ID.nl logo
Windows veiliger met deze praktische tips
© PXimport
Huis

Windows veiliger met deze praktische tips

Bij elke grote Windows-versie schroeft Microsoft de beveiliging nog wat op en het bedrijf pusht ook frequent de nodige beveiligingsupdates. Toch blijf je ook als eindgebruiker verantwoordelijk voor de veiligheid van je systeem. We geven je 20 praktische tips om Windows veiliger te maken.

Bij het woord ‘afschermen’ denk je wellicht meteen aan hackers en malware en dat is niet meer dan terecht. Bij een goed deel van onze tips houden we dan ook precies deze bedreigingen in het achterhoofd. Maar je systeem afschermen betekent ook beveiligen tegen (mede)gebruikers die het misschien niet zo goed voorhebben met je (data). 

Ook dit aspect krijgt een plaats in ons beveiligingsverhaal. We baseren ons op Windows 11, maar veel tips gelden net zo goed voor Windows 10.

Standaardaccount 

Als malware je systeem weet binnen te dringen, doet die dat automatisch met de machtigingen van de aangemelde gebruiker. Ben je ingelogd als administrator, dan geeft dat meteen meer mogelijkheden aan die ongenode software. Daarom doe je er goed aan je voor dagelijks gebruik aan te melden met een standaardaccount. 

Een nieuw account aanmaken kan via Instellingen / Accounts / Gezin en andere gebruikers / Account toevoegen. Het accounttype omschakelen doe je hier door de gebruiker te selecteren en op Accounttype wijzigen te klikken.

Lees ook: Malware op je pc? Dit zijn enkele signalen

©PXimport

Gebruikersaccountbeheer 

Het is wel zo dat je ook aangemeld als administrator niet zomaar alles kunt doen. Een voorbeeld: wanneer je een bestand in een map als \Windows of \Program Files wilt bewaren, lukt dat niet zonder meer. Het lukt wel wanneer je de betreffende applicatie bewust hebt opgestart via Als administrator uitvoeren. Achter deze beveiliging schuilt het ingebouwde gebruikersaccountbeheer oftewel UAC. Je beheert dit als volgt. 

Open Configuratiescherm in het startmenu en kies Gebruikersaccounts (2x) / Instellingen voor Gebruikersaccountbeheer wijzigen. Standaard staat de beveiliging op het tweede hoogste niveau, maar eventueel stel je deze in op het hoogste niveau.

©PXimport

Schermbeveiliging 

Om te vermijden dat anderen snel op je toestel rondneuzen zodra je weg bent, schakel je best schermbeveiliging in. Dat regel je via Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging.

Kies een geschikt exemplaar en stel de wachttijd in op bijvoorbeeld 10 minuten. Plaats een vinkje bij Aanmeldingsscherm weergeven bij hervatten en bevestig met OK.

Versleutel je bestanden

Acht je het niet uitgesloten dat iemand je pc met een live usb-stick opstart en zo tot bij je gegevensbestanden kan komen, dan kun je overwegen om je data in een versleutelde map te bewaren. Dat kan met VeraCrypt (www.veracrypt.fr; ook voor Windows Home). Installeer de gratis tool en start die op. Klik op Volume aanmaken en kies Een versleutelde bestandscontainer aanmaken

Kies voor een Standaard VeraCrypt-volume en verwijs naar een nog niet bestaand bestand. Stel de gewenste volumegrootte in en vul een wachtwoord in (2x). Klik op Formatteren. Terug in het hoofdvenster klik je op Bestand selecteren en verwijs je naar het volumebestand. Selecteer een vrije stationsletter en klik op Koppelen. Zodra je het wachtwoord hebt ingevuld, is je versleutelde station gebruiksklaar.

Tip: Bestel ook de cursus Veilig met Encryptie!

©PXimport

Windows-updates

Microsoft doet er alles aan om Windows-updates automatisch te laten downloaden en installeren, maar je kunt op elk moment ook zelf naar updates laten zoeken. Open Instellingen / Windows Update en klik op Naar updates zoeken. Klik tevens op Geavanceerde opties en schakel bij voorkeur ook Updates voor andere Microsoft-producten ontvangen in. 

Open hier ook de rubriek Gebruikstijden. Zet Gebruikstijden instellen op Handmatig als je zelf de tijdstippen wilt bepalen waarbinnen het systeem niet zomaar mag herstarten voor het uitvoeren van de updates.

Patch my PC 

Het is ook belangrijk je applicaties up-to-date te houden gezien deze eveneens veiligheidslekken kunnen bevatten. Het gratis Patch My PC kan je daarbij helpen. Deze app controleert de up-to-date-status van zo’n driehonderd bekende applicaties, via een ingebouwde Scheduler

We raden je aan bij Options de items Create Restore Point Pre-update en Auto Close Apps Before Update in te schakelen en bij Download In The Following Language When Available je voorkeurstaal te selecteren (Dutch wellicht).

©PXimport

Overtollige apps verwijderen

Overtollige software is nergens goed voor: het is alleen maar ballast voor je schijf en voor je systeem. Bovendien is elke gestarte app alweer een potentiële aanvalsvector of veiligheidslek. Verwijder dus alle ongebruikte programma’s. 

Het gratis Iobit Uninstaller laat je niet alleen toe meerdere toepassingen tegelijk te de-installeren, de verwijdering gebeurt vaak ook grondiger dan vanuit Windows. Start tevens het ingebouwde taakbeheer op via Ctrl+Shift+Esc, open het tabblad Opstarten, rechtsklik op apps die je liever niet automatisch mee laat opstarten en kies Uitschakelen.

Lees ook: Bloatware verwijderen met gratis software

©PXimport

Overtollige services 

Ook overtollige services schakel je beter uit, gezien die systeembronnen afsnoepen en een toegangspoort kunnen verschaffen aan hackers en malware. Ook dit kan in eerste instantie vanuit het taakbeheer, op het tabblad Services. Rechtsklik op een overbodige services en kies Stoppen. De kans is wel groot dat die een volgende keer weer actief is. 

In dit geval kies je beter Services openen (of je drukt op Windows-toets+R en je voert services.msc uit), waarna je met rechts op de gewraakte service klikt, Eigenschappen kiest en het opstarttype op Uitgeschakeld instelt. Schakel echter nooit lukraak een service uit!

CFA instellen

Ransomware blijft helaas de kop opsteken en dus is extra beveiliging wellicht aangewezen. Ga hiervoor naar Instellingen / Privacy en beveiliging / Virus- en bedreigingsbeveiliging en klik op Bescherming tegen ransomware beheren, waar je Controlled folder access inschakelt. 

In principe kunnen nu alleen vertrouwde processen nog tot bij de data die zich in de rubriek Beschermde mappen bevinden. Je kunt hier ook zelf mappen aan toevoegen en weer verwijderen. Met Een app toestaan via Controlled Folder Access kun je toepassingen je fiat geven de beschermde data alsnog te benaderen.

AppCheck 

De kans is reëel dat je af en toe valse positieven krijgt wanneer je CFA inschakelt. In dit geval installeer je wellicht beter (ook) de externe antiransomware-app AppCheck. Na een eenvoudige installatie heb je hier geen omkijken naar. De tool blijft op de achtergrond actief en treedt proactief op. 

Je checkt gewoon even of de drie beveiligingsfuncties zijn ingeschakeld (Real-Time, Exploit en MBR). Gevorderde gebruikers kunnen met de ransomware-simulator KnowBe4 de effectiviteit van de tool controleren. 

©PXimport

SSRP 

Wil je vermijden dat gebruikers of malware niet-geautoriseerde toepassingen starten, dan kun je eventueel Simple Software Restriction Policy installeren. Start de tool na installatie en een herstart. Zodra je de knop Lock indrukt kun je in principe geen toepassingen meer opstarten, behalve vanuit de reguliere installatiepaden \Program Files en \Program Files (x86)

Druk op Unlock om deze beveiliging gedurende 30 minuten uit te schakelen. Klik op Configure en wijzig eventueel het aantal minuten in UnlockTimeout=30. Interessant is ook de rubriek LimitedAps: toepassingen die je hier opneemt, starten met beperkte machtigingen waarna ze alleen nog data in een profielmap kunnen bewaren.

Antivirus 

Een degelijke antivirustool mag op geen enkele pc ontbreken. Gelukkig heeft Windows hiervoor al een prima app in huis: Microsoft Defender Antivirus. Ga naar Instellingen / Privacy en beveiliging / Windows-beveiliging / Virus- en bedreigingsbeveiliging en kies Instellingen beheren. Zorg dat Realtime-beveiliging is ingeschakeld en bij voorkeur ook Cloudbeveiliging - tenzij je een externe antivirustool hebt geïnstalleerd die de touwtjes in handen neemt.

 Overigens doe je er altijd goed aan software die je downloadt ter controle te uploaden naar www.virustotal.com of https://virusscan.jotti.org voor je ermee aan de slag gaat.

In een eerder artikel gingen we al in op de beste antivirus-software van het moment.

Offline-scan 

Het kan gebeuren dat malware zich al het geheugen heeft weten te nestelen en in zo’n situatie is geen enkele virusscanner nog betrouwbaar. In dit geval doe je er beter aan je pc met een live bootstick op te starten, zodat Windows (en de malware) geen kans krijgt te booten. Op www.kwikr.nl/virustools vind je een dozijn van zulke tools, maar er is ook een makkelijker oplossing. 

Open opnieuw Windows-beveiliging / Virus- en bedreigingsbeveiliging, klik op Scanopties, selecteer Microsoft Defender Offline-scan en bevestig met Nu scannen. Je systeem wordt hiervoor opnieuw gestart.

©PXimport

Autoplay en extensies 

Twee kleine instellingen kunnen ook mee helpen malware-infecties te voorkomen. Voor de eerste ga je naar Instellingen en kies je Bluetooth en apparaten / Automatisch afspelen. Deze functie schakel je bij voorkeur uit of hooguit kies je hier Geen actie ondernemen. Verder stel je de Verkenner best zo in dat je altijd de bestandsextensies te zien krijgt zodat je je niet laat misleiden door malafide bestanden (bijvoorbeeld onschuldig.txt.exe). 

Start de Verkenner, open het menu Weergeven, selecteer nogmaals Weergeven en zet een vinkje bij Bestandsnaamextensies.

DefenderUI 

Windows-beveiliging (Defender) heeft nog wel andere beveiligingen in huis, maar vanuit Instellingen zijn die niet makkelijk bereikbaar. Eventueel installeer je het gratis DefenderUI. Bij de eerste keer starten kies je een beveiligingsprofiel. Standaard is dit Aanbevolen, maar er is ook Standaard (de instellingen van een verse Windows-installatie) en de strikter modi Interactieve en Agressief

Je kunt de opties ook zelf nog aanpassen op de tabbladen Basis, Geavanceerd, ASR Regels en DefenderGuard. Kies vervolgens Aangepast profiel en bewaar je voorkeuren via het diskette-icoon. Lees hier meer over DefenderUI.

©PXimport

Sandboxie Plus 

Een nieuw programma scan je natuurlijk op potentiële malware, maar je kunt die eventueel ook eerst in een gevirtualiseerde omgeving testen. Dat kan in een heuse virtuele machine, bijvoorbeeld met VirtualBox, maar het kan ook met Windows Sandbox. Helaas zit deze functie alleen in Windows Pro en hoger.

Een degelijk alternatief is het gratis Sandboxie Plus. Heel in het kort gaat dit als volgt. Installeer de tool en start deze. Klik met rechts op DefaultBox, kies Uitvoeren en selecteer een optie als Programma uitvoeren of Uitvoeren vanaf startmenu. Een gele rand rond het applicatievenster geeft aan dat de toepassing gevirtualiseerd draait en dus is afgeschermd van je fysieke omgeving.

©PXimport

Netwerkprofiel 

In een thuissituatie zijn in Windows twee netwerkprofielen beschikbaar. Een openbaar netwerk is veiliger omdat Windows er dan van uitgaat dat je je op een openbare plaats bevindt, zoals een hotspot, en automatisch enkele beveiligingen en firewallregels inschakelt. Een particulier netwerk is iets minder veilig, maar is wel aangewezen wanneer andere computers je pc in je netwerk moeten kunnen vinden, wanneer je bestanden binnen je netwerk wilt delen of als op je pc een gedeelde printer is aangesloten.

Je kunt hoe dan ook op elk moment overschakelen naar een ander netwerkprofiel. Ga hiervoor naar Instellingen / Netwerk en internet. Voor een bekabelde verbinding klik je op Ethernet en selecteer je Openbaar (aanbevolen) of Privé. Voor een wifi-connectie klik je op Wi-Fi, open je Bekende netwerken beheren, klik je op het verbonden netwerk en pas je ook hier het profiel aan.

Veilige browser 

Je browser is je poort naar het internet en die wil je dus zo veilig mogelijk instellen. Zowat elke moderne browser heeft daarvoor een specifieke rubriek binnen Instellingen. In Chrome en Firefox is dit Privacy en beveiliging, in Edge is dit vooral Privacy, zoeken en services. Hoe strikter je de beveiliging instelt, hoe meer kans helaas op storende blokkeringen. Je zult zelf moeten ondervinden hoe ver je hier in wilt gaan.

Lees ook: Meer online privacy? Pas deze browser-instellingen aan

©PXimport

 Versleuteld DNS 

Wanneer je een webadres intikt raadpleegt je browser (of een andere applicatie) een zogeheten dns-server voor het bijbehorende ip-adres. Helaas is dit dns-verkeer standaard niet versleuteld zodat de dns-serverbeheerder in principe kan zien waar je naartoe surft. Dit kun je (ook in Windows zelf) aanpassen. 

Ga naar Instellingen / Netwerk en internet. Kies Ethernet of Wi-Fi, gevolgd door Hardware-eigenschappen en klik op Bewerken bij DNS-server toewijzing wanneer die op Automatisch (DHCP) staat ingesteld, zodat je die Handmatig kunt instellen. 

Schakel IPv4 in en vul bij Voorkeurs-DNS en bij Alternatieve DNS het ip-adres van een server in die secure DNS ondersteunt: 8.8.8.8 en 8.8.4.4 (Google), 1.1.1.1 en 1.0.0.1 (Cloudflare) of 9.9.9.9 en 9.9.9.11 (Quad 9).

©PXimport

Systeemkopie 

Wanneer je tenslotte je systeem goed hebt afgeschermd, is de kans klein(er) dat je het slachtoffer wordt van malware, hackers of medegebruikers. Maar je weet natuurlijk nooit en bovendien kan er zich ook altijd een hardware-malfunctie voordoen. Regelmatig systeemback-ups maken blijft dus erg belangrijk. Met een gratis tool als EaseUS ToDo Backup Free kost je dat weinig moeite. 

Naast afzonderlijke mappen kun je hier ook een schijf of partitie back-uppen, waarna een ingebouwde taakplanner ervoor zorgt dat alleen nieuwe of gewijzigde data aan je back-up worden toegevoegd. Je kunt je back-up bovendien als een virtuele schijf koppelen via Tools / Mount/Unmount, zodat ook selectief dataherstel mogelijk wordt.

EaseUS ToDo is zeker niet de enige in zijn soort. Lees ook ons artikel over beste back-up-programma's.

▼ Volgende artikel
Zelf latte art maken: feestelijk melkschuim in een paar simpele stappen
© Deea Journey
Huis

Zelf latte art maken: feestelijk melkschuim in een paar simpele stappen

Tijdens de feestdagen heb je alle tijd om van een simpel kopje koffie iets bijzonders te maken. Met perfect melkschuim en prachtige latte art geef je jouw bakkie troost een feestelijke upgrade. Hoe je dat doet, ontdek je in deze video's.

Stap 1: Melk opschuimen

Door melk op te schuimen krijgt je koffie een romige, volle smaak die aanvoelt als een warme omhelzing op koude winterdagen. Voor het beste resultaat kies je magere melk met minstens anderhalf procent vet. Hoe vetter de melk, hoe beter het schuimt. Haal de melk van tevoren uit de koelkast, zodat deze op kamertemperatuur komt.

Melkschuim maken kan op drie manieren: met het stoompijpje van een espressomachine, een elektrische melkschuimer of met de hand. Welke methode je ook kiest, zorg ervoor dat je de melk goed opschuimt tot het volume verdubbeld is en de melk een glanzende, gladde structuur heeft.

Ook met plantaardige melk maak je heerlijk schuim voor een cappuccino of latte. Kies bij voorkeur voor een barista-editie van soja- of havermelk. Deze bevatten extra eiwitten en vetten, wat zorgt voor beter schuim.

Watch on YouTube

Stap 2: Latte art

Op de schuimlaag kun je prachtige patronen maken in de vorm van latte art. Denk aan kerstboompjes, rendieren of andere evrsieringen. Latte art is een leuke, creatieve bezigheid voor jong en oud, en het resultaat ziet er geweldig uit op de feesttafel of op je Instagram.

Watch on YouTube

P.S. Geen zin in latte art, maar wel in versierde koffie? Met cacao, kaneel en een koffiestencil strooi je prachtige vormen of patronen op je laagje opgeschuimde melk.

▼ Volgende artikel
CachyOS: gratis Windows-alternatief met bekende freeware
© Andreas Prott - stock.adobe.com
Huis

CachyOS: gratis Windows-alternatief met bekende freeware

Reageert Windows op jouw (oude) pc of laptop stroperig? Via allerlei kunstgrepen kun je de boel mogelijk nog wat vlottrekken, maar verwacht geen wonderen. Iets wat écht helpt, is de installatie van een lichtgewicht besturingssysteem. De relatief nieuwe en gratis Linux-distributie CachyOS is hiervoor heel geschikt. Je komt in de overzichtelijke gebruikersomgeving heel wat vertrouwde namen tegen.

In dit artikel vertellen we je hoe je de Linux-distributie CachyOS op jouw pc aan de praat krijgt:

  • Maak eerst een opstartbare usb-stick
  • Installeer vervolgens CachyOS met behulp van de usb-stick
  • Werk het systeem bij
  • Installeer de gewenste programma's

Lees ook: Geef Linux ook eens een kans!

CachyOS is tot dusver onderbelicht gebleven. Ten onrechte, want volgens de bekende informatieve website Distrowatch wint dit besturingssysteem in rap tempo terrein. Niet voor niets staat CachyOS inmiddels in de top tien van populairste Linux-systemen.

Systeemeisen

CachyOS is niet veeleisend. Zo kun je het besturingssysteem op vrijwel elke computer met een dualcore-processor en 3 GB werkgeheugen installeren. Houd verder rekening met minimaal 30 GB schijfruimte. Dit zijn de minimale eisen. Voor een soepele werking adviseren de makers om het pakket op een systeem met 4 GB werkgeheugen en een ssd te installeren.

Opstartbare usb-stick maken

Je hebt van CachyOS een zogeheten image nodig. Hiermee ga je op een later moment de installatie in orde maken. Er bestaan verschillende versies van het besturingssysteem. In dit artikel gaan we aan de slag met de desktopeditie. Surf naar www.cachyos.org/download en klik op Download Desktop Edition / Direct om het iso-bestand op te slaan.

Je kunt CachyOS het beste vanaf een opstartbare usb-stick installeren. Je moet het opslagmedium hiervoor klaarmaken. Er bestaan diverse hulpprogramma’s waarmee dat kan. De ontwikkelaar adviseert balenaEtcher. Dit tooltje is voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Verbind eerst een usb-stick met minimaal 8 GB opslagruimte met een willekeurige computer en start het programma daarna op. Via Flash from file selecteer je in de verkenner het iso-bestand. Klik nu op Select target en vink de usb-stick aan. Bevestig met Select. Je klikt als laatste op Flash om de opstartbare usb-stick te creëren.

Live-omgeving

Het is nu de bedoeling om de beoogde CachyOS-computer met de zojuist gemaakte usb-stick op te starten. Sluit de opslagdrager aan en schakel het systeem in. Druk tijdens de opstartfase op een specifieke toets om het computermenu (BIOS of UEFI) te openen. Vaak is dat F2, maar het kan bijvoorbeeld ook F10, F12 of Delete zijn. Dat verschilt per computer. Het is nu zaak om de usb-stick als eerste opstartschijf te selecteren. Kijk of je een onderdeel als Boot, Boot Priority of iets soortgelijks kunt vinden. Met behulp van de muis of pijltjestoetsen kun je vaak de opstartvolgorde wijzigen. Als dat eenmaal is gelukt, herstart je de computer.

Zodra het menu van CachyOS verschijnt, kies je voor een standaardinstallatie. Dat is doorgaans de bovenste optie. Bevestig vervolgens met Enter. Na even wachten komt de live-omgeving tevoorschijn. Dat is in feite een voorproefje van het besturingssysteem waarin je alvast wat zaken kunt uitproberen. Klik in het welkomstvenster op Launch installer om de definitieve installatie te starten.

Voorafgaand aan de installatie kom je eerst in de live-omgeving van CachyOS terecht.

Installatie uitvoeren

Je controleert in het installatiescherm of de Nederlandse taal is geselecteerd en kiest in het volgende venster de juiste regio. Via Volgende selecteer je de gewenste toetsenbordindeling. Klik verder en bepaal op welke partitie je CachyOS wilt installeren. Wil je met een schone lei beginnen, dan ligt de optie Wis schijf voor de hand. Wijs daarna in het uitrolmenu ext4 aan als bestandssysteem. Daarmee creëer je namelijk een stabiele werkomgeving.

Overigens kun je CachyOS eventueel ook naast Windows installeren. Voor het inrichten van zo’n dualboot-systeem moet je de juiste partitie aan de Linux-distributie toewijzen. Maak een keuze en bevestig met Volgende.

Het besturingssysteem is in allerlei sausjes beschikbaar. Voor deze workshop selecteren we Plasma Desktop, maar het staat je vrij om een ander uiterlijk te kiezen. In het volgende scherm voeg je eventueel extra onderdelen toe, al kan dat ook op een later moment. Laat de standaardinstellingen ongewijzigd en klik wederom op Volgende. Vul nu een naam, gebruikersnaam en computernaam in. Je bedenkt ook een wachtwoord. Via Volgende / Installeer / Install Now wordt de installatie uitgevoerd. Je zet na afloop een vinkje voor Nu herstarten en klikt op Voltooid.

Je kunt tussen maar liefst zeventien lay-outs kiezen!

Eerste kennismaking

Als de installatie is gelukt, start het zojuist geïnstalleerde Linux-systeem voor het eerst op. Typ het wachtwoord om door te gaan naar het bureaublad. Elke keer dat CachyOS opent, verschijnt er een welkomstvenster. Klik dat nog niet weg, want je hebt hiermee snel toegang tot enkele handige onderdelen. Daar gaan we zo dadelijk mee aan de slag.

Vanaf het prille begin hebben andere personen niet zomaar toegang tot jouw computer.

Wie Windows gewend is, hoeft vermoedelijk niet lang te wennen aan de navigatiestructuur. Klik linksonder op het logo van CachyOS om het startmenu te openen. Hier zijn flink wat applicaties over verschillende categorieën verdeeld. Kies bijvoorbeeld Systeem / Dolphin om een bestandsbrowser te openen. Hier vind je alle lokaal opgeslagen foto’s, video’s, documenten en overige bestanden. Daarnaast bevindt zich in Dolphin ook een prullenbak met verwijderde items.

Verder staan helemaal rechts van de taakbalk diverse systeempictogrammen. Daarmee regel je onder andere het geluid en de netwerktoegang. Via het kleine pijltje komen er nog meer pictogrammen tevoorschijn. Vraag bijvoorbeeld een overzicht van recente meldingen op of pas de energie-opties aan. Tot slot kun je hier ook scherminstellingen wijzigen.

Dolphin is een soort verkenner waarin je alle bestanden kunt terugvinden.

CachyOS bijwerken

Net zoals bij elk besturingssysteem is het belangrijk om de boel regelmatig bij te werken. Hiervoor komt het eerder genoemde welkomstvenster goed van pas. Heb je dat weggeklikt, dan haal je het weer tevoorschijn. Klik in het menu op Systeem en CachyOS Hello. Ga nu naar Programma’s / Aanpassingen en Systeem bijwerken. Na opgave van het juiste wachtwoord checkt een hulpprogramma of er updates zijn. Tik op de J-toets en Enter om het besturingssysteem bij te werken. Je sluit na afloop het venster met Enter.

Vertrouwde tooltjes

Elk besturingssysteem valt of staat met de beschikbare programma’s. Dat zit bij CachyOS wel goed. Er zijn zelfs een aantal nuttige tooltjes voorgeïnstalleerd. Zo gebruik je Cachy Browser om op internet te surfen en VLC Media Player om naar video’s te kijken. Verder vind je in het menu een fotoviewer (Gwenview), tekstverwerker (KWrite) en analyseprogramma (Systeemmonitor).

In Systeemmonitor zie je in hoeverre de processor en het werkgeheugen worden belast.

Je kunt in CachyOS nog veel meer toepassingen installeren. Klik in het welkomstscherm rechtsonder op Programma’s installeren. Er opent een venster met vijftien categorieën. Je klikt voor een categorie op het pijltje om de onderliggende tooltjes te tonen. Op die manier kom je allerlei vertrouwde namen op het spoor. Firefox is bijvoorbeeld een bekende browser, terwijl je met Thunderbird e-mailaccounts kunt beheren. Voor kantoortoepassingen is het LibreOffice-pakket een aanrader. Je komt daarnaast onder andere toepassingen voor e-bookbeheer (Calibre), fotobewerking (GIMP) en videomontages (Kdenlive) tegen. De keuze is reuze!

Wil je iets installeren? Zet dan achter een of meerdere programma’s een vinkje. Je kiest daarna Systeem bijwerken. Typ in het verschenen commandovenster het juiste wachtwoord en bevestig met Enter. Nadat alle programmagegevens zijn opgehaald, druk je achtereenvolgens op de J-toets en Enter. Is de installatie afgerond? Sluit dan met Enter het commandovenster. De freeware nestelt zich automatisch in het startmenu.

Je kunt vanuit CachyOS in één klap diverse bekende programma’s installeren.

Snelkoppelingen maken

Buiten een fraaie achtergrond is het bureaublad van CachyOS verder helemaal kaal. Daar kun je eenvoudig iets aan doen. Creëer van je favoriete programma’s snelkoppelingen, zodat je ze voortaan vlot kunt opstarten. Navigeer in het startmenu naar een toepassing. Klik erop met de rechtermuisknop en kies Aan bureaublad toevoegen. Daarnaast kun je ook bestanden en mappen op het bureaublad plaatsen. Dat werkt simpel, want je sleept een map of bestand gewoon naar het bureaublad. Kies vervolgens in het contextmenu Hierheen verplaatsen, Hierheen kopiëren, of Hierheen verbinden.

Als je een browser dagelijks gebruikt, plaats je hiervan een snelkoppeling op het bureaublad.

Tot slot

In dit artikel komen alleen de basisbeginselen van CachyOS aan bod. Je kunt je ontdekkingstocht natuurlijk op eigen houtje vervolgen, want het besturingssysteem kent verrassend veel mogelijkheden. Bekijk alle onderdelen in het startmenu, zodat je CachyOS goed leert kennen.

Vooral het hulpprogramma Systeeminstellingen is de moeite waard. Hier kun je diverse zaken van de computer naar eigen wens aanpassen. Denk bijvoorbeeld aan het gedrag van de muis, het touchpad, het toetsenbord en de monitor. Je kunt ook de achtergrond, het thema en het lettertype wijzigen. Gebruik bovenaan zo nodig de zoekfunctie om een bepaalde instelling te vinden. Veel computerplezier!

In de Systeeminstellingen pas je talloze zaken naar eigen smaak aan, zoals het kleurenschema.

Watch on YouTube