ID.nl logo
Review LG OLED65G36LA - OLED was nog nooit zo intens
Huis

Review LG OLED65G36LA - OLED was nog nooit zo intens

Met de G2 zette LG vorig jaar al een prachtige prestatie neer. Maar die kreeg toch flink wat concurrentie van de nieuwe QD-oled-tv's. LG bleef niet bij de pakken zitten, en levert met een gloednieuwe technologie in de G3 een ongeziene sprong in maximale helderheid. Deze tv is er eentje om van te snoepen.

Fantastisch
Conclusie

De LG OLED65G36LA is het beste bewijs dat oled-technologie nog enorme stappen vooruit kan zetten. Deze slanke tv met het strakke design is zonder meer de te verslagen referentie voor dit jaar. Door de enorme verbetering in piekhelderheid en het ruime kleurbereik hebben zelfs QD-oled-schermen het nakijken. Verbeterde kijkhoek en anti-reflectie krijg je er nog eens bovenop. De prima audioprestaties blijven een verrassing, zeker als je naar het strakke design kijkt. En met Quick Cards heeft LG webOS 23 nog overzichtelijker en handiger gemaakt. De G3 is niet alleen voor filmfans een topkeuze. Ook sportliefhebbers en gamers vinden alles wat ze nodig hebben. De muurbeugel voor wandmontage is bijgeleverd, een voet is een optionele aankoop. Deze topper heeft een flink prijskaartje maar dat is hij echt wel waard.

Plus- en minpunten
  • Verbluffende piekhelderheid
  • Verbeterde kijkhoek en anti-reflectie
  • Alpha9 Gen6-processor met uitstekende beeldverwerking
  • Dolby Atmos en goede geluidskwaliteit
  • WebOS 23, vlot en gebruiksvriendelijk
  • Stand voor tv-meubel is een optionele aankoop
  • Dynamische tonemapping vliegt soms uit de bocht
  • Geen ondersteuning voor HDR10+
  • Relatief hoge lanceringsprijs

Wie de G3 ziet zou hem gemakkelijk verwarren met zijn voorganger, de G2. LG heeft geen wezenlijke veranderingen aangebracht in het design. De G3 is nog steeds een toestel dat duidelijk mikt op wandmontage. Het slanke scherm is amper 24mm diep, met een volledig vlakke rug en het fijne metalen kader geeft het een luxueus tintje. Van voor bekeken is het een en al beeld, van opzij lijkt het toestel echt op een lijstje dat aan de muur hangt. De bijgeleverde voet past in een uitsparing bovenaan de rug. Het toestel kan daardoor perfect vlak tegen de wand hangen, maar je kunt het ook beperkt links en rechts draaien. Wil je de G3 toch op een tv-meubel zetten, dan moet je de optionele voet kopen. Het is een mooie centrale stand, die functioneert als een draaivoet.

Aansluitingen

Alhoewel het eigenlijk alleen voor gamers van belang is, blijft het fijn om te weten dat LG je vier HDMI-poorten geeft met de maximale HDMI 2.1-bandbreedte van 48 Gbps. Die ondersteunen bovendien ALLM, 4K120 en VRR (AMD Freesync en NVIDIA G-Sync) en hebben een heel lage input-lag van 10,2ms (4K60) en 5,2ms (2K120). Een poort biedt ook ARC/eARC. Meerdere spelconsoles en/of game-pc aansluiten is dan ook geen enkel probleem. De HDMI-poorten ondersteunen sinds dit jaar QMS (Quick Media Switching), waarmee vermeden wordt dat het tv-beeld even op zwart gaat als de bron van framerate verandert. Let wel, dat werkt enkel als ook je bronapparaat dit ondersteunt, en enkel voor framerate-wijzigingen.

Aangesloten apparaten kun je na een korte procedure met de LG afstandsbediening bedienen. LG heeft ook een IR-blaster: zet die samen met die toestellen in de kast en je installatie oogt mooi opgeruimd, terwijl je ze handig bedient met één remote. Wil je draadloze luidsprekers aansluiten, dan kan dat via het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association). De maximale configuratie is 2.1, dus eend draadloze surroundopstelling kun je er niet mee maken.

Microlenzen boosten de piekhelderheid

OLED-prestaties verbeteren jaar na jaar, maar zelden in grote sprongen. Dat is dit jaar wel anders. De nieuwste LG oled-panelen, die je overigens enkel in de G3 vindt en niet in de C3, gebruiken een laagje microlenzen (MLA of Micro Lens Array). Die meer dan 5.000 lenzen per pixel zorgen ervoor dat minder licht verloren gaat binnen in het paneel. De technologie gaat ook gepaard met softwareverbeteringen. Het resultaat is verbluffend. De piekhelderheid op een 10% venster springt van 950 nits vorig jaar naar 1450 nits dit jaar, een verbetering van meer dan 50%. Die verbetering is ook zichtbaar op een volledig wit scherm dat nu 212 nits haalt, toch ook nog ruim 20% beter dan op de G2. Het nettoresultaat is niet alleen dat je intensere lichtaccenten ziet in HDR-beelden, maar ook dat de tv de helderheid minder moet terugschroeven als de gemiddelde helderheid van het beeld erg hoog is. Het kleurbereik ligt nog steeds op 95% P3, maar door de hogere helderheid geniet je daar nu nog meer van. Met deze cijfers overtreft de LG G3 ook de QD-oled-modellen van vorig jaar. Mooi extraatje: die betere prestaties veroorzaken geen hoger verbruik en het nieuwe paneel heeft een nog betere kijkhoek. In één moeite door heeft LG ook een efficiënter anti-reflectiefilm gebruikt.

Al die prestaties zien we bovendien in een bijzonder nauwkeurig gekalibreerde Filmmaker Mode, zo uit de doos. Er is veel zwartdetail zichtbaar, en kleuren zijn bijzonder waarheidsgetrouw. De LG ondersteunt HDR10, HLG en Dolby Vision IQ en legt de lat voor HDR-beeldkwaliteit echt een stapje hoger.

Dynamic tonemapping soms uit de bocht

De Alpha9 processor van LG is al aan een zesde generatie toe. De basisprestaties zoals upscaling en ruisonderdrukking leveren prima werk en ook lastige kleurstroken in fijne gradaties werkt de processor desgewenst weg. Zelfs als de actie op het scherm intens is, zie je nog veel detail dankzij de goede bewegingsscherpte van oled. Activeer Trumotion als je het soms lastige gestotter in filmbeelden wilt verbergen. De motion interpolation werkt prima; kies voor 'Cinematografische Beweging' als je eerder de originele filmstijl prefereert, of ga voor 'Natuurlijk' als een goed compromis dat vloeiende beelden geeft zonder al te veel beeldfouten.

Vorig jaar introduceerde LG een nieuwe aanpak voor Dynamic Tonemapping van HDR-beelden waarbij de processor het scherm onderverdeelde in 5.000 zones en die elk een individuele aanpak gaf. Het aantal zones is dit jaar opgetrokken naar 20.000 voor een nog verfijndere aanpak. We merken dat het algoritme inderdaad zwartdetail beter zichtbaar maakt, en het beeld wat extra diepte en tastbaarheid geeft. Maar in Game mode en Bioscoop-beeldmode ging er soms witnuance verloren, en zagen we ook soms kleuren duidelijk van tint veranderen. Dat moet LG dus nog wat bijwerken. Je kunt Dynamic Tonemapping gelukkig zonder problemen uitschakelen. De G3 is helder genoeg en biedt zo ook uitstekend beeld.

De andere nieuwe feature is HDR Expression Enhancer. Daarmee past de processor het HDR-beeld nog verder aan. In de 'detail'-stand merkten we een iets meer uitgesproken contrast, maar ten koste van wat donkerder beeld. De 'helderheid'-stand maakt het beeld iets helderder, geen echte verrassing. Die laatste optie is te overwegen als je bij veel omgevingslicht kijkt, maar anders lijkt het ons beter ook deze instelling uit te laten staan.

Goed klinkende audio

Op vlak van audio lijkt er ons weinig veranderd ten opzichte van de G2. Dat betekent dat je ondanks een zeer slank profiel toch op een aangename, warme klank mag rekenen met flink wat volume. De 60 watt 4.2 kanaalsoplossing kan na een korte kalibratieprocedure gebruikmaken van kamercorrectie . De tv ondersteunt Dolby Atmos en de surroundervaring bij films is verrassend goed. Ook voor muziek konden we de prestaties echt wel waarderen. Twee zaken kan de G3 niet leveren: een diepe, rollende bas en een echt Dolby Atmos hoogte-effect. Wil je dat soort audio-ervaring dan kun je beter uitwijken naar een soundbar, maar we raden zeker aan om het eerst even zonder te proberen.

WebOS 23, nu met Quick Cards

Aan functionaliteit geen gebrek, LG WebOS heeft heel wat te bieden. Van een zeer uitgebreid aanbod apps, Airplay 2 en cast-functionaliteit voor YouTube en Netflix tot Multi View waarmee je twee bronnen tegelijk bekijkt, of de Thuis-hub waar je al je slimme apparaten in huis mee kunt bekijken (nu met Matter-ondersteuning). Allemaal te bedienen met de 'Magic Remote', een afstandsbediening waarmee je cursor op het scherm beweegt door ernaar te wijzen. Uiteraard zijn er ook toetsen voor wie het gedoe met de cursor maar niks is.

De vernieuwing dit jaar zijn 'Quick Cards'. Dat zijn als het ware mappen waarin LG verschillende apps voor je groepeert, en specifieke functies en aanbevelingen geeft. De Quick Cards staan centraal op het Home scherm, het zijn Muziek, Games, Thuiskantoor, Sport en de Thuis-Hub. WebOS 23 werkt bijzonder vlot, en heeft met Quick Cards een mooie troef. Een mogelijkheid ontbreekt wel, je kan zelf geen zaken toevoegen aan Quick Cards, dat had ze nog aantrekkelijker gemaakt.

Conclusie

De LG OLED65G36LA is het beste bewijs dat oled-technologie nog enorme stappen vooruit kan zetten. Deze slanke tv met het strakke design is zonder meer de te verslagen referentie voor dit jaar. Door de enorme verbetering in piekhelderheid en het ruime kleurbereik hebben zelfs QD-oled-schermen het nakijken. Verbeterde kijkhoek en anti-reflectie krijg je er nog eens bovenop. De prima audioprestaties blijven een verrassing, zeker als je naar het strakke design kijkt. En met Quick Cards heeft LG webOS 23 nog overzichtelijker en handiger gemaakt. De G3 is niet alleen voor filmfans een topkeuze. Ook sportliefhebbers en gamers vinden alles wat ze nodig hebben. De muurbeugel voor wandmontage is bijgeleverd, een voet is een optionele aankoop. Deze topper heeft een flink prijskaartje, maar dat is hij echt wel waard.

▼ Volgende artikel
Veilig Google Docs en Sheets delen met anderen
Huis

Veilig Google Docs en Sheets delen met anderen

Googles online tekst- en spreadsheet-bewerkers zijn een fijne, gratis alternatief voor Microsofts Office-suite. De mogelijkheden zijn vrijwel net zo uitgebreid. Het delen en samenwerken in bestanden is misschien nog wel makkelijker dan bij Word en Excel, maar er zijn wel wat dingen waar je op moet letten voor je ongebreideld bestanden gaat delen.

In dit artikel lees je:

  • Hoe je Google Docs en Sheets deelt met anderen
  • Waar je op moet letten
  • Hoe je je documenten beveiligt

Ook interessant: Repetitief werk? Met templates maak je het jezelf zo veel makkelijker

Google Docs en Sheets

Google Docs, ook wel Documenten, is Googles tegenhanger van Microsoft Word, terwijl Sheets een concurrent voor Excel is. Anders dan bij Office-programma's werken Googles diensten in de cloud. De offline-functies zijn echter ook prima, en je kunt de tools prima gebruiken zonder internetverbinding. Het fijne aan dit cloud-first-idee is dat je in principe altijd en overal bij je bestanden kunt, en je niet vooraf hoeft te plannen wanneer en waar je je bestanden wilt openen. 

Back-up maken van bestanden

Voor je bestanden gaat delen, is het handig om eerst een back-up te maken van het te delen bestand, helemaal als je van plan bent om bepaalde mensen - of iedereen met de deellink - bewerkingsrechten te geven. 

Een back-up maken van een Docs- of Sheets-bestand is simpel genoeg. Open het document, ga in de menubalk bovenaan naar Bestand en klik op Kopie maken. Geef je kopie een naam, of laat de huidige naam staan. Het vinkje bij Delen met dezelfde mensen kan handig zijn, maar die wil je nu juist uit laten, als je het bestand al met iemand hebt gedeeld. Klik op Een kopie maken, en het bestand staat nu als los document in je map. 

Werk je veel met teksten en spreadsheets?

Investeer in een fijne muis: je pols is je dankbaar!

Bestand delen

Nu kun je originele bestand daadwerkelijk gaan delen. Klik op de grote Delen-knop rechtsboven. Standaard staat een bestand op Alleen voor jou, met de dropdown op Beperkte toegang. Via de adresbalk bovenaan kun je specifieke mensen uitnodigen - ze hoeven niet per se een Google-account te hebben, je kunt elk e-mailadres invullen. 

Via de dropdown onderaan kun je het bestand ook openstellen voor iedereen die de link heeft. Vanzelfsprekend moet je hier voorzichtig mee omspringen, want je hebt zelf weinig invloed op waar de link allemaal terechtkomt. 

Heb je iemand toegevoegd of heb je de link opengesteld, dan zie je een extra dropdown verschijnen, die standaard op Kijker staat. Zet je die op Reageerder, dan kunnen mensen reacties achterlaten in het document; met Bewerker krijgen ze volledige edit-rechten. Vandaar de back-up die we eerder hadden gemaakt: iemand kan per ongeluk (of expres!) het hele document wissen, zonder dat je er zelf nog veel aan kunt doen. 

Docs.new

Werk je veel met documenten, spreadsheets en presentaties, dan heeft Google een handige shortcut ingebouwd die je op de lange termijn veel tijd kan schelen. Je kunt namelijk direct een nieuw bestand openen zonder eerst naar de homepage van Google Docs te gaan. Dat doe je door docs.new in je adresbalk te typen en op Enter te drukken. Nu opent direct een nieuw Google-document. Hetzelfde geldt voor Sheets (sheets.new), Presentaties (slide.new) en Formulieren (form.new). 

Wachtwoord instellen?

Vreemd genoeg biedt Google geen optie om bestanden te beveiligen met een wachtwoord, al kan een wachtwoord natuurlijk net zo makkelijk gedeeld worden als een link. Wat je wel kunt doen, is een bestand maken in Word en Excel, daar een wachtwoord op zetten, en dat bestand vervolgens importeren in Google Docs of Sheets. 

Het is een wat omslachtige manier, en veel meer beveiliging dan een downloadlink biedt het niet, maar het is een optie. 

Tot slot

Bestanden delen via Google Docs of Sheets is nog makkelijker dan via Microsoft Word of Excel, je moet alleen wel even weten wat je doet. Zorg ervoor dat je niet meer mensen toegang geeft dan nodig, deel de openbare link alleen als je de mensen met wie je samenwerkt vertrouwt, geef niet zomaar iedereen bewerkingsrechten, en vergeet vooral geen back-up te maken, zodat je altijd een originele versie van het bestand in je persoonlijke Drive hebt staan.


▼ Volgende artikel
Review Motorola Moto G35 – Begrijpelijke compromissen
© Wesley Akkerman
Huis

Review Motorola Moto G35 – Begrijpelijke compromissen

Een toestel als de Motorola Moto G35 kan laten zien hoe goed een smartphone-ervaring kan zijn, zelfs als je er minder dan 200 euro voor betaalt. Dit model heeft een adviesprijs van 179 euro en biedt daarvoor een aantal mooie eigenschappen aan.

Goed
Conclusie

Onderaan de streep doet de Motorola Moto G35 weinig fout, dus kun je hem prima meenemen in je overweging. De processor houdt hier en daar je input niet helemaal bij, maar dat is eigenlijk het grootste struikelblok, zeker gezien de prijs. Dat kan overigens ook voor problemen met HDR-content zorgen, aangezien die meer van een systeem vraagt. We zijn echter wel van mening dat de Samsung Galaxy A15 iets meer voor hetzelfde geld aanbiedt, helemaal als het gaat om het updatebeleid. Maar de Moto G35 is allesbehalve een slechte smartphone.

Plus- en minpunten
  • Mooi scherm
  • Strak ontwerp
  • Groothoeklens
  • Prijs
  • Accuduur
  • Updatebeleid
  • Camerakwaliteit
  • Werkgeheugen

Net zoals bij seriegenoot Moto G55 kunnen we het ontwerp en de gekozen materialen voor de behuizing waarderen. De Motorola Moto G35 oogt strak en ligt lekker in de hand. Hij glijdt er bovendien niet snel uit, vanwege het polycarbonaat op de achterkant. Het toestel is niet waterdicht, maar is wel waterafstotend – dat is tenminste iets. Verder waarderen we het lage gewicht van 188 gram, de koptelefoonaansluiting onderop en de vingerafdrukscanner in de powerknop. De G35 voelt derhalve compleet aan, in elk geval op het gebied van hardware.

De Moto G35 heeft een aantal overeenkomsten met de 70 euro duurdere Moto G55. Zo heeft het riante lcd-scherm van 6,72 inch veel dezelfde eigenschappen. De (HDR-)kleuren en het contrast ogen mooi, maar de kijkhoek is niet fraai. De maximale helderheid ligt lekker hoog, waardoor je op zonnige dagen goed ziet wat er gebeurt. Daarnaast is er een hoge resolutie (1080 × 2400 pixels) en verversingssnelheid van 120 Hertz. Ook dit model heeft helaas last van die goedkoop ogende luchtlaag en bijbehorend schaduwspel aan de randen.

©Wesley Akkerman




©Wesley Akkerman




©Wesley Akkerman

Begrijpelijke keuzes

Onder de motorkap zit de relatief onbekende Unisoc T760-processor, die qua prestaties net iets achterloopt op de cpu van de Sony Xperia 10 VI (de Snapdragon 6 Gen 1). Als je bedenkt dat de Sony twee keer zo duur is, dan is dat helemaal niet verkeerd voor de prijs.

In tegenstelling tot de Moto G55 merken we soms dat het scherm te snel wil voor de processor. Dat merk je tijdens het scrollen. Het kan daardoor zijn dat het display, ondanks die hoge verversingssnelheid, schokt. Ook hebben apps soms wat tijd en ruimte nodig om op gang te komen.

Dat valt een beetje tegen, maar hoort bij deze prijsklasse. Datzelfde geldt voor de hoeveelheid werkgeheugen en opslagruimte, die 4 en 128 GB bedragen. De eerste is echt het minimale voor een Android-apparaat, terwijl de tweede niet meer van deze tijd is gezien de ruimte die we nodig hebben, maar gelukkig kun je die uitbreiden met een micro-SD-kaart. Het updatebeleid is ook niet te scherp, maar voor minder dan 200 euro begrijpelijk. Je krijgt in twee upgrades en drie jaar aan updates. De vergelijkbare Samsung Galaxy A15 doet dat beter met vier en vijf jaar.







Groothoeklens in dit prijssegment?

Net zoals bij de Moto G55 beschikt de Motorola Moto G35 over een hoofdlens van 50 megapixel. Gezien de prijs zijn we iets vergevingsgezinder en willen we graag benadrukken dat het toestel kleurrijke en redelijk gebalanceerde foto's maakt. Echter, het ontbreekt her en der wel een detail. Daarvoor ogen de beelden helaas te wazig, ondanks de autofocus. Avondfotografie is helaas niets om over naar huis te schrijven, aangezien details nog meer opgaan in de achtergrond dan overdag. Als je hier dus een foto mee maakt, doe dat dan in goed verlichte omgevingen.

Wat de Motorola Moto G35 redelijk uniek maakt, is de toevoeging van een groothoeklens. Die komen we niet vaak tegen op toestellen voor minder dan 200 euro. Hoewel we over het algemeen de resultaten van deze cameralens een voldoende willen geven, moet je wel rekening houden met een aantal vervelende zaken. De beelden ogen soms onscherp, een beetje korrelig en ook de kleuren komen niet helemaal overeen met de werkelijkheid. Houd het dus lekker op de hoofdcamera voor wanneer je foto's maakt, voor zowel ver weg als heel dichtbij.







Motorola Moto G35 kopen?

Ook de Motorola Moto G55 biedt een accu met een totaalvermogen van 5000 mAh aan. Door de niet al te krachtige processor kun je er daarom van uitgaan dat je hem meer dan een dag kunt gebruiken zonder hem te hoeven opladen. Soms zelfs twee dagen, als je rustig aan doet. Opladen gaat niet ontzettend snel met maximaal achttien watt, waardoor het al snel meer dan twee uur kan duren voordat de batterij weer vol is. De oplader moet je overigens zelf even regelen, omdat die, volgens Europese regels, niet meer in de doos verpakt wordt.

Onderaan de streep doet de Motorola Moto G35 weinig fout, dus kun je hem prima meenemen in je overweging. De processor houdt hier en daar je input niet helemaal bij, maar dat is eigenlijk het grootste struikelblok, zeker gezien de prijs. Dat kan overigens ook voor problemen met HDR-content zorgen, aangezien die meer van een systeem vraagt. We zijn echter wel van mening dat de Samsung Galaxy A15 iets meer voor hetzelfde geld aanbiedt, helemaal als het gaat om het updatebeleid. Maar de Moto G35 is allesbehalve een slechte smartphone.