Een toetsenbord is samen met de muis onmisbaar als je achter je computer of laptop zit. Des te frustrerender is het als één van de twee niet goed werkt. Wat kun je dan doen?

Is het toetsenbord defect?

Voordat we aan de slag gaan met symptomen en bestrijding hiervan, is het eerst handig om na te gaan of het toetsenbord niet fysiek defect is. Worden er überhaupt nog toetsaanslagen gedetecteerd? Als dat niet het geval is kun je dat uitsluiten door een tweede toetsenbordje via usb aan te sluiten op het systeem.

Opeens andere tekens

Misschien is het je weleens overkomen dat je aan het typen was en je toetsen plotseling een andere functie leken te hebben. Het vraagteken gedraagt zich als een = en een backslash is veranderd in een <. De oorzaak is zeer eenvoudig: het toetsenbord is overgeschakeld naar een andere taalversie.

Dit gebeurt vaak per ongeluk omdat de toetsencombinatie hiervoor zich bevindt op de plek waar je vaak met je handen op het toetsenbord rust. De combinatie Ctrl+Shift zorgt ervoor dat er een andere taalversie voor het toetsenbord wordt gekozen. De oplossing is dan ook net zo eenvoudig: door te drukken op Ctrl+Shift functioneert het toetsenbord weer normaal. Je kunt dit probleem helemaal voorkomen, door slechts één taal en één toetsenbordindeling te behouden. De combinatie Nederlands als taal en Verenigde Staten (internationaal) voor de toetsenbordindeling is het meest gangbaar (zie ook kader Toetsenbordindeling).

Om deze instelling te veranderen, ga je naar het Configuratiescherm en klik je onder Klok, taal en regio op Toetsenborden en andere invoermethoden wijzigen / Toetsenborden wijzigen. Klik hier op Nederlands onder Toetsenbord en vervolgens op Verwijderen. Verwijder op die manier elke indeling behalve Verenigde Staten (Internationaal). Het toetsenbord kan nu niet meer overschakelen naar een andere indeling.

©PXimport

Toetsenbordindeling

Toetsenborden hebben onder Windows twee kenmerken: een invoertaal en een toetsenbordindeling. Helemaal logisch is dit niet: de invoertaal heeft weinig met het toetsenbord zelf te maken, maar vooral met functionaliteit. Zo herkent Word bepaalde talen en past daar zijn automatische correctiefuncties op aan. Vervelend neveneffect is dat je daardoor soms ook plotseling met een andere toetsenbordindeling komt te zitten: als je in het Engels tikt, selecteert Word ook een Engels toetsenbord, en als daar een andere toetsenbordindeling aan gekoppeld is, gebeuren er plots vreemde dingen.

Als je je instellingen op orde hebt, dan maakt de geselecteerde invoertaal verder niet uit. Waar het om gaat is die toetsenbordindeling: past die niet bij het toetsenbord dat je wilt gebruiken, dan doen de toetsen niet wat je ervan verwacht. Zo heeft een Belgisch toetsenbord een AZERTY-indeling en heeft een echte Nederlandse toetsindeling het plusteken (+) naast de L-toets zitten. Verwarrend genoeg gebruikt vrijwel iedereen in Nederland tegenwoordig een toetsenbord met de toetsindeling die uit de Verenigde Staten komt (QWERTY met de puntkomma naast de L-toets). Daar zijn alleen meerdere versies van.

Speciale leestekens en ‘dode toetsen’

Speciale leestekens als trema’s en accenten (de zogenoemde diakritische tekens) kun je over het algemeen invoeren door dubbele of enkele aanhalingstekens te typen, gevolgd door een klinker. Na het leesteken houdt het toetsenbord even in (de zogenaamde ‘dode toets’), om afhankelijk van de daaropvolgende toetsaanslag te besluiten wat er moet gebeuren. Niet iedereen vindt dat prettig. Wie veel teksten met aanhalingstekens typt, moet zich bijvoorbeeld altijd bewust zijn van wat de computer er, afhankelijk van de toets die volgt, van zal maken: een leesteken of een accent. Je denkt een aanhalingsteken en een e te typen (‘e) en krijgt een é. Sommige mensen gebruiken daarom nog steeds Alt-toetscombinaties om speciale tekens op te roepen (zoals Alt+130 voor é).

Het ‘geheim’ van de dode toets zit in de toetsenbordindeling (zie ook Toetsenbordindeling, zoals hierboven omschreven):

Deze taal- en landinstellingen kun je wijzigen via het Configuratiescherm, of als volgt: ga naar Start , typ uitvoeren' druk op Enter en tik: control intl.cpl,,2 gevolgd door opnieuw Enter.

Ga naar het tabblad Toetsenborden en talen en druk op de knop Toetsenborden wijzigen. Ga naar het tabblad Algemeen.

Onder Geïnstalleerde services zie je nu welke toetsenbordinstellingen je al ter beschikking hebt. Voeg toe wat je eventueel mist – en verwijder vooral wat je niet nodig hebt! Je kunt ze altijd opnieuw installeren als je ze mist.

Controleer of onder Standaard invoertaal de taal/indeling-combinatie geselecteerd is die je wil gebruiken en klik op Toepassen / OK.

Sneltoetsen

Soms kan het handig zijn meerdere services geïnstalleerd te hebben, en soms blijk je er gewoon plots om onverklaarbare reden mee opgescheept. Wil je wisselen tussen verschillende geïnstalleerde ‘standaard invoertalen’, dan hoeft dat gelukkig niet per se via de bovenstaande route – het kan dat ook via sneltoetsen:

Vaak zijn het juist die sneltoetsen die, ongemerkt ingedrukt, verantwoordelijk zijn voor vreemd gedrag van je toetsenbord ook dat kan een reden zijn het aantal geïnstalleerde ‘standaard invoertalen’ te beperken tot één.

Shift-toets blijft actief na eenmaal indrukken

Normaal gezien houd je de Shift-toets ingedrukt wanneer je een hoofdletter wil typen. Het kan echter ook zijn dat je, wanneer je de Shift-toets eenmaal indrukt, ook een hoofdletter produceert wanneer je Shift allang hebt losgelaten. Hoor je daar ook nog een kort piepje bij, dan is de functie Plaktoetsen ingeschakeld. Dit gebeurt automatisch als je vijf keer achter elkaar op de Shift-toets drukt (je moet daarvoor nog wel even op Ja klikken, maar in het heetst van de strijd kun je dat per ongeluk gedaan hebben). De oplossing is heel eenvoudig: druk nog vijfmaal op Shift en de functie wordt weer uitgeschakeld. Deze functie zit zowel in elke Windows-versie, van XP tot en met Windows 10. Je kunt de functie ook permanent uitschakelen.

Je schakelt de functie uit door te bladeren naar Configuratiescherm / Toegankelijkheid / Toegankelijkheidscentrum / Het toetsenbord eenvoudiger in het gebruik maken. Daar verwijder je het vinkje bij Plaktoetsen inschakelen.

©PXimport

Multimediatoetsen functioneren niet

Je hebt Windows opnieuw geïnstalleerd of geüpdatet en plotseling werken de toetsen niet meer waarmee het volume kunt regelen, je mailprogramma kunt starten, etc. De reden hiervoor is dat er waarschijnlijk specifieke stuurprogramma’s horen bij je toetsenbord die de functies van deze toetsen definiëren. Ga naar de site van de fabrikant en download de stuurprogramma’s voor het toetsenbord opnieuw.

Het kan ook zijn dat andere programma's of drivers die met toetsenborden te maken hebben, de werking van je toetsenbord verstoren. Deïnstalleer ze als het probleem aanhoudt.

Soms werken multimediatoetsen alleen bij het gebruik van specifieke programma's. Zeker als je al een wat ouder toetsenbord hebt, kan dit vaak voorkomen. Soms geeft de fabrikant van het toetsenbord wat programmatips voor optimale compatibiliteit.

Toch defect

Geeft je toetsenbord écht geen teken van leven meer, dan zit er niets anders op dan een nieuwe aan te schaffen. Of je nu het allerbeste, allersnelste bord zoekt voor gaming, of gewoon de allerdegelijkste werkplank voor op kantoor: in beide gevallen kom je bij een mechanisch toetsenbord uit. In een ander artikel zetten we de beste toetsenborden voor je op een rijtje.

Zat je net in een sessie toen je toetsenbord het begaf en heb je geen vervangend toetsenbord liggen? Schakel dan even over op het schermtoetsenbord. Wij leggen in een ander artikel uit hoe je het schermtoetsenbord kunt activeren.

©Oleksiy Ostystyi

Toetsenbord (en muis) reageert niet na aansluiten

Dit probleem komt steeds minder voor omdat vrijwel alle muizen en toetsenborden tegenwoordig een usb-aansluiting hebben, in plaats van het oude PS/2-systeem. Heb je echter nog wel een PS/2-muis en -toetsenbord, en reageren deze niet meer nadat je ze opnieuw hebt aangesloten, controleer dan of je de muis niet in de aansluiting voor het toetsenbord hebt gestoken en vice versa. Op kleur na zijn het namelijk identieke stekkers.

Ontbrekende letters

Je maakt opeens opvallend veel tikfouten in de teksten die je produceert. Bij nader onderzoek blijkt dat je vaardigheden niet zijn afgenomen, maar dat het toetsenbord bepaalde aanslagen niet registreert. Gaat het telkens om dezelfde toets, dan is óf de toets defect óf er zit vuil tussen (even de toets eruit wippen indien mogelijk en schoonmaken). Gaat het steeds om een andere letter en heb je een draadloos toetsenbord, dan is het hoogstwaarschijnlijk tijd om de batterijen te vervangen.

Je kunt mogelijk ook een korte vertraging ervaren tussen het moment dat je toetsen indrukt en het moment dat je de letters op je scherm ziet. Dit kan te maken hebben met de optie Filtertoetsen. Deze optie voorkomt dat je twee dezelfde toetsen in zeer korte tijd kunt intikken. Dit is handig voor mensen met handtrillingen, maar deze optie wil je niet aan hebben staan als je daar geen last van hebt. Je kunt dit controleren door naar het Configuratiescherm te gaan en op Toegankelijkheidsopties te klikken. Daar vind je Filtertoetsen. 

Draadloze lastpost

Problemen kunnen soms oorzaken hebben die je echt niet had kunnen verzinnen. Zo is er een voorbeeld waarbij er ineens allerlei vreemde tekens op het scherm verschenen zonder dat de gebruiker iets intikte. De eerste gedachte: een virus! De realiteit bleek echter een stuk onschuldiger. Twee draadloze toetsenborden op dezelfde frequentie, waarvan er eentje in de kast lag. Een voorwerp dat op het toetsenbord viel en daardoor toetsen indrukte, deed vervolgens de rest. Dit is een toetsenbordprobleem dat bijvoorbeeld op de werkvloer ook makkelijk kan voorkomen vanwege veel toetsenborden die dezelfde draadloze frequentie gebruiken.

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.