Een harde schijf is niet zomaar meteen bruikbaar voor een besturingssysteem. Je moet die namelijk ook partitioneren. Maar zo’n partitie kan weleens nukkig doen, of je wilt een schijf partitioneren. We bespreken enkele mogelijke scenario’s en probleemsituaties.

Stel, je hebt een gloednieuwe schijf gekocht om die als extra dataschijf te gebruiken. Je hebt die goed en wel aangesloten maar in de Verkenner helaas geen spoor. Dit is heel normaal, want de schijf vereist nog een voorbereiding op ‘logisch niveau’, een proces dat uit drie fasen bestaat: initialiseren, partitioneren en formatteren.

Dit merk je meteen als je het ingebouwde schijfbeheer van Windows opent. Druk op Windows+R en voer diskmgmt.msc uit. Detecteert de tool een ‘ongebruikte’ schijf, dan verschijnt automatisch het venster ‘Schijf initialiseren’. 

Of je klikt met rechts op het schijfnummer in het grafische overzicht en je kiest zelf Initialiseren. Je hebt nu de keuze tussen twee partitiestijlen: MBR (Master Boot Record) of GPT (GUID-partitietabel). Normaliter kies je hier voor GPT (zie kader ‘MBR versus GPT’).

©PXimport

Voorbereiding 2 + 3

In de grafische weergave merk je nu één groot Niet-toegewezen schijfblok op, waar Windows nog steeds niets mee kan aanvangen. Klik met rechts op dit blok en kies Nieuw eenvoudig volume. Druk op Volgende en geef aan hoeveel ruimte deze nieuwe aangekoppelde partitie oftewel logisch volume mag inpalmen. Standaard is dit de volledige schijfruimte. 

Bevestig met Volgende, wijs een vrije stationsletter toe en druk op Volgende. Je kunt via de optie Dit volume op basis van de volgende instellingen formatteren al meteen fase drie starten als je dit wenst. Bevestig met Volgende en met Voltooien. Als het goed is, is het station nu klaar voor gebruik en heeft ook de Verkenner het netjes herkend.

©PXimport

MBR versus GPT

Een schijf moet je dus eerst partitioneren, ook al wil je maar één logisch volume. De partitionering kan op twee verschillende manieren gebeuren. Vroeger was dat standaard de MBR-stijl. Op de eerste fysieke sector werd hiervoor een tabel gecreëerd die maximaal vier primaire partities kan aanduiden en het BIOS start op van de partitie die hier als actief staat gemarkeerd. 

Een van deze partities kun je weliswaar inruilen voor een zogeheten uitgebreide partitie, waarbinnen je vervolgens meerdere stations kunt creëren, maar daar kun je normaliter geen besturingssysteem op installeren. MBR kent trouwens nog een andere beperking: die kan een schijf groter dan 2,2 TB kan niet volledig benutten. Het modernere GPT kan theoretisch met zo’n 128 primaire partities overweg en ook de partitiegrootte is nagenoeg onbeperkt.

©PXimport

Van GPT naar MBR

We kunnen ons wel situaties indenken waarin je de partitiestijl van een schijf wilt aanpassen. Je hebt bijvoorbeeld MBR gekozen op een schijf groter dan 2,2 TB of je wilt Windows 64-bit installeren op een UEFI-systeem. Of je hebt meer dan vier primaire partities nodig omdat je nog andere besturingssystemen op je systeem wilt. Of je wilt Windows 10 rechtstreeks naar Windows 11 updaten en dat blijkt niet te lukken.

Zolang je geen logische volumes op die schijf hebt gecreëerd, is de conversie naar GPT een pijnloos proces. Open Schijfbeheer, rechtsklik op het schijfnummer in het grafische overzicht en kies Converteren naar GPT-schijf. Overigens, had je per abuis GPT gekozen en wil je toch MBR, dan tref je hier de optie Converteren naar MBR-schijf aan.

Heb je wel volumes maar hebben de daar opgeslagen data geen belang, dan kun je die desnoods eerst een voor een verwijderen. Klik met rechts op zo’n volume en kies Volume verwijderen / Ja. Zodra de schijf uitsluitend één Niet-toegewezen blok bevat kun je de partitiestijl alsnog aanpassen.

©PXimport

Stijl wijzigen

Maar wat als je volumes niet zomaar wilt verwijderen? Gaat het om pure datavolumes dan kun je overwegen alle bestanden eerst te back-uppen om die naderhand weer terug te zetten. Dit is omslachtig en dan ben je makkelijker af met een partitiebeheerder die zo’n conversie in principe zonder dataverlies kan uitvoeren, zoals Active@ Partition Manager of Minitool Partition Manager. In principe dus, maar we raden je veiligheidshalve aan toch eerst een volledige back-up te nemen (zie kader ‘Veiligheid eerst!’).

We nemen deze laatste app als voorbeeld, temeer omdat we die elders in dit artikel nog gebruiken. Selecteer tijdens de installatie eventueel Continue installing free edition en verwijder het vinkje bij MiniTool ShadowMaker Free en Participate in […]. Duikt na de installatie een pop-upvenster op, plaats dan een vinkje bij Do not show this message again en sluit het venster af.

Start de app op, klik met rechts op betreffende schijf en kies Convert MBR Disk to GPT Disk (of omgekeerd). De gevraagde actie wordt aan de takenlijst toegevoegd, linksonder bij Operations Pending, en deze zet zich door na je bevestiging met Apply / Yes.

©PXimport

Oud wordt nieuw

Je hebt wellicht niet zomaar een nieuwe schijf bij de hand om na te gaan hoe Windows reageert als je zo’n schijf met je systeem verbindt. Heb je nog een oude (interne of externe) schijf liggen waarvan je de data niet langer nodig hebt, dan kun je die geforceerd als een ‘ongebruikte’ schijf laten doorgaan. De truc die we hier voorstellen hebben we trouwens ook al enkele keren kunnen gebruiken wanneer Windows zich op een gebruikte schijf weigerde te laten installeren.

Download de tool HxD. Rechtsklik op de geïnstalleerde app en kies Als administrator uitvoeren. Ga naar het menu Extra’s en kies Open schijf. Bij Fysieke schijven selecteer je de juiste schijf; vergis je hier niet. Verwijder het vinkje bij Open als alleen-lezen. Klik op Sluiten en op OK. Selecteer met de muis de eerste twee fysieke sectoren, sector 0 en sector 1. Ga naar Bewerken, kies Vul selectie, laat Hex-waarden op 00 staan en druk op Sluiten. Open het menu Bestand, kies Opslaan en bevestig met Ja. Nogmaals, vergewis je er eerst van dat je de juiste schijf te pakken hebt!

Overigens kun je met deze tool ook het resultaat van een verse partitionering en formattering bekijken. Veiligheidshalve laat je dan wel het vinkje staan bij Open als alleen-lezen.

©PXimport

Verkleinen

Een (eerste) partitie creëren, koppelen en formatteren is niet eens zo moeilijk. Maar wat als je na verloop van tijd nog een partitie wilt toevoegen, zoals een extra datapartitie naast je Windows-partitie?

Zo’n opdeling kan namelijk zinvol zijn. Het maakt het bijvoorbeeld makkelijker om Windows te herinstalleren zonder je datapartitie in gevaar te brengen en je kunt je data of systeem makkelijker afzonderlijk back-uppen. Anderzijds loop je sneller het risico dat een van deze partities sneller volloopt. Dit is een overweging die je zelf moet maken.

Als het wat meezit kun je zo’n operatie met het Schijfbeheer van Windows uitvoeren. Het komt erop aan de nodige ruimte van je bestaande partitie af te snoepen. Klik met rechts op het bestaande volume en kies Partitie verkleinen. Vul een geschikte waarde in bij Geef op met hoeveel MB de partitie moet worden verkleind en bevestig met Verkleinen. Als het goed is, verschijnt er rechts van de verkleinde partitie nu een blok Niet-toegewezen ruimte en kun je hierin op de gebruikelijke een of meer volumes creëren.

©PXimport

Schalen/verplaatsen

Het kan helaas gebeuren dat de tool klaagt over te weinig vrije schijfruimte binnen de bestaande partitie, ook al lijkt er voldoende plaats beschikbaar. Daar zitten vermoedelijk een aantal niet-verplaatsbare systeembestanden voor iets tussen, zoals wisselbestanden of systeemherstelpunten. Je kunt deze functies wel tijdelijk uitschakelen of de bestanden verplaatsen maar dit is vrij bewerkelijk.

Een betere oplossing is dan MiniTool Partition Wizard. Immers, die herstart desnoods het besturingssysteem om de systeembestanden te deblokkeren. Je kiest hier dan Move/Resize Partition en je verplaatst een van beide pijlknoppen naar binnen; in principe kun je ook beide wat naar binnen verschuiven. Je kunt de verkleinde partitie tevens met de muis verslepen zodat er extra ruimte voor of achter de partitie vrijkomt als je dit wenst. 

Let wel, zulke ingrepen lukken normaliter niet bij ‘gevoelige’ partities, zoals bij de EFI-systeempartitie, tenzij je eerst het vinkje verwijdert bij Using Enhanced Data Protecting Mode. We raden je echter ten stelligste af hier gebruik van te maken wegens te risicovol. Zoals gebruikelijk bij deze tool belandt de gevraagde operatie eerst in Operations Pending en zet deze zich pas door na je bevestiging met Apply. Met Undo verwijder je de geplande ingreep.

©PXimport

Veiligheid eerst!

Iets wijzigen aan de partitionering van een schijf is altijd delicaat. De kleinste misstap kan je met een ontoegankelijke schijf of een onopstartbaar systeem opzadelen. Je maakt dus best vooraf back-ups. Daar bestaan verschillende gratis tools voor, waaronder het gebruiksvriendelijke Easeus Todo Backup Free 2022. Hiermee kun je zowel mappen, partities als complete schijven back-uppen. 

Klik op Select backup contents en kies File of Disk. We gaan even van deze laatste optie uit. Je kunt nu een schijf of een of meer partities selecteren, waarna je een geschikte doellocatie aanduidt. Via Options kun je onder meer Encryption en eventueel een Backup Scheme instellen. Let wel, bij Disk/Volumse Settings laat je de optie Sector by sector backup best ongeselecteerd, tenzij je bewust lege dataclusters (met mogelijk gewiste bestanden) mee wilt kopiëren. 

Met Backup Now start je de procedure en via Browse to Recover kun je data terugzetten. Handig om weten, via Tools / Mount/Unmount kun je door de inhoud van een back-up bladeren voor selectief herstel en via Tools / Create Emergency Disk maak je een opstartbaar herstelmedium aan, ingeval Windows niet meer doorstart.

©PXimport

Gespreid uitbreiden

Het omgekeerde kan natuurlijk ook gebeuren: je wilt partitie A uitbreiden ten koste van de capaciteit van volume B, dat zich onmiddellijk rechts van A situeert. Dat is lastiger dan het lijkt. Immers, zodra je met Schijfbeheer volume B verkleint komt vrije ruimte rechts van dit volume beschikbaar en als je vervolgens de opdracht geeft deze vrijgekomen ruimte aan volume A te koppelen meldt Schijfbeheer je dat de betreffende schijf in een zogeheten ‘dynamische’ schijf zal worden omgezet – voor zover dit al mogelijk blijkt. Je moet wel weten dat je dan niet langer een besturingssysteem vanaf een van deze partities kunt opstarten.

Een eleganter oplossing is dan opnieuw een app als MiniTool Partition Wizard. Die kan namelijk wel volume A aan een niet-aangesloten blok met vrije ruimte koppelen. Op de achtergrond wordt volume B dan wel eerst naar rechts verplaatst zodat de vrije ruimte alsnog meteen achter volume A terechtkomt en een samensmelting mogelijk wordt. 

Rechtsklik op het betreffende volume en kies Extend. In het uitklapmenu bij Take Free Space From selecteer je dan de Unallocated ruimte en bepaal je met de schuifknop hoeveel ruimte je hiervan wilt inpalmen.

©PXimport

Extra manipulaties

Er zijn natuurlijk nog andere operaties die je op partities uit kunt voeren. Je wilt bijvoorbeeld van één partitie twee partities maken. In Schijfbeheer kan dit door die eerst te verkleinen en van de vrijgekomen ruimte maak je vervolgens een nieuwe partitie. 

In MiniTool Partition Wizard kan dit voor de gebruiker in één beweging, via de optie Split. Ook het ‘omgekeerde’ is mogelijk: je wilt twee verschillende partities toch liever samensmelten. Met Schijfbeheer kan dit niet zomaar, maar wel met MiniTool Partition Wizard, althans wanneer het om twee aaneensluitende partities gaat. Rechtsklik op de eerste partitie, kies Merge, druk op Next en selecteer de daaropvolgende partitie.

Gaat het om niet-aaneensluitende partities dan zit er weinig anders op dan eerst de data van de tussenliggende partitie ergens veilig te stellen waarna je die verwijdert en de tweede partitie naar voren plaatst, tot tegen de eerste partitie. Vervolgens kun je beide partitie samensmelten, van de vrijgekomen ruimte weer een partitie maken en je back-up hierop terugplaatsen. Een bewerkelijke operatie dus.

Een partitie tijdelijk verbergen (voor applicaties als de Verkenner) is eveneens mogelijk. Het volstaat de toegekende stationsletter te verwijderen en die naderhand weer toe te kennen. Dat kan vanuit Schijfbeheer (Stationsletter en paden wijzigen) maar uiteraard ook vanuit MiniTool Partition Wizard (Hide Partition / Unhide partition). Let wel: de tijdelijke verwijdering van een stationsletter geeft mogelijk problemen met toegekende snelkoppelingen.

©PXimport

Herstellen

De data van een partitie of een complete schijf onherroepelijk verwijderen zodat in principe geen dataherstel meer mogelijk is heb je zo voor elkaar met MiniTool Partition Wizard. Dit kan handig zijn wanneer je de schijf aan iemand wilt doorgeven of verkopen.

Rechtsklik op het item en kies Wipe Partition of Wipe Disk. De snelle standaardoptie Fill Sectors with Zero volstaat.

Maar wat als je per ongeluk een partitie hebt verwijderd of geherformatteerd? Dan is er nog kans op (data)herstel, zolang je gegevens in het eigenlijke datagebied niet zijn overschreven. Wat MiniTool Partition Wizard betreft is dit helaas alleen mogelijk met de Pro-versie (vanaf circa 59 euro): druk op de knop Partition Recovery, selecteer een schijf, geef aan welke gebied je op potentiële data wilt laten scannen en volg de verdere instructies.

Je kunt het ook proberen met het gratis Lazesoft Recovery Suite Home. Klik op Data Recovery, kies Unformat en selecteer het betreffende station. Druk op Next, kies (initieel) Automatic drive recovery en bevestig met Start Search. Open Lost File Results en duid de extensies aan van de bestanden die je wilt herstellen. Met wat geluk duiken die vervolgens in het rechterpaneel op. Lukt het niet met de optie Unformat, dan kun je het nog proberen met Deep Scan.

©PXimport

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.