Bij elke grote Windows-versie schroeft Microsoft de beveiliging nog wat op en het bedrijf pusht ook frequent de nodige beveiligingsupdates. Toch blijf je ook als eindgebruiker verantwoordelijk voor de veiligheid van je systeem. We geven je 20 praktische tips om Windows veiliger te maken.

Bij het woord ‘afschermen’ denk je wellicht meteen aan hackers en malware en dat is niet meer dan terecht. Bij een goed deel van onze tips houden we dan ook precies deze bedreigingen in het achterhoofd. Maar je systeem afschermen betekent ook beveiligen tegen (mede)gebruikers die het misschien niet zo goed voorhebben met je (data). 

Ook dit aspect krijgt een plaats in ons beveiligingsverhaal. We baseren ons op Windows 11, maar veel tips gelden net zo goed voor Windows 10.

Standaardaccount 

Als malware je systeem weet binnen te dringen, doet die dat automatisch met de machtigingen van de aangemelde gebruiker. Ben je ingelogd als administrator, dan geeft dat meteen meer mogelijkheden aan die ongenode software. Daarom doe je er goed aan je voor dagelijks gebruik aan te melden met een standaardaccount. 

Een nieuw account aanmaken kan via Instellingen / Accounts / Gezin en andere gebruikers / Account toevoegen. Het accounttype omschakelen doe je hier door de gebruiker te selecteren en op Accounttype wijzigen te klikken.

Lees ook:Malware op je pc? Dit zijn enkele signalen

©PXimport

Gebruikersaccountbeheer 

Het is wel zo dat je ook aangemeld als administrator niet zomaar alles kunt doen. Een voorbeeld: wanneer je een bestand in een map als \Windows of \Program Files wilt bewaren, lukt dat niet zonder meer. Het lukt wel wanneer je de betreffende applicatie bewust hebt opgestart via Als administrator uitvoeren. Achter deze beveiliging schuilt het ingebouwde gebruikersaccountbeheer oftewel UAC. Je beheert dit als volgt. 

Open Configuratiescherm in het startmenu en kies Gebruikersaccounts (2x) / Instellingen voor Gebruikersaccountbeheer wijzigen. Standaard staat de beveiliging op het tweede hoogste niveau, maar eventueel stel je deze in op het hoogste niveau.

©PXimport

Schermbeveiliging 

Om te vermijden dat anderen snel op je toestel rondneuzen zodra je weg bent, schakel je best schermbeveiliging in. Dat regel je via Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging.

Kies een geschikt exemplaar en stel de wachttijd in op bijvoorbeeld 10 minuten. Plaats een vinkje bij Aanmeldingsscherm weergeven bij hervatten en bevestig met OK.

Versleutel je bestanden

Acht je het niet uitgesloten dat iemand je pc met een live usb-stick opstart en zo tot bij je gegevensbestanden kan komen, dan kun je overwegen om je data in een versleutelde map te bewaren. Dat kan met VeraCrypt (www.veracrypt.fr; ook voor Windows Home). Installeer de gratis tool en start die op. Klik op Volume aanmaken en kies Een versleutelde bestandscontainer aanmaken. 

Kies voor een Standaard VeraCrypt-volume en verwijs naar een nog niet bestaand bestand. Stel de gewenste volumegrootte in en vul een wachtwoord in (2x). Klik op Formatteren. Terug in het hoofdvenster klik je op Bestand selecteren en verwijs je naar het volumebestand. Selecteer een vrije stationsletter en klik op Koppelen. Zodra je het wachtwoord hebt ingevuld, is je versleutelde station gebruiksklaar.

©PXimport

Windows-updates

Microsoft doet er alles aan om Windows-updates automatisch te laten downloaden en installeren, maar je kunt op elk moment ook zelf naar updates laten zoeken. Open Instellingen / Windows Update en klik op Naar updates zoeken. Klik tevens op Geavanceerde opties en schakel bij voorkeur ook Updates voor andere Microsoft-producten ontvangen in. 

Open hier ook de rubriek Gebruikstijden. Zet Gebruikstijden instellen op Handmatig als je zelf de tijdstippen wilt bepalen waarbinnen het systeem niet zomaar mag herstarten voor het uitvoeren van de updates.

Patch my PC 

Het is ook belangrijk je applicaties up-to-date te houden gezien deze eveneens veiligheidslekken kunnen bevatten. Het gratis Patch My PC kan je daarbij helpen. Deze app controleert de up-to-date-status van zo’n driehonderd bekende applicaties, via een ingebouwde Scheduler. 

We raden je aan bij Options de items Create Restore Point Pre-update en Auto Close Apps Before Update in te schakelen en bij Download In The Following Language When Available je voorkeurstaal te selecteren (Dutch wellicht).

©PXimport

Overtollige apps verwijderen

Overtollige software is nergens goed voor: het is alleen maar ballast voor je schijf en voor je systeem. Bovendien is elke gestarte app alweer een potentiële aanvalsvector of veiligheidslek. Verwijder dus alle ongebruikte programma’s. 

Het gratis Iobit Uninstallerlaat je niet alleen toe meerdere toepassingen tegelijk te de-installeren, de verwijdering gebeurt vaak ook grondiger dan vanuit Windows. Start tevens het ingebouwde taakbeheer op via Ctrl+Shift+Esc, open het tabblad Opstarten, rechtsklik op apps die je liever niet automatisch mee laat opstarten en kies Uitschakelen.

Lees ook:Bloatware verwijderen met gratis software

©PXimport

Overtollige services 

Ook overtollige services schakel je beter uit, gezien die systeembronnen afsnoepen en een toegangspoort kunnen verschaffen aan hackers en malware. Ook dit kan in eerste instantie vanuit het taakbeheer, op het tabblad Services. Rechtsklik op een overbodige services en kies Stoppen. De kans is wel groot dat die een volgende keer weer actief is. 

In dit geval kies je beter Services openen (of je drukt op Windows-toets+R en je voert services.msc uit), waarna je met rechts op de gewraakte service klikt, Eigenschappen kiest en het opstarttype op Uitgeschakeld instelt. Schakel echter nooit lukraak een service uit!

CFA instellen

Ransomware blijft helaas de kop opsteken en dus is extra beveiliging wellicht aangewezen. Ga hiervoor naar Instellingen / Privacy en beveiliging / Virus- en bedreigingsbeveiliging en klik op Bescherming tegen ransomware beheren, waar je Controlled folder access inschakelt. 

In principe kunnen nu alleen vertrouwde processen nog tot bij de data die zich in de rubriek Beschermde mappen bevinden. Je kunt hier ook zelf mappen aan toevoegen en weer verwijderen. Met Een app toestaan via Controlled Folder Access kun je toepassingen je fiat geven de beschermde data alsnog te benaderen.

AppCheck 

De kans is reëel dat je af en toe valse positieven krijgt wanneer je CFA inschakelt. In dit geval installeer je wellicht beter (ook) de externe antiransomware-app AppCheck. Na een eenvoudige installatie heb je hier geen omkijken naar. De tool blijft op de achtergrond actief en treedt proactief op. 

Je checkt gewoon even of de drie beveiligingsfuncties zijn ingeschakeld (Real-Time, Exploit en MBR). Gevorderde gebruikers kunnen met de ransomware-simulator KnowBe4 de effectiviteit van de tool controleren. 

©PXimport

SSRP 

Wil je vermijden dat gebruikers of malware niet-geautoriseerde toepassingen starten, dan kun je eventueel Simple Software Restriction Policy installeren. Start de tool na installatie en een herstart. Zodra je de knop Lock indrukt kun je in principe geen toepassingen meer opstarten, behalve vanuit de reguliere installatiepaden \Program Files en \Program Files (x86). 

Druk op Unlock om deze beveiliging gedurende 30 minuten uit te schakelen. Klik op Configure en wijzig eventueel het aantal minuten in UnlockTimeout=30. Interessant is ook de rubriek LimitedAps: toepassingen die je hier opneemt, starten met beperkte machtigingen waarna ze alleen nog data in een profielmap kunnen bewaren.

Antivirus 

Een degelijke antivirustool mag op geen enkele pc ontbreken. Gelukkig heeft Windows hiervoor al een prima app in huis: Microsoft Defender Antivirus. Ga naar Instellingen / Privacy en beveiliging / Windows-beveiliging / Virus- en bedreigingsbeveiliging en kies Instellingen beheren. Zorg dat Realtime-beveiliging is ingeschakeld en bij voorkeur ook Cloudbeveiliging - tenzij je een externe antivirustool hebt geïnstalleerd die de touwtjes in handen neemt.

 Overigens doe je er altijd goed aan software die je downloadt ter controle te uploaden naar www.virustotal.com of https://virusscan.jotti.org voor je ermee aan de slag gaat.

In een eerder artikel gingen we al in op de beste antivirus-software van het moment.

Offline-scan 

Het kan gebeuren dat malware zich al het geheugen heeft weten te nestelen en in zo’n situatie is geen enkele virusscanner nog betrouwbaar. In dit geval doe je er beter aan je pc met een live bootstick op te starten, zodat Windows (en de malware) geen kans krijgt te booten. Op www.kwikr.nl/virustools vind je een dozijn van zulke tools, maar er is ook een makkelijker oplossing. 

Open opnieuw Windows-beveiliging / Virus- en bedreigingsbeveiliging, klik op Scanopties, selecteer Microsoft Defender Offline-scan en bevestig met Nu scannen. Je systeem wordt hiervoor opnieuw gestart.

©PXimport

Autoplay en extensies 

Twee kleine instellingen kunnen ook mee helpen malware-infecties te voorkomen. Voor de eerste ga je naar Instellingen en kies je Bluetooth en apparaten / Automatisch afspelen. Deze functie schakel je bij voorkeur uit of hooguit kies je hier Geen actie ondernemen. Verder stel je de Verkenner best zo in dat je altijd de bestandsextensies te zien krijgt zodat je je niet laat misleiden door malafide bestanden (bijvoorbeeld onschuldig.txt.exe). 

Start de Verkenner, open het menu Weergeven, selecteer nogmaals Weergeven en zet een vinkje bij Bestandsnaamextensies.

DefenderUI 

Windows-beveiliging (Defender) heeft nog wel andere beveiligingen in huis, maar vanuit Instellingen zijn die niet makkelijk bereikbaar. Eventueel installeer je het gratis DefenderUI. Bij de eerste keer starten kies je een beveiligingsprofiel. Standaard is dit Aanbevolen, maar er is ook Standaard (de instellingen van een verse Windows-installatie) en de strikter modi Interactieve en Agressief. 

Je kunt de opties ook zelf nog aanpassen op de tabbladen Basis, Geavanceerd, ASR Regels en DefenderGuard. Kies vervolgens Aangepast profiel en bewaar je voorkeuren via het diskette-icoon. Lees hier meer over DefenderUI.

©PXimport

Sandboxie Plus 

Een nieuw programma scan je natuurlijk op potentiële malware, maar je kunt die eventueel ook eerst in een gevirtualiseerde omgeving testen. Dat kan in een heuse virtuele machine, bijvoorbeeld met VirtualBox, maar het kan ook met Windows Sandbox. Helaas zit deze functie alleen in Windows Pro en hoger.

Een degelijk alternatief is het gratis Sandboxie Plus. Heel in het kort gaat dit als volgt. Installeer de tool en start deze. Klik met rechts op DefaultBox, kies Uitvoeren en selecteer een optie als Programma uitvoeren of Uitvoeren vanaf startmenu. Een gele rand rond het applicatievenster geeft aan dat de toepassing gevirtualiseerd draait en dus is afgeschermd van je fysieke omgeving.

©PXimport

Netwerkprofiel 

In een thuissituatie zijn in Windows twee netwerkprofielen beschikbaar. Een openbaar netwerk is veiliger omdat Windows er dan van uitgaat dat je je op een openbare plaats bevindt, zoals een hotspot, en automatisch enkele beveiligingen en firewallregels inschakelt. Een particulier netwerk is iets minder veilig, maar is wel aangewezen wanneer andere computers je pc in je netwerk moeten kunnen vinden, wanneer je bestanden binnen je netwerk wilt delen of als op je pc een gedeelde printer is aangesloten.

Je kunt hoe dan ook op elk moment overschakelen naar een ander netwerkprofiel. Ga hiervoor naar Instellingen / Netwerk en internet. Voor een bekabelde verbinding klik je op Ethernet en selecteer je Openbaar (aanbevolen) of Privé. Voor een wifi-connectie klik je op Wi-Fi, open je Bekende netwerken beheren, klik je op het verbonden netwerk en pas je ook hier het profiel aan.

Veilige browser 

Je browser is je poort naar het internet en die wil je dus zo veilig mogelijk instellen. Zowat elke moderne browser heeft daarvoor een specifieke rubriek binnen Instellingen. In Chrome en Firefox is dit Privacy en beveiliging, in Edge is dit vooral Privacy, zoeken en services. Hoe strikter je de beveiliging instelt, hoe meer kans helaas op storende blokkeringen. Je zult zelf moeten ondervinden hoe ver je hier in wilt gaan.

Lees ook:Meer online privacy? Pas deze browser-instellingen aan

©PXimport

 Versleuteld DNS 

Wanneer je een webadres intikt raadpleegt je browser (of een andere applicatie) een zogeheten dns-server voor het bijbehorende ip-adres. Helaas is dit dns-verkeer standaard niet versleuteld zodat de dns-serverbeheerder in principe kan zien waar je naartoe surft. Dit kun je (ook in Windows zelf) aanpassen. 

Ga naar Instellingen / Netwerk en internet. Kies Ethernet of Wi-Fi, gevolgd door Hardware-eigenschappen en klik op Bewerken bij DNS-server toewijzing wanneer die op Automatisch (DHCP) staat ingesteld, zodat je die Handmatig kunt instellen. 

Schakel IPv4 in en vul bij Voorkeurs-DNS en bij Alternatieve DNS het ip-adres van een server in die secure DNS ondersteunt: 8.8.8.8 en 8.8.4.4 (Google), 1.1.1.1 en 1.0.0.1 (Cloudflare) of 9.9.9.9 en 9.9.9.11 (Quad 9).

©PXimport

Systeemkopie 

Wanneer je tenslotte je systeem goed hebt afgeschermd, is de kans klein(er) dat je het slachtoffer wordt van malware, hackers of medegebruikers. Maar je weet natuurlijk nooit en bovendien kan er zich ook altijd een hardware-malfunctie voordoen. Regelmatig systeemback-ups maken blijft dus erg belangrijk. Met een gratis tool als EaseUS ToDo Backup Free kost je dat weinig moeite. 

Naast afzonderlijke mappen kun je hier ook een schijf of partitie back-uppen, waarna een ingebouwde taakplanner ervoor zorgt dat alleen nieuwe of gewijzigde data aan je back-up worden toegevoegd. Je kunt je back-up bovendien als een virtuele schijf koppelen via Tools / Mount/Unmount, zodat ook selectief dataherstel mogelijk wordt.

EaseUS ToDo is zeker niet de enige in zijn soort. Lees ook ons artikel over beste back-up-programma's.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.