Bij een airco denken we aan snikhete zomers en plaknachten. Maar wist je dat je er in de winter of tussenseizoenen ook mee kunt verwarmen? Bij veel airco's ligt de nadruk op verkoeling en is het feit dat je er ook mee kunt verwarmen eerder een bijkomstigheid. ID.nl zoekt uit hoe efficiënt dit werkt.

Airco en warmtepomp werken volgens hetzelfde principe

Een goede airco is eigenlijk een lucht/luchtwarmtepomp. In de zomer onttrekt dit apparaat warmte uit de binnenlucht om die energie af te geven aan de buitenlucht. Wanneer je ermee wilt verwarmen, gebeurt het tegenovergestelde. Bij de meeste gewone airco's daalt het rendement om te verwarmen naarmate het kouder wordt.

Dat is de reden waarom de airco meestal als bijverwarming wordt ingezet en niet als hoofdverwarming. Belangrijk is dat je een goed afgestelde airco hebt. Daarmee bedoelen we dat het vermogen correct is afgestemd op het volume dat hij moet koelen. Wees dus achterdochtig bij prijsknallers. In de zomer zullen ze te hard moeten werken om de koelbelofte waar te maken en in de winter doen ze niets, omdat ze niet krachtig genoeg zijn.

Airco inzetten om te verwarmen: voordelen en nadelen

Voordelen

Nadelen

Het rendement

Is verwarmen met een airco interessanter dan de gasketel? Dat hangt er van af. Hoe kouder de buitentemperatuur, hoe lager het rendement. Zolang het buiten niet kouder is dan 7 graden Celsius, is een airco als verwarmingstoestel voordeliger dan de gasketel, maar op echt koude dagen zal de gasketel goedkoper zijn. Je kunt wel verwarmen met de airco wanneer het vriest, maar dan zal het toestel veel harder moeten werken en te veel energie verbruiken. 

©Leopoldine - stock.adobe.com

SCOP

De efficiëntie van de warmtepomp wordt gemeten volgens de Europese norm EN14825 en het rendement wordt weergegeven met een getal, de SCOP (Seasonal Coëfficient of Performance). In mensentaal is dit het seizoensgemiddelde van de verhouding tussen de energie die de warmtepomp verbruikt en de energie die de warmtepomp produceert. Een SCOP van 4 betekent dat het apparaat, gemeten over het volledige stookseizoen, met 1 kWh toch 4 kWh warmte produceert. Zo'n toestel heeft dus een rendement van 400 procent. Het Nederlandse klimaat is eigenlijk iets milder dan de EN14825-norm. Dat betekent dat de SCOP voor moderne airco's zelfs iets hoger ligt.

❄️Lees ook: Het verbruik van de warmtepomp, zelfs als het buiten vriest

Prijzen

Zoals steeds hangt de prijs af van het type. Een monoblock-airco heeft geen buitenunit en kun je kopen als vast en mobiel toestel. De monosplit heeft een binnen- en een buitenunit en is bedoeld om één bepaalde ruimte te koelen en te verwarmen. Ten slotte is er de multisplit, waarbij je meerdere binnenunits kunt aansluiten op dezelfde buitenunit. Bovendien kun je elke binnenunit afzonderlijk aansturen. Een monosplit heb je al voor 1000 tot 2000 euro. Voor een multisplit mag je rekenen op 7000 tot 10.000 euro. 

Hyper Heating zelfs bij -25 graden Celsius

Mitsubishi Electric introduceert Hyper Heating, een airco-technologie waarbij de focus eerder op verwarmen ligt. Dit lucht/luchtsysteem is al langer bekend in Scandinavië en komt nu ook in Nederland in de aandacht. Net als bij iedere airco kun je met deze units koelen, maar ze zijn ook ontworpen om te verwarmen. Zelfs in erg koude situaties en dan spreken we over een buitentemperatuur tot -25 graden. Bij ieder ander aircosysteem dat ook kan verwarmen vermindert het verwarmingsvermogen vanaf plus 7 graden, zodat bij 15 graden vorst slechts de helft van het vermogen overblijft. Hyper Heating kan zelfs bij heel lage temperatuur nog steeds 100 procent van zijn verwarmingsvermogen leveren. 

© Mitsubishi Electric

Dezelfde binnenunit, andere buitenunit

De binnenunit van een Hyper Heating-airconditioner is identiek aan een gewoon airco-systeem, het verschil zit hem in de buitenunit. Daarvoor gebruiken deze toestellen speciale compressors met een verhoogd compressievolume en een kleinere behuizing. Bovendien hoeft de buitenunit zich minder vaak te ontdooien. De compressorlekbak is voorzien van een elektrisch verwarmingselement dat bevriezing voorkomt.

Zo'n Hyper Heating-systeem is duurder dan een gewone airco, maar als je bij 10 graden vorst zou willen verwarmen met een gewone airco, dan moet je een oversized systeem aanschaffen en dan kom je duurder uit. Hyper Heating is beschikbaar als single- en multisplit-systeem. Afhankelijk van het vermogen kan met Hyper Heating een SCOP tot 5,2 worden gehaald. 

Aanvulling op een centraal verwarmingssysteem

Het is niet de bedoeling om een woning van het gas te halen en over te stappen naar dit Hyper Heating lucht/luchtsysteem. Voor de productie van warm water voor douche en bad moet je dan nog een ander systeem toevoegen en dan is het de vraag of deze investering de beste energetische keuze is.

Bij Mitsubishi Electric zien ze Hyper Heating eerder als een aanvulling op bijvoorbeeld een centraal verwarmingssysteem. De woonkamer, keuken en badkamer wordt op temperatuur gehouden door het cv-systeem en de slaap- en werkkamer wordt bijvoorbeeld gekoeld en verwarmd door Hyper Heating. 

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.