Een toetsenbord is samen met de muis onmisbaar als je achter je computer of laptop zit. Des te frustrerender is het als één van de twee niet goed werkt. Wat kun je dan doen?

Is het toetsenbord defect?

Voordat we aan de slag gaan met symptomen en bestrijding hiervan, is het eerst handig om na te gaan of het toetsenbord niet fysiek defect is. Worden er überhaupt nog toetsaanslagen gedetecteerd? Als dat niet het geval is kun je dat uitsluiten door een tweede toetsenbordje via usb aan te sluiten op het systeem.

Opeens andere tekens

Misschien is het je weleens overkomen dat je aan het typen was en je toetsen plotseling een andere functie leken te hebben. Het vraagteken gedraagt zich als een = en een backslash is veranderd in een <. De oorzaak is zeer eenvoudig: het toetsenbord is overgeschakeld naar een andere taalversie.

Dit gebeurt vaak per ongeluk omdat de toetsencombinatie hiervoor zich bevindt op de plek waar je vaak met je handen op het toetsenbord rust. De combinatie Ctrl+Shift zorgt ervoor dat er een andere taalversie voor het toetsenbord wordt gekozen. De oplossing is dan ook net zo eenvoudig: door te drukken op Ctrl+Shift functioneert het toetsenbord weer normaal. Je kunt dit probleem helemaal voorkomen, door slechts één taal en één toetsenbordindeling te behouden. De combinatie Nederlands als taal en Verenigde Staten (internationaal) voor de toetsenbordindeling is het meest gangbaar (zie ook kader Toetsenbordindeling).

Om deze instelling te veranderen, ga je naar het Configuratiescherm en klik je onder Klok, taal en regio op Toetsenborden en andere invoermethoden wijzigen / Toetsenborden wijzigen. Klik hier op Nederlands onder Toetsenbord en vervolgens op Verwijderen. Verwijder op die manier elke indeling behalve Verenigde Staten (Internationaal). Het toetsenbord kan nu niet meer overschakelen naar een andere indeling.

©PXimport

Toetsenbordindeling

Toetsenborden hebben onder Windows twee kenmerken: een invoertaal en een toetsenbordindeling. Helemaal logisch is dit niet: de invoertaal heeft weinig met het toetsenbord zelf te maken, maar vooral met functionaliteit. Zo herkent Word bepaalde talen en past daar zijn automatische correctiefuncties op aan. Vervelend neveneffect is dat je daardoor soms ook plotseling met een andere toetsenbordindeling komt te zitten: als je in het Engels tikt, selecteert Word ook een Engels toetsenbord, en als daar een andere toetsenbordindeling aan gekoppeld is, gebeuren er plots vreemde dingen.

Als je je instellingen op orde hebt, dan maakt de geselecteerde invoertaal verder niet uit. Waar het om gaat is die toetsenbordindeling: past die niet bij het toetsenbord dat je wilt gebruiken, dan doen de toetsen niet wat je ervan verwacht. Zo heeft een Belgisch toetsenbord een AZERTY-indeling en heeft een echte Nederlandse toetsindeling het plusteken (+) naast de L-toets zitten. Verwarrend genoeg gebruikt vrijwel iedereen in Nederland tegenwoordig een toetsenbord met de toetsindeling die uit de Verenigde Staten komt (QWERTY met de puntkomma naast de L-toets). Daar zijn alleen meerdere versies van.

Speciale leestekens en ‘dode toetsen’

Speciale leestekens als trema’s en accenten (de zogenoemde diakritische tekens) kun je over het algemeen invoeren door dubbele of enkele aanhalingstekens te typen, gevolgd door een klinker. Na het leesteken houdt het toetsenbord even in (de zogenaamde ‘dode toets’), om afhankelijk van de daaropvolgende toetsaanslag te besluiten wat er moet gebeuren. Niet iedereen vindt dat prettig. Wie veel teksten met aanhalingstekens typt, moet zich bijvoorbeeld altijd bewust zijn van wat de computer er, afhankelijk van de toets die volgt, van zal maken: een leesteken of een accent. Je denkt een aanhalingsteken en een e te typen (‘e) en krijgt een é. Sommige mensen gebruiken daarom nog steeds Alt-toetscombinaties om speciale tekens op te roepen (zoals Alt+130 voor é).

Het ‘geheim’ van de dode toets zit in de toetsenbordindeling (zie ook Toetsenbordindeling, zoals hierboven omschreven):

Deze taal- en landinstellingen kun je wijzigen via het Configuratiescherm, of als volgt: ga naar Start , typ uitvoeren' druk op Enter en tik: control intl.cpl,,2 gevolgd door opnieuw Enter.

Ga naar het tabblad Toetsenborden en talen en druk op de knop Toetsenborden wijzigen. Ga naar het tabblad Algemeen.

Onder Geïnstalleerde services zie je nu welke toetsenbordinstellingen je al ter beschikking hebt. Voeg toe wat je eventueel mist – en verwijder vooral wat je niet nodig hebt! Je kunt ze altijd opnieuw installeren als je ze mist.

Controleer of onder Standaard invoertaal de taal/indeling-combinatie geselecteerd is die je wil gebruiken en klik op Toepassen / OK.

Sneltoetsen

Soms kan het handig zijn meerdere services geïnstalleerd te hebben, en soms blijk je er gewoon plots om onverklaarbare reden mee opgescheept. Wil je wisselen tussen verschillende geïnstalleerde ‘standaard invoertalen’, dan hoeft dat gelukkig niet per se via de bovenstaande route – het kan dat ook via sneltoetsen:

Vaak zijn het juist die sneltoetsen die, ongemerkt ingedrukt, verantwoordelijk zijn voor vreemd gedrag van je toetsenbord ook dat kan een reden zijn het aantal geïnstalleerde ‘standaard invoertalen’ te beperken tot één.

Shift-toets blijft actief na eenmaal indrukken

Normaal gezien houd je de Shift-toets ingedrukt wanneer je een hoofdletter wil typen. Het kan echter ook zijn dat je, wanneer je de Shift-toets eenmaal indrukt, ook een hoofdletter produceert wanneer je Shift allang hebt losgelaten. Hoor je daar ook nog een kort piepje bij, dan is de functie Plaktoetsen ingeschakeld. Dit gebeurt automatisch als je vijf keer achter elkaar op de Shift-toets drukt (je moet daarvoor nog wel even op Ja klikken, maar in het heetst van de strijd kun je dat per ongeluk gedaan hebben). De oplossing is heel eenvoudig: druk nog vijfmaal op Shift en de functie wordt weer uitgeschakeld. Deze functie zit zowel in elke Windows-versie, van XP tot en met Windows 10. Je kunt de functie ook permanent uitschakelen.

Je schakelt de functie uit door te bladeren naar Configuratiescherm / Toegankelijkheid / Toegankelijkheidscentrum / Het toetsenbord eenvoudiger in het gebruik maken. Daar verwijder je het vinkje bij Plaktoetsen inschakelen.

©PXimport

Multimediatoetsen functioneren niet

Je hebt Windows opnieuw geïnstalleerd of geüpdatet en plotseling werken de toetsen niet meer waarmee het volume kunt regelen, je mailprogramma kunt starten, etc. De reden hiervoor is dat er waarschijnlijk specifieke stuurprogramma’s horen bij je toetsenbord die de functies van deze toetsen definiëren. Ga naar de site van de fabrikant en download de stuurprogramma’s voor het toetsenbord opnieuw.

Het kan ook zijn dat andere programma's of drivers die met toetsenborden te maken hebben, de werking van je toetsenbord verstoren. Deïnstalleer ze als het probleem aanhoudt.

Soms werken multimediatoetsen alleen bij het gebruik van specifieke programma's. Zeker als je al een wat ouder toetsenbord hebt, kan dit vaak voorkomen. Soms geeft de fabrikant van het toetsenbord wat programmatips voor optimale compatibiliteit.

Toch defect

Geeft je toetsenbord écht geen teken van leven meer, dan zit er niets anders op dan een nieuwe aan te schaffen. Of je nu het allerbeste, allersnelste bord zoekt voor gaming, of gewoon de allerdegelijkste werkplank voor op kantoor: in beide gevallen kom je bij een mechanisch toetsenbord uit. In een ander artikel zetten we de beste toetsenborden voor je op een rijtje.

Zat je net in een sessie toen je toetsenbord het begaf en heb je geen vervangend toetsenbord liggen? Schakel dan even over op het schermtoetsenbord. Wij leggen in een ander artikel uit hoe je het schermtoetsenbord kunt activeren.

©Oleksiy Ostystyi

Toetsenbord (en muis) reageert niet na aansluiten

Dit probleem komt steeds minder voor omdat vrijwel alle muizen en toetsenborden tegenwoordig een usb-aansluiting hebben, in plaats van het oude PS/2-systeem. Heb je echter nog wel een PS/2-muis en -toetsenbord, en reageren deze niet meer nadat je ze opnieuw hebt aangesloten, controleer dan of je de muis niet in de aansluiting voor het toetsenbord hebt gestoken en vice versa. Op kleur na zijn het namelijk identieke stekkers.

Ontbrekende letters

Je maakt opeens opvallend veel tikfouten in de teksten die je produceert. Bij nader onderzoek blijkt dat je vaardigheden niet zijn afgenomen, maar dat het toetsenbord bepaalde aanslagen niet registreert. Gaat het telkens om dezelfde toets, dan is óf de toets defect óf er zit vuil tussen (even de toets eruit wippen indien mogelijk en schoonmaken). Gaat het steeds om een andere letter en heb je een draadloos toetsenbord, dan is het hoogstwaarschijnlijk tijd om de batterijen te vervangen.

Je kunt mogelijk ook een korte vertraging ervaren tussen het moment dat je toetsen indrukt en het moment dat je de letters op je scherm ziet. Dit kan te maken hebben met de optie Filtertoetsen. Deze optie voorkomt dat je twee dezelfde toetsen in zeer korte tijd kunt intikken. Dit is handig voor mensen met handtrillingen, maar deze optie wil je niet aan hebben staan als je daar geen last van hebt. Je kunt dit controleren door naar het Configuratiescherm te gaan en op Toegankelijkheidsopties te klikken. Daar vind je Filtertoetsen. 

Draadloze lastpost

Problemen kunnen soms oorzaken hebben die je echt niet had kunnen verzinnen. Zo is er een voorbeeld waarbij er ineens allerlei vreemde tekens op het scherm verschenen zonder dat de gebruiker iets intikte. De eerste gedachte: een virus! De realiteit bleek echter een stuk onschuldiger. Twee draadloze toetsenborden op dezelfde frequentie, waarvan er eentje in de kast lag. Een voorwerp dat op het toetsenbord viel en daardoor toetsen indrukte, deed vervolgens de rest. Dit is een toetsenbordprobleem dat bijvoorbeeld op de werkvloer ook makkelijk kan voorkomen vanwege veel toetsenborden die dezelfde draadloze frequentie gebruiken.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.