Met de OLED55C34LA wil LG het succes van de inmiddels iconische C-reeks voortzetten. Van top OLED-beeldkwaliteit en ruime gaming-opties tot een gebruiksvriendelijk smart tv-systeem; de C-reeks wil je alles bieden. Maar hoe groot is het verschil geworden met een LG-tv uit de G3-serie die - dankzij zijn nieuwe paneel - een record op het gebied van helderheid neerzette?

Net als bij de G3 heeft LG weinig redenen gezien om het ontwerp aan te passen; de C3-serie waaronder deze OLED55C34LA valt, lijkt als twee druppels water op de C2. De lichtmetalen, schuin naar voor lopende podiumvoet blijft het meest herkenbare accent van de C2. Het scherm zelf heeft vooraan nauwelijks een rand, enkele millimeter zwart scherm is alles. Van opzij bekeken is de C3 echt een toestel voor wie van strakke lijnen houdt.

Een dunne metalen rand zit rond het scherm ter bescherming. De behuizing achteraan is een rechthoekig blok met een fijne korrelstructuur. De rug heeft een horizontaal streeppatroon. De afwerking is tiptop, de C3 ziet er echt uit als een premium-tv.

Aansluitingen

Een van de redenen waarom de C-reeks al zo lang geliefd is, zijn de vier HDMI 2.1-aansluitingen met 48Gbps bandbreedte. TMisschien alleen interesssant voor gamers en dan ook nog vooral voor degene die meerdere gamingbronnen hebben die 4K op 120fps kunnen leveren. Maar het geeft wel een zekere gemoedsrust dat de tv klaar is voor meerdere 4K120-bronnen, mocht je dat in de toekomst willen, zelfs als je een eARC-soundbar gebruikt.

Gamers krijgen er ook nog ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync bij, en een heel lage input-lag van 10,4ms (4K60) en 5,7ms (2K120). Dankzij QMS (Quick Media Switching) vermijd je dat het tv-beeld even op zwart gaat als de aangesloten bron van framerate verandert, maar je bronapparaat moet dit natuurlijk ook ondersteunen. Met de bijgeleverde IR-blaster kan je aangesloten apparaten bedienen, ook als die in een kast staan. Een korte procedure volstaat om de LG afstandsbediening te leren hoe je het apparaat bedient. Vorige modellen ondersteunden het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association) voor draadloze luidsprekers, dat is op dit model niet meer zo.

Quick Cards in WebOS 23

Je weg vinden in de talloze functies en apps die een moderne smart tv aanbiedt, het is soms een kleine zoektocht. Om dat te verhelpen heeft LG Quick Cards geïntroduceerd in webOS 23. Die kun je het beste zien als mappen waarin LG bepaalde functionaliteit en apps groepeert. Zo is de bijvoorbeeld een muziek Quick Card waarin je alle muziekstreaming-apps vindt, de mediaspeler en de Bluetooth-verbinding. Quick Cards staan centraal op het Home-scherm, ze zijn voor Muziek, Games, Thuiskantoor, Sport en de Thuis-Hub. De volgorde en of je ze toont, kan je zelf bepalen. De inhoud, daar kan je helaas niets aan veranderen. Ook een eigen Quick Card maken is niet mogelijk. Toch is het stap in de juiste richting.

De LG Magic Remote is een afstandsbediening waarmee je een cursor op het scherm beweegt door ernaar te wijzen. Dat blijft iets waar enkel LG mee uitpakt, en we vinden dat erg handig. Wie het toch ongemakkelijk vindt, kan het uitschakelen en gewoon de toetsen op de afstandsbediening gebruiken. De Magic Remote heeft een prima layout, maar de toetsen vereisen iets te veel druk.

Helder: ja, G3: nee

Na de enorme sprong die de G3 dit jaar maakte op vlak van piekhelderheid, zijn de verwachtingen hoog met betrekking tot wat de OLED55C3 kan leveren. Maar temper je verwachtingen maar, want de C3 gebruikt hetzelfde OLED EX-paneel als vorig jaar, dus grote verbeteringen zijn uitgesloten. Toch meten we in Filmmaker Mode een prima resultaat, 880 nits op een 10% venster en 170 nits op een volledig wit scherm. Bovendien is de C3 erg vrijgevig met zijn licht, dus ook grotere witte oppervlakken blijven relatief helder. Dat zijn echt wel prima resultaten, maar het verschil met de G3 is hierdoor nu wel opvallend.

Extra punten krijgt de OLED55C3 omdat hij direct uit de doos ook een erg goed gekalibreerde Filmmaker Mode levert. Die staat garant voor zeer accurate beelden, met veel witdetail, natuurlijke en heldere kleuren, en goed zwartdetail. Alleen het laatste beetje zwartdetail ontbreekt, maar dat gaf bij de test nooit storende effecten. In Filmmaker Mode kun je de ‘Dynamic Tonemapping’, LG's eigen oplossing om HDR10-beelden te verbeteren, veilig geactiveerd laten. De tv ondersteunt verder ook Dolby Vision IQ, maar helaas geen HDR10+. Dat laatste vinden we jammer, maar het is zeker niet dramatisch. Van HDR10+ en Dolby Vision is die laatstgenoemde toch veruit het populairst. 

Zeer goede beeldverwerking

De Alpha9-processor is dezelfde die je in de hoger geplaatste G3 terugvindt, en levert ook op deze C3 heel knappe resultaten. De processor levert verbeterde Dynamic Tonemapping die het maximum uit je HDR10-beelden haalt. Daarnaast is er ook een HDR Expression Enhancer, maar daarvan vonden we het effect zeer beperkt. De instelling heeft twee standen. In de stand 'Detail' wordt contrast heel licht benadrukt, maar daardoor verdonkert het beeld wel wat. Wil je wat extra diepte in het beeld is dit wel een optie. In 'Helderheid' maakt de Expression Enhancer het beeld helderder, en dat vonden we over het algemeen ongewenst. We raden aan om de Expression Enhancer uit te laten, het beeld is prima zo.

Behalve die twee HDR-verbeteringen is er ook een kleine verbetering in de upscaling, maar de impact daarvan is klein. Je kunt de optie ‘Superresolutie’ activeren in de instellingen, en ook de scherpte-instelling licht verhogen. Wees wel terughoudend, want wie beide instellingen te hoog zet, creëert heel wat vals detail in beeld wat erg storend is. Ook ruisonderdrukking levert prima werk zodat oudere beelden er toch nog goed uitzien. Zelfs voor kleurstroken in zachte gradiënten heeft LG een toereikende oplossing.

Sport en actiescènes behouden veel detail dankzij de goede bewegingsscherpte van het OLED-paneel. Blijf weg van de ‘OLED Motion’-instelling, die creëert flikkering in het beeld zonder zichtbare positieve effecten. Wat je wel kunt overwegen is TruMotion te activeren als je een filmbeelden zonder het hinderlijk gestotter wil zien. 'Cinematografische Beweging' respecteert de originele filmstijl, 'Natuurlijk' is een goed compromis dat vloeiende beelden geeft zonder al te veel beeldfouten.

Audio, nu met DTS:X

LG heeft jarenlang geen DTS ondersteund, waardoor je niet alleen geen DTS kon afspelen maar het formaat ook niet via ARC/eARC kon doorsturen naar een externe audio-oplossing. Dat is dit jaar niet meer zo, want De C3 ondersteunt naast Dolby Atmos nu ook DTS:X. De 2.2 luidsprekerconfiguratie beschikt over een eerder bescheiden 40W vermogen. Maar LG benut die blijkbaar erg goed. De tv produceert een warme klank, met een prima volume en een flinke baslijn. Zowel muziek als filmsoundtracks klinken goed, met duidelijke dialogen. Enkel wanneer je echt te veel volume vraagt, wordt de klank rommelig. Er zit ook een goed surround-effect in de filmsoundtracks, maar wel geen echte Dolby Atmos of DTS:X beleving met hoogte effecten.

Nog drie tips. Kalibreer de klank voor je kamerakoestiek, dat vergt slechts een korte procedure. Schakel de AI-mode uit voor audio, die maakt de klank erg schel. En wil je toch beter geluid, dan heeft LG een soundbar specifiek voor de C3, de SC9S. Die werkt zelfs samen met de luidsprekers in de tv dankzij WOW Orchestra.

Conclusie

LG heeft met de OLED55C34LA opnieuw een mooie tv in de line-up dat nagenoeg alles te bieden heeft wat je van een moderne OLED-tv mag verwachten. De beeldkwaliteit is top, ook al kan hij zich op vlak van helderheid absoluut niet meten met de G3, het verschil is echt groot. Deze LG blijft een uitstekende keuze voor gamers, dankzij vier HDMI 2.1-aansluitingen en tal van gamerfeatures. WebOS 23 biedt een rijk aanbod apps en features en is nu met Quick Cards nog net wat leuker geworden. Goede audio, en eindelijk ook DTS-ondersteuning maken het verhaal compleet. Maar de prijs is nog behoorlijk aan de hoge kant, zeker nu (augustus 2023) je nog een C2 in de winkel aantreft. Die televisie loopt immers niet achter op beeldkwaliteit, en is bovendien ondertussen flink goedkoper geworden.

De Tapo Smart HomeBase H500 is een smarthomecontroller voor Tapo-smarthomeproducten. Hij doet voornamelijk dienst als centraal punt voor een beveiligingssysteem bestaande uit camera's en sensors. Wij hebben de H500 getest in combinatie met Tapo-camera's.

Tapo is het merk waaronder TP-Link smarthomeproducten zoals camera's en robotstofzuigers verkoopt. De Tapo Smart HomeBase H500 is gemaakt van wit kunststof en komt degelijk over. Alle aansluitingen vind je op de achterkant in de vorm van netwerk, HDMI, usb-a, usb-c en een voedingsaansluiting. De netwerkaansluiting kun je gebruiken om de HomeBase met je thuisnetwerk te verbinden, maar dat kan ook via wifi. De HDMI-poort is bedoeld om beelden van je camera's op je televisie te bekijken, terwijl je de usb-c-poort kunt gebruiken om een tablet op te laden. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Extra functies

De H500 is ontworpen om in het zicht in je woonkamer te zetten en heeft wat extra handigheidjes die dan van pas komen, zoals knoppen om te kunnen praten als iemand aanbelt. Ook vind je op de voorkant een klepje dat dienstdoet als tabletstandaard; handig als je een tablet gebruikt om je smarthome mee te bedienen. Je kunt de usb-c-poort, die maximaal 1,5 ampère levert, gebruiken om je tablet via de HomeBase op te laden.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Smart HomeBase H500 is voorzien van 16 GB ingebouwd geheugen. Dat is op zich genoeg voor een bescheiden systeem, omdat er alleen clips worden opgeslagen als er beweging gedetecteerd wordt. Bovendien loopt de opslag nooit echt vol omdat oudere opnames automatisch worden overschreven. Heb je meerdere camera's of wil je opnames langere tijd bewaren, dan kun je de opslag zelf uitbreiden. Op de zijkant vind je een klepje waarachter je een 2,5inch-uitbreidingslot vindt. Uitbreiden kan met een 2,5-inch SATA-schijf; dat kan ook een ssd zijn.

©Jeroen Boer - ID.nl

Verwarrende koppeling

De H500 moet aan je Tapo-camera's worden gekoppeld. Dat is enigszins verwarrend, want dat kan als je al camera's hebt op twee manieren. Onze camera's (de C410 en C460) stonden niet in de lijst die je ziet als je eerst op de H500 klikt, maar wel in de andere lijst. Begin je met de H500, dan speelt dat probleem niet en worden ondersteunde camera's automatisch gekoppeld.

Na koppeling worden video’s op de H500 opgeslagen. De H500 kan daarnaast tot zes camera's AI-herkenning geven voor personen, gezichten, voertuigen en huisdieren. Na het inschakelen hiervan wordt een database met herkende personen opgebouwd. Verwarrend is dat je om opnames op de H500 te bekijken op het pictogram 'microSD' moet klikken. Je kunt beelden downloaden om ze veilig te stellen.

Extra AI-functies

Behalve opnemen kan de Smart HomeBase H500 ook AI-functies toevoegen aan Tapo-camera's. De HomeBase kan maximaal zes camera's betere herkenningsmogelijkheden geven op basis van AI, maar dat wordt ook als je minder dan zes camera's hebt niet automatisch ingeschakeld. Je kunt dat zelf doen door in de app op de tegel AI Empowerment te klikken. De camera's kunnen dankzij AI personen, gezichten, voertuigen en huisdieren herkennen. Je kunt zelf bepalen welke herkenningsmogelijkheden actief zijn. Herkende personen verschijnen vervolgens automatisch in de app waarna je eventueel kunt aangeven wie die personen zijn.

Opnames terugkijken

In de Tapo-app kun je per camera zowel livebeelden bekijken als opgeslagen fragmenten vanaf de Smart HomeBase terugzien. Verwarrend is dat je daarvoor moet kiezen tussen de pictogrammen cloud en microSD. Ook al gebruik je de HomeBase, toch valt die onder het microSD-symbool. Logischer zou zijn als TP-Link een apart pictogram toevoegt voor de HomeBase. De door ons geteste batterijcamera's nemen korte clips op zodra beweging wordt gedetecteerd. Zodra de opslag vol raakt, worden automatisch de oudste opnames overschreven. Clips kun je desgewenst ook downloaden.

Beperkt nut HDMI

De Tapo Smart HomeBase H500 is voorzien van een HDMI-uitgang waarmee je de hub kunt aansluiten op een televisie of monitor. Je kunt in de app een dashboard configureren bestaande uit één of vier secties. Zo kun je maximaal vier camera's tegelijkertijd bekijken. Heb je minder dan vier camera's, dan kun je ook kiezen voor een klok. Dat klinkt op zich handig, maar met batterijgevoede camera's zoals wij tijdens de test hebben gebruikt, heb je daar niet zoveel aan. Je ziet in het dashboard alleen beeld als de camera op dat moment beweging detecteert. Het is dus niet mogelijk om naar wens live mee te kijken. Het is ook niet mogelijk om via de televisie oudere opnames te bekijken die op de Smart HomeBase staan. Deze functie heeft kortom alleen enigszins nut als je op netstroom gevoede camera's hebt.

Conclusie

De Tapo Smart HomeBase H500 is een praktisch basisstation voor gebruikers van Tapo-camera’s, zoals beveiligingscamera’s en de videodeurbel. Met dit kastje sla je opnames centraal op, zonder dat je een cloudabonnement nodig hebt. De ingebouwde opslag biedt ruimte voor enkele weken aan beeldmateriaal en kan eenvoudig worden uitgebreid als je meer capaciteit wilt. Toch zijn er nog wat kinderziektes. Zo kan de koppeling met camera’s verwarrend verlopen, afhankelijk van de volgorde waarin je apparaten installeert. Ook wekt het gebruik van een SD-kaartpictogram voor lokaal opgeslagen beelden snel verkeerde verwachtingen.

Wanneer je alle internetdiensten opsomt die je zelf gebruikt, van e-mail tot zoekmachines, is de kans groot dat het vrijwel allemaal Amerikaanse platformen zijn. Voor wie zich daar niet helemaal comfortabel bij voelt, zijn er ook (gratis) Europese alternatieven.

Steeds meer internetgebruikers in Europa stellen zich vragen bij de intensieve dataverzameling en dominante marktpositie van Amerikaanse techbedrijven, zeker in de huidige geopolitieke context. Daardoor groeit de interesse voor Europese alternatieven, die minder afhankelijk zijn van de Amerikaanse bedrijfswereld en overheid, beter aansluiten bij de strengere Europese privacywetgeving, en transparanter zijn over het gebruik van persoonsgegevens.

In dit artikel laten we je kort kennismaken met enkele Europese diensten die een privacyvriendelijker en vaak volwaardig alternatief bieden voor bekende Amerikaanse webdiensten en platformen. Dit gaat breed: van zoekmachines, e-mail en kantoortoepassingen tot cloudopslag, VPN, vertalingen, videosharing, AI-chat en sociale media. Wil je echt de-Amerikaniseren? Gebruik voor deze diensten dan geen Google-, Apple- of Facebook-account.

Zoekmachine

Het zal je niet verbazen dat een browser als Chrome standaard Google gebruikt als zoekmachine, maar je kunt zonder problemen een andere instellen. Open de instellingen van Chrome, ga naar Zoekmachine en klik op Wijzigen. Selecteer het gewenste alternatief. Europese, privacybewuste zoekmachines zijn onder meer het Duitse Ecosia (investeert advertentie-inkomsten in boomaanplant), het Franse Qwant en het Zwitserse SwissCows (dat overigens niet langer gratis is).

Je kunt ook handmatig een extra zoekmachine toevoegen. Neem bijvoorbeeld SwissCows in Chrome. Open opnieuw Zoekmachine en kies Zoekmachine en Site Search beheren. Klik op Toevoegen bij Site Search. Vul SwissCows in als naam, (bijvoorbeeld) sc als snelkoppeling en www.swisscows.com/web?query=%s als url. Bevestig met Toevoegen. Je kunt deze nu instellen als standaard of activeren via sc gevolgd door een druk op Tab in de adresbalk, waarna je de zoekterm ingeeft. Weet wel dat deze drie alternatieve zoekmachines deels gebruikmaken van de zoekindex van het (Amerikaanse) Bing.

Je kunt ook Europese, privacygerichte browsers gebruiken, zoals Ecosia en Ecosia (browser), de Zweedse Mullvad Browser en het Noorse Vivaldi. Hier kun je ook telkens je voorkeurzoekmachine instellen. Houd er wel rekening mee dat deze drie browsers de (Amerikaanse) Chromium- of Firefox-engine gebruiken voor het weergeven van webpagina's.

E-mail en agenda

Gmail en Outlook zijn twee zeer populaire webmaildiensten, vooral dankzij hun sterke integratie met respectievelijk het Google- en Microsoft-ecosysteem. Op het vlak van privacy zijn er wel enkele bedenkingen. Bij Gmail wordt de inhoud van je mails gescand voor gepersonaliseerde advertenties, en ook Microsoft toont advertenties. Beide versleutelen weliswaar je berichten, zowel tijdens de overdracht als in rust (op de mailservers), maar de diensten zelf bewaren de encryptiesleutels.

Diensten als het Duitse Tuta en het Zwitserse Proton Mail pakken dit beter aan. Ze zijn grotendeels opensource, ze gebruiken stevige end-to-end-versleuteling en bij Tuta geldt zelfs het zero knowledge-principe: de dienst heeft geen toegang tot je gegevens, wachtwoorden of metadata. Bij Proton Mail blijft beperkte metadata zoals de onderwerpsregel zichtbaar. Beide zijn beschikbaar via web en mobiele apps en bieden in de gratis versie 1 GB opslagruimte; bij Tuta zit daar ook een agenda bij.

We helpen je even op weg met de laatste. Klik op Gratis e-mailaccount aanmaken en daarna op Selecteren bij Free. Kies je e-mailadres (@tutamail.com) en stel een wachtwoord in. Je krijgt een herstelcode waarmee je weer toegang krijgt als je je wachtwoord (of tweede factor) kwijt zou raken. Na goedkeuring kun je meteen mails ontvangen en verzenden. In de webinterface vind je rechtsboven de knoppen Contacten en Agenda.

Kantoor

Als je denkt aan een cloudgebaseerde kantoorsuite, komen Google Documenten (en Workspace) en Microsoft 365 waarschijnlijk als eerste in je op. Toch zitten er vooral bij Google enkele privacyproblemen. Het verdienmodel draait rond advertenties, er is geen sluitende garantie dat je data binnen de EU blijven en in de gratis versie bewaart Google zelf de encryptiesleutels. Microsoft scoort iets beter, maar wie zeker wil zijn dat data de EU niet verlaten, kijkt beter naar het Letse OnlyOffice.

We stellen hier kort de gratis cloudservice voor, bereikbaar vanuit je browser en via mobiele apps. Registreer je via de website van OnlyOffice en bevestig je aanmelding via de ontvangen mail. Je krijgt dan een persoonlijke url (https://<accountnaam>.onlyoffice.com) die als centrale documentenhub fungeert, met 2 GB opslagruimte. Je kunt er 'kamers' aanmaken. Dit zijn virtuele ruimtes of projectmappen waarin je documenten creëert, bewerkt en eventueel deelt met rolgebaseerde toegangsrechten.

De suite bevat een tekstverwerker, spreadsheet, presentatietool en pdf-editor. Omdat de dienst standaard werkt met Microsofts OOXML-bestandsformaten, hoef je bij het importeren of exporteren nauwelijks compatibiliteitsproblemen te verwachten.

Cloudopslag

Bij cloudopslag springen Google Drive (15 GB gratis) en Microsoft OneDrive (5 GB gratis) er qua gebruikersaantallen uit, met Dropbox (2 GB gratis) als derde op het podium. Je data worden telkens op Amerikaanse servers opgeslagen en je hebt geen controle over de encryptiesleutels. Je kunt dit eventueel oplossen met end-to-end-encryptie via een gratis tool als Cryptomator.

Er bestaan gelukkig ook gratis Europese alternatieven die vergelijkbare opslagruimte bieden, je data gegarandeerd binnen de EU bewaren en je zelf de encryptiesleutels laten beheren. Een daarvan is het Zwitserse EdelCloud Basic (2 GB), van de makers van SwissCows. Bekendere opties zijn Proton Drive (5 GB) en pCloud (10 GB), beide eveneens uit Zwitserland.

We kijken naar pCloud. Je meldt je gratis aan via de website. Stel een wachtwoord in en kies bij Gegevensregio voor Europese Unie. Bevestig via de link in de ontvangen e-mail en klik op de website op Ga naar mijn account. Je kunt dan meteen aan de slag. Linksonder zie je dat standaard al 3 GB is ontgrendeld. Door acties uit te voeren zoals een bestand uploaden, pCloud Drive en de mobiele app installeren en enkele vrienden uitnodigen, kun je dit uitbreiden tot 10 GB.

Vertaling

Het begint wat eentonig te worden, maar ook voor geautomatiseerde vertalingen kom je al snel uit bij diensten van Google Translate of Microsoft Translator. Toch bestaat er een sterk en populair alternatief: het Duitse DeepL. De gratis versie kent wel enkele beperkingen: je kunt maximaal drie documenten per maand van maximaal 5 MB vertalen (niet bewerkbaar), en je teksten kunnen door DeepL worden gebruikt voor trainingsdoeleinden.

Minder bekend, maar volledig gratis, zijn Lingva Translate (meer dan honderd talen) uit Duitsland en het Spaanse Apertium (meer dan veertig talen, ook als app). Beide zijn opensource. Bij Apertium kun je documenten en webpagina's uploaden, maar de beschikbare doeltalen hangen af van je brontaal. Vanuit Nederlands bijvoorbeeld kun je helaas alleen naar Afrikaans vertalen. Lingva biedt een bredere keuze aan taalparen, al moet je de brontekst hier wel zelf invoeren of plakken. Je kunt de tekst ook laten voorlezen, al is de kwaliteit voor Nederlands voorlopig ondermaats. De vertalingen zijn bij beide diensten niet bewerkbaar op de site.

Videosharing

Videosites als Vimeo en vooral Googles YouTube hoeven we niet meer toe te lichten, maar kun je ook enkele Europese alternatieven noemen? Die bestaan wel degelijk, met als bekendste Dailymotion en PeerTube, beide van Franse oorsprong.

Dailymotion heeft dan misschien niet het uitgebreide aanbod van YouTube, maar bereikt wereldwijd toch zo'n 300 miljoen maandelijkse gebruikers. Je kunt er zonder account video's opzoeken via trefwoorden en daarna filteren op onder meer Playlists, Users en Hashtags. Met een account kun je ook video's uploaden en delen via je browser of mobiele apps. Het platform geeft aanbevelingen op basis van je kijkgedrag en is geïntegreerd met sociale media als Facebook en X.

Bij PeerTube draait eveneens alles rond video streaming en delen, maar dan binnen het zogeheten Fediverse (meer daarover verderop in dit artikel). Zoeken naar specifieke video's of kanalen kun je via deze link. Bij een geschikte video klik je op een knop die je naar de bijbehorende server brengt, waar je je eventueel kunt aanmelden om bijvoorbeeld op video's te reageren of zelf te publiceren op je kanaal.

Sociale media

Met sociale mediaplatformen bevinden we ons bijna volledig op Amerikaans grondgebied. Denk aan Facebook, Instagram, X, LinkedIn, Snapchat, Pinterest, Reddit, Threads en WhatsApp. Er bestaan wel – ook Europese – alternatieven, maar overstappen is vaak lastig. Je wilt immers voldoende aanbod, voldoende medegebruikers en het liefst ook een gebruiksvriendelijke omgeving.

Zo is er het Zwitserse Threema (circa 6 euro), een dienst die zich opwerpt als veilig en privacy-bewust alternatief voor WhatsApp, maar helaas is het niet mogelijk berichten tussen beide netwerken uit te wisselen – ook al ijvert de EU met initiatieven als de Digital Markets Act voor meer interoperabiliteit tussen (onder meer) berichtenapps.

Een andere relatief bekende, maar geheel gratis dienst is Mastodon, van Duitse oorsprong. Dit is een microbloggingdienst met tekstposts, reacties, boosts en volgers, die zich profileert als alternatief voor X. Mastodon maakt deel uit van het zogenaamde Fediverse, een samentrekking van 'FEDerated unIVERSE'. Dit is een gedecentraliseerd netwerk van onafhankelijk beheerde servers (zogeheten instances), die via gemeenschappelijke protocollen als ActivityPub wel met elkaar kunnen communiceren.

Andere Fediverse-diensten van Europese origine zijn het al vermelde PeerTube (videoplatform), het IJslandse Pleroma (microblogging), het Franse Funkwhale (audiosharing) en Lemmy (forum- en discussienetwerk, vergelijkbaar met Reddit).

AI-chat

Sinds de lancering van ChatGPT door het Amerikaanse OpenAI eind 2022 is AI, en in het bijzonder AI-chatbots, niet meer weg te denken uit bedrijven en uit ons dagelijks leven. China volgt als stevige tweede speler – denk aan het veelbesproken DeepSeek – maar ook Europa is bezig aan een fikse inhaalbeweging. Een opvallend initiatief komt van OpenEuroLLM, een alliantie van meer dan 20 Europese bedrijven, universiteiten en supercomputingcentra die een opensource-taalmodel (LLM, Large Language Model) ontwikkelen als alternatief voor Amerikaanse en Chinese AI-assistenten. OpenGPT-X dan weer is een Duits project dat grootschalige AI-taalmodellen bouwt, waaronder het opensource-model Teuken-7B, getraind in alle 24 officiële EU-talen.

Wil je zelf met een Europese AI-chatbot experimenteren, kijk dan eens op de site van het Franse bedrijf Mistral dat eigen taalmodellen ontwikkelde. Wil je ook beelden en code genereren, dan moet je je wel registreren. De bot reageert opvallend snel, maar wie meer functies wil – zoals een onbeperkt aantal prompts per dag en een krachtiger LLM – moet upgraden naar Pro (zo'n 18 euro per maand).

VPN

Een Virtual Private Network, kortweg VPN, is ideaal voor wie meer online privacy wil (je ip-adres blijft verborgen), veiliger wil surfen op openbare wifi (je data zijn volledig versleuteld) of geoblokkades wil omzeilen (je kiest een VPN-server in een niet-geblokkeerd land).

Veel populaire opties, zoals Hotspot Shield, zijn Amerikaans. Wie liever Europees gaat, vindt sterke alternatieven als het Zweedse Mullvad en het Zwitserse Proton VPN. Beide houden geen logboeken bij, ze bieden een wereldwijde keuze aan VPN-servers en gebruiken opensource-clientapps. Je vindt er ook functies als een killswitch (je verbinding wordt meteen verbroken als de VPN-server wegvalt) en split-tunneling (je kiest zelf welke apps via de VPN lopen). Proton VPN ondersteunt wel beter streamingdiensten als Netflix en Prime Video. Beide kosten zo'n 5 euro per maand.

Proton VPN biedt tevens een beperkte gratis versie, handig om mee te starten. Surf naar de site van Proton VPN, vul je e-mailadres in, klik op Begin met Proton VPN en stel een sterk wachtwoord in (twee keer). Je kunt meteen de client-app downloaden, bijvoorbeeld voor Windows. Installeer die (extra apps hoef je niet mee te nemen) en meld je aan met je Proton-account. Kies een VPN-server in een beschikbaar land (vijf in de gratis versie), klik op Verbinden en test de VPN-verbinding gerust via bijvoorbeeld www.whatismyip.com. Of nog beter (in het kader van dit artikel) www.watismijnip.nl/.