Haal alles uit het Windows-register

Geen verrassingen

Ga je aan de slag met het register? Bedenk je dan dat het gaat om een krachtig onderdeel dat grote invloed heeft op de werking van Windows en de computer. Zorg altijd voor een back-up van je kostbare gegevens en Windows. In geval van nood kun je altijd terugkeren naar de reservekopie.

Dat doe je met behulp van Systeemherstel. In zowel Windows 10 als Windows 11 open je het Startmenu en typ je Herstelpunt. Klik op Een herstelpunt maken. Klik op Maken en geef het herstelpunt een naam. Gaat er iets mis, dan klik je in hetzelfde venster op Systeemherstel en kies je een herstelpunt uit het verleden om de situatie te herstellen.

Het register is de centrale locatie waar allerhande instellingen zijn opgeslagen en bevat o.a. de instellingen voor geïnstalleerde programma’s, aangesloten hardware, gebruikersaccounts en algemene instellingen van Windows zelf.

Je bewerkt het register met de Register-editor. Open het Startmenu en typ Regedit.exe, gevolgd door Enter. De editor is opgebouwd uit twee vensters. Links vind je de verschillende registersleutels, daar lees je straks meer over. Rechts vind je telkens de instellingen die bij een geselecteerde sleutel horen.

De opbouw

De informatie is opgeslagen in de vorm van registersleutels. Deze kun je vergelijken met mappen (zoals in Windows Verkenner). Hoofdsleutels kunnen op hun beurt meerdere onderliggende sleutels hebben: de subsleutels (vergelijkbaar met submappen in de verkenner).

Dubbelklik op een sleutel om deze uit te klappen en de onderliggende subsleutels te zien. Elke sleutel bevat een of meerdere waarden die de eigenlijke instelling bevatten (en vergelijkbaar zijn met bestanden in de verkenner). De waarden van de sleutel worden telkens rechts in het venster van de Register-editor getoond.

Het register kent vijf hoofdcategorieën. HKEY_CLASSES_ROOT bevat informatie over de gebruikte bestandsextensies en de programma’s die hieraan zijn gekoppeld. In HKEY_CURRENT_USER vind je instellingen voor het aangemelde gebruikersaccount, zoals actuele instellingen en gebruikersvoorkeuren. In het onderdeel HKEY_LOCAL_MACHINE vind je alle algemene instellingen voor hardware en software. 

In de sectie HKEY_USERS vind je de aparte instellingensets van elk gebruikersaccount dat op de computer is aangemaakt. En HKEY_CURRENT_CONFIG bevat alle informatie over de apparaten die momenteel worden gebruikt.

Registersleutel aanmaken

Soms is het nodig om zelf een nieuwe sleutel of waarde toe te voegen aan het register. Kies Bewerken / Nieuw en klik op Sleutel om een nieuwe sleutel aan te maken op de huidige positie. Het maken van een nieuwe waarde gaat via dezelfde menukeuze Bewerken / Nieuw. 

Er bestaan verschillende soorten waarden, zoals Tekenreekswaarde, Binaire waarde en DWORD-waarde. Maak je geen zorgen: bij het maken van een nieuwe waarde wordt altijd aangegeven om welke soort het gaat.

Spijt?

Hoewel het register en de bijbehorende Register-editor al heel wat Windows-versies meegaan (terug te voeren naar Windows 3.1), kent de editor helaas nog geen functie om een wijziging ongedaan te maken. Wees dus voorzichtig bij het doorvoeren van een aanpassing en controleer de aanpassing op typfouten.

Om het risico zoveel mogelijk te verkleinen, kun je de registerinstelling die je wilt aanpassen eerst exporteren. Voer hierna de aanpassing door. Ben je niet tevreden en wil je terug naar de oorspronkelijke situatie? Importeer dan simpelweg de oorspronkelijke instelling. In de paragraaf ‘Import en export’ van dit artikel leggen we uit hoe dat werkt.

Register-editor inrichten

We zorgen dat we prettig met het register kunnen werken en zetten de Register-editor naar onze hand. Heb je registersleutels waarmee je vaak werkt? Voeg deze toe aan de favorieten, zodat ze snel toegankelijk zijn.

Selecteer de betreffende sleutel en kies voor Favorieten / Toevoegen aan Favorieten. Standaard wordt de naam van de sleutel gehanteerd, maar je kunt de favoriet ook een aangepaste naam geven. Klik op OK. De sleutel is vervolgens toegankelijk via het menu Favorieten. Om de lijst op een later moment aan te passen, kies je Favorieten / Verwijderen uit Favorieten.

Je kunt de weergave van de Register-editor ook verbeteren door een ander of groter lettertype te kiezen: kies Beeld / Lettertype. Maak je vaak gebruik van de Register-editor? Geef deze dan een plek op de taakbalk: klik met de rechtermuisknop op de knop van de Register-editor en kies Aan taakbalk vastmaken. Druk op de toets F3 om telkens verder te zoeken op hetzelfde trefwoord.

Zoeken in register

Het register is een omvangrijke database. Maak gebruik van de zoekfunctie om specifieke sleutels snel te vinden.

Kies Bewerken / Zoeken of druk op Ctrl+F. In het zoekvenster kun je opgeven waar de Register-editor op zoek moet gaan: kies in het vak In voor Sleutels, Waarden of Gegevens. Wil je dat er uitsluitend naar het volledige zoekwoord wordt gezocht (en niet naar gedeelten ervan), dan plaats je bovendien een vinkje bij de optie Hele tekenreeks. Klik op Volgende zoeken.

Import en export

Handig is de functie om gedeelten van het Windows-register te exporteren. De instelling wordt daarbij opgeslagen in een REG-bestand. Dubbelklik op zo’n registerbestand om de inhoud ervan te importeren in het register.

Je kunt hiermee een aanpassing snel doorvoeren op meerdere computers: nadat je het register op een van de computers hebt aangepast, gebruik je het exportbestand om de wijziging ook snel toe te passen op de andere computers. Bovendien kun je het bestand gebruiken als extra zekerheid en ernaar terugkeren in geval van problemen (zie het kader ‘Spijt?’).

Het exporteren gaat eenvoudig: selecteer de sleutel die je wilt exporteren en kies voor Bestand / Exporteren. Kies de gewenste locatie en geef het registerbestand een naam. In het vak Exportbereik controleer je of de geselecteerde sleutel wordt getoond. Kies voor Alles als je het volledige register wilt exporteren. Het importeren van een registerbestand is al even simpel. Dubbelklik op het REG-bestand en klik op Ja bij de vraag of je echt wilt doorgaan.

Nu je de beginselen van het register onder de knie hebt, is het tijd om ermee aan de slag te gaan en instellingen te veranderen die je normaal gesproken niet eenvoudig kunt aanpassen.

Compleet menu (Windows 11)

Als je in Windows 11 met de rechtermuisknop op het bureaublad klikt, verschijnt een relatief compact contextmenu. Het vertrouwde contextmenu uit Windows 10 – waarin alle opties in één keer worden gepresenteerd – verschijnt pas als je klikt op Meer opties weergeven.

Met een aanpassing in het register zorg je ervoor dat het menu weer als vanouds werkt. Ga in het register naar de sleutel HKEY_CURRENT_USER\Software\Classes\CLSID. Kies nu Bewerken / Nieuw / Sleutel. Deze noem je {86ca1aa0-34aa-4e8b-a509-50c905bae2a2}. Klik met de rechtermuisknop op de zojuist gemaakte sleutel en kies Nieuw / Sleutel. Noem deze InprocServer32. Start Windows opnieuw op. Het contextmenu werkt weer zoals je gewend bent.

Wil je de situatie herstellen? Verwijder dan de eerder gemaakte sleutel uit het register. Klik met de rechtermuisknop op {86ca1aa0-34aa-4e8b-a509-50c905bae2a2} en kies Verwijderen.

Oude verkenner (Windows 11)

De verkenner (te openen via de sneltoets Windows+E) heeft in Windows 11 een nieuwe menubalk gekregen. Die valt niet bij iedereen in de smaak: op sommige computers zorgt de balk voor een trage werking van de verkenner, vooral als je meerdere bestanden tegelijk selecteert of een andere naam probeert te geven.

Via het register kun je de vertrouwde (snelle) balk van Windows 10 terugroepen. Ga naar de sleutel HKEY_CURRENT_USER\Software\Classes\CLSID en kies Bewerken / Nieuw / Sleutel. Noem deze {d93ed569-3b3e-4bff-8355-3c44f6a52bb5}. Klik erop met de rechtermuisknop en kies Nieuw / Sleutel. Noem de sleutel InrprocServer32 en start Windows opnieuw op. De verkenner heeft nu weer een klassieke balk.

Favoriete apps (Windows 10/11)

Over het menu van de rechtermuisknop gesproken: dit contextmenu kun je met behulp van het register uitbreiden met je favoriete programma’s. Zo kun je deze apps voortaan nog sneller starten.

In het register ga je naar de sleutel HKEY_CLASSES_ROOT\Directory\Background\shell. Kies Bewerken / Nieuw / Sleutel. Geef de naam van het programma op, bijvoorbeeld Word. Kies nu Bewerken / Nieuw / Sleutel om een subsleutel toe te voegen. Deze noem je command. Dubbelklik op de sleutel en geef bij Waardegegevens het volledige pad en de naam van het programma op. In ons voorbeeld: C:\Program Files\Microsoft Office\root\Office16\winword.exe.

Tip: gebruik de zoekfunctie van Windows om de locatie van het programma te zoeken.

Recente items (Windows 10/11)

Klik je met de rechtermuisknop op een taakbalkknop van een programma (bijvoorbeeld de verkenner of Word), dan verschijnt een zogeheten ‘jump list’. Dit menu toont onder meer een overzicht van onlangs gebruikte bestanden en bestandslocaties. Via een registeraanpassing bepaal je zelf hoe lang deze lijst mag zijn.

Ga naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\Advanced. Zoek in het rechtervenster naar de waarde JumpListItems_Maximum. Is de waarde niet aanwezig, dan maak je deze zelf. Kies Bewerken / Nieuw / DWORD-waarde (32 bits) en noem deze JumpListItems_Maximum. Dubbelklik vervolgens op de waarde en kies Decimaal. Bij Waardegegevens geef je hierna het gewenste aantal op. Geef je de waarde 0 op, dan wordt de lijst niet meer gevuld.

Seconden tonen (Windows 10)

Met een slimme registeraanpassing zorg je ervoor dat Windows 10 ook de seconden toont in de systeemklok op de taakbalk. Helaas heeft Microsoft deze hack geblokkeerd in Windows 11, dus in die versie kan het register je niet helpen.

Ga naar de sleutel HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\Advanced. Kies Bewerken / Nieuw / DWORD-waarde. Geef als naam: ShowSecondsInSystemClock. Dubbelklik hierna op de waarde en typ 1 bij Waardegegevens. Klik op OK. Nadat je Windows opnieuw hebt gestart, worden ook de seconden getoond.

Openen met (Windows 10)

Via het menu Openen met, dat verschijnt als je met de rechtermuisknop op een bestand klikt, bepaal je met welk programma je het geselecteerde bestand wilt openen. Is die lijst in de loop van de tijd flink volgelopen met apps en wil je deze opschonen? Het register helpt.

Navigeer naar de sleutel HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\FileExts. Zoek de bestandsextensie van het bestand waarvoor je de bijbehorende programma’s wilt uitdunnen, bijvoorbeeld .BMP. 

Open nu OpenWithList en bekijk in het rechtervenster welke programma’s momenteel als suggestie worden getoond. Klik met de rechtermuisknop op het programma dat je wilt verwijderen uit de lijst en kies Verwijderen.

Sorteren (Windows 10)

Via het register bepaal je hoe de bestanden in de verkenner worden gesorteerd. Standaard worden de bestanden gesorteerd op volgorde van oplopende nummers (numerieke volgorde). Bijvoorbeeld 1.txt, 1a.txt, 2.txt, 10.txt. Je kunt ook voor een niet-numerieke volgorde kiezen. Dan worden bestanden op basis van elk soort teken op volgorde geplaatst. Bijvoorbeeld 1.txt, 10.txt, 1a.txt, 2.txt.

Geef je de voorkeur aan de laatste methode? Ga naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\Explorer. Kies voor Bewerken / Nieuw / DWORD-waarde (32 bits) en noem deze NoStrCmpLogical. Dubbelklik erop en typ een 1 in het vak Waardegegevens.

Standaardmappen (Windows 10/11)

In de verkenner zie je onder Deze pc meerdere standaardmappen, zoals Afbeeldingen, Documenten en Video’s. Deze mappen hebben een speciale status binnen Windows. Gebruik je de mappen niet? Gelukkig kun je er via het register voor zorgen dat ze niet meer worden getoond in de mappenlijst.

In het register blader je naar de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\FolderDescriptions\<waarde>\PropertyBag. In plaats van <waarde> kies je een van de volgende waarden, behorend bij de map die je niet meer wilt zien:

- {B4BFCC3A-DB2C-424C-B029-7FE99A87C641} Bureaublad

- {f42ee2d3-909f-4907-8871-4c22fc0bf756} Documenten

- {7d83ee9b-2244-4e70-b1f5-5393042af1e4} Downloads

- {a0c69a99-21c8-4671-8703-7934162fcf1d} Muziek

- {0ddd015d-b06c-45d5-8c4c-f59713854639} Afbeeldingen

- {35286a68-3c57-41a1-bbb1-0eae73d76c95} Video’s

Voor de map Afbeeldingen blader je dus naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\FolderDescriptions\{0ddd015d-b06c-45d5-8c4c-f59713854639}\PropertyBag. Rechts in het venster zoek je naar ThisPCPolicy. Die bepaalt of de map wel of niet wordt getoond in de verkenner onder Deze pc. Verander de waarde Show in Hide. Nadat je je opnieuw hebt aangemeld bij Windows, is de map niet meer zichtbaar onder Deze pc.

Achtergrond weg (Windows 10)

Wil je tijdens het aanmelden bij Windows geen achtergrond meer zien, dan kun je die uitschakelen. Er wordt dan niet meer een automatische achtergrond getoond, maar ook geen zelfgekozen achtergrond.

De instelling hiervoor vind je bij de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Policies\Microsoft\Windows\System. Kies Bewerken / Nieuw / DWORD-waarde. Je geeft de waarde de volgende naam: DisableLogonBackgroundImage. Nu is het tijd om de waarde te activeren: dubbelklik erop en typ 1 bij Waardegegevens. Bij de eerstvolgende aanmelding bij Windows wordt de achtergrond niet meer getoond.

Groepsbeleid

Als je gebruikmaakt van de Pro-versies van Windows 10 of Windows 11 (dit geldt dus helaas niet voor de Home-versies), bestaat er nog een andere manier om instellingen in Windows te veranderen. Met het onderdeel Groepsbeleid kun je in de praktijk veel instellingen aanpassen, waarvoor je normaal gesproken het Windows-register nodig hebt. Voordeel van Groepsbeleid is het relatief grote gebruiksgemak: zo vind je bij elke instelling een toelichting.

Je opent Groepsbeleid via het Startmenu: typ Gpedit.msc en druk op Enter. Links worden de beschikbare categorieën voor de instellingen getoond. Interessante instellingen zijn ondergebracht in de sectie Beheersjablonen onder zowel Computerconfiguratie als Gebruikersconfiguratie. Dubbelklik in het rechtervenster op een categorie (zoals Bureaublad) om de bijbehorende instellingen te zien. Dubbelklik op een optie om deze te veranderen.

Groepsbeleid

Als je gebruikmaakt van de Pro-versies van Windows 10 of Windows 11 (dit geldt dus helaas niet voor de Home-versies), bestaat er nog een andere manier om instellingen in Windows te veranderen. Met het onderdeel Groepsbeleid kun je in de praktijk veel instellingen aanpassen, waarvoor je normaal gesproken het Windows-register nodig hebt. Voordeel van Groepsbeleid is het relatief grote gebruiksgemak: zo vind je bij elke instelling een toelichting.

Je opent Groepsbeleid via het Startmenu: typ Gpedit.msc en druk op Enter. Links worden de beschikbare categorieën voor de instellingen getoond. Interessante instellingen zijn ondergebracht in de sectie Beheersjablonen onder zowel Computerconfiguratie als Gebruikersconfiguratie. 

Dubbelklik in het rechtervenster op een categorie (zoals Bureaublad) om de bijbehorende instellingen te zien. Dubbelklik op een optie om deze te veranderen.