Het heeft iets magisch: je verwijdert bestanden van een schijf of usb-stick, maar via datahersteltools en -technieken zijn ze toch weer boven water te halen. Hoe kan dat, verwijderde bestanden herstellen? Wat maakt het lastig en wanneer kan het niet meer? Afhankelijk van wat er is gebeurd, kun je het proberen op te lossen – gewapend met optimale tools.

Databestanden zijn niet zomaar weg wanneer je ze in je besturingssysteem op de normale manier wist, zelfs niet wanneer je de prullenbak leeghaalt of het opslagmedium opnieuw formatteert. Dat kan een meevaller zijn als je belangrijke gegevens wilt terughalen, maar het kan ook ongewild zijn. Bijvoorbeeld wanneer je een systeem aan iemand doorgeeft in de veronderstelling dat alle persoonlijke data, zoals financiële documenten, wachtwoorden, foto’s en video’s definitief verwijderd waren.

In dit artikel bekijken we welke elementen impact kunnen hebben op het herstel van verloren gewaande data en bekijken we enkele datahersteltools en -methodes.

Bestandssysteem

Het bestandssysteem bepaalt deels in welke mate gewiste bestanden nog terug te halen zijn. We beperken ons hier tot FAT/FAT32 (wat vaak gebruikt wordt voor usb-sticks) en NTFS (het meest gebruikte bestandssysteem onder Windows).

Wis je een bestand op een FAT-systeem, dan wordt de eerste letter van de bestandsnaam vervangen door een standaardsymbool. Tegelijkertijd worden alle clusternummers van dat bestand in de bestandstoewijzingstabel verwijderd, zodat deze clusters worden vrijgegeven voor de opslag van nieuwe data. Alleen het nummer van de begincluster in de bestandsmap blijft nog intact. Als dat bestand gefragmenteerd (in niet-aansluitende clusters) was opgeslagen, wordt het wel lastiger de dataclusters van dat bestand op te sporen.

Je kunt hier zelf mee experimenteren. Bewaar een groot tekstbestand op een usb-stick die je opnieuw met FAT32 hebt geformatteerd, zodat het in een aan elkaar grenzende clusterreeks wordt opgeslagen. Verwijder het bestand vervolgens en check het resultaat met een fysieke schijfeditor of een datahersteltool als Recuva. Herhaal deze procedure nadat je dit bestand met Passmark Fragger hebt gefragmenteerd en vergelijk het resultaat tot dataherstel.

Bestandsherstel bij NTFS blijkt doorgaans iets makkelijker. Windows geeft ook hier de dataclusters van het gewiste bestand vrij, maar behoudt in eerste instantie bepaalde bestandsinformatie, zoals de lijst van alle gebruikte bestandsclusters (run list). 

©PXimport

Formatteren

Je kunt data natuurlijk ook laten verdwijnen door een volume te formatteren. Dat kan bijvoorbeeld vanuit Verkenner of via de module Schijfbeheer (diskmgmt.msc). In beide gevallen klik je met rechts op het volume en kies je Formatteren. Wat er met de gegevens in de dataclusters gebeurt, hangt af van of je het vinkje bij de optie Snelformatteren wel of niet laat staan. Haal je dit weg, dan wordt elke schijfsector (inclusief alle dataclusters) met een patroon als 00h overschreven, wat dataherstel nagenoeg onmogelijk maakt (zie het kader ‘Shredden’).

Laat je het vinkje staan, dan worden de structuren van de bestandshuishouding leeggemaakt, zoals de bestandstoewijzingstabel en de rootmap, maar blijven de dataclusters intact – en dus ook de inhoud van de submappen, aangezien die zich in het datagebied bevinden.

Bij NTFS worden alleen de eerste zestien records van de MFT (Master File Table) overschreven, maar die bevatten alleen metadata over de partitie. De overige records lijken weliswaar verdwenen, omdat de lengte-indicator van de MFT opnieuw is ingesteld, maar de records blijven wel intact en vallen daarom met slimme datahersteltools te herstellen.

©PXimport

Ssd

Niet alleen het bestandssysteem en de wijze van (her)formatteren, maar ook het opslagmedium bepaalt hoe moeilijk dataherstel kan worden. Zo blijken ssd’s lastige klanten, vooral als de TRIM-functie ingeschakeld is. Waar bij klassieke harde schijven verwijderde data meteen kunnen worden overschreven door nieuwe data, moeten die bij een ssd eerst uit het geheugen worden gewist. 

Het TRIM-commando zorgt ervoor dat ongebruikte geheugenblokken al vooraf worden gewist, wanneer de schijf daar de tijd voor heeft. Dit vermijdt een wisoperatie op het moment dat er nieuwe data worden opgeslagen, maar zorgt er wel voor dat per ongeluk verwijderde data zomaar kunnen worden overschreven.

Voor de TRIM-status van een ssd open je als administrator de Opdrachtprompt en voer je dit commando uit:

fsutil behavior query disabledeletenotify

Krijg je als reactie (NTFS) DisableDeleteNotify = 0 terug, dan is TRIM ingeschakeld. Met dit commando schakel je de functie uit, weliswaar met het risico dat je ssd nu iets minder goed zal presteren:

fsutil behavior set disabledeletenotify 1

Er is nog een tweede reden waarom (professioneel) dataherstel op een ssd lastig kan zijn, met name bij een defecte ssd-controller. Sommige ssd-fabrikanten versleutelen namelijk alle data op de geheugenchips en de encryptiesleutel zit (of zat) in die controller ingebakken.

©PXimport

Shredden!

De dataclusters blijven na het (snel)formatteren en een wisoperatie nog een tijd intact. Is het juist je bedoeling dat verdwenen data daadwerkelijk niet meer te herstellen zijn, dan zit er weinig anders op dan die clusters te ‘shredden’, oftewel met pseudo-toevallige data te overschrijven. Overigens is een alternatief het opslagmedium grondig fysiek te beschadigen, maar zelfs dat is niet altijd succesvol. Tenzij je analyses door superuitgeruste laboratoria vreest (zoals bij sommige regeringsinstanties), is één overschrijving op moderne schijven normaal gesproken voldoende om succesvol dataherstel tegen te gaan. Dat kan bijvoorbeeld met de gratis tool SDelete. Voer dit commando uit:

sdelete <bestands- of mapnaam>

Of je gaat met de tool Eraser aan de slag. Hiermee kun je eventueel ook een complete schijf(partitie) shredden. Interessant is hier de optie Unused disk space bij Target Type, waarbij je op hetzelfde tabblad ook de optie Erase cluster tips kunt aanvinken. Deze optie zorgt ervoor dat ook data tussen het bestandseinde en het clustereinde worden overschreven, aangezien zich hier eveneens privacygevoelige informatie kan bevinden.

©PXimport

Hersteltools

Nu je weet hoe het werkt, kun je verwijderde bestanden proberen terug te halen met de daarvoor geschikte software. In een ander artikel gaan we dieper in op de verschillende hersteltools die er zijn. 

Denk je net goed bezig te zijn met een A+++-wasdroger, blijkt die vanaf juli 2025 opeens een magere C te scoren. Wat is hier aan de hand? Geen paniek: je apparaat is niet plotseling minder efficiënt geworden, het energielabel wordt een stuk strenger. In dit artikel lees je waarom de regels zijn veranderd, wat het nieuwe label precies meet en hoe je wél de juiste conclusies trekt bij je volgende aankoop.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Vanaf 1 juli 2025 – morgen dus! – verandert het energielabel van wasdrogers in heel Europa. De bekende klassen als A+, A++ en A+++ verdwijnen en maken plaats voor een overzichtelijker schaal van A tot en met G. Hierdoor krijgen veel huidige A+++-drogers voortaan een label C. Niet omdat ze slechter presteren, maar omdat de normering strenger en toekomstbestendiger wordt.

Waarom een nieuw energielabel nodig was

Het oude systeem was zijn doel voorbijgeschoten. Doordat fabrikanten steeds energiezuinigere apparaten ontwikkelden, werden er voortdurend plussen aan de A-klasse toegevoegd. Daardoor ontstond een wildgroei aan energielabels die de consument eerder in verwarring bracht dan hielp. Met het nieuwe label keert de rust terug: één heldere schaal die opnieuw ruimte laat aan de top. De zuinigste klasse A blijft voorlopig zelfs leeg, zodat alleen uitzonderlijk efficiënte apparaten die plek mogen innemen.

©Bemmel & Kroon

Wat je ziet op het nieuwe label

Het nieuwe energielabel bevat veel meer informatie dan alleen een letter. Naast de energieklasse geeft het label nu ook inzicht in het verbruik per honderd droogbeurten, gemeten volgens een gestandaardiseerd Eco-programma. Ook de programmaduur, het maximale vulgewicht van de trommel, het geluidsniveau in decibel en de condensatie-efficiëntie staan erop vermeld. Via een QR-code kun je bovendien extra technische details opzoeken in de Europese EPREL-database. Deze toevoegingen zorgen ervoor dat je als consument beter kunt inschatten welk apparaat past bij jouw huishouden en gebruik. Meer informatie vind je op deze pagina.

©Bemmel & Kroon

1. QR-code met link naar de EU database
2. Energie-efficiëntieklasse
3. Energieverbruik in kWh/100 droogcycli*
4. Condensatie-efficiëntieklasse en -percentage

5. Geluidklasse en geluidemissie in dB(A)**
6. Maximale laadcapaciteit (nominale capaciteit in kg)**
7. Duur in uren en minuten**

* Waarden gelden voor een gewogen gemiddelde van halve en volle ladingen met een verhouding van 0,62 (24x volle lading, 76x halve lading).
** Droogcyclus van katoen eco-programma bij volle lading.

Het lastige van vergelijken

Oude en nieuwe energielabels kun je niet zomaar naast elkaar leggen. Een A+++-droger uit 2024 kan volgens de nieuwe testmethodes een label C krijgen, terwijl het apparaat in de praktijk nog steeds even zuinig is. Dat verschil komt puur door de aangescherpte meetnormen, en niet door een verandering in prestaties. Laat je dus niet misleiden door een ogenschijnlijke 'verslechtering' van het label, maar kijk naar de echte verbruiksgegevens en technische kenmerken van jouw wasdroger.

Wat dit voor jouw keuze betekent

Bij het kopen van een nieuwe droger is het dus belangrijk om verder te kijken dan alleen de letter op het label. De vermelding van het energieverbruik per honderd droogcycli geeft je een veel concreter beeld van de stroomkosten op jaarbasis. Ook het geluidsniveau, de capaciteit van de trommel en de duur van het droogprogramma bepalen in sterke mate hoe comfortabel en efficiënt het apparaat in de praktijk is. Dankzij de QR-code kun je bovendien snel en eenvoudig controleren of de technische gegevens aansluiten bij je verwachtingen.

©Viktoria

Slim kiezen met het nieuwe label

De vernieuwde energielabels maken het makkelijker om een slimme, bewuste keuze te maken. Niet alleen zie je in één oogopslag hoe energiezuinig een apparaat is volgens de nieuwste normen, je hebt ook toegang tot de details die er écht toe doen. Zo kun je jouw keuze afstemmen op wat je belangrijk vindt: lage kosten, weinig geluid, korte droogtijd of een groot vulgewicht. Door te letten op de werkelijke prestaties in plaats van alleen op een letter, maak je een duurzame keuze die ook op de lange termijn rendeert.

Wil je hulp bij het kiezen van een energiezuinige droger of persoonlijk advies over welk type het best bij jouw huishouden past? Laat je dan informeren door een specialist, zodat je met vertrouwen de juiste keuze maakt voor nu én de toekomst.

Een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser kiezen begint niet bij het design of de functies – het begint met een meetlint. Want hoe mooi of geavanceerd een apparaat ook is, als het nét niet past, zit je met een kostbare misser. Een paar millimeter speling kan het verschil maken tussen een perfect passende keuken en een frustrerende inbouwervaring. Met deze meetinstructies weet je zeker dat je straks niet voor verrassingen komt te staan.

Goed meten is het halve werk

Voordat je aan de slag gaat met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik altijd een betrouwbare rolmaat en eventueel een digitale schuifmaat voor extra precisie. Meet de binnenafmetingen van de nis (dus niet de buitenkant van je keukenkast) en noteer breedte, hoogte én diepte.

Houd daarnaast rekening met de ventilatieruimte: meestal is 2 tot 5 cm aan de achterkant en zijkanten nodig. En check of er ruimte is voor stopcontacten, wateraansluitingen en kabeldoorvoeren – die bepalen vaak óók of het apparaat goed kan worden geplaatst.

©Andrey Sinenkiy

Waar moet je op letten per apparaat?

Elk soort inbouwapparaat heeft zijn eigen eisen en aandachtspunten. Hieronder lees je per type waar je bij het opmeten en installeren specifiek op moet letten. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.

Inbouwkoelkast of -vriezer

De hoogte van de nis is hier allesbepalend. Veelvoorkomende maten voor inbouwkoelkasten en -vriezers zijn 88, 140 en 178 cm, maar afwijkingen komen vaak voor. Let op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme vraagt meestal om iets meer ruimte in de breedte. Diepte is vaak 55 cm, maar modellen met een ventilator achterop kunnen richting de 60 cm gaan.

Inbouwoven of -magnetron

Standaard? Niet helemaal. De nisbreedte is meestal 56 cm, terwijl het frontpaneel iets breder is (ca. 59,5 cm) voor een nette aansluiting. Hoogtes verschillen: compacte ovens zijn 45 cm hoog, standaardmodellen 60 cm. Magnetrons vragen soms extra ruimte aan de bovenkant voor uitstekende bedieningspanelen.

Inbouwvaatwasser

Hier draait het vooral om hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 cm, met verstelbare poten voor wat speling. Meet ook de plinthoogte (van vloer tot onderkant kast), en vergeet de watertoevoer niet – reken op zo’n 5 cm extra ruimte in de diepte voor de slang.

Inbouw-espressomachine

Kleiner apparaat, maar niettemin precisiewerk. De breedte is vaak rond de 56 cm, maar de diepte varieert sterk. Let vooral op het waterreservoir (dat tot 55 cm diep kan zijn) en op kleppen of deurtjes die naar voren openen: die hebben extra werkruimte nodig.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Veelgemaakte fouten die je makkelijk voorkomt

Zelfs met zorgvuldige metingen kan het misgaan, vaak doordat kleine details worden vergeten. Denk aan ventilatieruimte, uitstekende stekkers of leidingen die net in de weg zitten. Een handige tip: plak een strook tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het apparaat komt, en markeer waar stekkers en leidingen zitten. Zo zie je snel of er iets in de weg zit.

Ook niet onbelangrijk: controleer of de nis waterpas is! Zeker bij koelkasten met uitschuiflades kan een scheve ondergrond voor problemen zorgen. Pas waar nodig je kast of ondervloer aan voordat je installeert.

Bij renovaties gelden vaak afwijkende maten. Oudere keukens hebben soms dikkere wanden of ongebruikelijke dieptes. Meet dus altijd de huidige situatie én de specificaties van je nieuwe apparaat. Twijfel je? Schakel een keukenexpert in, zeker bij combinaties zoals een oven met magnetron, waarbij elk detail telt.

En tot slot: de allerbelangrijkste stap

Het klinkt als een open deur, maar het voorkomt de meeste problemen: meet altijd twee keer! Schrijf je maten op en leg ze naast de officiële productspecificaties. Let daarbij op details als verstelbare voetjes, uitsparingen voor de deur of een uitschuifbaar bedieningspaneel. Zo weet je zeker dat jouw nieuwe inbouwapparaat niet alleen technisch past, maar ook mooi aansluit bij de rest van je keuken. Want uiteindelijk draait het om één ding: alles moet kloppen – tot op de millimeter.