Voor wie nog enige herinnering heeft aan het tijdperk vóór Windows is het DOS-venster iets nostalgisch van heel vroeger, iets als een Elfstedentocht … Maar het MS-DOS-venster is er nog steeds! En je kunt er meer mee dan je wellicht denkt. Daarom: 10 MS-DOS-tips!

Tip 1: DOS op de taakbalk

Klik op de Start-knop van Windows en tik CMD. Als de treffer Opdrachtprompt tevoorschijn komt, klik je daarop met de rechtermuisknop om te kiezen voor de contextmenu-optie Aan de taakbalk vastmaken. Met als gevolg dat de Opdrachtprompt (= het DOS-venster) op de taakbalk komt te staan.

©PXimport

Tip 2: DOS als administrator

Je kunt het pictogram van de Opdrachtprompt op de taakbalk aanklikken met de linkermuisknop om het DOS-venster direct te openen. Je kunt ook de rechtermuisknop twee keer gebruiken: een keer om het contextmenu van het pictogram Opdrachtprompt te openen en een keer om het contextmenu van de menu-optie Opdrachtprompt tevoorschijn te laten komen. Waarna je onder andere de mogelijkheid hebt om de Opdrachtprompt als administrator te starten.

Tip 3: DOS beter leesbaar

Standaard ingesteld is het niet prettig werken met het DOS-venster. Klik twee keer met de rechtermuisknop op het pictogram van de Opdrachtprompt, dat reeds op de taakbalk staat. Kies voor de contextmenu-optie Eigenschappen. Ga aan het werk op de tabbladen Kleuren en Lettertype. Kies voor mooi contrasterende kleuren en stel tevens een grotere letter in. Het voorbeeldvenster laat zien hoe dat uitpakt.

©PXimport

Tip 4: DOS op de juiste plek

Als je de Opdrachtprompt opent, dan kom je – standaard ingesteld – in je gebruikersmap terecht. En daarna kan het een heel gedoe zijn om met behulp van de DOS-opdracht CD op de juiste plek terecht te komen. Dat moet anders! 

Druk op Windows-toets+R en start de tool Regedit. Als de Register-editor is gestart, ga je naar de sleutel HKEY_CLASSES_ROOT\Directory\shell\cmd. Klik die sleutel aan met de rechtermuisknop en kies voor Machtigingen. Klik op de knop Geavanceerd en daarna bij de sectie Eigenaar op de knop Wijzigen. Stel jezelf in als nieuwe eigenaar van de sleutel en plaats dan een vinkje voor de optie Eigenaar van onderliggende containers en objecten vervangen.

Als dat is gedaan, ga je de Gebruikers – jij bent er eentje van – het Volledig beheer geven. Teruggekeerd bij de eerdergenoemde sleutel ga je de parameternaam HideBasedOnVelocityId vervangen door ShowBasedOnVelocityId. Ga vervolgens naar een map in Windows Verkenner, houd Shift ingedrukt en klik met de rechtermuisknop. Om vanaf nu gebruik te kunnen maken van de contextmenu-optie Opdrachtvenster hier openen.

Tip 5: Lijstje met bestanden

Ga met de Opdrachtprompt naar een map waarvan je de inhoud weleens op papier wilt zetten. Geef dan deze twee commando’s: DIR >map.txt en DIR /s >mappen.txt. De eerste opdracht zet de inhoud van de hoofdmap in het bestand map.txt. De tweede opdracht zet de inhoud van de hoofdmap én alle submappen in het bestand mappen.txt. 

In een map met mp3-bestanden zou je ook dit commando kunnen proberen: DIR *.mp3 /s >mp3bestanden.txt. Gebruik daarna Kladblok om de aangemaakte txt-bestanden te openen.

©PXimport

Tip 6: Razendsnel weggooien

Met behulp van de Opdrachtprompt kun je bestanden en (sub)mappen razendsnel weggooien. Ga met de Opdrachtprompt naar een map waarvan je de inhoud wilt verwijderen. Je kunt het commando DEL *.* /s gebruiken om alle bestanden in alle (sub)mappen weg te gooien. Met Y bevestig je dat. Met daarna eventueel het commando RMDIR . /s om alle submappen weg te gooien. Ook nu bevestig je dat met Y. 

De hoofdmap is op dit moment nog niet weg te gooien, want daar sta je in met het DOS-venster.

Tip 7: Kijk op de netwerkkaart(en)

Open het DOS-venster en geef het commando IPCONFIG. Je krijgt dan de ip-configuratie van de netwerkkaart(en) te zien. Op die manier kom je – bijvoorbeeld – te weten of je ip-adressen netjes zijn ingeregeld. Als je daar meer over wilt weten, kun je IPCONFIG /ALL proberen. En als je vervolgens het idee krijgt dat je webbrowser niet lekker reageert, probeer dan IPCONFIG /FLUSHDNS maar eens.

©PXimport

Tip 8: Zuinig met energie

Open het DOS-venster als administrator en geef het commando POWERCFG /LIST. Je krijgt dan alle energiebeheerschema’s te zien en je ziet ook welk energiebeheerschema actief is. Het commando POWERCFG /ENERGY kan je vertellen of er problemen zijn met het energiebeheer van je computer.

Tip 9: Repareren met behulp van DOS

Ga als administrator naar het DOS-venster. Om te weten of het besturingssysteem nog lekker in elkaar zit, gebruik je dit commando: SFC /VERIFYONLY. Daarna even geduld. Als blijkt dat er iets niet in orde is, kun je een reparatieslag laten uitvoeren met behulp van dít commando: SFC /SCANNOW. In de praktijk kun je op deze manier enorm veel Windows-problemen tackelen!

©PXimport

Tip 10: Afsluiten via DOS

Open het DOS-venster en geef het commando SHUTDOWN /?. Je krijgt dan alle mogelijkheden te zien waarmee je jezelf kunt afmelden bij Windows en waarmee je Windows ook (op diverse manieren) kunt afsluiten. Het commando SHUTDOWN /S zal de computer afsluiten. 

Met behulp van het commando SHUTDOWN /R kun je de computer opnieuw – schoon – laten starten. Vergeet zeker het commando SHUTDOWN /HYBRID niet, want daarmee sluit je de computer af zodat er de volgende keer supersnel kan worden gestart.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.