ID.nl logo
Review LG OLED65G36LA - OLED was nog nooit zo intens
Huis

Review LG OLED65G36LA - OLED was nog nooit zo intens

Met de G2 zette LG vorig jaar al een prachtige prestatie neer. Maar die kreeg toch flink wat concurrentie van de nieuwe QD-oled-tv's. LG bleef niet bij de pakken zitten, en levert met een gloednieuwe technologie in de G3 een ongeziene sprong in maximale helderheid. Deze tv is er eentje om van te snoepen.

Fantastisch
Conclusie

De LG OLED65G36LA is het beste bewijs dat oled-technologie nog enorme stappen vooruit kan zetten. Deze slanke tv met het strakke design is zonder meer de te verslagen referentie voor dit jaar. Door de enorme verbetering in piekhelderheid en het ruime kleurbereik hebben zelfs QD-oled-schermen het nakijken. Verbeterde kijkhoek en anti-reflectie krijg je er nog eens bovenop. De prima audioprestaties blijven een verrassing, zeker als je naar het strakke design kijkt. En met Quick Cards heeft LG webOS 23 nog overzichtelijker en handiger gemaakt. De G3 is niet alleen voor filmfans een topkeuze. Ook sportliefhebbers en gamers vinden alles wat ze nodig hebben. De muurbeugel voor wandmontage is bijgeleverd, een voet is een optionele aankoop. Deze topper heeft een flink prijskaartje maar dat is hij echt wel waard.

Plus- en minpunten
  • Verbluffende piekhelderheid
  • Verbeterde kijkhoek en anti-reflectie
  • Alpha9 Gen6-processor met uitstekende beeldverwerking
  • Dolby Atmos en goede geluidskwaliteit
  • WebOS 23, vlot en gebruiksvriendelijk
  • Stand voor tv-meubel is een optionele aankoop
  • Dynamische tonemapping vliegt soms uit de bocht
  • Geen ondersteuning voor HDR10+
  • Relatief hoge lanceringsprijs

Wie de G3 ziet zou hem gemakkelijk verwarren met zijn voorganger, de G2. LG heeft geen wezenlijke veranderingen aangebracht in het design. De G3 is nog steeds een toestel dat duidelijk mikt op wandmontage. Het slanke scherm is amper 24mm diep, met een volledig vlakke rug en het fijne metalen kader geeft het een luxueus tintje. Van voor bekeken is het een en al beeld, van opzij lijkt het toestel echt op een lijstje dat aan de muur hangt. De bijgeleverde voet past in een uitsparing bovenaan de rug. Het toestel kan daardoor perfect vlak tegen de wand hangen, maar je kunt het ook beperkt links en rechts draaien. Wil je de G3 toch op een tv-meubel zetten, dan moet je de optionele voet kopen. Het is een mooie centrale stand, die functioneert als een draaivoet.

Aansluitingen

Alhoewel het eigenlijk alleen voor gamers van belang is, blijft het fijn om te weten dat LG je vier HDMI-poorten geeft met de maximale HDMI 2.1-bandbreedte van 48 Gbps. Die ondersteunen bovendien ALLM, 4K120 en VRR (AMD Freesync en NVIDIA G-Sync) en hebben een heel lage input-lag van 10,2ms (4K60) en 5,2ms (2K120). Een poort biedt ook ARC/eARC. Meerdere spelconsoles en/of game-pc aansluiten is dan ook geen enkel probleem. De HDMI-poorten ondersteunen sinds dit jaar QMS (Quick Media Switching), waarmee vermeden wordt dat het tv-beeld even op zwart gaat als de bron van framerate verandert. Let wel, dat werkt enkel als ook je bronapparaat dit ondersteunt, en enkel voor framerate-wijzigingen.

Aangesloten apparaten kun je na een korte procedure met de LG afstandsbediening bedienen. LG heeft ook een IR-blaster: zet die samen met die toestellen in de kast en je installatie oogt mooi opgeruimd, terwijl je ze handig bedient met één remote. Wil je draadloze luidsprekers aansluiten, dan kan dat via het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association). De maximale configuratie is 2.1, dus eend draadloze surroundopstelling kun je er niet mee maken.

Microlenzen boosten de piekhelderheid

OLED-prestaties verbeteren jaar na jaar, maar zelden in grote sprongen. Dat is dit jaar wel anders. De nieuwste LG oled-panelen, die je overigens enkel in de G3 vindt en niet in de C3, gebruiken een laagje microlenzen (MLA of Micro Lens Array). Die meer dan 5.000 lenzen per pixel zorgen ervoor dat minder licht verloren gaat binnen in het paneel. De technologie gaat ook gepaard met softwareverbeteringen. Het resultaat is verbluffend. De piekhelderheid op een 10% venster springt van 950 nits vorig jaar naar 1450 nits dit jaar, een verbetering van meer dan 50%. Die verbetering is ook zichtbaar op een volledig wit scherm dat nu 212 nits haalt, toch ook nog ruim 20% beter dan op de G2. Het nettoresultaat is niet alleen dat je intensere lichtaccenten ziet in HDR-beelden, maar ook dat de tv de helderheid minder moet terugschroeven als de gemiddelde helderheid van het beeld erg hoog is. Het kleurbereik ligt nog steeds op 95% P3, maar door de hogere helderheid geniet je daar nu nog meer van. Met deze cijfers overtreft de LG G3 ook de QD-oled-modellen van vorig jaar. Mooi extraatje: die betere prestaties veroorzaken geen hoger verbruik en het nieuwe paneel heeft een nog betere kijkhoek. In één moeite door heeft LG ook een efficiënter anti-reflectiefilm gebruikt.

Al die prestaties zien we bovendien in een bijzonder nauwkeurig gekalibreerde Filmmaker Mode, zo uit de doos. Er is veel zwartdetail zichtbaar, en kleuren zijn bijzonder waarheidsgetrouw. De LG ondersteunt HDR10, HLG en Dolby Vision IQ en legt de lat voor HDR-beeldkwaliteit echt een stapje hoger.

Dynamic tonemapping soms uit de bocht

De Alpha9 processor van LG is al aan een zesde generatie toe. De basisprestaties zoals upscaling en ruisonderdrukking leveren prima werk en ook lastige kleurstroken in fijne gradaties werkt de processor desgewenst weg. Zelfs als de actie op het scherm intens is, zie je nog veel detail dankzij de goede bewegingsscherpte van oled. Activeer Trumotion als je het soms lastige gestotter in filmbeelden wilt verbergen. De motion interpolation werkt prima; kies voor 'Cinematografische Beweging' als je eerder de originele filmstijl prefereert, of ga voor 'Natuurlijk' als een goed compromis dat vloeiende beelden geeft zonder al te veel beeldfouten.

Vorig jaar introduceerde LG een nieuwe aanpak voor Dynamic Tonemapping van HDR-beelden waarbij de processor het scherm onderverdeelde in 5.000 zones en die elk een individuele aanpak gaf. Het aantal zones is dit jaar opgetrokken naar 20.000 voor een nog verfijndere aanpak. We merken dat het algoritme inderdaad zwartdetail beter zichtbaar maakt, en het beeld wat extra diepte en tastbaarheid geeft. Maar in Game mode en Bioscoop-beeldmode ging er soms witnuance verloren, en zagen we ook soms kleuren duidelijk van tint veranderen. Dat moet LG dus nog wat bijwerken. Je kunt Dynamic Tonemapping gelukkig zonder problemen uitschakelen. De G3 is helder genoeg en biedt zo ook uitstekend beeld.

De andere nieuwe feature is HDR Expression Enhancer. Daarmee past de processor het HDR-beeld nog verder aan. In de 'detail'-stand merkten we een iets meer uitgesproken contrast, maar ten koste van wat donkerder beeld. De 'helderheid'-stand maakt het beeld iets helderder, geen echte verrassing. Die laatste optie is te overwegen als je bij veel omgevingslicht kijkt, maar anders lijkt het ons beter ook deze instelling uit te laten staan.

Goed klinkende audio

Op vlak van audio lijkt er ons weinig veranderd ten opzichte van de G2. Dat betekent dat je ondanks een zeer slank profiel toch op een aangename, warme klank mag rekenen met flink wat volume. De 60 watt 4.2 kanaalsoplossing kan na een korte kalibratieprocedure gebruikmaken van kamercorrectie . De tv ondersteunt Dolby Atmos en de surroundervaring bij films is verrassend goed. Ook voor muziek konden we de prestaties echt wel waarderen. Twee zaken kan de G3 niet leveren: een diepe, rollende bas en een echt Dolby Atmos hoogte-effect. Wil je dat soort audio-ervaring dan kun je beter uitwijken naar een soundbar, maar we raden zeker aan om het eerst even zonder te proberen.

WebOS 23, nu met Quick Cards

Aan functionaliteit geen gebrek, LG WebOS heeft heel wat te bieden. Van een zeer uitgebreid aanbod apps, Airplay 2 en cast-functionaliteit voor YouTube en Netflix tot Multi View waarmee je twee bronnen tegelijk bekijkt, of de Thuis-hub waar je al je slimme apparaten in huis mee kunt bekijken (nu met Matter-ondersteuning). Allemaal te bedienen met de 'Magic Remote', een afstandsbediening waarmee je cursor op het scherm beweegt door ernaar te wijzen. Uiteraard zijn er ook toetsen voor wie het gedoe met de cursor maar niks is.

De vernieuwing dit jaar zijn 'Quick Cards'. Dat zijn als het ware mappen waarin LG verschillende apps voor je groepeert, en specifieke functies en aanbevelingen geeft. De Quick Cards staan centraal op het Home scherm, het zijn Muziek, Games, Thuiskantoor, Sport en de Thuis-Hub. WebOS 23 werkt bijzonder vlot, en heeft met Quick Cards een mooie troef. Een mogelijkheid ontbreekt wel, je kan zelf geen zaken toevoegen aan Quick Cards, dat had ze nog aantrekkelijker gemaakt.

Conclusie

De LG OLED65G36LA is het beste bewijs dat oled-technologie nog enorme stappen vooruit kan zetten. Deze slanke tv met het strakke design is zonder meer de te verslagen referentie voor dit jaar. Door de enorme verbetering in piekhelderheid en het ruime kleurbereik hebben zelfs QD-oled-schermen het nakijken. Verbeterde kijkhoek en anti-reflectie krijg je er nog eens bovenop. De prima audioprestaties blijven een verrassing, zeker als je naar het strakke design kijkt. En met Quick Cards heeft LG webOS 23 nog overzichtelijker en handiger gemaakt. De G3 is niet alleen voor filmfans een topkeuze. Ook sportliefhebbers en gamers vinden alles wat ze nodig hebben. De muurbeugel voor wandmontage is bijgeleverd, een voet is een optionele aankoop. Deze topper heeft een flink prijskaartje, maar dat is hij echt wel waard.

▼ Volgende artikel
Review Samsung Galaxy Watch 8 Classic – Stijlvolle smartwatch voor het grote publiek
© Rens Blom
Gezond leven

Review Samsung Galaxy Watch 8 Classic – Stijlvolle smartwatch voor het grote publiek

De Samsung Galaxy Watch 8 Classic is een mooie smartwatch en de meer premium variant op de 'gewone' Watch 8. De prijs ligt ook hoger. In deze review lees je onze ervaringen met de Watch 8 Classic.

Uitstekend
Conclusie

De Samsung Galaxy Watch 8 Classic is een stijlvolle smartwatch die zich leent voor het grote publiek. Uitgezonderd iPhone-gebruikers. Het horloge is compleet, werkt prettig en kan jaren mee. De adviesprijs is wel hoog, dus dat kan een terecht struikelblok zijn.

Plus- en minpunten
  • Stijlvol uiterlijk
  • Compleet qua functies
  • Uitgebreide (gezondheids)statistieken
  • Kortere accuduur
  • Werkt niet met iPhone
  • Stevige adviesprijs

Fysieke draairing

De Watch 8 Classic is een smartwatch die enigszins als een traditioneel horloge oogt. Dat zie je terug in het ronde scherm, maar ook aan de fysieke draairing rond het scherm. Via deze draairing kun je door de software navigeren, bijvoorbeeld meldingen lezen en snel een app opzoeken. Een prima systeem, vinden wij. Je ziet ook beter wat je doet op het horloge omdat je niet de hele tijd met je vingers op het scherm zit.

©Rens Blom

Het horloge heeft een stevig roestvrijstalen ontwerp en een comfortabel, chic ogend kunstleren bandje. We vinden de smartwatch wel aan de dikke kant, wat je vooral merkt als je hem onder een strakker overhemd draagt. Op de zijkant vind je drie fysieke knoppen. Die gebruik je – net als de draairing – om door de software te navigeren, maar ook om een favoriete app naar keuze te starten. Je stopwatch bijvoorbeeld.

©Rens Blom

Het scherm is overigens ook aanraakgevoelig en ziet er goed uit. Het is prima afleesbaar in de zon, met mooie kleuren en duidelijke tekst (voor zover dat mogelijk is op een horlogescherm). Prettig is dat het horloge stofbestendig en waterdicht is.

©Rens Blom

Slimme software

Net als andere moderne Samsung-smartwatches draait de Galaxy Watch 8 Classic op Wear OS. Dat is software van Google, aangevuld met functies van Samsung. De software geeft je toegang tot allerlei nuttige apps, stelt je in staat om contactloos te betalen met het horloge en toont meldingen van je smartphone. Tenminste, als jij dat wilt, natuurlijk. Gelukkig kun je zelf instellen welke apps wel en geen notificaties mogen tonen. Beantwoorden gaat prima via kant-en-klare reacties, spraakbediening of een piepklein toetsenbordje.

Nieuw is de Google Gemini-spraakassistent. Die is aardig slim en zeker het proberen waard, maar nog niet dé reden om een smartwatch te kopen. Gemini zit ook in andere moderne Wear OS-smartwatches, onder meer van OnePlus en Google.

©Rens Blom

De Galaxy Watch 8 Classic is met zijn vele ingebouwde sensoren en slimme software goed in staat om je gezondheid te monitoren. Van het aantal stappen dat je zet tot je hartslag meten en alles ertussenin; de mogelijkheden kunnen wat overweldigend zijn als je geen smartwatch gewend bent. Draag je het horloge ook 's nachts, dan kan hij zelfs je slaap registreren. Dat gebeurt mooi nauwkeurig, is onze ervaring.

De smartwatch krijgt vier jaar software-updates, waardoor je de komende jaren verzekerd bent van nieuwe functies. De accuduur van Samsung-horloges blijft helaas kort. Na anderhalve dag moet ook de Watch 8 Classic echt aan de oplader. Daar valt mee te werken en aan te wennen, maar het blijft kort.

©Rens Blom

Samsung-invloed

Dat je hiermee een Samsung-smartwatch in huis haalt, merk je aan verschillende dingen. Je hebt bijvoorbeeld niet per se een Samsung-smartphone (wel een Android-toestel) nodig om de Watch 8 Classic te kunnen gebruiken, maar sommige functies werken wel alléén met een Samsung-telefoon. Op je telefoon moet je bovendien twee Samsung-apps installeren: de Galaxy Wearable-app om de instellingen van het horloge aan te passen en de Samsung Health-app om de verzamelde gezondheidsstatistieken van het horloge te bekijken. We verbaasden ons vorig jaar al over het feit dat Samsung niet gewoon één complete app maakt. Dat is helaas dus nog steeds het geval.

Conclusie: Samsung Galaxy Watch 8 Classic kopen?

De Samsung Galaxy Watch 8 Classic is een stijlvolle smartwatch die zich leent voor het grote publiek. Uitgezonderd iPhone-gebruikers. Het horloge is compleet, werkt prettig en kan jaren mee. De adviesprijs is wel hoog, dus dat kan een terecht struikelblok zijn.

▼ Volgende artikel
De vertrouwelijke modus in Gmail: zo werkt het en dit moet je weten
© deagreez
Huis

De vertrouwelijke modus in Gmail: zo werkt het en dit moet je weten

Met de vertrouwelijke modus in Gmail kun je gevoelige e-mails beter beveiligen. Je bepaalt zelf hoe lang een bericht te bekijken is en of de ontvanger extra stappen moet zetten om het te openen. Dat kan handig zijn bij privégegevens, zakelijke documenten of andere informatie die niet onnodig in een inbox moet blijven staan.

Wat je met de vertrouwelijke modus kunt doen

Met de vertrouwelijke modus geef je een e-mail een soort digitale houdbaarheidsdatum. Je kunt instellen dat een bericht na bijvoorbeeld een dag, een week of een jaar automatisch verdwijnt. De ontvanger kan de inhoud niet zomaar kopiëren, doorsturen, downloaden of afdrukken. Wil je nog een extra veiligheidslaag, dan kun je een sms-verificatie toevoegen. De ontvanger krijgt dan een code op zijn telefoon die nodig is om het bericht te openen.

Belangrijk om te weten: de inhoud wordt niet volledig versleuteld zoals bij sommige beveiligde maildiensten. Gmail bewaart het bericht op de eigen servers. Bij Gmail-gebruikers verschijnt het in hun inbox, bij andere e-maildiensten ontvangt de ontvanger een link naar een beveiligde Google-pagina.

©ID.nl

Zo zet je de vertrouwelijke modus aan op desktop

Wil je de vertrouwelijke modus gebruiken in de webversie van Gmail? Volg dan deze stappen:
1. Klik op Opstellen voor een nieuwe e-mail.
2. Onderaan het venster zie je een pictogram van een slotje met een klokje. Klik hierop.
3. Stel de vervaldatum in en kies of je sms-verificatie wilt inschakelen.
4. Klik op Opslaan en schrijf je e-mail.
5. Verstuur het bericht zoals normaal.
Je kunt na verzending altijd teruggaan naar het bericht in je map Verzonden om de toegang in te trekken, mocht dat nodig zijn.

Zo werkt het in de Gmail-app

Ook op je telefoon of tablet is de vertrouwelijke modus beschikbaar:
1. Tik op Opstellen voor een nieuwe e-mail.
2. Tik rechtsboven op de drie puntjes en kies Vertrouwelijke modus.
3. Bepaal de vervaldatum en zet eventueel sms-verificatie aan.
4. Tik op Opslaan en verzend je e-mail.
De instellingen gelden alleen voor dat specifieke bericht.

👍 Wel gebruiken wanneer...

👍 je tijdelijk gevoelige info deelt (bijv. wachtwoorden, contracten)
👍 je wilt dat de ontvanger geen bestanden downloadt, print of doorstuurt
👍 je alleen controle wilt behouden over wie het bericht ziet en wanneer

👎 Niet gebruiken wanneer...

👎 je volledige privacy of end-to-end-beveiliging nodig hebt
👎 je écht niet wilt dat de inhoud bewaard wordt (want in de vertrouwelijke modus kan nog steeds een schermafbeelding worden gemaakt)
👎 de inhoud volledig privé moet blijven, ook voor Google

De vertrouwelijke modus is dus vooral nuttig wanneer je grip wilt houden op wie toegang heeft tot bepaalde informatie en voor hoe lang. Denk aan het delen van een contract dat na ondertekening niet meer nodig is, of een tijdelijk wachtwoord dat je na gebruik intrekt. Houd er wel rekening mee dat Google de inhoud opslaat en dat iemand altijd nog een screenshot kan maken. Zie het als een extra laag beveiliging, niet als volledige bescherming.

Valkuilen en risico's

Veel gebruikers gaan er onterecht van uit dat de vertrouwelijke modus volledige versleuteling biedt. Dat is niet het geval: Google kan de inhoud nog steeds inzien en bij externe ontvangers wordt het bericht via een link geopend. Gebruik de functie daarom alleen als beperkte toegang belangrijker is dan absolute privacy. Ook sms-verificatie wordt soms overschat. Het voegt wel veiligheid toe, maar sms is niet waterdicht. Bij sim-swapping of toegang tot de telefoon kan de code alsnog onderschept worden. Een alternatief is om het wachtwoord of de toegangscode via een ander kanaal te versturen.

Een veelgemaakte fout is dat gebruikers vergeten de toegang in te trekken zodra de informatie overbodig is. Een vervaldatum helpt, maar soms blijft een bericht toch langer zichtbaar dan nodig. Zet daarom een herinnering in je (digitale) agenda om dit handmatig te doen. Ook wordt vaak gedacht dat het blokkeren van downloaden, printen en doorsturen voorkomt dat de inhoud wordt vastgelegd. In werkelijkheid kan de ontvanger nog steeds een schermafbeelding maken of de tekst overschrijven. Verstuur daarom geen informatie die echt niet mag uitlekken.

Let ook op dat de vertrouwelijke modus geen bescherming biedt tegen interne lekken binnen een organisatie: een collega die het bericht ontvangt, kan de inhoud nog steeds delen. Daarnaast kan het uiterlijk van een vertrouwelijke-modus-mail worden nagebootst door phishingcriminelen. Controleer daarom altijd de URL voordat je inlogt op een Google-pagina. Tot slot geldt dat bijlagen in deze modus altijd via Google's omgeving worden geopend. Bij externe ontvangers kan dat tot verwarring leiden, zeker als ze geen Gmail-account hebben.

Meer beveiliging nodig?

Als je maximale bescherming wilt, zijn er betere opties. Diensten als ProtonMail en Tutanota bieden end-to-end-versleuteling, waarbij alleen verzender en ontvanger de inhoud kunnen lezen. In zakelijke Gmail-omgevingen is S/MIME een optie, mits er certificaten zijn ingesteld. Je kunt ook gevoelige bestanden versleutelen in een zip- of pdf-bestand en dit beveiligen met een wachtwoord dat je via een apart kanaal deelt.