Bekijk je oude zwart-witfoto’s, dan is het soms moeilijk om je voor te stellen dat de wereld in die tijd even kleurrijk was als vandaag de dag. Gelukkig kun je via kunstmatige intelligentie alsnog zwartwit-foto's inkleuren, zodat je een veel realistischere blik in het verleden kunt werpen. Moeilijk? Welnee, het gaat helemaal automatisch!

Heb je stapels familiefoto’s of vakantiekiekjes in zwart-wit liggen? Gelukkig hoef je ze niet allemaal met de hand in te kleuren. Dat zou best veel werk zijn en nog een precisieklus ook. Het omzetten van een zwart-witfoto in een kleurenfoto kan dankzij de inzet van kunstmatige intelligentie volledig automatisch, via een online dienst of met software die je lokaal op de computer draait. 

Even een plaatje inscannen met je smartphone of een (flatbed)scanner, en je kunt meteen aan de slag. Het werkt overigens niet alleen met oude foto’s, maar ook met recente beelden.

Goochelen met kleuren

Dat automatisch inkleuren van foto’s gaat trouwens behoorlijk vlot. Het achterliggende algoritme is namelijk intensief getraind door het miljoenen foto’s in zowel kleur als zwart-wit te laten analyseren. Daardoor kunnen zaken als mensen, huisdieren, auto’s, bomen, huizen, bergen en allerlei andere objecten niet alleen herkend worden, maar dus ook van een realistisch kleurtje worden voorzien.

Het lijkt soms net tovenarij en kan behoorlijk natuurgetrouwe resultaten opleveren, al valt de uitkomst soms ook een beetje tegen. Het verschilt echt per foto wat er tevoorschijn getoverd wordt en het blijft daarom altijd afwachten wat je te zien krijgt. Overigens worden de achterliggende modellen zo nu en dan verbeterd en kan het dus best zijn dat een foto die momenteel niet zo goed lukt, op een later moment ineens een stuk beter wordt ingekleurd.

©PXimport

Verder is het goed om te weten dat het voor slimme software doorgaans niet al te ingewikkeld is om de lucht blauw en gras of bladeren groen te maken, of een bakstenen muurtje een bruintint te geven. Wat zo’n algoritme helaas niet kan, is de favoriete kledingkleur van jou, je ouders of die van je (verre) grootouders raden. Het kan daardoor zomaar zijn dat een jas, jurk of een prachtige klassieke auto blauw gekleurd wordt, terwijl die in werkelijkheid rood of geel was.

Je moet een ingekleurd plaatje dan ook vooral zien als een realistische impressie van hoe het tafereeltje geweest kan zijn, in plaats van een exacte weergave. De software kan nu eenmaal niet door de tijd reizen om even te checken hoe het ook alweer echt zat.

Doe een gooi

De praktijk leert dat er niet één dienst of één programma is waarmee je altijd en met elke foto consequent de beste resultaten krijgt. Een foto die voor jou dierbaar is, kun je dan ook het best door meerdere partijen laten verwerken, zodat je zelf kunt bepalen welke kleurenversie jou het meest bevalt. Zeker als ze toch gratis zijn, is dat een kleine moeite.

Kijk verder vooral naar hoe de elementen die voor jou belangrijk zijn, worden ingekleurd. Gaat het bijvoorbeeld puur om de mensen, dan moeten vooral de huid en de kleding goed ogen. Draait het voornamelijk om de fraaie omgeving, dan wil je die er goed herkenbaar op hebben staan.

We bespreken zeker niet alle websites en programma’s, want er bestaan er nogal wat. Partijen waarbij het inkleuren matig lukte of de resolutie bedroevend laag was, hebben we sowieso weggelaten. Ook laten we professionele fotobewerkers die met hun kunstmatige intelligente goed zijn toegerust voor dit klusje, zoals Adobe Photoshop, buiten beschouwing.

DeOldify.NET

©PXimport

Met dit DeOldify kun je via je eigen computer op je gemak zwart-witfoto’s inkleuren, waarbij de originele fotoresolutie netjes behouden blijft. De foto’s zien er realistisch uit, met ingetogen en dus niet overdreven verzadigde kleuren. In sommige van de foto’s waarmee wij getest hebben, worden helaas de gezichten niet ingekleurd. Dat doet zich vooral voor als mensen erg klein zijn afgebeeld. Staan ze prominenter in beeld, dan gaat het meestal wel goed. Ook zijn er soms wat vlekken met valse kleuren te zien.

De eenvoudigste wijze van inkleuren is door het kant-en-klare programma te downloaden. Dat kan door op de website in de rechterkolom op Releases te klikken en vervolgens DeOldify.NET.win.exe te downloaden. Dit bestand plaats je ergens in een map en vervolgens start je het door erop te dubbelklikken. Je kunt natuurlijk ook een snelkoppeling op je bureaublad plaatsen.

Een alternatief is zelf de programmacode genereren. Dat is wel iets ingewikkelder, maar de stappen die je moet doorlopen, staan netjes op de website vermeld bij How to run. In dat geval klik je bovenaan de hoofdpagina op de knop Code en kies je Download ZIP. Genereer vooral de zogeheten SIMD-variant, want die draait stukken sneller dan de kant-en-klare downloadversie.

DeepAI

©PXimport

Via de website van DeepAI hoef je een plaatje alleen maar even via de knop Image te uploaden om er een kleurenversie van te maken. Gaat het om een foto die al ergens online is te vinden, dan klik je eerst op url upload, waarna je bij Image url het webadres opgeeft. De resultaten lijken aardig op die van het programma DeOldify.NET. Soms zijn de kleuren van de een ietsjes mooier, dan weer die van de ander. Wel worden gezichten van mensen die erg klein op de foto staan net wat vaker ingekleurd en zijn er minder valse kleuren te zien.

Zodra je het resultaat in de webbrowser ziet, klik je met rechts op de kleurenfoto en kies je Afbeelding opslaan als om het resultaat lokaal te bewaren. Het gebruiksgemak is weliswaar groot, want je hoeft geen lokale software te installeren, maar daar staat tegenover dat de kleurenfoto’s verkleind worden. Volgens de website is de maximale grootte 1200 × 1200 pixels, maar de langste zijde is bij ons met consequent 800 pixels nog een stuk kleiner. Je hoeft je foto’s overigens niet zelf te verkleinen voordat je ze uploadt, dat gebeurt helemaal vanzelf.

MyHeritage In Color

©PXimport

Bij de meeste testfoto’s die wij aanbieden, presteert MyHeritage In Color opvallend goed. De kleuren springen van het scherm af, foto’s ogen lekker scherp, de detaillering is prima en de plaatjes zien er levensecht uit. Vlekken met valse kleuren zijn nauwelijks te bekennen, gezichten worden goed herkend en netjes ingekleurd. Er gaat heus wel eens iets mis, want soms is de kleurverzadiging of het contrast wel heel erg aangedikt.

Al dat moois komt wel met een prijs. Want je mag tien foto’s gratis en op origineel formaat inkleuren, waar overigens wel een watermerk op wordt aangebracht. Om de rest van jouw fotoverzameling onder handen te nemen, is een abonnement nodig. 

MyHeritage is een platform waar je via historische gegevens, familiestambomen en DNA-matchingtechnologieën jouw verleden en dat van familieleden en voorouders kunt uitpluizen. Dat hoef je allemaal niet te gebruiken, maar helaas kun je voor alleen het inkleuren en verbeteren van foto’s geen apart, goedkoper abonnement afsluiten.

Lees ook: Zo maak je een stamboom met Family Tree Builder

Playback.fm

©PXimport

Playback.fm lijkt hetzelfde algoritme te gebruiken als DeepAI. De inkleuring is net als de resolutie van het eindresultaat bij onze tests identiek. Ook is er geen beperking in het aantal foto’s dat je mag aanbieden. Je klikt op Upload Photo, wacht tot de kleurenversie in beeld verschijnt en bewaart deze vervolgens via een klik op de knop Download Color Photo.

Anders dan bij DeepAI krijg je op deze website behoorlijk wat reclame voor je kiezen, waardoor het geheel wat onoverzichtelijker oogt. Of je nu DeepAI of Playback.fm gebruikt, mocht de ene dienst er op termijn mee ophouden, dan kun je altijd nog bij de ander terecht. 

Genealogie Online

©PXimport

Via de website van Genealogie Online kun je gratis zwart-witbeelden in kleur laten omzetten. Hierbij wordt de originele resolutie netjes behouden. De resultaten zien er doorgaans prima uit, al zijn de kleuren een stukje valer en dus minder verzadigd dan bij de concurrentie. Personen die erg klein in beeld staan, blijven op onze testfoto’s wederom kleurloos. En soms lijkt er een sepiatint te worden toegevoegd: grote delen van de foto krijgen dan onterecht een geelbruine tint.

Voordat je foto’s kunt inkleuren, moet je eerst even kosteloos een account aanmaken. Daarna is het een kwestie van je foto’s een voor een uploaden. De resultaten blijven één maand online staan. Gedurende die tijd kun je ze op elk moment vanuit het overzicht downloaden door te rechtsklikken en dan te kiezen voor Afbeelding opslaan als.

Image Colorizer

©PXimport

Bij Image Colorizer zijn meerdere fotoverbeteringen mogelijk en ze maken allemaal gebruik van kunstmatige intelligentie. Denk aan het repareren van beschadigde foto’s, verscherpen van vervaagde beelden en dus ook het inkleuren van zwart-witbeelden door op de website voor Colorize Photo Now te kiezen.

De foto mag maximaal 5 MB en 3000 bij 3000 pixels groot zijn. Neem je een abonnement, dan wordt dat 6000 bij 6000 pixels. In tegenstelling tot andere diensten wordt de foto niet automatisch op maat gesneden: dit moet je dus vooraf zelf regelen. Die moeite is het overigens wel waard, want het ingekleurd eindresultaat mag je daarna op hoge resolutie downloaden.

De resultaten lijken identiek aan wat je met DeepAI en PlaybackFM krijgt, maar dan op hogere (originele) resolutie. Het eindresultaat verschijnt op een nieuwe webpagina zonder https-verbinding, waardoor je browser een beveiligingswaarschuwing kan tonen.

In het abonnementsoverzicht wordt gesproken over maximaal acht gratis exemplaren per maand, maar zelf zijn we hier ruim overheen gegaan. Mogelijk geldt deze limiet alleen bij de andere fotoverbeteringen. Foto’s kun je ook omzetten met een app of programma (pc en Mac). Daar is wel een abonnement of eenmalige afkoop voor nodig.

Photomyne

©PXimport

Photomyne geeft nogal wisselende resultaten. Sommige foto’s zien er heel aardig uit, terwijl bij andere exemplaren wel heel creatief met kleuren wordt omgesprongen. Vooral met blauw en paars wordt soms kwistig rondgestrooid. Verder zijn er regelmatig kleurvlekken te zien op onze testfoto’s, of een onderwerp wordt alleen gedeeltelijk ingekleurd. Gezichten van personen die klein in beeld zijn, worden soms niet herkend.

Er is ook een app beschikbaar waarmee je foto’s kunt inkleuren via je smartphone. Daar is wel een abonnement of eenmalige afkoop voor nodig. De website die we hier noemen, is dan ook vooral bedoeld om het inkleuren alvast uit te proberen.

Color Surprise AI

©PXimport

Color Surprise AI mag je gratis uitproberen. Bevalt het programma, dan kun je het vervolgens via een eenmalige aankoop in huis halen. Je moet wel een e-mailadres opgeven om de downloadlink te zien te krijgen.

Verwerking vindt lokaal plaats en je kunt er ook voor kiezen om groepjes foto’s automatisch te laten inkleuren (batchverwerking), in plaats van dat je ze stuk voor stuk omzet. Eerst wordt een verkleinde versie getoond, zodat je lekker snel een eerste indruk krijgt. Ook zie je dan allerlei regelaars waarmee je het resultaat nog kunt bijsturen. Daarna laat je het volledige beeld verwerken en wordt dit meteen opgeslagen zonder dat je er nog iets aan kunt veranderen. De resultaten wisselen sterk, van heel aardig tot nogal matig.

Picverse Photo Editor

©PXimport

Via de optie Oude foto’s herstellen van Picverse Photo Editor voeg je niet alleen kleur toe aan oude foto’s, maar worden desgewenst ook zaken als kreukels, vlekken en beschadigingen netjes gerepareerd. Voor de software volstaat een eenmalige betaling en je kunt het programma eerst gratis uitproberen, waarbij je foto’s wel een groot watermerk krijgen.

Bij hoge resoluties wordt gevraagd of je de foto wilt verkleinen om sneller resultaat te krijgen. Dit is handig om snel te zien of het wat wordt, maar in alle overige gevallen is het slimmer om op maximale resolutie te werken. Het contrast is wat aan de hoge kant en kleine details worden soms weggepoetst, al kun je dit achteraf nog naar smaak verfijnen, net als de helderheid en de kleurweergave.

Zo nu en dan zijn wazige vlekken en valse keuren te zien. Op zich kun je dit vaak nog wel corrigeren via een selectieve bewerking, maar dan hebben we het wel over de meer geavanceerde technieken.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. Deze keer in de categorie klussen en (ver)bouwen: vijf goede cirkelzagen voor een redelijke prijs.

Een cirkelzaag is bedoeld voor het maken van rechte, snelle sneden in hout, plaatmateriaal, kunststof en soms zelfs metaal. Je gebruikt 'm bijvoorbeeld om planken op maat te zagen, laminaat passend te krijgen of meubels te bouwen. Dankzij het roterende zaagblad kun je nauwkeurig werken, zeker in combinatie met een geleiderail of parallelgeleider. Veel modellen bieden ook de mogelijkheid tot verstekzagen, wat handig is voor hoeken of afwerkingen.

Bosch PKS 55 A

De Bosch PKS 55 A is een eenvoudige cirkelzaag die geschikt is voor standaard klussen in en om het huis. Hij werkt op netstroom en heeft een vermogen van 1200 watt. De zaagdiepte is instelbaar tot maximaal 55 mm bij 90 graden, en 38 mm bij 45 graden, waarmee je houten planken, panelen en plaatmateriaal netjes kunt zagen. De machine is uitgerust met een parallelgeleider voor rechte sneden en een doorzichtige zaaglijnindicator (CutControl), wat helpt om op de lijn te blijven zonder extra hulpmiddelen. Bij het zagen wordt het zaagsel automatisch opgevangen in een geïntegreerde opvangbox, wat het werkvlak redelijk schoon houdt. Deze zaag wordt geleverd met een standaard hardmetalen zaagblad, en het wisselen van het blad gebeurt met een inbussleutel. Voor wie af en toe wil zagen zonder veel poespas, is dit een praktische keuze.

Zaagbladdiameter: 160 mm
Zaagdiepte: 55 mm bij 90°, 38 mm bij 45°
Verstek mogelijk: ja, tot circa 45

Metabo KS 55 FS

De Metabo KS 55 FS is een cirkelzaag die vooral praktisch is voor wie regelmatig nauwkeurig wil zagen in hout. Wat deze zaag onderscheidt, is de meegeleverde geleiderail, die je helpt om rechte sneden te maken zonder losse linialen of hulpstukken. Met een vermogen van 1200 watt en een zaagblad van 160 mm is hij krachtig genoeg voor de meeste klussen rond het huis of op de werkplaats. De maximale zaagdiepte bedraagt 55 mm bij 90 graden en 39 mm bij 45 graden, wat voldoende is voor planken, multiplex of zelfs lichte balken. Je kunt de zaaghoek makkelijk instellen en de machine is voorzien van een aansluiting voor stofafzuiging. Het geheel wordt geleverd in een robuuste kunststof koffer, samen met de geleiderail en toebehoren zoals een parallelaanslag en inbussleutel. Alles bij elkaar een goed uitgeruste zaag voor wie graag strak en gecontroleerd werkt.

Zaagbladdiameter: 160 mm
Zaagdiepte: 55 mm bij 90°, 39 mm bij 45°
Verstek mogelijk: ja, tot 47°

Makita HS7601J

Deze cirkelzaag van Makita is een netstroommodel met een vermogen van 1200 watt. Hij is geschikt voor rechte zaagsneden in hout, multiplex of spaanplaat en biedt een maximale zaagdiepte van 66 mm bij 90 graden en 46 mm bij 45 graden. Het ontwerp is compact en relatief licht, waardoor hij goed hanteerbaar is, ook voor langere zaagklussen. De aluminium zool en beschermkap zijn stevig maar licht, wat bijdraagt aan het gebruiksgemak. Je kunt een stofzuiger aansluiten op de achterzijde voor schoner werken. De machine wordt geleverd in een stevige M‑Box koffer en is standaard voorzien van een zaagblad van 190 mm. De softstartfunctie zorgt ervoor dat de zaag rustig op gang komt, wat veiliger werkt en de kans op wegspringen vermindert.

Zaagbladdiameter: 190 mm
Zaagdiepte: 66 mm bij 90°, 46 mm bij 45°
Verstek mogelijk: ja, tot 45°

Makita DSS501ZJ

De DSS501ZJ is een compacte accucirkelzaag van Makita voor lichtere zaagklussen. Hij werkt op het Makita 18 V LXT-platform, dus handig als je al andere Makita-accu’s hebt: die kun je erop gebruiken. De zaag is ontworpen voor kleinere materialen zoals latten, laminaat en dunne planken, en heeft een zaagdiepte van 51 mm bij 90 graden. Door zijn lage gewicht (rond de 2,7 kg zonder accu) is hij goed te hanteren, ook boven schouderhoogte of op lastig bereikbare plekken. De voetplaat is kantelbaar tot 45 graden, wat verstekzagen mogelijk maakt. Hij wordt geleverd in een Makita-koffer (Makpac), maar zonder accu of lader. Dit model is bedoeld voor situaties waarin draagbaarheid en snelheid belangrijker zijn dan kracht of doorzaagcapaciteit.

Zaagbladdiameter: 136 mm
Zaagdiepte: 51 mm bij 90°, 35 mm bij 45°
Verstek mogelijk: ja, tot circa 50°

DeWalt DCS573NT‑XJ

Deze DeWalt cirkelzaag is bedoeld voor wie zonder snoer wil werken en toch kracht nodig heeft. Het apparaat werkt op een 18 V XR-accu (niet meegeleverd), waardoor je flexibel kunt werken zonder beperkt te worden door een kabel. De zaag heeft een zaagdiepte tot 65 mm bij 90 graden en 50 mm bij 45 graden, wat voldoende is voor het meeste standaard timmerwerk. Dankzij de 190 mm zaagbladen kun je er door plaatmateriaal, planken en balken zagen zonder dat je de machine hoeft te forceren. Het magnesium zaagbladdeksel en de basis zorgen voor een lichte maar stevige constructie. De softstart en elektronische motorrem verhogen de veiligheid. De ingebouwde aansluiting voor stofafzuiging helpt het werkoppervlak overzichtelijk te houden, vooral bij binnengebruik.

Zaagbladdiameter: 190 mm
Zaagdiepte: 67 mm bij 90°, 51 mm bij 45°
Verstek mogelijk: ja, tot 57°

Phishing was ooit makkelijk te herkennen: aan het slechte taalgebruik, vreemde afzenders (hallo Nigeriaanse prins!) en wazige logo's kon je meteen zien dat er iets niet klopte. Maar die tijd is voorbij. Dankzij AI kunnen oplichters nu overtuigende voicemails, video's en realtime chatsimulaties genereren die niet van echt te onderscheiden zijn. Dit kun je doen om jezelf te beschermen tegen deze nieuwe vormen van digitale oplichting.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Een nieuwe generatie digitale oplichting

AI verandert fundamenteel hoe cybercriminelen te werk gaan. Met voice-cloning kunnen ze iemands stem nabootsen op basis van een kort fragment. Deepfake-video werkt vergelijkbaar, maar dan met beeld: gezichten, lipbewegingen en mimiek worden digitaal gegenereerd of aangepast om jou te misleiden. Ook phishingmails worden met AI foutloos opgesteld, compleet met correcte opmaak, echte logo's en overtuigende toon. Webshops, bankomgevingen of overheidsportalen worden visueel nagebouwd tot in de kleinste details.

Criminelen zetten deze technieken steeds vaker in voor gerichte oplichting: een 'familielid' dat via WhatsApp om geld vraagt, een oplichter die zich voordoet als recruiter en via een deepfake-video een sollicitatiegesprek voert (om vervolgens geld of persoonlijke gegevens van de sollicitant los te krijgen) of een zogenaamde bekende die op sociale media een link deelt naar een schimmige webshop of crypto-site. Wat je ziet of hoort lijkt echt – en dat maakt het risico groot.

©Mdv Edwards

Waarom klassieke waarschuwingen niet meer werken

Lang was het advies: let op spelfouten, controleer de afzender en klik nooit zomaar op links. Maar in een tijd waarin AI moeiteloos professionele teksten schrijft en complete identiteiten nabootst, is dat niet meer genoeg. Phishingmails zijn strak vormgegeven en afgestemd op de ontvanger, inclusief gepersonaliseerde aanhef en inhoud die aansluit bij je recente activiteiten of interesses.

En het blijft niet bij mailtjes alleen. Oplichters gebruiken AI ook voor het genereren van spraakberichten en video. Daarbij zetten ze zoveel mogelijk kanalen in om slachtoffers te maken. Waar ze bij 'traditionele' kanalen als mail, sms en WhatsApp vooral kiezen voor korte berichten die urgent overkomen (Als je je bankrekening niet verifieert wordt je rekening afgesloten of Mam, help! Ik heb nú geld nodig!) kiezen ze op sociale media als Facebook, Instagram en LinkedIn een andere benadering. Daar creëren ze nep-profielen met AI-gegenereerde foto's en content, waarmee ze je vertrouwen proberen te winnen. Is dat gelukt, dan proberen ze daar misbruik van te maken via frauduleuze aanbiedingen of verzoeken om geld. Omdat er op sociale media zoveel persoonlijke informatie te vinden is, kunnen ze hun aanpak nauwkeurig afstemmen op het slachtoffer – met verwijzingen naar interesses, gezamenlijke vrienden of recente gebeurtenissen, waardoor het verhaal extra geloofwaardig lijkt.

Juist door die multichannel-aanpak is het lastiger geworden om alert te blijven. Je krijgt een alarmerend bericht via sms, terwijl op LinkedIn een geloofwaardig profiel je een vriendschapsverzoek stuurt. Of je wordt gebeld door een stem die klinkt als je dochter, vlak nadat je een verdachte e-mail hebt genegeerd. Die combinatie van persoonlijke timing, verschillende kanalen en slimme psychologische trucs maakt dat je sneller meegaat in het verhaal, zonder eerst goed na te denken.

©terovesalainen

Bitdefender Scam Copilot: wapen tegen AI-scams

Om gebruikers te helpen wapenen tegen deze moderne vorm van cybercrime heeft Bitdefender Scam Copilot ontwikkeld. Deze functie, beschikbaar in onder meer Bitdefender Premium Security, analyseert berichten, websites, meldingen en interacties op je apparaten in realtime. Scam Copilot detecteert oplichting niet alleen op basis van bekende patronen, maar gebruikt ook gedragsanalyse en AI om nieuwe, nog onbekende scams te herkennen.

Staat er een verdachte link in een bericht? Wordt een bericht verstuurd vanaf een domein dat sterk lijkt op een vertrouwd adres, maar subtiele afwijkingen bevat? Scam Copilot geeft direct een waarschuwing, nog voordat je klikt of reageert. Dat geldt ook voor verdachte formulieren, foute inlogpagina's en frauduleuze verzoeken die via sociale media of chat-apps worden verstuurd.

Daarnaast helpt Scam Copilot je om alerter te worden. Twijfel je of iets echt is of niet? Je kunt teksten, links of screenshots laten analyseren door de ingebouwde chatbot en krijgt je direct duidelijkheid of het te vertrouwen is – of dat het om een scam gaat.

Zo ontstaat er een slimme beveiligingslaag die zich aanpast aan de nieuwste technieken van criminelen. Scam Copilot werkt bovendien op al je apparaten: van smartphone tot laptop, op Android, iOS, macOS en Windows. 

Digitale bescherming op alle fronten

Bitdefender Premium Security biedt uitgebreide bescherming tegen de moderne dreigingen van nu. Naast Scam Copilot krijg je toegang tot een wachtwoordmanager, onbeperkt VPN-verkeer en automatische monitoring van datalekken. Zo voorkom je dat inloggegevens op straat komen te liggen, of dat je ongemerkt verbinding maakt met een nepwebsite.

Cybercrime verandert razendsnel, maar met de juiste tools kun je risico's voorblijven. Scam Copilot is geen overbodige luxe, maar een onmisbare digitale hulp in een tijd waarin je niet altijd meer op alleen je ogen en oren kunt vertrouwen.