. Dat is dus een stuk duurder dan de 1449 euro die Apple voor de basisconfiguratie met M1 in 2021 vroeg. Al gold die prijs niet meer, want Apple verhoogde de prijs begin dit jaar al naar 1569 euro.

Voor die hogere prijs krijg je nog steeds een iMac voorzien van 8 GB RAM en een 256GB-ssd. Het goedkoopste model is verder voorzien van een M3-chip met 8-core cpu en 8-core gpu, terwijl de duurdere variant een 10-core gpu heeft. Op deze instapconfiguratie ontbreken verder twee extra usb-c-poorten, een vingerafdrukscanner op het toetsenbord en de netwerkaansluiting op de voeding. Voor die ethernetaansluiting betaal je eventueel 26 euro extra en de vingerafdrukscanner kun je kiezen voor 50 euro extra.

De duurdere variant, die je in zeven kleuren kunt bestellen, biedt daarnaast twee extra usb-c-poorten, een netwerkaansluiting, vingerafdrukscanner en snellere gpu, en begint bij 1849 euro. Voor dat geld krijg je nog steeds een configuratie voorzien van 8 GB RAM en 256 GB opslag. Vooral die 8 GB RAM vinden we op een computer die 1849 euro kost wel magertjes, want achteraf upgraden is er niet bij.

Zelf zouden we toch wel voor minimaal 16 GB RAM (maximaal 24 GB) kiezen, wat een meerprijs van 230 euro met zich meebrengt. Ook een upgrade naar meer opslag is mogelijk vanaf 230 euro, maar als je ruimte tekortkomt kun je dat dankzij de snelle usb-poorten op zich ook wel extern oplossen.

Geen nieuwe muis

Het meegeleverde invoersetje bestaat uit een Magic Keyboard en Magic Mouse 2, waarvan het aluminium is uitgevoerd in dezelfde pastelkleur als de iMac. Op de basisconfiguratie krijg je een toetsenbord zonder vingerafdrukscanner – een mogelijkheid die de duurdere uitvoering wel heeft en bij een basisconfiguratie eventueel mogelijk is voor 50 euro extra. Het toetsenbord tikt fijn, zeker als je een voorkeur hebt voor een plat toetsenbord.

©Jeroen Boer - ID.nl

Het meegeleverde invoersetje heeft dezelfde kleur als de iMac.

Over de meegeleverde muis zijn we minder tevreden; we vinden de platte Magic Mouse 2 niet lekker in de hand liggen. Ook de onderop geplaatste laadaansluiting blijft vreemd. Die laadaansluiting is net als de laadaansluiting op het toetsenbord nog altijd een Lightning-poort, iets dat inmiddels toch wel ouderwets aanvoelt in Apples assortiment. Er wordt dan wel een usb-c-kabel meegeleverd, maar het is eigenlijk toch wel tijd voor een nieuwe variant met daarop een usb-c-poort.

©Jeroen Boer - ID.nl

Zowel het meegeleverde toetsenbord als de muis zijn nog voorzien van de Lightning-aansluiting.

Uitstekend scherm

Er is weinig veranderd aan de iMac, en de M3-variant is dan ook voorzien van hetzelfde 24inch-scherm als zijn voorganger. Erg is dat niet, want het 24inch-paneel met een resolutie van 4480 x 2520 pixels levert een uitstekend beeld. De helderheid kan ook lekker hoog, al heb je dat door de glanzende afwerking soms ook wel nodig.

Boven het scherm is een webcam in de rand verwerkt en dat is een uitstekend exemplaar. De Full-HD-camera levert scherpe en heldere beelden en doet dat ook in wat lastigere lichtomstandigheden. Iets wat nog altijd ontbreekt, is gezichtsherkenning. Een mogelijkheid waar Apple op de iPhone en iPad dankzij vergelijkbare processors juist wel op inzet.

Prestaties

De vernieuwde iMac is tijdens dagelijks gebruik een vlotte computer, waardoor applicaties snel opstarten. Dat is geen heel grote verrassing, want ook de voorganger met M1-processor was al een prettig systeem om op te werken. Maar de M3-processor is weer een stukje sneller dan de M1. Zo heeft deze iMac een Single-Core Score van 2351 punten in Geekbench 5, terwijl zijn voorganger tot 1744 punten kwam. Ook de Multi-Core Score is met 10.730 flink hoger dan de 7726 punten van de M1.

Dat beeld wordt grotendeels bevestigt in Cinebench R23, waar deze iMac 1906 punten in de single-core-test scoort tegenover 1510 punten voor zijn voorganger. Ook de multicore-prestaties zijn met 9767 punten hoger dan de 7364 punten van de voorganger. In toepassingen die de machine langdurig zwaar belasten zakken de deze scores naar 1898 en 7473 punten. Die multi-core-score komt in de buurt van de 7343 punten van de voorganger; voor echt langdurig zwaar werk is deze nieuwe iMac dus niet heel veel sneller dan de M1.

Apple stuurde ons het instapmodel voorzien van een 256GB-ssd. Die ssd is met een lees- en schrijfsnelheid van 1549 en 1700,4 MB/s opvallend veel langzamer dan die in het vorige model. In de iMac met M1-processor scoorde de 256GB-ssd een lees- en schrijfsnelheid van 2837,1 en 2303,4 MB/s. Dat is een ontwikkeling die we de laatste jaren vaker zien bij Apple; ssd’s met relatief weinig opslagcapaciteit worden langzamer doordat er minder geheugenchips nodig zijn. De snelste ssd’s zijn immers zo snel omdat er parallel meerdere geheugenchip tegelijkertijd worden gebruikt. Heel erg is dat ook weer niet, want de ssd is voor vrijwel alle werkzaamheden snel genoeg. De ssd's met meer opslagcapaciteit zullen vermoedelijk sneller zijn.

Conclusie

Apples vernieuwde iMac is in de praktijk eigenlijk niet veel anders dan de het voorgaande model met M1-processor. Dat is niet zo gek, want de vernieuwde processor is in feite de enige verbetering. Heel erg is dat niet: de iMac blijft de fraaiste all-in-one-pc die je kunt kopen en valt op door zijn uitstekende scherm met hoge resolutie.

In de meeste taken is de M3-processor een stuk sneller dan de M1, al maakt het bij normale kantoorwerkzaamheden niet zo veel uit. Het is al met al een prima computer, maar inmiddels begint het wel een beetje vreemd te worden dat ook de duurdere configuratie over slechts 8 GB RAM beschikt. Bovendien heeft zeker de goedkoopste uitvoering te weinig aansluitingen. Verder zou het handig zijn als de voet in hoogte verstelbaar zou zijn.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Waar je een paar jaar geleden nog de hoofdprijs betaalde voor een goede 65 inch smart-tv, zijn deze tv's nu al een stuk betaalbaarder. Wij vonden vijf exemplaren die voor minder dan 600 euro te koop zijn.

Een 65 inch 4K smart-tv is natuurlijk de ultieme televisie voor het kijken van series en films in de hoogste kwaliteit. Voordeel is verder ook dat je niet al te dicht op je scherm hoeft te zitten: voor een 65 inch televisie geldt een afstand vanaf zo'n drie tot drieënhalve meter. En dankzij de smart-functionaliteit heb je toegang tot tal van streamingdiensten. Wij bekeken de mooiste modellen die je voor minder dan 600 euro kunt kopen.

LG 65UR73006LA

Voor wie houdt van heldere beelden en natuurlijke kleuren is de LG 65UR73006LA.AEUQ een prima keuze. Het 4K-paneel met ondersteuning voor HDR10 en HLG laat films en series mooi uitkomen. Wat direct opvalt is het brede kijkhoekpaneel, zodat je vanuit elke hoek goed beeld hebt. Drie HDMI 2.1-poorten zijn aanwezig, handig voor bijvoorbeeld een spelcomputer of soundbar. Het geluid is degelijk, met 20 watt RMS, al kan een extra speaker geen kwaad. De televisie zelf is niet overdreven dik, ongeveer 57 mm, en draait op WebOS dat vlot en makkelijk werkt.

Besturingssysteem: WebOS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

TCL 65C655 Pro

Deze TCL 65C655 Pro is een goede keus als je graag series kijkt of een filmavond houdt. Dankzij de QLED-techniek komen de kleuren mooi tot leven en ook HDR10+ en Dolby Vision helpen mee voor extra diepte. Google TV zorgt ervoor dat je toegang hebt tot de meeste (streaming-)apps van Netflix tot YouTube. Het geluid springt eruit: met 50 watt RMS en een ingebouwde subwoofer krijg je een stevig geluid. De tv zelf is daardoor wel een tikje dikker, zo’n 80 mm. Er zijn drie HDMI-poorten voor het aansluiten van extra apparaten.

Besturingssysteem: Google TV
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 50W

Hisense 65A7NQ

Ben je iemand die vooral van gemak houdt? De Hisense 65A7NQ biedt precies dat. De tv is simpel in gebruik, draait op het VIDAA-besturingssysteem en start razendsnel op. Met zijn 4K-beeld en ondersteuning voor Dolby Vision zie je mooie kleuren en scherpe beelden. Er zijn drie HDMI-poorten, voldoende voor al je apparaten. De tv heeft een redelijk slank ontwerp, ongeveer 80 mm dik. Het geluid van 20 watt RMS is prima voor dagelijks gebruik, al klinkt het met een soundbar net even beter.

Besturingssysteem: VIDAA U
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Samsung QE65Q80DAT

Wat deze Samsung QE65Q80DAT meteen bijzonder maakt, is het strakke ontwerp en de Direct Full Array-achtergrondverlichting. Daardoor zijn de zwarttinten diep en het contrast sterk. De tv is heel geschikt voor wie sportwedstrijden of actiefilms kijkt. Hij heeft vier HDMI 2.1-poorten en een krachtig geluid van 40 watt RMS, wat zorgt voor een volle klank bij films. Het scherm is vrij dun, met 54 mm, en draait op het vertrouwde Tizen-besturingssysteem dat soepel werkt.

Besturingssysteem: Tizen
Aantal HDMI-poorten: 4
Audio-output (RMS): 40W

Philips 65PUS7609/12

Bij de Philips 65PUS7609/12 draait het om eenvoud en betaalbaarheid. De beeldkwaliteit is prima voor dagelijks gebruik, met 4K-resolutie en ondersteuning voor Dolby Atmos voor beter geluid. De tv werkt met Titan OS, dat simpel is en vlot laadt. Er zijn drie HDMI 2.1-poorten, genoeg om bijvoorbeeld een spelcomputer of extra box aan te sluiten. De tv is iets dikker dan sommige andere modellen, ongeveer 92 mm, en levert 20 watt RMS geluid. Philips is voor deze serie afgestapt van Google TV en levert de modellen nu met Titan OS.

Besturingssysteem: Titan OS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Ga je op vakantie met je camper of met de caravan? Dan wil je vooral ontspannen rijden, zonder zorgen over te lage viaducten, smalle haarspeldbochten of weggetjes waar je amper kunt keren. Toch gebruiken veel mensen nog steeds een standaard autonavigatie, terwijl die niet is afgestemd op de afmetingen en het rijgedrag van een groter of zwaarder voertuig. In dit artikel lees je wat campernavigatie anders doet – en waarom dat handig is.

Lees ook: Een airco in je caravan of camper? Dit zijn de mogelijkheden!

Een gewone navigatie – los toestel of via smartphone – is gebouwd voor personenauto's. Je voert een bestemming in, kiest eventueel tussen snelste of kortste route, en krijgt aanwijzingen gebaseerd op normale verkeersregels en gangbare voertuigafmetingen. Voor dagelijks gebruik werkt dat prima. Maar zodra je met een grote camper of een caravan op pad gaat, kom je al snel beperkingen tegen. Denk aan tunnels met een beperkte doorrijhoogte, wegen met maximale asdruk of gewichtslimiet, scherpe bochten in bergachtig gebied of dorpskernen waar je amper kunt keren of parkeren. Een standaard navigatie houdt daar geen rekening mee. Dat kan onderweg voor behoorlijk wat stress zorgen, of in het slechtste geval zelfs voor schade.

Wat doet campernavigatie anders?

Een speciaal campernavigatiesysteem is ontworpen met campers en auto's met aanhanger in gedachten. Je voert vooraf de lengte, breedte, hoogte en het gewicht van je combinatie in. Op basis daarvan worden alleen routes getoond die ook echt geschikt zijn voor jouw voertuig. En dat maakt een wereld van verschil.

Zo vermijd je automatisch bruggen waar je niet onderdoor kunt, te smalle weggetjes in dorpjes of natuurgebieden, steile hellingen waar je niet comfortabel kunt rijden of keren en wegen waar een caravan officieel niet is toegestaan. Veel campernavigaties bieden ook aanvullende functies. Denk aan filters voor campings, servicepunten of camperplaatsen, kaarten die je offline kunt gebruiken in gebieden zonder bereik, weergave van hellingspercentages en scherpe bochten onderweg en waarschuwingen voor zijwind, milieuzones of tolwegen. Sommige systemen kun je zelfs koppelen aan een achteruitrijcamera, wat handig is bij parkeren of keren op krappe plekken.

Wat je bij campernavigatie ook vaak ziet: een groter scherm dan bij standaard modellen. Dat is geen luxe, maar een bewuste keuze. De zitpositie in een camper is meestal hoger en wat verder van het dashboard af. Een scherm van 7 inch of groter zorgt dan voor beter overzicht en leesbaarheid, zonder dat je moet turen of knijpen met je ogen. Zeker als je tijdens het rijden snel de kaart of de aanwijzingen wilt checken, is dat een voordeel.

©GARMIN International ©2022

Voorbeelden uit de praktijk

Stel: je rijdt met een camper door de Ardennen. De kortste route volgens je telefoon gaat dwars door een dorpje met een smal bruggetje en steile oprit. Een standaard navigatie stuurt je daar zonder waarschuwing heen. Een campernavigatie herkent de beperkingen en kiest een alternatieve route via een doorgaande weg, ook al is die iets langer. Of je rijdt in Zuid-Frankrijk met een caravan achter je auto. Je komt bij een tunnel waar voertuigen hoger dan 2,60 meter niet doorheen mogen. Een gewone navigatie weet dat niet – een campernavigatie voorkomt dit soort problemen.

Is het altijd nodig?

Als je met een compacte buscamper reist die nauwelijks groter is dan een gewone auto, heb je in de praktijk minder snel last van beperkingen. Maar zodra je camper langer of hoger is, of je met een flinke caravan rijdt, wordt specifieke navigatie al snel een stuk comfortabeler – en veiliger. Ook voor langere reizen of tochten buiten West-Europa is het verschil merkbaar. Niet elk land signaleert hoogte- of gewichtsbeperkingen even duidelijk. Dan is het prettig als je navigatie dat voor je bijhoudt.

Campernavigatie kopen? Hier moet je op letten

Niet elk navigatiesysteem voor campers biedt dezelfde functies. Let daarom goed op de specificaties voordat je iets aanschaft. Controleer of je de voertuigafmetingen (lengte, breedte, hoogte, gewicht) kunt invoeren. Alleen dan kan het systeem echt rekening houden met obstakels op de route. Kijk ook naar het kaartmateriaal: is het actueel en dekt het voldoende landen? Zeker als je buiten West-Europa reist, is dat belangrijk. Sommige modellen bieden gratis kaartupdates, anderen niet. Let daarnaast op of er specifieke camper-POI's in het systeem zitten, zoals camperplaatsen, servicestations of campings. Ook de gebruikersinterface speelt een rol: is het systeem vlot te bedienen, ook als je onderweg bent? En niet onbelangrijk: hoe groot is het scherm? Bij voorkeur is dat minstens 7 inch. Een groter scherm is niet alleen prettiger tijdens het rijden, maar maakt het ook makkelijker om in een oogopslag hellingen, bochten en alternatieven te overzien. Ten slotte: als je al een achteruitrijcamera hebt, controleer dan of deze te koppelen is aan het systeem. Dat maakt het manoeuvreren op een krappe camping een stuk makkelijker.

Fijne vakantie!

Een campernavigatie lijkt op het eerste gezicht misschien een extra uitgave, maar het levert je onderweg vooral rust en gemak op. Geen stress over bruggen, geen gedoe bij keren, en geen verrassingen bij tunnels of bergwegen. Zeker als je vaker met je camper of caravan op pad gaat, is het een investering die je reis een stuk comfortabeler en ontspannen maakt.