Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste programma’s van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Firefox Focus - Privacyvriendelijke browser

Geschikt voor: iOS, Android

De bekendste browsers bieden standaard maar een matige privacybescherming. Ze hebben vaak wel een optie om een privévenster te openen, maar dan nog zijn er volop manieren om je te volgen. Bij sommige browsers kun je heel veel van dit soort volgmethoden blokkeren door add-ons te installeren. Zo kun je Firefox bijvoorbeeld behoorlijk goed dichtspijkeren, ook wanneer je niet in een privévenster surft. Lang niet elke browser biedt een vergelijkbaar aantal add-ons voor dit doel.

Surf je veel mobiel? Dan wordt het allemaal nog een stuk lastiger, omdat mobiele browsers vaak nog minder mogelijkheden bieden om add-ons te installeren die je privacy beschermen.

Gelukkig is er voor mobiele platformen Firefox Focus (ook voor Android). Deze browser biedt van zichzelf allerlei functies die ervoor zorgen dat je moeilijk te volgen bent op internet. Zo hoef je bijvoorbeeld geen afzonderlijke adblocker te installeren en worden standaard allerlei trackers geblokkeerd. Daarnaast kun je bij het beëindigen van een surftocht met één tik op een pictogram alle gegevens van de sessie wissen. Door dit alles is niet alleen je privacy beter beschermd, maar surf je ook sneller.

©PXimport

Display Driver Uninstaller - Videokaart-updates terugdraaien

Geschikt voor: Windows 11

Naar je grafische stuurprogramma heb je meestal geen omkijken. Wanneer er een nieuwe versie is, krijg je vaak de keuze om die te installeren. En als alles naar wens werkt, dan kun je dat ook achterwege laten. Maar veel fanatieke gamers hebben de neiging om elke nieuwe versie te installeren om de simpele reden dat deze soms net een paar beeldjes per seconde meer oplevert, zeker als het om de nieuwste games gaat.

Updates verlopen bijna altijd goed, maar ‘bijna’ kan net voldoende zijn om problemen te veroorzaken. Vaak ben je dan geneigd om te denken dat de oorzaak bij de game ligt. Het wordt echter aanbevolen om eerst maar eens je stuurprogramma opnieuw te installeren.

De standaardmethode die Windows daarvoor biedt, werkt doorgaans goed. Maar ook hier geldt weer dat ‘doorgaans’ in jouw geval misschien net niet genoeg is om het probleem op te lossen. Als dat het geval is, dan is er altijd nog Display Driver Uninstaller. Dat werkt voor zowel AMD als Nvidia. Let op: vanwege de vele opties die de nodige kennis vergen, bevelen we dit product alleen aan gevorderde gebruikers aan.

Lees hier meer over drivers updaten in Windows 11.

©PXimport

FlightGear - Gratis flight simulator

Geschikt voor: Windows 11

In deze rubriek bespreken we normaliter geen games en dus lijkt FlightGear wellicht een vreemde keus. Maar er worden felle discussies gevoerd over de vraag of een simulator nu een spel is of een serieuze aangelegenheid. Vliegtuigliefhebbers zijn stellig overtuigd van dat laatste, en dus zullen wij ons daar maar aan overgeven.

Een simulator dus, en wat voor een! FlightGear is een opensource-product waaraan al vele jaren wordt gewerkt. Dat is goed te merken aan zowel de kwaliteit als de omvang van het product.

FlightGear is ideaal voor iedereen die graag zelf eens achter de stuurknuppel van een vliegtuig wil plaatsnemen, maar niet per se geld wil uitgeven aan een commerciële simulator. Op veel gebieden doet het programma daar overigens niet voor onder en op sommige overtreft het de betaalde concurrentie zelfs.

Zo is FlightGear grafisch weliswaar wat minder geavanceerd dan Microsoft Flight Simulator, maar heb je toegang tot veel meer verschillende vliegtuigen. De basisversie is niet al te groot (2 GB), maar wil je meer van de wereld zien, dan komt daar nog heel wat bij.

©PXimport

JQueryForm - Online formulieren bouwen

Geschikt voor: elk systeem

Wie een eigen website heeft of bijvoorbeeld de website van een vereniging beheert, weet dat eenrichtingsverkeer niet al te moeilijk is. Er zijn programma’s die je in staat stellen om met weinig technische kennis een site te bouwen en te onderhouden die alleen maar informatie aanbiedt. Interactie met de bezoekers gaat daarbij doorgaans niet verder dan een knopje dat ze kunnen aanklikken wanneer ze een mailtje willen sturen.

Maar wat als je meer wilt? Wat als je je bezoekers bijvoorbeeld een kleine enquête wilt voorleggen of een quizje wilt organiseren? Doorgaans heb je dan flink wat kennis nodig om input van de bezoekers vast te leggen. Bovendien moet je weten hoe je meer complexe beeldelementen zoals keuzelijstjes toevoegt.

Dat alles is niet nodig wanneer je gebruikmaakt van JQueryForm. Met deze online tool maak je eenvoudig het complete formulier dat allerlei soorten elementen kan bevatten en waarvan je aan elk veld bovendien een validatie kunt koppelen om te zorgen dat de invoer correct is. Dit geheel kun je vervolgens integreren in je website, waarna de invoer van gebruikers lokaal wordt opgeslagen.

©PXimport

ChaosPro - Plezier met fractals

Geschikt voor: Windows 11

Op het moment dat Isaac Newton in de zeventiende eeuw de zwaartekracht in een simpele en elegante formule wist te vangen, werd het voor wetenschappers steeds duidelijker dat wiskunde de taal is waarin de natuur is geschreven. Maar lang niet iedereen was overtuigd. Ten slotte is het vrijwel ondenkbaar om met behulp van een compacte formule zoiets ingewikkelds als een boom, een bloem of een wolk te beschrijven.

Daarin kwam verandering met de ontdekking van fractals. Die zijn gebaseerd op doorgaans zeer eenvoudige rekenregels. Wanneer je die meerdere keren achter elkaar toepast, komen daar vormen uit tevoorschijn die niet alleen heel fraai zijn, maar ook een sterke gelijkenis vertonen met allerlei patronen die we in de natuur zien. Daardoor spraken ze meteen tot de verbeelding van een breder publiek en vonden ze ook al snel toepassing in de computerwereld, bijvoorbeeld om realistische vegetatie en luchten voor games te maken.

Die brede belangstelling zorgde voor een stortvloed aan verschillende fractal-programma’s en een daarvan is ChaosPro. Hoewel deze software al wat jaartjes meegaat, is dit een juweeltje voor iedereen die zelf fraaie grafische structuren wil maken.

©PXimport

BandLab - Componeren voor nop

Geschikt voor: elk systeem

Veel muzikanten beoefenen hun hobby samen met anderen in een band, orkest, koor of fanfare. Maar er zijn er ook heel wat die bij gebrek aan muzikale kennissen thuis in hun eentje muziek maken. Wil je die muziek vervolgens vastleggen als compositie, dan ben je vaak aangewezen op prijzige software. Met sommige gratis producten kom je echter ook een heel eind. BandLab is zo’n product.

Het is een volwaardige DAW (digital audio workstation), wat betekent dat je er muzieksporen in kunt vastleggen die zijn opgenomen als audiobestand, maar ook kunt werken met midi voor het aansturen van echte of virtuele instrumenten. Die laatste zijn ook volop aanwezig in BandLab.

Heb je de nodige sporen van je compositie vastgelegd, dan kun je er uiteraard nog allerlei effecten aan toevoegen en het geheel mixen. Ben je niet muzikaal genoeg om álles zelf te maken, dan kun je bovendien gratis allerlei voorgebakken fragmentjes gebruiken.

In al deze mogelijkheden lijkt BandLab op andere DAW’s. Maar het bijzondere is dat je er ook mee kunt samenwerken en dat het een sociaal netwerk is waarop je muziek kunt delen.

©PXimport

Math3D - Grafieken in 3 dimensies

Geschikt voor: elk systeem

Gedurende vele eeuwen stonden meetkundige vormen op zichzelf en dat gold ook voor wiskundige vergelijkingen. In de zeventiende eeuw kwam René Descartes (vooral beroemd geworden door zijn uitspraak “ik denk, dus ik besta”) op het idee dat je de ene in de andere kon vertalen en daarmee was de analytische meetkunde geboren. Menig middelbare scholier zonder wiskundeknobbel heeft nog altijd nachtmerries bij het horen van de woorden x-as en y-as. Toch mogen we Descartes dankbaar zijn voor zijn vinding, want een grafiek geeft vaak veel meer inzicht in lastige problemen.

Dat geldt nog veel meer voor 3D-grafieken. Helaas komt ons spreadsheetprogramma niet verder dan het tonen van wat ruimtelijk ogende staafdiagrammetjes en daar heb je voor wiskundige vergelijkingen weinig aan. Wie slechts zo nu en dan iets moet visualiseren met een 3D-grafiek hoeft geen speciale software te installeren, want met het handige Math3D kan het gewoon online.

Deze toepassing kan allerlei soorten grafieken produceren. Dat kan in de traditionele expliciete vorm (x+y=z), maar ook door middel van parameters of bolcoördinaten. Je kunt er zelfs animaties mee maken.

©PXimport

Super Resolution - Vergroot afbeeldingen

Geschikt voor: elk systeem

Met het overgrote deel van de vele beschikbare fotobewerkers kun je afbeeldingen vergroten. Dat gebeurt in vrijwel elk programma met dezelfde techniek. Eenvoudig gezegd komt die erop neer dat individuele pixels denkbeeldig worden vergroot en er een gemiddelde wordt genomen tussen naast elkaar liggende beeldpunten om de vergroting niet blokkerig te laten worden. Iedereen die weleens heeft geprobeerd om zo een foto flink te vergroten, weet dat het resultaat vaak matig is, omdat scherpe lijnen vervagen.

Tot voor kort hadden we geen goed alternatief, maar inmiddels is dat er wel dankzij kunstmatige intelligentie. Deze interpreteert de elementen van een afbeelding en maakt op basis daarvan een geheel nieuw beeld, maar dan groter. Het gevolg daarvan is dat de vergroting nog steeds haarscherp is. Uiteraard kan AI zelf geen nieuwe informatie verzinnen, maar wat het wel kan, doet het fantastisch.

Om er zelf gebruik van te kunnen maken, heb je ofwel een dure videokaart of een abonnement bij een vergrotingsdienst nodig. Maar op de site van Super Resolution API kan het gewoon gratis (maximale vergroting 2x).

©PXimport

yEd Graph Editor - Diagrammen in alle vormen

Geschikt voor: Windows 11, MacOS, Linux, browser

Het soort grafieken dat we hierboven bespraken, is reuze handig wanneer je het verband tussen enkele variabelen wilt visualiseren, maar daar houdt het ook meteen op. Er zijn echter heel wat andere situaties waarin een grafische weergave een onmisbare hulp is om complexe verbanden aanschouwelijk en inzichtelijk te maken. Hét medium bij uitstek om dat te doen, is een diagram.

Of het nu gaat om de werking van een computerprogramma, de verbanden tussen je familieleden of de structuur van de organisatie waar je werkt, diagrammen zijn niet meer weg te denken uit ons leven.

Een gespecialiseerd programma om ze te maken is bijna een must, want alleen al het netjes uitlijnen van de verschillende elementen in een diagram is in een gewoon grafisch programma een nare klus. Een echt diagramprogramma doet dat gewoon uit zichzelf en een van de betere is yEd Graph Editor.

yEd heeft alles aan boord om allerlei verschillende soorten diagrammen te maken. Voor heel veel typen worden de bouwstenen meegeleverd, maar je kunt ze ook zelf importeren. Heb je maar één diagram nodig, dan kun je dat ook online maken.

©PXimport

Logo Crunch - Logo's en pictogrammen maken

Geschikt voor: elk systeem

Regelmatig lees je berichten over bedrijven of overheidsafdelingen die een nieuwe huisstijl nodig hebben en voor het vormgeven daarvan een ontwerpbureau inhuren. Soms brengen die bureaus tonnen in rekening om onder andere een logo te ontwerpen. Als je kijkt naar de ontwikkelingen binnen Logo Crunch, vraag je je af hoelang ontwerpers daar nog mee wegkomen.

Logo Crunch is een online tool waarmee je met behulp van kunstmatige intelligentie logo’s kunt maken en aanpassen. Ook als je geen logo nodig hebt, kan de toepassing van pas komen. Want wat voor sommige gebruikers een logo is, is voor anderen een pictogram.

Het systeem kan zelf wat willekeurige pictogrammen genereren die je vervolgens kunt aanpassen, maar dat aanbod is minimaal. Beter is het om zelf een simpel ontwerp te maken en dat als plaatje te uploaden. 

De AI achter Logo Crunch kan nu zelf het beeld analyseren en dat zorgt ervoor dat je allerlei bewerkingen die doorgaans tijdrovend zijn, snel en geautomatiseerd kunt uitvoeren. Zo kun je lijnen dikker maken, gaten vullen of het algehele ontwerp vereenvoudigen, en dat alles door het instellen van een paar schuifregelaars.

©PXimport

Shadertoy - Aan de slag met shaders

Geschikt voor: elk systeem

Wil je in een game of 3D-animatie een realistische scène neerzetten, dan moet je gebruikmaken van een techniek die raytracing heet. Daarbij wordt het gedrag van duizenden lichtstralen berekend wanneer ze reflecteren op glanzende oppervlakken of afgebogen worden door glas of water.

De nieuwste generaties grafische kaarten kunnen dit tot op zeker hoogte snel genoeg voor live animatie, maar jarenlang moesten animators trucs bedenken om dingen echt te laten lijken. Dat deden ze met zogeheten shaders; (vaak kleine) computerprogramma’s die bepaalde effecten nabootsen.

Deze shaders gingen een heel eigen leven leiden, omdat hobbyisten er grafische hoogstandjes mee begonnen te bouwen die gewoon op zichzelf interessant zijn om te bekijken en mee te spelen. Het fenomeen breidde zich zelfs uit tot geluid en virtual reality.

Dé bron om alles te leren over shaders is www.shadertoy.com. Hier vind je inmiddels bijna 60.000 van dit soort programmaatjes die je online kunt bekijken. Heb je een beetje een beeld van de vele spectaculaire mogelijkheden en ben je geïnteresseerd in programmeren, dan kun je al deze shaders naar eigen smaak aanpassen en zelfs hele nieuwe maken.

©PXimport

Photoscape X - Veelzijdige fotobewerker

Geschikt voor: Windows 11

Als we een top tien zouden moeten samenstellen van meest voorkomende programma’s per categorie, dan zouden spellen op de eerste plaats staan. De tweede plek zou met gemak worden ingenomen door fotobewerkers, want daarvan zijn er werkelijk verbijsterend veel in vergelijking met andere soorten programma’s. Ondanks dat gigantische aanbod zijn er toch altijd weer titels die ons in positieve zin weten te verrassen. Photoscape X is er zo een.

Photoscape is er in een gratis en een betaalde versie. De gratis versie mist enkele geavanceerde gereedschappen zoals curven, maar biedt voor de gemiddelde gebruiker voldoende technische hulpmiddelen om afbeeldingen mee te verbeteren. Op het creatieve vlak ontbreken in de gratis versie enkele effecten, maar wat wel aanwezig is, is zeer gevarieerd en onderscheidt zich vaak ook van de concurrentie.

Behalve dat je foto’s kunt beheren en bewerken, maak je met Photoscape heel makkelijk fraaie collages of voeg je foto’s samen tot één afbeelding. Daarbij kun je ook nog allerlei lijsten en stickers toevoegen.

Behalve veelzijdig is Photoscape ook nog eens lekker snel. Kortom: zeer de moeite waard.

©PXimport

Gevaarlijk?

Bij sommige freeware kun je een enge waarschuwing van je beveiligingsprogramma verwachten. Laat je niet afschrikken, maar lees goed wat er aan de hand is en of je dit logisch vindt. Programma’s maken bijvoorbeeld verbinding met internet. Deze actie kan al een reactie uitlokken bij je beveiliger. Ook voor software die relatief nieuw is of wordt aangeduid als ‘zeldzaam’ kan je beveiliger een waarschuwing geven. Vertrouw je de download? Laat het programma dan uitvoeren. Voel je twijfel? Laat je download onderzoeken door www.virustotal.com, dat doen wij ook. Deze dienst controleert je programma met meer dan vijftig beveiligingsprogramma’s. Zo zie je snel of je te maken hebt met een risico, of met een overijverig beveiligingsprogramma.

©PXimport

Niet te snel klikken

We zien het helaas te vaak en het zou verboden moeten worden: installatieprocedures die extra programma’s bundelen en zomaar aanpassingen doen. Je probeert een programma uit en voor je het weet is de homepage van je browser aangepast en ben je een aantal ongewenste programma’s rijker. Deze handelswijze heet in de volksmond ‘achterbaks’, maar de nette aanduiding is ‘potentially unwanted program’ (pup).

Steeds meer beveiligingsprogramma’s letten hierop als je iets probeert te installeren. Wij gebruiken Unchecky om ‘verkeerde vinkjes’ op te merken.

Je kunt de extra’s ook zelf voorkomen. Download een programma bijvoorbeeld alleen via de website van de makers. Kies altijd voor de geavanceerde of aangepaste installatie. Zo kun je goed nakijken welke opties er actief zijn. Verwijder de vinkjes bij aanpassingen/programma’s die je als ongewenst beschouwt of keur de aanpassing op een andere manier af.

©PXimport

De ingebouwde zoekfunctie van Windows - Windows Zoeken - kennen we inmiddels wel. En eerlijk is eerlijk: dat onderdeel is inmiddels wel wat gedateerd. Welke andere mogelijkheden zijn er om te zoeken? Welke AI en andere slimme tools kunnen we inzetten om de antwoorden op onze vragen te vinden? Je ontdekt ze hier.

Copilot: bestanden doorzoeken

Microsofts Copilot kan je helpen met het doorzoeken van de inhoud van de bestanden op je computer. Hiervoor moet je momenteel nog eerst het bestand uploaden naar OneDrive. Vanuit daar kun je er allerlei acties mee uitvoeren. Copilot kan straks ook voor je op zoek gaan naar lokale bestanden. Die functie is nu nog niet geactiveerd in Nederland, maar is al wel actief in de VS en Engelstalige regio's. De Copilot-app lijkt er voor Nederland al wel op voorbereid.

Je kunt je alvast voorbereiden op de komst van deze functie. Dat doe je door ervoor te zorgen dat je de nieuwste versie van Copilot hebt geïnstalleerd. Daarmee wordt de functie direct actief als deze in Nederland beschikbaar komt. Je vindt de nieuwe versie van Copilot in de Microsoft Store (via het startmenu). Eenmaal geopend, klik je op de gebruikersafbeelding linksonder in het scherm. Kies Instellingen. Geef Copilot vervolgens toegang tot de bestanden. Blader naar Machtigingsinstellingen en zet de schuif op Aan bij Bestand zoeken. Zet hierna ook de schuif op Aan bij Lezen van het bestand.

Copilot maakt onderliggend nog steeds gebruik van gedeelten van het bestaande Windows Zoeken. Die kennis biedt meer controle: je kunt bepalen welke locaties mogen worden doorzocht. Klik in hetzelfde instellingenvenster op Windows-instellingen. Geef bij Mijn bestanden zoeken aan welke locaties mogen worden bekeken.

Copilot: zoeken in bestanden

Soms ben je niet op zoek naar bestanden, maar juist naar informatie ín de bestanden. Als je de nieuwste update van Windows 11 gebruikt, kun je hiervoor op een slimme manier Copilot inzetten. Klik met de rechtermuisknop op het bestand waarin je wilt zoeken of waarover je specifieke vragen hebt. Doet dat bijvoorbeeld via het bureaublad of via de verkenner.

Kies voor de nieuwe optie Vraag het aan Copilot. Het bestand verschijnt in het venster van Copilot. Vervolgens kun je bijvoorbeeld vragen om het te doorzoeken of het opnieuw te structureren. Je kunt ook vragen om het bestand samen te vatten of de inhoud ervan in compacte bewoordingen te beschrijven. Verschijnt de nieuwe optie nog niet in het menu van de rechtermuisknop? Controleer dan of je de instellingen uit de alinea hiervoor hebt geactiveerd.

Copilot: gezichten herkennen

Maak je gebruik van OneDrive? Ook OneDrive zet steeds vaker AI in om je bestanden eenvoudiger vindbaar te maken. Op het moment van schrijven wordt de laatste hand gelegd aan de gezichtsfuncties. We hebben deze dus zelf nog niet in de praktijk kunnen testen.

Microsoft gebruikt AI om gezichten te herkennen in foto's en afbeeldingen die je in een OneDrive-account hebt bewaard. Je moet hiervoor wel toestemming geven. Hierna wordt informatie uit afbeeldingen en gezichten verzameld om vergelijkbare gezichten te vinden.

Open de OneDrive-app en wacht totdat automatisch de melding met toestemming verschijnt. Ga je akkoord met de verwerking, dan kies je Toestaan. Het duurt tot 72 uur om de foto's te indexeren. Download de nieuwste versie van de OneDrive-app (via Google Play of de Apple App Store) en tik op de nieuwe tab Personen. In het zoekvak eronder kun je zoeken op specifieke personen op foto's.

Perplexity: vinden wat je zoekt

Perplexity is een geavanceerde en populaire AI-zoekmachine. Je kunt deze AI-dienst ook goed inzetten voor het doorzoeken van de inhoud in je eigen bestanden. Er bestaan wel een paar voorwaarden voor het zoeken met de AI-agent van Perplexity: allereerst heb je een betaald abonnement nodig. De gratis versie ondersteunt de functie (nog) niet. Hiervoor betaal je circa 20 euro per maand, vergelijkbaar met de betaalde abonnementen van veel andere AI-aanbieders.

Perplexity kan daarnaast alleen zoeken in bestanden die je in de cloud hebt opgeslagen. Op dit moment worden alleen nog Google Workspace, Dropbox en WhatsApp ondersteund. Op het gebied van bestandsformaten kun je onder meer Google Docs, pdf-bestanden, Microsoft Office-documenten en csv-bestanden gebruiken. Ook Markdown (MD)- en JSON-bestanden worden ondersteund.

Perplexity: aan de slag

Het zoeken in je eigen bestanden staat in Perplexity standaard uitgeschakeld. Het zoeken van bestanden wordt mogelijk met plug-ins, die in Perplexity 'verbinders' worden genoemd. Laten we deze eens inschakelen.

Klik in het hoofdvenster van Perplexity linksonder op de gebruikersfoto en kies Instellingen. Kies Verbinders. Een overzicht van ondersteunde locaties verschijnt. Klik op Enable bij de locatie die je wilt koppelen, bijvoorbeeld Google Drive. Hierna geef je toestemming voor het weergeven en downloaden van je bestanden. Je kunt de koppeling op elk moment weer ongedaan maken. In het eerdergenoemde overzicht van onlinediensten klik je op de drie puntjes naast de opslagdienst en kies je Ontkoppelen.

Perplexity: bestanden doorzoeken

Zijn de gewenste diensten gekoppeld? Dan is het mogelijk om Perplexity AI in te zetten om je bestanden te vinden. De zoekfunctie met eigen bestanden is op twee manieren te gebruiken. Zo kun je de bestanden gebruiken als bron tijdens de conversaties. Klik hiervoor op de knop Sources en wijs je online cloudopslag aan. Op dit moment beperkt de dienst zich helaas alleen tot zakelijke varianten van de cloudopslag, zoals het eerdergenoemde Google Workspace. De consumentenversie van Google Drive wordt niet ondersteund als directe bron.

Gelukkig doet Perplexity dit wél voor het inhoudelijk doorzoeken van je bestanden. Klik op de paperclip. Afhankelijk van welke verbinders je hebt geactiveerd, kun je hier kiezen tussen Lokale bestanden, Google Drive en Dropbox. Wijs het bestand aan, zodat je er vragen over kunt stellen.

Uiteraard is het belangrijk om te weten hoe Perplexity met je bestanden omgaat. Je eigen bestanden worden niet gebruikt om de AI-modellen te trainen. Bovendien worden de bestanden - als deze al worden opgeslagen - door Perplexity binnen AWS S3-servers opgeslagen.

PowerToys Run

Ook de PowerToys Run voor Windows 11 zijn onmisbaar als je de beperkte zoekprestaties van Windows 11 wilt verbeteren. Hiermee kun je snel bestanden zoeken op verschillende locaties, zoals de lokale computer, specifieke programma's en online. PowerToys Run in combinatie met hulp van een AI-agent zoals hiervoor besproken, geeft een krachtige combinatie. Je gebruikt PowerToys Run om de bestanden te zoeken en met een andere AI-tool ga je eventueel inhoudelijk de diepte in.

Haal eerst de nieuwste versie van PowerToys binnen en activeer PowerToys Run via het algemene venster van PowerToys. Zet de schuif op Aan bij dit programma. Druk vervolgens op de toetscombinatie Alt+Spatiebalk. De app verschijnt als pop-up. Typ het bestand in dat je zoekt: de resultaten verschijnen direct in het venster eronder. Onder elk bestand lees je op welke locatie het is opgeslagen. Ook kun je meer informatie over het bestand online opzoeken.

PowerToys Run: aanpassen

Om het onderste uit de zoekfuncties van PowerToys Run te halen, is het nodig om het programma naar je hand te zetten. Open de instellingen van het programma en ga naar Zoeken en resultaten. Standaard hanteert de app een vertraging voordat de eerste zoekresultaten worden getoond. Wil je liever de eerste resultaten direct zien? Schakel Afvlakking van invoer uit. Deze 'doortastendere' zoekaanpak vergt wel iets meer van het systeem.

Hierna zoeken we de optie Aantal resultaten dat wordt weergegeven voordat u schuift. Standaard toont Run slechts vier resultaten: dat kan beter voor een completer overzicht. Verander de waarde naar bijvoorbeeld 10 en controleer het resultaat via een zoekopdracht in de app. Run onthoudt overigens welke zoekopdracht je het meest recent hebt uitgevoerd en toont deze in het venster. Begin je liever telkens met een schone lei? Activeer de optie De vorige query wissen bij het starten.

PowerToys RunResultaten verfijnen

Standaard laat PowerToys Run telkens alle resultaten zien zonder verdere weging, maar je kunt ervoor kiezen om de volgorde van de zoekresultaten te laten verfijnen. Hierbij houdt PowerToys Run bij welke resultaten worden geselecteerd en deze stijgen in de resultaten. Activeer de optie Volgorde van resultaten verfijnen. Hierna geef je een gewicht aan de geselecteerde items, van 0 tot 5. Standaard wordt 5 gehanteerd, maar je kunt het gewicht naar beneden bijstellen. Kies 0 om het volledig uit te schakelen. 

PowerToys Run: gericht vinden

Met behulp van voorvoegsels kun je PowerToy Run gerichter laten zoeken naar informatie in specifieke gebieden. Wil je alleen naar bestanden en mappen zoeken? Typ ? voor de zoekterm. Bijvoorbeeld ?vakantie. Ben je op zoek naar een specifieke Windows-instelling, dan typ je $, bijvoorbeeld $beeldscherm. Om online te zoeken, waarbij Run gebruikmaakt van de standaardzoekmachine, gebruik je ?? (zoals ??feestdagen). Om het voorgaande zoekresultaat te zien, typ je !!.

PowerToys Run: invoegtoepassingen

Je kunt zelf bepalen welke gebieden PowerToy Run kan doorzoeken. Dat gebeurt met behulp van invoegtoepassingen. De lijst vind je onder Invoegtoepassingen in het instellingenvenster. Loop door de lijst en schakel de invoegtoepassingen in voor de gebieden die je wilt doorzoeken. Andersom doe je dit ook: alles wat je niet gebruikt, schakel je uit. Elke ingeschakelde invoegtoepassing wordt namelijk geraadpleegd tijdens een zoekopdracht.

Regelmatig worden nieuwe invoegtoepassingen voor zoeken toegevoegd. Klik op Meer invoegtoepassingen zoeken voor een actuele lijst. Hier vinden we bijvoorbeeld plug-ins om de browsergeschiedenis te doorzoeken en per query een zoekmachine aan te wijzen die de zoekopdracht moet uitvoeren.

Terug naar het instellingenvenster. Als je een invoegtoepassing uitklapt, krijg je toegang tot aanvullende opties. Bij Opdracht voor directe activering kun je de 'letter' aanpassen waarmee je specifiek zoekt in dat onderdeel (waarover je in de paragraaf 'Gericht vinden' hebt gelezen). Interessanter is de optie Opnemen in globaal resultaat: hiermee zorg je ervoor dat de zoekresultaten van die invoegtoepassing standaard in de lijst worden getoond. In andere gevallen moet je de invoegtoepassing expliciet aanroepen via de eerdergenoemde letter. 

Toekomst: semantic search

Het valt op dat softwaremakers dit jaar intensief bouwen aan opties waarmee je je bestanden nog eenvoudiger kunt vinden. Zo wordt de ingebouwde zoekfunctie van Windows 11 uitgebreid met de mogelijkheid om in je eigen bewoordingen naar bestanden te zoeken. Bijvoorbeeld: 'foto's die ik vorige maand heb gemaakt' of 'de presentatie die vorige week door mijn collega is gestuurd'. Dit wordt semantic search genoemd, waarbij niet alleen naar de exacte woorden wordt gekeken, maar ook naar de betekenis (semantiek) erachter.

Deze functie is straks helaas niet voor iedereen beschikbaar. Je computer heeft namelijk een geschikte npu-chip nodig, die je onder meer vindt in de Copilot+-computers. Ook worden er in eerste instantie maar zes talen ondersteund, waaronder Engels en Duits. Nederlands komt momenteel nog niet in de lijst voor, maar dat is waarschijnlijk een kwestie van tijd.

 Op zoek naar een nieuwe laptop? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers voor de beste deal!

Denk jij erover na om van zorgverzekering te wisselen? Dat moet je nu in actie komen! Wil je niet alleen een lagere premie, maar ook nog eens een cashback? Stap dan over via CashbackXL. Je bespaart dan namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. Je hebt dus nog een paar dagen de tijd. Redenen genoeg om dat te doen: veel mensen vinden de premie bij hun huidige verzekeraar te hoog, of ze houden hun aanvullende verzekeringen eens goed tegen het licht en besluiten dat het wel wat minder kan. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.