ID.nl logo
Review LG OLED65G36LA - OLED was nog nooit zo intens
Huis

Review LG OLED65G36LA - OLED was nog nooit zo intens

Met de G2 zette LG vorig jaar al een prachtige prestatie neer. Maar die kreeg toch flink wat concurrentie van de nieuwe QD-oled-tv's. LG bleef niet bij de pakken zitten, en levert met een gloednieuwe technologie in de G3 een ongeziene sprong in maximale helderheid. Deze tv is er eentje om van te snoepen.

Fantastisch
Conclusie

De LG OLED65G36LA is het beste bewijs dat oled-technologie nog enorme stappen vooruit kan zetten. Deze slanke tv met het strakke design is zonder meer de te verslagen referentie voor dit jaar. Door de enorme verbetering in piekhelderheid en het ruime kleurbereik hebben zelfs QD-oled-schermen het nakijken. Verbeterde kijkhoek en anti-reflectie krijg je er nog eens bovenop. De prima audioprestaties blijven een verrassing, zeker als je naar het strakke design kijkt. En met Quick Cards heeft LG webOS 23 nog overzichtelijker en handiger gemaakt. De G3 is niet alleen voor filmfans een topkeuze. Ook sportliefhebbers en gamers vinden alles wat ze nodig hebben. De muurbeugel voor wandmontage is bijgeleverd, een voet is een optionele aankoop. Deze topper heeft een flink prijskaartje maar dat is hij echt wel waard.

Plus- en minpunten
  • Verbluffende piekhelderheid
  • Verbeterde kijkhoek en anti-reflectie
  • Alpha9 Gen6-processor met uitstekende beeldverwerking
  • Dolby Atmos en goede geluidskwaliteit
  • WebOS 23, vlot en gebruiksvriendelijk
  • Stand voor tv-meubel is een optionele aankoop
  • Dynamische tonemapping vliegt soms uit de bocht
  • Geen ondersteuning voor HDR10+
  • Relatief hoge lanceringsprijs

Wie de G3 ziet zou hem gemakkelijk verwarren met zijn voorganger, de G2. LG heeft geen wezenlijke veranderingen aangebracht in het design. De G3 is nog steeds een toestel dat duidelijk mikt op wandmontage. Het slanke scherm is amper 24mm diep, met een volledig vlakke rug en het fijne metalen kader geeft het een luxueus tintje. Van voor bekeken is het een en al beeld, van opzij lijkt het toestel echt op een lijstje dat aan de muur hangt. De bijgeleverde voet past in een uitsparing bovenaan de rug. Het toestel kan daardoor perfect vlak tegen de wand hangen, maar je kunt het ook beperkt links en rechts draaien. Wil je de G3 toch op een tv-meubel zetten, dan moet je de optionele voet kopen. Het is een mooie centrale stand, die functioneert als een draaivoet.

Aansluitingen

Alhoewel het eigenlijk alleen voor gamers van belang is, blijft het fijn om te weten dat LG je vier HDMI-poorten geeft met de maximale HDMI 2.1-bandbreedte van 48 Gbps. Die ondersteunen bovendien ALLM, 4K120 en VRR (AMD Freesync en NVIDIA G-Sync) en hebben een heel lage input-lag van 10,2ms (4K60) en 5,2ms (2K120). Een poort biedt ook ARC/eARC. Meerdere spelconsoles en/of game-pc aansluiten is dan ook geen enkel probleem. De HDMI-poorten ondersteunen sinds dit jaar QMS (Quick Media Switching), waarmee vermeden wordt dat het tv-beeld even op zwart gaat als de bron van framerate verandert. Let wel, dat werkt enkel als ook je bronapparaat dit ondersteunt, en enkel voor framerate-wijzigingen.

Aangesloten apparaten kun je na een korte procedure met de LG afstandsbediening bedienen. LG heeft ook een IR-blaster: zet die samen met die toestellen in de kast en je installatie oogt mooi opgeruimd, terwijl je ze handig bedient met één remote. Wil je draadloze luidsprekers aansluiten, dan kan dat via het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association). De maximale configuratie is 2.1, dus eend draadloze surroundopstelling kun je er niet mee maken.

Microlenzen boosten de piekhelderheid

OLED-prestaties verbeteren jaar na jaar, maar zelden in grote sprongen. Dat is dit jaar wel anders. De nieuwste LG oled-panelen, die je overigens enkel in de G3 vindt en niet in de C3, gebruiken een laagje microlenzen (MLA of Micro Lens Array). Die meer dan 5.000 lenzen per pixel zorgen ervoor dat minder licht verloren gaat binnen in het paneel. De technologie gaat ook gepaard met softwareverbeteringen. Het resultaat is verbluffend. De piekhelderheid op een 10% venster springt van 950 nits vorig jaar naar 1450 nits dit jaar, een verbetering van meer dan 50%. Die verbetering is ook zichtbaar op een volledig wit scherm dat nu 212 nits haalt, toch ook nog ruim 20% beter dan op de G2. Het nettoresultaat is niet alleen dat je intensere lichtaccenten ziet in HDR-beelden, maar ook dat de tv de helderheid minder moet terugschroeven als de gemiddelde helderheid van het beeld erg hoog is. Het kleurbereik ligt nog steeds op 95% P3, maar door de hogere helderheid geniet je daar nu nog meer van. Met deze cijfers overtreft de LG G3 ook de QD-oled-modellen van vorig jaar. Mooi extraatje: die betere prestaties veroorzaken geen hoger verbruik en het nieuwe paneel heeft een nog betere kijkhoek. In één moeite door heeft LG ook een efficiënter anti-reflectiefilm gebruikt.

Al die prestaties zien we bovendien in een bijzonder nauwkeurig gekalibreerde Filmmaker Mode, zo uit de doos. Er is veel zwartdetail zichtbaar, en kleuren zijn bijzonder waarheidsgetrouw. De LG ondersteunt HDR10, HLG en Dolby Vision IQ en legt de lat voor HDR-beeldkwaliteit echt een stapje hoger.

Dynamic tonemapping soms uit de bocht

De Alpha9 processor van LG is al aan een zesde generatie toe. De basisprestaties zoals upscaling en ruisonderdrukking leveren prima werk en ook lastige kleurstroken in fijne gradaties werkt de processor desgewenst weg. Zelfs als de actie op het scherm intens is, zie je nog veel detail dankzij de goede bewegingsscherpte van oled. Activeer Trumotion als je het soms lastige gestotter in filmbeelden wilt verbergen. De motion interpolation werkt prima; kies voor 'Cinematografische Beweging' als je eerder de originele filmstijl prefereert, of ga voor 'Natuurlijk' als een goed compromis dat vloeiende beelden geeft zonder al te veel beeldfouten.

Vorig jaar introduceerde LG een nieuwe aanpak voor Dynamic Tonemapping van HDR-beelden waarbij de processor het scherm onderverdeelde in 5.000 zones en die elk een individuele aanpak gaf. Het aantal zones is dit jaar opgetrokken naar 20.000 voor een nog verfijndere aanpak. We merken dat het algoritme inderdaad zwartdetail beter zichtbaar maakt, en het beeld wat extra diepte en tastbaarheid geeft. Maar in Game mode en Bioscoop-beeldmode ging er soms witnuance verloren, en zagen we ook soms kleuren duidelijk van tint veranderen. Dat moet LG dus nog wat bijwerken. Je kunt Dynamic Tonemapping gelukkig zonder problemen uitschakelen. De G3 is helder genoeg en biedt zo ook uitstekend beeld.

De andere nieuwe feature is HDR Expression Enhancer. Daarmee past de processor het HDR-beeld nog verder aan. In de 'detail'-stand merkten we een iets meer uitgesproken contrast, maar ten koste van wat donkerder beeld. De 'helderheid'-stand maakt het beeld iets helderder, geen echte verrassing. Die laatste optie is te overwegen als je bij veel omgevingslicht kijkt, maar anders lijkt het ons beter ook deze instelling uit te laten staan.

Goed klinkende audio

Op vlak van audio lijkt er ons weinig veranderd ten opzichte van de G2. Dat betekent dat je ondanks een zeer slank profiel toch op een aangename, warme klank mag rekenen met flink wat volume. De 60 watt 4.2 kanaalsoplossing kan na een korte kalibratieprocedure gebruikmaken van kamercorrectie . De tv ondersteunt Dolby Atmos en de surroundervaring bij films is verrassend goed. Ook voor muziek konden we de prestaties echt wel waarderen. Twee zaken kan de G3 niet leveren: een diepe, rollende bas en een echt Dolby Atmos hoogte-effect. Wil je dat soort audio-ervaring dan kun je beter uitwijken naar een soundbar, maar we raden zeker aan om het eerst even zonder te proberen.

WebOS 23, nu met Quick Cards

Aan functionaliteit geen gebrek, LG WebOS heeft heel wat te bieden. Van een zeer uitgebreid aanbod apps, Airplay 2 en cast-functionaliteit voor YouTube en Netflix tot Multi View waarmee je twee bronnen tegelijk bekijkt, of de Thuis-hub waar je al je slimme apparaten in huis mee kunt bekijken (nu met Matter-ondersteuning). Allemaal te bedienen met de 'Magic Remote', een afstandsbediening waarmee je cursor op het scherm beweegt door ernaar te wijzen. Uiteraard zijn er ook toetsen voor wie het gedoe met de cursor maar niks is.

De vernieuwing dit jaar zijn 'Quick Cards'. Dat zijn als het ware mappen waarin LG verschillende apps voor je groepeert, en specifieke functies en aanbevelingen geeft. De Quick Cards staan centraal op het Home scherm, het zijn Muziek, Games, Thuiskantoor, Sport en de Thuis-Hub. WebOS 23 werkt bijzonder vlot, en heeft met Quick Cards een mooie troef. Een mogelijkheid ontbreekt wel, je kan zelf geen zaken toevoegen aan Quick Cards, dat had ze nog aantrekkelijker gemaakt.

Conclusie

De LG OLED65G36LA is het beste bewijs dat oled-technologie nog enorme stappen vooruit kan zetten. Deze slanke tv met het strakke design is zonder meer de te verslagen referentie voor dit jaar. Door de enorme verbetering in piekhelderheid en het ruime kleurbereik hebben zelfs QD-oled-schermen het nakijken. Verbeterde kijkhoek en anti-reflectie krijg je er nog eens bovenop. De prima audioprestaties blijven een verrassing, zeker als je naar het strakke design kijkt. En met Quick Cards heeft LG webOS 23 nog overzichtelijker en handiger gemaakt. De G3 is niet alleen voor filmfans een topkeuze. Ook sportliefhebbers en gamers vinden alles wat ze nodig hebben. De muurbeugel voor wandmontage is bijgeleverd, een voet is een optionele aankoop. Deze topper heeft een flink prijskaartje, maar dat is hij echt wel waard.

▼ Volgende artikel
Wat is local dimming en waarom is het belangrijk?
© ER | ID.nl
Huis

Wat is local dimming en waarom is het belangrijk?

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Welke merken gebruiken local dimming?

Bijna elke grote televisiefabrikant past deze techniek inmiddels toe, maar ze doen dat voornamelijk in hun middenklasse en topmodellen. Samsung is een van de voorlopers, zeker met hun QLED- en Neo QLED-televisies, waarbij ze in de duurdere series gebruikmaken van geavanceerde miniLED-techniek voor zeer precieze dimming. Ook Sony staat bekend om een uitstekende implementatie van full array local dimming, die vaak geprezen wordt om de natuurlijke weergave zonder overdreven effecten. Philips past het eveneens toe in hun (mini)ledmodellen, vaak in combinatie met hun bekende Ambilight-systeem voor een extra contrastrijk effect.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Vijf fijne televisies die full array local dimming ondersteunen

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 robotstofzuigers voor een extra schone vloer
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 robotstofzuigers voor een extra schone vloer

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.