Bij elke grote Windows-versie schroeft Microsoft de beveiliging nog wat op en het bedrijf pusht ook frequent de nodige beveiligingsupdates. Toch blijf je ook als eindgebruiker verantwoordelijk voor de veiligheid van je systeem. We geven je 20 praktische tips om Windows veiliger te maken.

Bij het woord ‘afschermen’ denk je wellicht meteen aan hackers en malware en dat is niet meer dan terecht. Bij een goed deel van onze tips houden we dan ook precies deze bedreigingen in het achterhoofd. Maar je systeem afschermen betekent ook beveiligen tegen (mede)gebruikers die het misschien niet zo goed voorhebben met je (data). 

Ook dit aspect krijgt een plaats in ons beveiligingsverhaal. We baseren ons op Windows 11, maar veel tips gelden net zo goed voor Windows 10.

Standaardaccount 

Als malware je systeem weet binnen te dringen, doet die dat automatisch met de machtigingen van de aangemelde gebruiker. Ben je ingelogd als administrator, dan geeft dat meteen meer mogelijkheden aan die ongenode software. Daarom doe je er goed aan je voor dagelijks gebruik aan te melden met een standaardaccount. 

Een nieuw account aanmaken kan via Instellingen / Accounts / Gezin en andere gebruikers / Account toevoegen. Het accounttype omschakelen doe je hier door de gebruiker te selecteren en op Accounttype wijzigen te klikken.

Lees ook:Malware op je pc? Dit zijn enkele signalen

©PXimport

Gebruikersaccountbeheer 

Het is wel zo dat je ook aangemeld als administrator niet zomaar alles kunt doen. Een voorbeeld: wanneer je een bestand in een map als \Windows of \Program Files wilt bewaren, lukt dat niet zonder meer. Het lukt wel wanneer je de betreffende applicatie bewust hebt opgestart via Als administrator uitvoeren. Achter deze beveiliging schuilt het ingebouwde gebruikersaccountbeheer oftewel UAC. Je beheert dit als volgt. 

Open Configuratiescherm in het startmenu en kies Gebruikersaccounts (2x) / Instellingen voor Gebruikersaccountbeheer wijzigen. Standaard staat de beveiliging op het tweede hoogste niveau, maar eventueel stel je deze in op het hoogste niveau.

©PXimport

Schermbeveiliging 

Om te vermijden dat anderen snel op je toestel rondneuzen zodra je weg bent, schakel je best schermbeveiliging in. Dat regel je via Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging.

Kies een geschikt exemplaar en stel de wachttijd in op bijvoorbeeld 10 minuten. Plaats een vinkje bij Aanmeldingsscherm weergeven bij hervatten en bevestig met OK.

Versleutel je bestanden

Acht je het niet uitgesloten dat iemand je pc met een live usb-stick opstart en zo tot bij je gegevensbestanden kan komen, dan kun je overwegen om je data in een versleutelde map te bewaren. Dat kan met VeraCrypt (www.veracrypt.fr; ook voor Windows Home). Installeer de gratis tool en start die op. Klik op Volume aanmaken en kies Een versleutelde bestandscontainer aanmaken. 

Kies voor een Standaard VeraCrypt-volume en verwijs naar een nog niet bestaand bestand. Stel de gewenste volumegrootte in en vul een wachtwoord in (2x). Klik op Formatteren. Terug in het hoofdvenster klik je op Bestand selecteren en verwijs je naar het volumebestand. Selecteer een vrije stationsletter en klik op Koppelen. Zodra je het wachtwoord hebt ingevuld, is je versleutelde station gebruiksklaar.

©PXimport

Windows-updates

Microsoft doet er alles aan om Windows-updates automatisch te laten downloaden en installeren, maar je kunt op elk moment ook zelf naar updates laten zoeken. Open Instellingen / Windows Update en klik op Naar updates zoeken. Klik tevens op Geavanceerde opties en schakel bij voorkeur ook Updates voor andere Microsoft-producten ontvangen in. 

Open hier ook de rubriek Gebruikstijden. Zet Gebruikstijden instellen op Handmatig als je zelf de tijdstippen wilt bepalen waarbinnen het systeem niet zomaar mag herstarten voor het uitvoeren van de updates.

Patch my PC 

Het is ook belangrijk je applicaties up-to-date te houden gezien deze eveneens veiligheidslekken kunnen bevatten. Het gratis Patch My PC kan je daarbij helpen. Deze app controleert de up-to-date-status van zo’n driehonderd bekende applicaties, via een ingebouwde Scheduler. 

We raden je aan bij Options de items Create Restore Point Pre-update en Auto Close Apps Before Update in te schakelen en bij Download In The Following Language When Available je voorkeurstaal te selecteren (Dutch wellicht).

©PXimport

Overtollige apps verwijderen

Overtollige software is nergens goed voor: het is alleen maar ballast voor je schijf en voor je systeem. Bovendien is elke gestarte app alweer een potentiële aanvalsvector of veiligheidslek. Verwijder dus alle ongebruikte programma’s. 

Het gratis Iobit Uninstallerlaat je niet alleen toe meerdere toepassingen tegelijk te de-installeren, de verwijdering gebeurt vaak ook grondiger dan vanuit Windows. Start tevens het ingebouwde taakbeheer op via Ctrl+Shift+Esc, open het tabblad Opstarten, rechtsklik op apps die je liever niet automatisch mee laat opstarten en kies Uitschakelen.

Lees ook:Bloatware verwijderen met gratis software

©PXimport

Overtollige services 

Ook overtollige services schakel je beter uit, gezien die systeembronnen afsnoepen en een toegangspoort kunnen verschaffen aan hackers en malware. Ook dit kan in eerste instantie vanuit het taakbeheer, op het tabblad Services. Rechtsklik op een overbodige services en kies Stoppen. De kans is wel groot dat die een volgende keer weer actief is. 

In dit geval kies je beter Services openen (of je drukt op Windows-toets+R en je voert services.msc uit), waarna je met rechts op de gewraakte service klikt, Eigenschappen kiest en het opstarttype op Uitgeschakeld instelt. Schakel echter nooit lukraak een service uit!

CFA instellen

Ransomware blijft helaas de kop opsteken en dus is extra beveiliging wellicht aangewezen. Ga hiervoor naar Instellingen / Privacy en beveiliging / Virus- en bedreigingsbeveiliging en klik op Bescherming tegen ransomware beheren, waar je Controlled folder access inschakelt. 

In principe kunnen nu alleen vertrouwde processen nog tot bij de data die zich in de rubriek Beschermde mappen bevinden. Je kunt hier ook zelf mappen aan toevoegen en weer verwijderen. Met Een app toestaan via Controlled Folder Access kun je toepassingen je fiat geven de beschermde data alsnog te benaderen.

AppCheck 

De kans is reëel dat je af en toe valse positieven krijgt wanneer je CFA inschakelt. In dit geval installeer je wellicht beter (ook) de externe antiransomware-app AppCheck. Na een eenvoudige installatie heb je hier geen omkijken naar. De tool blijft op de achtergrond actief en treedt proactief op. 

Je checkt gewoon even of de drie beveiligingsfuncties zijn ingeschakeld (Real-Time, Exploit en MBR). Gevorderde gebruikers kunnen met de ransomware-simulator KnowBe4 de effectiviteit van de tool controleren. 

©PXimport

SSRP 

Wil je vermijden dat gebruikers of malware niet-geautoriseerde toepassingen starten, dan kun je eventueel Simple Software Restriction Policy installeren. Start de tool na installatie en een herstart. Zodra je de knop Lock indrukt kun je in principe geen toepassingen meer opstarten, behalve vanuit de reguliere installatiepaden \Program Files en \Program Files (x86). 

Druk op Unlock om deze beveiliging gedurende 30 minuten uit te schakelen. Klik op Configure en wijzig eventueel het aantal minuten in UnlockTimeout=30. Interessant is ook de rubriek LimitedAps: toepassingen die je hier opneemt, starten met beperkte machtigingen waarna ze alleen nog data in een profielmap kunnen bewaren.

Antivirus 

Een degelijke antivirustool mag op geen enkele pc ontbreken. Gelukkig heeft Windows hiervoor al een prima app in huis: Microsoft Defender Antivirus. Ga naar Instellingen / Privacy en beveiliging / Windows-beveiliging / Virus- en bedreigingsbeveiliging en kies Instellingen beheren. Zorg dat Realtime-beveiliging is ingeschakeld en bij voorkeur ook Cloudbeveiliging - tenzij je een externe antivirustool hebt geïnstalleerd die de touwtjes in handen neemt.

 Overigens doe je er altijd goed aan software die je downloadt ter controle te uploaden naar www.virustotal.com of https://virusscan.jotti.org voor je ermee aan de slag gaat.

In een eerder artikel gingen we al in op de beste antivirus-software van het moment.

Offline-scan 

Het kan gebeuren dat malware zich al het geheugen heeft weten te nestelen en in zo’n situatie is geen enkele virusscanner nog betrouwbaar. In dit geval doe je er beter aan je pc met een live bootstick op te starten, zodat Windows (en de malware) geen kans krijgt te booten. Op www.kwikr.nl/virustools vind je een dozijn van zulke tools, maar er is ook een makkelijker oplossing. 

Open opnieuw Windows-beveiliging / Virus- en bedreigingsbeveiliging, klik op Scanopties, selecteer Microsoft Defender Offline-scan en bevestig met Nu scannen. Je systeem wordt hiervoor opnieuw gestart.

©PXimport

Autoplay en extensies 

Twee kleine instellingen kunnen ook mee helpen malware-infecties te voorkomen. Voor de eerste ga je naar Instellingen en kies je Bluetooth en apparaten / Automatisch afspelen. Deze functie schakel je bij voorkeur uit of hooguit kies je hier Geen actie ondernemen. Verder stel je de Verkenner best zo in dat je altijd de bestandsextensies te zien krijgt zodat je je niet laat misleiden door malafide bestanden (bijvoorbeeld onschuldig.txt.exe). 

Start de Verkenner, open het menu Weergeven, selecteer nogmaals Weergeven en zet een vinkje bij Bestandsnaamextensies.

DefenderUI 

Windows-beveiliging (Defender) heeft nog wel andere beveiligingen in huis, maar vanuit Instellingen zijn die niet makkelijk bereikbaar. Eventueel installeer je het gratis DefenderUI. Bij de eerste keer starten kies je een beveiligingsprofiel. Standaard is dit Aanbevolen, maar er is ook Standaard (de instellingen van een verse Windows-installatie) en de strikter modi Interactieve en Agressief. 

Je kunt de opties ook zelf nog aanpassen op de tabbladen Basis, Geavanceerd, ASR Regels en DefenderGuard. Kies vervolgens Aangepast profiel en bewaar je voorkeuren via het diskette-icoon. Lees hier meer over DefenderUI.

©PXimport

Sandboxie Plus 

Een nieuw programma scan je natuurlijk op potentiële malware, maar je kunt die eventueel ook eerst in een gevirtualiseerde omgeving testen. Dat kan in een heuse virtuele machine, bijvoorbeeld met VirtualBox, maar het kan ook met Windows Sandbox. Helaas zit deze functie alleen in Windows Pro en hoger.

Een degelijk alternatief is het gratis Sandboxie Plus. Heel in het kort gaat dit als volgt. Installeer de tool en start deze. Klik met rechts op DefaultBox, kies Uitvoeren en selecteer een optie als Programma uitvoeren of Uitvoeren vanaf startmenu. Een gele rand rond het applicatievenster geeft aan dat de toepassing gevirtualiseerd draait en dus is afgeschermd van je fysieke omgeving.

©PXimport

Netwerkprofiel 

In een thuissituatie zijn in Windows twee netwerkprofielen beschikbaar. Een openbaar netwerk is veiliger omdat Windows er dan van uitgaat dat je je op een openbare plaats bevindt, zoals een hotspot, en automatisch enkele beveiligingen en firewallregels inschakelt. Een particulier netwerk is iets minder veilig, maar is wel aangewezen wanneer andere computers je pc in je netwerk moeten kunnen vinden, wanneer je bestanden binnen je netwerk wilt delen of als op je pc een gedeelde printer is aangesloten.

Je kunt hoe dan ook op elk moment overschakelen naar een ander netwerkprofiel. Ga hiervoor naar Instellingen / Netwerk en internet. Voor een bekabelde verbinding klik je op Ethernet en selecteer je Openbaar (aanbevolen) of Privé. Voor een wifi-connectie klik je op Wi-Fi, open je Bekende netwerken beheren, klik je op het verbonden netwerk en pas je ook hier het profiel aan.

Veilige browser 

Je browser is je poort naar het internet en die wil je dus zo veilig mogelijk instellen. Zowat elke moderne browser heeft daarvoor een specifieke rubriek binnen Instellingen. In Chrome en Firefox is dit Privacy en beveiliging, in Edge is dit vooral Privacy, zoeken en services. Hoe strikter je de beveiliging instelt, hoe meer kans helaas op storende blokkeringen. Je zult zelf moeten ondervinden hoe ver je hier in wilt gaan.

Lees ook:Meer online privacy? Pas deze browser-instellingen aan

©PXimport

 Versleuteld DNS 

Wanneer je een webadres intikt raadpleegt je browser (of een andere applicatie) een zogeheten dns-server voor het bijbehorende ip-adres. Helaas is dit dns-verkeer standaard niet versleuteld zodat de dns-serverbeheerder in principe kan zien waar je naartoe surft. Dit kun je (ook in Windows zelf) aanpassen. 

Ga naar Instellingen / Netwerk en internet. Kies Ethernet of Wi-Fi, gevolgd door Hardware-eigenschappen en klik op Bewerken bij DNS-server toewijzing wanneer die op Automatisch (DHCP) staat ingesteld, zodat je die Handmatig kunt instellen. 

Schakel IPv4 in en vul bij Voorkeurs-DNS en bij Alternatieve DNS het ip-adres van een server in die secure DNS ondersteunt: 8.8.8.8 en 8.8.4.4 (Google), 1.1.1.1 en 1.0.0.1 (Cloudflare) of 9.9.9.9 en 9.9.9.11 (Quad 9).

©PXimport

Systeemkopie 

Wanneer je tenslotte je systeem goed hebt afgeschermd, is de kans klein(er) dat je het slachtoffer wordt van malware, hackers of medegebruikers. Maar je weet natuurlijk nooit en bovendien kan er zich ook altijd een hardware-malfunctie voordoen. Regelmatig systeemback-ups maken blijft dus erg belangrijk. Met een gratis tool als EaseUS ToDo Backup Free kost je dat weinig moeite. 

Naast afzonderlijke mappen kun je hier ook een schijf of partitie back-uppen, waarna een ingebouwde taakplanner ervoor zorgt dat alleen nieuwe of gewijzigde data aan je back-up worden toegevoegd. Je kunt je back-up bovendien als een virtuele schijf koppelen via Tools / Mount/Unmount, zodat ook selectief dataherstel mogelijk wordt.

EaseUS ToDo is zeker niet de enige in zijn soort. Lees ook ons artikel over beste back-up-programma's.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week naar zulke deals. Wasmachines kunnen af en toe en vooral tijdens het centifugeren lawaai produceren, maar steeds meer fabrikanten gebruiken technieken om ook dat proces een stuk stiller te maken. Wij vonden vijf wasmachines die niet meer geluid produceren dan 72 dB en een zuinig energielabeel hebben.

We kunnen niet zonder een wasmachine en helaas hoort de geluidsproductie van het centrifugeren daar ook bij. Geluiden boven de 75 dB worden echter als vervelend ervaren, dus als een wasmachine daar tijdens het centrifuge-proces onder blijft, wordt dat gezien als een stille machine. Natuurlijk heeft de akoestiek van een ruimte ook invloed over hoe geluid wordt ervaren of verplaatst, maar de wasmachines die we hier bespreken produceren volgens de fabrikant in ieder geval niet meer dan 72 dB.

Haier HW80-BP14929A-S

Deze Haier HW80-BP14929A-S is goedkoop, stil én energiezuinig. Zodra deze wasmachine op het maximale toerental van 1400 rotaties per minuut centrifugeert, komt het geluidsniveau niet boven de 70 decibel uit. Verder voldoet dit witgoedproduct aan de eisen van energielabel A. Ga bij honderd wasjes uit van een stroomverbruik van slechts 42 kilowattuur wanneer je het zogeheten eco 40-60-wasprogramma gebruikt.

Aan de hand van een laadsensor kiest de HW80-BP14929A-S op eigen houtje de ideale wastijd. Je kunt maximaal acht kilo kleding in de trommel kwijt. Het simpele bedieningspaneel geeft je toegang tot vijftien wasprogramma's. Kijk wel eerst even in de handleiding om de betekenis van elk pictogram te leren kennen. In tegenstelling tot de meeste andere wasmachines bevat het bedieningspaneel van dit model namelijk geen tekstaanduidingen. Je kunt onder meer een stoomfunctie activeren. Deze wascyclus is handig wanneer je kledingstukken even snel wilt opfrissen. Voor mensen met zonnepanelen is het gunstig om de start van een wasprogramma naar een zonnig tijdstip uit te stellen.

Siemens iQ500 WN54G2A7NL

De Siemens WN54G2A7NL is een wasmachine en droger ineen. Ga je wassen, dan is de trommel goed voor een capaciteit van maar liefst 10,5 kilo kleding. De droogfunctie ondersteunt een maximaal vulgewicht van zes kilo. Kortom een ideaal apparaat voor gezinnen! Je kunt op maximaal 1400 rotaties per minuut centrifugeren. Het maximale geluidsniveau bedraagt in dat geval 70 decibel. Verder is de wasfunctie van dit witgoedproduct gecertificeerd met energielabel A. Honderd cycli resulteren in een stroomverbruik van 51 kilowattuur.

Op basis van de belading en vuilgraad bepaalt de WN54G2A7NL zelfstandig de juiste hoeveelheid wasmiddel. Heb je haast? Gebruik dan de zogenoemde Wash & Dry 60-cyclus. Je wast en droogt daarmee één kilo kleding in hoogstens een uur. Als je een hekel hebt aan strijken, doe je een beroep op de kreukherstellende modus. Zie je na de start van een programma nog een verdwaald kledingstuk liggen? Dankzij de bijvulfunctie doe je dat alsnog in de trommel.

Siemens WG44G2ZWNL

Deze wasmachine ondersteunt een vulgewicht van negen kilo kleding en een maximale centrifugeersnelheid van 1400 rotaties per minuut. Op zijn luidst maakt het apparaat zeventig decibel geluid. Het product is voorzien van energielabel A. Reken bij honderd wasbeurten op een stroomverbruik van ongeveer 49 kilowattuur. Het waterverbruik valt eveneens mee. Op basis van de belading voegt de WG44G2ZWNL namelijk precies genoeg water toe.

Het gelikte bedieningspaneel telt flink wat wasprogramma's, zoals Outdoor, Lingerie, Katoen, Eco 40-60, Kreukherstellend en Wol. Als je na aanvang van een cyclus nog iets in de trommel wilt doen, tik je onder het display op Bijvullen. Verder zijn er opties voor trommelreiniging en vlekkenverwijdering. Tot slot kun je ook nog eens pijlsnel wassen. Doe 2 of 3,5 kilo wasgoed in de verlichte trommel en wacht respectievelijk vijftien of dertig minuten. Siemens geeft tien jaar garantie op de motor.

Miele WEB375 WPS

Zoek je een extra stille wasmachine met een lange verwachte levensduur? Kijk dan eens naar deze Miele WEB375 WPS. Als de wasmachine op een snelheid van 1400 rotaties per minuut centrifugeert, bedraagt het geluidsniveau net 72 dB. Zoals we van het Duitse merk gewend zijn, is de bouwkwaliteit dik in orde. Miele gebruikt kwalitatieve onderdelen die bij normaal gebruik vaak tot wel twintig jaar meegaan. Dit model heeft een riant vulgewicht van 8 kilo.

Het Nederlandstalige bedieningspaneel spreekt eigenlijk voor zich. Met de draaiknop selecteer je het gewenste programma, zoals Katoen, Kreukherstellend, Fijne was, Wol, Zijde of Overhemden. Het stroomverbruik van deze wasmachine valt overigens mee, want dit product is gecertificeerd met energielabel A. Na honderd wasjes komt het stroomverbruik uit op ongeveer 38 kilowattuur.

Bosch WNA144V9NL

Behalve wassen kun je met dit apparaat óók drogen. Doe voor de genoemde taken respectievelijk negen of vijf kilo kleding in de trommel. Het is zelfs mogelijk om een kleine hoeveelheid kleding binnen zestig minuten te wassen en te drogen. Een pluspunt is het geringe geluidsniveau van 70 decibel op een maximale centrifugeersnelheid van hoogstens 1400 rotaties per minuut.

Vergeleken met de overige besproken wasmachines heeft dit model een iets hoger energieverbruik van 57 kilowattuur bij honderd cycli. Daarmee voldoet de wasfunctie aan de eisen van het nog altijd zuinige energielabel B. Doe je weinig wasgoed in de trommel? De WNA144V9NL stemt het waterverbruik daarop af, waardoor je verspilling voorkomt. Het bedieningspaneel bevat alle gangbare wasprogramma's, waaronder Katoen, kreukherstellend, Wol en Fijne was. Je kunt na de start van een wascyclus op een later moment nog een kledingstuk toevoegen.

Maak je weleens een filmpje? Daarin zitten meestal stukken die oninteressant zijn. Met de gratis tool VLC media player kun je zo’n video moeiteloos en nauwkeurig tot op het frame inkorten.

Mediatitel verbergen

VLC media player (www.videolan.org) is een van de populairste mediaspelers. Niet alleen omdat de opensource-software voortdurend wordt verbeterd, maar vooral omdat de app zoveel verschillende media moeiteloos kan afspelen en converteren. We gebruiken de tool ook graag om video in te korten. Standaard toont VLC in het begin gedurende enkele seconden de naam van het videobestand. Vind je dat (net als wij) storend, vooral als je in die zone een knip wilt geven? Schakel dit uit door de Eenvoudige voorkeuren te openen met Ctrl+P (met de P van preferences, op de Mac gebruik je Cmd+,). Ga naar het tabblad Ondertitels / OSD en haal het vinkje weg bij de optie Mediatitel weergeven bij starten van de video.

Beginpositie bepalen

Het splitsen van een video in VLC verloopt anders dan bij een gewone videobewerkingstool waar je een slider moet verplaatsen. Met VLC maak je een opname van het deel van de video dat je wilt extraheren uit een langer filmpje. Het ingekorte fragment wordt dan opgeslagen als een nieuw videobestand en het oorspronkelijke bestand blijft ongewijzigd. Open VLC en klik op Open bestand om de video te selecteren die je wilt inkorten. Laad de video en zoek de exacte positie waar je de video wilt splitsen. Om het je gemakkelijk te maken, kun je de spatiebalk gebruiken om het filmpje te pauzeren en met dezelfde toets zet je het terug in gang. Je kunt de video frame voor frame afspelen door de E-toets in te drukken. Als je de E-toets continu indrukt, verspringt de video in slow motion. Op deze manier ga je naar de plaats waar je de beginknip wilt geven. Klik dan op de rode opnameknop links onder de video.

Opnemen

Laat de video verder lopen en/of gebruik de E-toets om de plaats te zoeken waar je het fragment wilt beëindigen. Klik opnieuw op dezelfde opnameknop om de laatste knip te geven. Dat is alles. De ingekorte video wordt automatisch opgeslagen in de map Video's op je computer. Op de Mac komt dit fragment in de map Films.