Wie gaat winkelen voor een nieuwe tv zal hoofdzakelijk Ultra-HD-4K-modellen vinden. Kun je nog Full-HD-televisies vinden? Wanneer kies je voor de ene of de andere uitvoering? En hoe zit het met die Ultra-HD-8K-modellen? We praten je bij over de verschillende tv-resoluties en hun voor-en nadelen.

Een overzicht van de resoluties

De resolutie van een beeldscherm geeft aan uit hoeveel pixels het beeld opgebouwd is.

©PXimport

Weetje: 4K staat voor 4000 en verwijst naar het horizontale aantal pixels. Om precies te zijn 3840, ongeveer 4000 dus.De benaming 4K heeft niets te maken met 4 keer de resolutie van Full HD, dat is toeval. Op dezelfde manier verwijst 8K naar de bijna 8000 pixels (7680 pixels) op de horizontale lijn van het scherm. 

Wat is het nut van zoveel pixels?  

Maar bieden zoveel pixels nog wel enige meerwaarde? Ja, zeer zeker. Ze zorgen ervoor dat het beeld er realistischer uitziet omdat de pixels zo klein zijn dat we ze niet meer los van elkaar kunnen onderscheiden. Dat heeft natuurlijk meer impact als je een groter tv-scherm kiest. Op een Full-HD-scherm van 75 inch zie je nog individuele pixels op 3 meter afstand. Dat soort situaties moet je absoluut vermijden. Maar er is meer. Kijken doen we ook met onze hersenen, en die zijn in staat om heel minuscule fouten waar te nemen. Bijvoorbeeld twee lijnen die netjes moeten aansluiten op elkaar, maar dat net niet doen. Hoe kleiner de pixels, hoe meer dit soort beeldfouten onzichtbaar wordt.

Toe aan een nieuwe televisie? Bekijk alle tv's op Kieskeurig.nl

Bekijk nu

Heeft Full HD nog bestaansrecht?  

Full-HD-tv’s worden steeds zeldzamer. Je vindt ze hoofdzakelijk nog bij televisies van 32 inch (of kleiner). Je kunt ook nog 40inch-tv’s vinden, maar dan moet je wel beseffen dat dat absolute instapmodellen zijn. Wie dus op zoek is naar een relatief klein model, of een heel goedkoop model, kan nog voor Full HD kiezen.

4K: de winnaar!  

Het overgrote deel van de televisies van 40 tot 85 inch is uitgerust met een 4K-scherm. Die resolutie levert voor al die formaten een uitstekende kijkervaring, zolang je natuurlijk rekening houdt met de correcte kijkafstand. 

Een groot scherm hoeft ook niet meteen heel duur te zijn. De prijs van een televisie hangt niet alleen af van het schermformaat, maar ook van zijn beeldprestaties. Dat is zeker iets om rekening mee te houden. Wie bijvoorbeeld moet kiezen tussen twee gelijk geprijsde tv’s, een 75inch-model of eentje van 65 inch, is vaak beter af met de kleinere schermmaat. Die zal vermoedelijk betere prestaties leveren. Houd daarom ook goed alle andere specificaties in het oog wanneer je een nieuwe tv kiest.

Hoelang wachten op 8K?  

Inmiddels zijn 8K-tv’s al ruim drie jaar op de markt. De prijzen zijn sterk gedaald, maar liggen over het algemeen nog steeds hoger dan een vergelijkbaar 4K-model. En alhoewel een 8K-televisie uitzonderlijk mooie beelden kan tonen, is die hoge resolutie eigenlijk alleen zinvol voor grote televisies met een scherm van 75 inch of groter. En dan alleen als je 8K-content bekijkt. Maar omdat er nog nauwelijks 8K-content bestaat, en dat ook nog enkele jaren zo zal blijven, vinden we de meerwaarde van 8K zeer beperkt.

Wat is upscaling en waarom is het belangrijk?  

Niet alle content die we bekijken, heeft dezelfde resolutie als het beeldscherm van je tv . Live-televisie wordt bijvoorbeeld nog steeds hoofzakelijk in Full HD uitgezonden, streamingdiensten bieden veelal content in 4K, maar vaak niet heel hun aanbod. Wie nog een collectie dvd’s heeft, zit vast aan de resolutie van 720 × 576 pixels. Gameconsoles gebruiken verschillende resoluties, waaronder Full HD en 4K.

Daarover hoef je je allemaal geen zorgen te maken. Alle tv’s zijn in staat om het beeld te bewerken zodat het beeld het volledige scherm vult. Dat proces noemen we upscalen. Waar je wel rekening mee moet houden, is dat de kwaliteit van je bronmateriaal een grote rol speelt. Van een dvd (die maar 1/20e van de resolutie van 4K biedt) mag je niet verwachten dat de tv er glorieus beeld van maakt. De blu-ray-versie van dezelfde film zal er al veel beter uitzien.

Toe aan een nieuwe televisie? Bekijk alle tv's op Kieskeurig.nl

Bekijk nu

Beste tv voor games: Ultra HD of Full HD?  

Game je op een console die is verbonden met de tv? Kies dan zonder meer voor een 4K-televisie. Gameconsoles leveren perfecte beeldkwaliteit en maken dus optimaal gebruik van het extra detail dat 4K levert vergeleken met Full HD. Dat geldt niet alleen voor de meest recente consoles, zoals de PlayStation 5 en de Xbox Series X, maar ook voor oudere modellen die alleen nog Full-HD-beeld leveren. Upscaling werkt bijzonder goed op de computerbeelden van een spelconsole.

Ben je een pc-gamer, dan is er meer keuze. Naast Full HD en 4K-monitors, bestaat er ook een resolutie die tussen die twee ligt, QHD (2560 × 1440 pixels). Tot 24 inch vinden we Full HD nog prima, grotere schermen (vanaf 27 inch) verdienen QHD of 4K voor optimale beeldkwaliteit. Houd er wel rekening mee dat hoe hoger de resolutie van je monitor is, hoe krachtiger je videokaart moet zijn.

©PXimport

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!