Een toetsenbord is samen met de muis onmisbaar als je achter je computer of laptop zit. Des te frustrerender is het als één van de twee niet goed werkt. Wat kun je dan doen?

Is het toetsenbord defect?

Voordat we aan de slag gaan met symptomen en bestrijding hiervan, is het eerst handig om na te gaan of het toetsenbord niet fysiek defect is. Worden er überhaupt nog toetsaanslagen gedetecteerd? Als dat niet het geval is kun je dat uitsluiten door een tweede toetsenbordje via usb aan te sluiten op het systeem.

Opeens andere tekens

Misschien is het je weleens overkomen dat je aan het typen was en je toetsen plotseling een andere functie leken te hebben. Het vraagteken gedraagt zich als een = en een backslash is veranderd in een <. De oorzaak is zeer eenvoudig: het toetsenbord is overgeschakeld naar een andere taalversie.

Dit gebeurt vaak per ongeluk omdat de toetsencombinatie hiervoor zich bevindt op de plek waar je vaak met je handen op het toetsenbord rust. De combinatie Ctrl+Shift zorgt ervoor dat er een andere taalversie voor het toetsenbord wordt gekozen. De oplossing is dan ook net zo eenvoudig: door te drukken op Ctrl+Shift functioneert het toetsenbord weer normaal. Je kunt dit probleem helemaal voorkomen, door slechts één taal en één toetsenbordindeling te behouden. De combinatie Nederlands als taal en Verenigde Staten (internationaal) voor de toetsenbordindeling is het meest gangbaar (zie ook kader Toetsenbordindeling).

Om deze instelling te veranderen, ga je naar het Configuratiescherm en klik je onder Klok, taal en regio op Toetsenborden en andere invoermethoden wijzigen / Toetsenborden wijzigen. Klik hier op Nederlands onder Toetsenbord en vervolgens op Verwijderen. Verwijder op die manier elke indeling behalve Verenigde Staten (Internationaal). Het toetsenbord kan nu niet meer overschakelen naar een andere indeling.

©PXimport

Het probleem kan de toetsenbordtaal zijn.

Toetsenbordindeling

Toetsenborden hebben onder Windows twee kenmerken: een invoertaal en een toetsenbordindeling. Helemaal logisch is dit niet: de invoertaal heeft weinig met het toetsenbord zelf te maken, maar vooral met functionaliteit. Zo herkent Word bepaalde talen en past daar zijn automatische correctiefuncties op aan. Vervelend neveneffect is dat je daardoor soms ook plotseling met een andere toetsenbordindeling komt te zitten: als je in het Engels tikt, selecteert Word ook een Engels toetsenbord, en als daar een andere toetsenbordindeling aan gekoppeld is, gebeuren er plots vreemde dingen.

Als je je instellingen op orde hebt, dan maakt de geselecteerde invoertaal verder niet uit. Waar het om gaat is die toetsenbordindeling: past die niet bij het toetsenbord dat je wilt gebruiken, dan doen de toetsen niet wat je ervan verwacht. Zo heeft een Belgisch toetsenbord een AZERTY-indeling en heeft een echte Nederlandse toetsindeling het plusteken (+) naast de L-toets zitten. Verwarrend genoeg gebruikt vrijwel iedereen in Nederland tegenwoordig een toetsenbord met de toetsindeling die uit de Verenigde Staten komt (QWERTY met de puntkomma naast de L-toets). Daar zijn alleen meerdere versies van.

Speciale leestekens en ‘dode toetsen’

Speciale leestekens als trema’s en accenten (de zogenoemde diakritische tekens) kun je over het algemeen invoeren door dubbele of enkele aanhalingstekens te typen, gevolgd door een klinker. Na het leesteken houdt het toetsenbord even in (de zogenaamde ‘dode toets’), om afhankelijk van de daaropvolgende toetsaanslag te besluiten wat er moet gebeuren. Niet iedereen vindt dat prettig. Wie veel teksten met aanhalingstekens typt, moet zich bijvoorbeeld altijd bewust zijn van wat de computer er, afhankelijk van de toets die volgt, van zal maken: een leesteken of een accent. Je denkt een aanhalingsteken en een e te typen (‘e) en krijgt een é. Sommige mensen gebruiken daarom nog steeds Alt-toetscombinaties om speciale tekens op te roepen (zoals Alt+130 voor é).

Het ‘geheim’ van de dode toets zit in de toetsenbordindeling (zie ook Toetsenbordindeling, zoals hierboven omschreven):

Deze taal- en landinstellingen kun je wijzigen via het Configuratiescherm, of als volgt: ga naar Start , typ uitvoeren' druk op Enter en tik: control intl.cpl,,2 gevolgd door opnieuw Enter.

Ga naar het tabblad Toetsenborden en talen en druk op de knop Toetsenborden wijzigen. Ga naar het tabblad Algemeen.

Onder Geïnstalleerde services zie je nu welke toetsenbordinstellingen je al ter beschikking hebt. Voeg toe wat je eventueel mist – en verwijder vooral wat je niet nodig hebt! Je kunt ze altijd opnieuw installeren als je ze mist.

Controleer of onder Standaard invoertaal de taal/indeling-combinatie geselecteerd is die je wil gebruiken en klik op Toepassen / OK.

Sneltoetsen

Soms kan het handig zijn meerdere services geïnstalleerd te hebben, en soms blijk je er gewoon plots om onverklaarbare reden mee opgescheept. Wil je wisselen tussen verschillende geïnstalleerde ‘standaard invoertalen’, dan hoeft dat gelukkig niet per se via de bovenstaande route – het kan dat ook via sneltoetsen:

Vaak zijn het juist die sneltoetsen die, ongemerkt ingedrukt, verantwoordelijk zijn voor vreemd gedrag van je toetsenbord ook dat kan een reden zijn het aantal geïnstalleerde ‘standaard invoertalen’ te beperken tot één.

Shift-toets blijft actief na eenmaal indrukken

Normaal gezien houd je de Shift-toets ingedrukt wanneer je een hoofdletter wil typen. Het kan echter ook zijn dat je, wanneer je de Shift-toets eenmaal indrukt, ook een hoofdletter produceert wanneer je Shift allang hebt losgelaten. Hoor je daar ook nog een kort piepje bij, dan is de functie Plaktoetsen ingeschakeld. Dit gebeurt automatisch als je vijf keer achter elkaar op de Shift-toets drukt (je moet daarvoor nog wel even op Ja klikken, maar in het heetst van de strijd kun je dat per ongeluk gedaan hebben). De oplossing is heel eenvoudig: druk nog vijfmaal op Shift en de functie wordt weer uitgeschakeld. Deze functie zit zowel in elke Windows-versie, van XP tot en met Windows 10. Je kunt de functie ook permanent uitschakelen.

Je schakelt de functie uit door te bladeren naar Configuratiescherm / Toegankelijkheid / Toegankelijkheidscentrum / Het toetsenbord eenvoudiger in het gebruik maken. Daar verwijder je het vinkje bij Plaktoetsen inschakelen.

©PXimport

Multimediatoetsen functioneren niet

Je hebt Windows opnieuw geïnstalleerd of geüpdatet en plotseling werken de toetsen niet meer waarmee het volume kunt regelen, je mailprogramma kunt starten, etc. De reden hiervoor is dat er waarschijnlijk specifieke stuurprogramma’s horen bij je toetsenbord die de functies van deze toetsen definiëren. Ga naar de site van de fabrikant en download de stuurprogramma’s voor het toetsenbord opnieuw.

Het kan ook zijn dat andere programma's of drivers die met toetsenborden te maken hebben, de werking van je toetsenbord verstoren. Deïnstalleer ze als het probleem aanhoudt.

Soms werken multimediatoetsen alleen bij het gebruik van specifieke programma's. Zeker als je al een wat ouder toetsenbord hebt, kan dit vaak voorkomen. Soms geeft de fabrikant van het toetsenbord wat programmatips voor optimale compatibiliteit.

Toch defect

Geeft je toetsenbord écht geen teken van leven meer, dan zit er niets anders op dan een nieuwe aan te schaffen. Of je nu het allerbeste, allersnelste bord zoekt voor gaming, of gewoon de allerdegelijkste werkplank voor op kantoor: in beide gevallen kom je bij een mechanisch toetsenbord uit. In een ander artikel zetten we de beste toetsenborden voor je op een rijtje.

Zat je net in een sessie toen je toetsenbord het begaf en heb je geen vervangend toetsenbord liggen? Schakel dan even over op het schermtoetsenbord. Wij leggen in een ander artikel uit hoe je het schermtoetsenbord kunt activeren.

©Oleksiy Ostystyi

Nieuw toetsenbord: draadloos of kabel, verlicht, mechanisch? Keuze genoeg!

Toetsenbord (en muis) reageert niet na aansluiten

Dit probleem komt steeds minder voor omdat vrijwel alle muizen en toetsenborden tegenwoordig een usb-aansluiting hebben, in plaats van het oude PS/2-systeem. Heb je echter nog wel een PS/2-muis en -toetsenbord, en reageren deze niet meer nadat je ze opnieuw hebt aangesloten, controleer dan of je de muis niet in de aansluiting voor het toetsenbord hebt gestoken en vice versa. Op kleur na zijn het namelijk identieke stekkers.

Ontbrekende letters

Je maakt opeens opvallend veel tikfouten in de teksten die je produceert. Bij nader onderzoek blijkt dat je vaardigheden niet zijn afgenomen, maar dat het toetsenbord bepaalde aanslagen niet registreert. Gaat het telkens om dezelfde toets, dan is óf de toets defect óf er zit vuil tussen (even de toets eruit wippen indien mogelijk en schoonmaken). Gaat het steeds om een andere letter en heb je een draadloos toetsenbord, dan is het hoogstwaarschijnlijk tijd om de batterijen te vervangen.

Je kunt mogelijk ook een korte vertraging ervaren tussen het moment dat je toetsen indrukt en het moment dat je de letters op je scherm ziet. Dit kan te maken hebben met de optie Filtertoetsen. Deze optie voorkomt dat je twee dezelfde toetsen in zeer korte tijd kunt intikken. Dit is handig voor mensen met handtrillingen, maar deze optie wil je niet aan hebben staan als je daar geen last van hebt. Je kunt dit controleren door naar het Configuratiescherm te gaan en op Toegankelijkheidsopties te klikken. Daar vind je Filtertoetsen. 

Draadloze lastpost

Problemen kunnen soms oorzaken hebben die je echt niet had kunnen verzinnen. Zo is er een voorbeeld waarbij er ineens allerlei vreemde tekens op het scherm verschenen zonder dat de gebruiker iets intikte. De eerste gedachte: een virus! De realiteit bleek echter een stuk onschuldiger. Twee draadloze toetsenborden op dezelfde frequentie, waarvan er eentje in de kast lag. Een voorwerp dat op het toetsenbord viel en daardoor toetsen indrukte, deed vervolgens de rest. Dit is een toetsenbordprobleem dat bijvoorbeeld op de werkvloer ook makkelijk kan voorkomen vanwege veel toetsenborden die dezelfde draadloze frequentie gebruiken.

Niet alleen het saaie en repetitieve werk wordt vervangen door AI. Je bent óók als kenniswerker niet meer zeker van een baan. Software wordt al grotendeels door AI geschreven. Gelukkig kun je daar als hobbyprogrammeur ook enorm van profiteren. Het brengt naast tijdwinst ook veel gemak. We helpen je op weg met drie praktische tools: ChatGPT, Aider en de Windsurf Editor. We maken enkele eenvoudige voorbeelden, zodat je een helder beeld hebt van je potentiële workflow.

Grote taalmodellen zijn al zo goed dat je comfortabel complete programma’s door AI kunt laten maken, zelfs zonder enige programmeerkennis. Afhankelijk van de tools die je gebruikt, voelt dat toch alsof je samen aan code werkt, ook wel pair-programmeren genoemd. Je houdt dus enige controle en kunt er, als je oplet, veel van leren. Ook al wordt het harde werk door AI gedaan.

Een bijkomend voordeel is dat je heel gericht aanpassingen kunt laten doen of vragen kunt stellen over de code, zonder dat je de documentatie of websites als Stack Overflow hoeft door te spitten. Het is geen verrassing dat laatstgenoemde website met fors dalende bezoekersaantallen te maken heeft. Ook andere taken, zoals het schrijven van de documentatie, zijn snel geregeld.

In dit artikel gaan we een eenvoudig programma maken met AI, zodat je een goed beeld hebt van de workflow. We gebruiken drie verschillende tools. We starten met het vertrouwde ChatGPT, al kun je ook bijvoorbeeld voor Claude of Gemini kiezen. Daarna gaan we met Aider in combinatie met Git aan de slag. Daarmee werk je ‘samen’ aan programmacode via de opdrachtprompt, in ons voorbeeld binnen het vertrouwde Visual Studio Code. Tot slot gaan we met de Windsurf Editor aan de slag, een completere grafische ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI-features, die je van begin tot eind ondersteunt bij het maken van je programma. 

ChatGPT

Chatbot

Grote taalmodellen (LLM’s) vormen de basis voor chatbots als OpenAI’s ChatGPT en Anthropics Claude, maar óók voor de tools die we hierna behandelen. Feitelijk benaderen we de chatbots in dit eerste deel van het artikel rechtstreeks, via een browser of app. De andere tools gebruiken de API van deze bedrijven. Raadpleeg eventueel voor het starten met ChatGPT deze basiscursus.

De nieuwere modellen (we gebruiken overwegend ChatGPT 4o en Claude 3.5 Sonnet) laten heel goede resultaten zien voor programmeertaken. Ze helpen uiteraard niet alleen om programmacode te schrijven maar kunnen code ook uitleggen, fouten oplossen en de documentatie schrijven. Ook kun je uitstekend brainstormen over een project of ideeën. Het is daarom, óók als je andere tools voor programmeren gebruikt, enorm praktisch om erbij te hebben! Toegang tot ChatGPT is gratis met beperkingen. Een abonnement is minder gelimiteerd en geeft vaak toegang tot nieuwere modellen (zoals o1 of o3-mini). Zo’n abonnement is niet bruikbaar voor de andere tools, die gebruiken namelijk de API waarvoor je aparte credits moet aanschaffen.

Een chatbot biedt goede ondersteuning bij al je programmeervragen.

Eerste stappen

We beginnen met een eenvoudig voorbeeld en vragen aan ChatGPT om een spelletje boter-kaas-en-eieren te maken, ook wel bekend als tic-tac-toe. Hoewel het Engels soms betere resultaten kan geven, werken we voor dit artikel volledig in het Nederlands. We starten met deze prompt: “Maak een volledig functionele boter-kaas-en-eieren voor in een browser. Maak de HTML-structuur, voeg CSS-stijlen toe en implementeer de JavaScript-logica. Maak een scheiding tussen HTML, CSS en JavaScript. Zorg dat het programma responsief is zodat het bij elke schermgrootte werkt.”

ChatGPT genereert de gevraagde code. Je kunt individueel de HTML, CSS en JavaScript kopiëren. Om het te proberen, kun je alles plakken op websites als www.jsfiddle.net en www.codepen.io. Voor dit voorbeeld hebben we bij JSFiddle een projectpagina aangemaakt. We gaan dit voorbeeld in de volgende stappen verder verbeteren, steeds met links naar de verbeterde versie.

De eerste versies van het spel boter-kaas-en-eieren.

Geluiden toevoegen

We vragen ChatGPT om het programma aan te passen, zodat er een geluid wordt afgespeeld bij elke zet. ChatGPT voegt daarop een audio-element toe aan de HTML-code. Het past ook het script aan om dit aan te roepen bij elke zet. Je moet nog wel zelf het mp3-bestand plaatsen in de uiteindelijke programmamap of een volledige link naar het mp3-bestand invullen in de HTML-code:

Er zijn overigens veel websites waar je leuke geluidseffecten kunt vinden die je vrij kunt gebruiken, waaronder Pixabay. Op deze pagina zie je onze aangepaste versie.

De aangepaste HTML-code bevat een verwijzing naar een mp3-bestand.

Computertegenstander

We vragen ChatGPT vervolgens om een slimme computertegenstander toe te voegen, waarbij aan het begin van het spel wordt gekozen wie er mag beginnen. Via deze webpagina kun je deze versie zien. De computertegenstander blijkt in eerste instantie overigens helemaal niet zo slim, waardoor je makkelijk je potjes wint. Maar dat is snel opgelost. Na ons verzoek om de computertegenstander slimmer te maken, controleert het programma voortaan eerst op mogelijke winnende zetten en blokkeert het de tegenstander indien nodig. Als er geen direct winnende of blokkerende zetten zijn, kiest het een willekeurige lege cel. Deze slimmere versie kun je hier bekijken.

Het aangepaste script op een canvas in ChatGPT.

Uiterlijk verfraaien

Als laatste hebben we gevraagd het uiterlijk wat mooier te maken. Hierbij wordt voornamelijk de CSS-code aangepast om de visuele stijl van het spel te verbeteren. Het resultaat is geslaagd: ChatGPT geeft de achtergrond een mooi kleurverloop. Ook zijn de stijlen van de knoppen en speelvelden aangepast. Het levert een veel moderner en aantrekkelijker uiterlijk op.

Je kunt ChatGPT uiteraard steeds vragen om het script of een deel daarvan uit te leggen. Ben je het overzicht over de wijzigingen kwijt, dan kun je uiteraard ook vragen om de laatste HTML-code in te zien, of de laatste versie van het script. Eventueel op een canvas. Toch misten wij in ChatGPT soms wat overzicht en is het bovendien lastig om een stapje terug te doen als een aanpassing niet het gewenste resultaat oplevert. Dit zijn zaken die we in het volgende deel gaan aanpakken met Aider.

De gemoderniseerde versie van boter-kaas-en-eieren.

Aider

Opdrachtprompt

Voor grotere programmeerprojecten is het werken met een chatbot al snel vervelend en verwarrend. Veel praktischer is een tool die met jouw eigen projectbestanden werkt en zelf of samen de gewenste aanpassingen maakt. Als je geen moeite hebt met het werken met een opdrachtprompt, is Aider een uitstekende optie. Die tool helpt met het schrijven en aanpassen van code.

Aider is opensource en werkt met heel veel LLM’s samen. Hier gebruiken we de API voor Claude 3.5 Sonnet, maar je kunt ook de API van OpenAI gebruiken of een LLM die je zelf lokaal draait of elders, zoals via OpenRouter. De integratie met Git is enorm praktisch. Voor elke aangebrachte wijziging voert het een ‘commit’ uit, voorzien van een duidelijke omschrijving, zodat je achteraf een goed overzicht met alle veranderingen hebt en ook stapjes terug kunt doen. Niet alle alternatieven bieden dit en dat is vooral een gemis als er iets fout gaat en je geen idee meer hebt hoe je dat moet oplossen.

Aider werkt samen met alle gangbare LLM’s.

Voorbereiding

We willen weer laten zien hoe je het spelletje boter-kaas-en-eieren met Aider zou kunnen maken. We gebruiken het voor velen vertrouwde programma Visual Studio Code onder Windows en installeren Aider via een opdrachtprompt binnen die ontwikkelomgeving. Binnen de editor kun je uiteraard alle gegenereerde bestanden bekijken en handmatig aanpassen. Voor de installatie van Aider heb je Python nodig. Zet tijdens de installatie van Python een vinkje bij Add python.exe to PATH, zodat je Python vanuit elke map kunt aanroepen.

Installeer ook Visual Studio Code als je dat nog niet eerder hebt gedaan. Visual Studio Code biedt een mogelijkheid om Copilot als assistent te gebruiken, maar dat slaan we hier over.

Installeer ook Git, zodat versiebeheer mogelijk is. Kies tijdens de installatie van Git voor het gebruik van Visual Studio Code als standaardeditor. Verder kun je alle standaardinstellingen accepteren. Als je Python, Visual Studio Code en Git hebt geïnstalleerd, kun je door met de installatie van Aider.

Installeer Python onder Windows voordat je met Aider aan de slag gaat.

Installatie Aider

We kunnen nu Aider installeren. Open daarvoor Visual Studio Code en kies in het menu de optie Terminal / New Terminal. Verander de terminal, via de optie rechtsboven in het venster, naar Git Bash. Installeer daarna Aider met de volgende twee opdrachten:

Sluit de terminalvenster via het kruisje rechtsboven. Open dan een nieuwe terminal en wissel weer naar Git Bash. Als je Aider niet kunt aanroepen met aider zul je het PATH moeten uitbreiden met de aangegeven opdracht, zoals in het voorbeeld hieronder:

Zorg dat je in dit voorbeeld voor Claude 3.5 Sonnet een API-sleutel hebt en voldoende credits om mee te beginnen (zie het kader ‘API-sleutel maken voor Claude’). Exporteer deze API-sleutel zodat Aider deze direct kan gebruiken:

Maak nu een nieuwe map voor je toepassing, blader naar die map en maak een Git-repository:

Je kunt nu beginnen met programmeren, met de ondersteuning van Aider!

We installeren Aider om het binnen Visual Studio Code te gebruiken.

Programma maken

We gaan ons eerste programma maken. Zorg dat je een terminalvenster hebt geopend en bent gewisseld naar Git Bash. De assistent start je dan met de volgende opdracht:

Er wordt de eerste keer gevraagd om .aider* en .env toe te voegen aan .gitignore. Dat raden we aan! Hiermee voorkom je dat deze bestanden, vaak met wachtwoorden en dergelijke, per ongeluk in je Git-repository worden opgenomen en daardoor in potentie online komen, als je de repository via GitHub beschikbaar maakt.

Via de prompt kun je nu je opdrachten afvuren. We vragen zoals eerder om een volledig functionele en responsieve boter-kaas-en-eieren voor in een browser met de vereiste HTML-structuur, CSS-stijlen en JavaScript-logica in aparte bestanden.

Aider gaat direct aan de slag en laat heel overzichtelijk alle aanpassingen zien, met een beschrijving van de uiteindelijke functionaliteit. Het vraagt netjes of het de nieuwe bestanden mag maken (index.html, styles.css en script.js) en daarna of het deze mag openen in een browser. Het spel is in deze eerste versie volledig responsief met een duidelijke gebruikersinterface, houdt de speelstatus bij, detecteert wanneer iemand wint of als het een gelijkspel is, heeft een knop om het spel opnieuw te starten en is helemaal in het Nederlands. Een goed begin!

Aider heeft het programma voor ons uitgewerkt.

Aanpassingen maken

We vragen opnieuw in natuurlijke taal om wijzigingen te maken. De workflow is erg prettig. Aider geeft eerst aan welke bestanden waarschijnlijk moeten worden gewijzigd. Voor het geluid stelt het bijvoorbeeld wijzigingen in index.html en script.js voor. Dan vraagt Aider of het deze bestanden mag toevoegen aan de chat.

Als de radartjes zijn uitgedraaid, na interactie met Claude, geeft Aider heel nauwkeurig aan welke regels in welke bestanden moeten worden gewijzigd. Ook geeft Aider aan dat je een mp3-bestand genaamd move.mp3 in dezelfde map moet plaatsen.

We vragen Aider daarna ook om een slimme computertegenstander toe te voegen. Die is meteen heel slim en probeert direct te winnen als dat kan, blokkeert winnende zetten van de tegenstander, probeert het centrum te veroveren en kiest anders voor hoeken of willekeurige zetten.

Tot slot vragen we Aider om het programma te verfraaien met een moderner uiterlijk. Dat levert een flinke metamorfose op. Bekijk hier het resultaat.

Via een comfortabel proces maakt het alle gewenste aanpassingen.

Integratie met Git

De standaard integratie met Git biedt veel voordelen. Als Aider aanpassingen maakt aan een bepaald bestand zal het in Git een heldere beschrijving toevoegen aan de zogeheten commit. In Visual Studio Code kun je deze historische aanpassingen eenvoudig terugzien. Klik daarvoor op een bestand en open in de balk aan de linkerkant Timeline. Zorg dat de filterinstelling is ingesteld op Git History.

Nu zie je de commit-geschiedenis van het geselecteerde bestand. Door op een specifieke commit te klikken, kun je de aangebrachte wijzigingen bekijken. Binnen Aider zijn er ook nog wat trucjes. Zo kun je met /diff zien wat de laatste veranderingen zijn. Met /undo kun je die eenvoudig ongedaan maken.

We hebben de repository op GitHub gezet. Ook hier kun je alle veranderingen bekijken. Open daarvoor een bestand, zoals script.js, en ga dan rechtsboven naar History. Hier zie je de verschillende wijzigingen. Als je op een van de aanpassingen klikt, zie je netjes welke veranderingen in de code zijn gemaakt.

Je kunt handig zien welke historische wijzigingen zijn aangebracht in bestanden.

Git en GitHub

Aider gebruikt een git-repository. Sommige mensen verwarren dit met GitHub. Je kunt met Git prima alleen een lokale repository maken, op het systeem waarop je met Aider werkt. Optioneel kun je deze repository met GitHub verbinden, zodat je in feite een kopie in de cloud hebt. Dat is voor jezelf wel heel praktisch, omdat je veel makkelijker de wijzigingen kunt bijhouden en bestuderen. En je kunt ook met anderen samenwerken aan code.

Ook interessant om te lezen: GitHub Codespaces: altijd de juiste tools bij de hand

We hebben de repository gedeeld met GitHub, zodat je alle veranderingen kunt inzien.

Windsurf Editor

 Complete ontwikkelomgeving

Zoek je een completere ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI, dan zijn Cursor AI en Windsurf Editor twee populaire opties. Cursor AI is een gevestigde speler, maar krijgt steeds meer concurrentie van het nieuwere Windsurf Editor. Beide ontwikkelteams blijven verbeteringen doorvoeren om niet voor elkaar onder te doen.

Beide programma’s zijn bovendien klonen van Visual Studio Code, de bekende editor van Microsoft die we ook voor Aider hebben gebruikt. Daarom lijken ze in veel opzichten op elkaar. Het kan handig zijn om verschillende thema’s te gebruiken als je ze naast elkaar gebruikt, zodat je ze uit elkaar kunt houden.

Windsurf Editor werkt met een ingebouwde assistent genaamd Cascade.

Cascade

We hebben ook in Windsurf geprobeerd om het spelletje boter-kaas-en-eieren uit dit artikel te maken. De assistent in Windsurf Editor heet Cascade; via het Cascade-deelvenster kun je hem direct aan het werk zetten. Een leuk detail is dat niet alleen code wordt gegenereerd, maar dat er ook veel aanvullende acties voor je worden uitgevoerd, zoals het aanmaken van een map voor je project en voor de geluiden, en het maken van een mp3-bestand.

Bij elke stap kun je zien welke bestanden worden aangepast en de voorgestelde wijzigingen controleren en bevestigen. Je hoeft niet, zoals bij Aider, zelf een API-sleutel te regelen voor toegang. Je gebruikt steeds het model van Cascade en de administratieve kant wordt via je account geregeld, op basis van credits (zie volgende paragraaf). Zo’n diepere integratie is heel praktisch. Toch heeft de workflow veel overeenkomsten met Aider.

Via een deelvenster kun je een conversatie met Cascade voeren.

Werken met credits

Windsurf werkt met credits voor verschillende taken. Zo worden User Prompt-credits voor elke interactie met de assistent gebruikt en Flow Action-credits voor alle acties die worden uitgevoerd. Als je de limiet bereikt voor het premiummodel, wordt overgeschakeld naar het basismodel. De proefperiode van 14 dagen geeft je ruim voldoende credits om het voorbeeldprogramma uit dit artikel te maken. Sterker nog, je hebt ongeveer vijftien keer meer credits dan nodig, dus je kunt ook grotere en complexere programma’s proberen te maken.

Buiten die proefperiode is, om het premiummodel te gebruiken, een upgrade naar de Pro-versie bijna onvermijdelijk (ca. 18 euro per maand). Je hebt dan wel elke maand een ruime hoeveelheid credits en kunt vrij voordelig credits bijkopen.

Windsurf Editor werkt met een systeem van credits.

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!