ID.nl logo
Wondere wereld van fractals op je iPad
© PXimport
Huis

Wondere wereld van fractals op je iPad

Fractals zijn wiskundig figuren, gebaseerd op vrij simpele wiskundige formules. Oneindige herhaling levert ingewikkelde structuren op, die mooi ogen. We stellen enkele iPad-apps aan je voor waarmee je deze mooie figuren op je scherm tevoorschijn kunt toveren.

De massa maakte in de jaren ’90 kennis met de fractal, mede dankzij het MS-DOS-programma Fractint dat eind jaren tachtig verscheen. Je kunt het nu nog altijd in bijvoorbeeld DosBox draaien. En net als toen zijn de plaatjes nog altijd prachtig. Fast forward naar nu, waar multicore-cpu’s met geïntegreerde FPU (rekenkundige processor) en aanpalende GPU’s hun hand niet meer omdraaien voor stevig rekenwerk, ook niet op een mobieltje. 

Het maakt dat een app als Frax in real-time complexe fractals berekent, waarop je in al even real-time kunt in- en uitzoomen. De standaardresolutie van de gemiddelde iPad volstaat feitelijk al ruimschoots voor het maken van scherpe afdrukken op A4-formaat. Maar als je de zaak wilt laten renderen in hogere resolutie dan kan dat op je apparaat zelf door voor een paar euro te upgraden naar de Pro-versie. Of koop een handvol ‘render-credits’ om de zaak in de cloud in nog veel hogere resoluties te laten renderen om ze op voetbalveldformaat af te drukken. 

Voor de meeste mensen zal echter het spelen met de diverse fractals, settings en meer het leukst zijn. Ook het opnemen van video’s behoort tot de mogelijkheden, zodat je de gegenereerde fractals – als afbeelding of bewegend – weer verder kunt gebruiken in andere creatieve projecten. Aanrader!

©PXimport

Final Fractal

Final Fractal is iets minder ‘eye candy’ qua vloeiende bewegingen dan Frax. Staat tegenover dat je de volledige versie met alle features voor €0,99 koopt, dus da’s wel heel erg te overzien. Je kunt ook moeiteloos hires afbeeldingen op je apparaat renderen, tot en met 28 megapixel om precies te zijn. Dat is voor zelfs grootformaat-afdrukken meer dan voldoende. 

Wel geldt dat de afbeeldingen alleen in .jpg-formaat bewaard worden. An sich geen drama, maar ook als bijvoorbeeld .png bewaren was aardig geweest voor puristen die verder willen werken in een fotobewerker zonder enig kwaliteitsverlies. Al geldt wel dat de afbeeldingen dan misschien iets te groot worden voor de gemiddelde iPad, qua opslagruimte. 

Aardig detail van Final Fractal is, dat je je afbeelding na inzoomen, draaien, kleuren en meer als QR-code kunt exporteren en op die manier simpel en snel delen met iemand die deze app eveneens geïnstalleerd heeft. Het geeft meteen de kracht van fractals aan: hoe complex de afbeelding ook is, het is en blijft een simpele wiskundige formule die eenvoudig in een QR-code te bewaren is. 

Heb je eenmaal een mooi punt ontdekt in een fractal en ben je daarop ingezoomd, dan kun je ook een animatie zien – die zijdezacht vloeiend verloopt in real-time – die van de volledig zichtbare fractal inzoomt op ‘jouw’ deeltje.

©PXimport

Mandelbulb

Dat fractals helemaal niet ‘plat’ hoeven te zijn, bewijst de app Mandelbulb. Hierin wordt een 3D-representatie van de bekende Mandelbrot-fractal opgebouwd. Via het settings-menu (tandwieltje linksbovenaan) kun je de ‘blob’ tweaken. Daarbij adviseren we je om de anti-aliasing-optie standaard aan te zetten. 

De meeste iPad’s en iPhone’s van meer recente datum draaien hier hun hand namelijk niet voor om. Experimenteer eens met de beschikbare verschillende omgevingen. Heb je een mooi kijkpunt gevonden, dan is de blob in hoge resolutie te exporteren; wederom via het instellingentandwiel. 

©PXimport

Fractal Way

Met Fractal Way kun je op ontdekkingstocht gaan in de wereld van de Julia- en Mandelbrot fractals. In basisuitvoering is de app gratis, wil je onbeperkt kunnen zoomen (toch wel mooi in een fractal), dan dien je daarvoor via een in-app-aankoop €4,99 te betalen. Ietwat overdreven vinden we de prijs van €24,99 om te kunnen exporteren naar custom-resoluties. 

Wil je dat, dan ben je een stuk goedkoper uit met de andere apps uit dit artikel. Voor de rest werkt het zonder meer mooi. Kies uit de Julia of Mandelbrot-set middels de J- of M-knop. Naast elkaar zetten kan eveneens middels een klik op de J-knop met daarin ook de moersleutel. Het renderen gaat vlot, maar even snel ‘smooth’ door de fractals zoomen- en scrollen is er dan weer niet bij. 

Wel is er een bibliotheek aan voorgedefinieerde fractals beschikbaar; tik daarvoor op de knop met de ‘filmstrip’ rechtsboven in beeld. Blijf verder van de export-knop weg, voor je het weet betaal je de genoemde €24,99. Als je een iPad gebruikt, volstaat een screenshot ook prima, zélfs voor afdrukken. Kortom: een mooie app, maar jammer van die kostbare export-functie.

©PXimport

In de cloud

Ook online zijn er diverse fractal-generatoren te vinden die gewoon in de browser draaien. Een aardige is deze. Hier zie je heel duidelijk dat zelfs met hele simpele basisvormen (lijnen) al snel de meest complexe figuren ontstaan. Door een beetje met de knoppen onderin beeld te spelen, zie je al snel wat er precies gaande is. Hetzelfde basisprincipe wordt ook toegepast bij de veel complexer (ogende) fractals, maar daarbij worden allerlei extra trucs als vlakvulling, belichtingshoek, 3D-effecten en meer uit de kast getrokken. 

In essentie worden ook die fractals onder de streep uit eenvoudige geometrische herhalingen opgebouwd. Een voorbeeld van zo’n meer opgesmukte Fractal-generator vind je hier, alwaar je kunt spelen met de klassieke Mandelbrot-set. Praktisch is daarbij dat een en ander ook qua achterliggende wiskunde wordt uitgelegd. Zo kun je theorie en praktijk mooi met elkaar vergelijken! 

Heb je de smaak van fractals te pakken, dan kun je hier de verschillende basissoorten zien. En niet alleen zien, want ze zijn interactief en worden in je browser doorgerekend. En ook nu weer inclusief uitleg. Zo leren we dat de ‘Pythagoras Tree’ is bedacht door de Nederlandse wiskundeleraar Albert E. Bosman, in alweer 1942. 

En ach ja, precies dat maakt een fractal ook gevaarlijk: ben je er eenmaal aan ‘verslaafd’, dan is het moeilijk om daar weer vanaf te komen. Gelukkig is het een redelijk onschuldige verslaving. Tipje tot slot: fractals lenen zich ook prima als achtergrondje voor op je foon of bureaublad!

▼ Volgende artikel
Cool artikel: zelf ijskoffie en ijsthee maken
© xMarshall
Huis

Cool artikel: zelf ijskoffie en ijsthee maken

Warm! Dorst! Hoog tijd dus voor ijskoffie en ijsthee. Je hoeft er niet eens voor naar de winkel: je kunt het binnen een paar minuten zelf maken, vaak gewoon met wat je al in huis hebt. Lekker verfrissend, en meestal ook gezonder én goedkoper dan wat je in de supermarkt vindt. In dit artikel lees je precies hoe je dat doet. Proost!

🧊 ➕ ☕ 🟰 😋
  • Zelf ijskoffie maken
    • Koud zetten
    • Met warme koffie
  • Extra luxe: affogato
  • Zelf ijsthee maken
  • 5x varieertips voor ijskoffie
  • 5x varieertips voor ijsthee

Lees ook: Geen ijsmachine, toch zelf ijs maken? Natuurlijk kan dat! 

Wie van koffie houdt, kan met ijskoffie alle kanten op. Je kunt koffie koud zetten (cold brew), of juist warme koffie gebruiken en die laten afkoelen.

In beide gevallen begint het met sterke koffie. Hoe sterker, hoe beter, want ijsblokjes verdunnen de smaak. Zet bijvoorbeeld een dubbele espresso of gebruik een koffiemachine op de hoogste intensiteit. Laat de koffie afkoelen, giet 'm over een glas vol ijsblokjes en voeg melk of plantaardige drink (haver, amandel of soja) toe als je dat lekker vindt.

Liever iets milders? Dan is cold brew een goed alternatief. Meng grofgemalen koffie met koud water in een kan of fles. Je moet er wel de tijd voor nemen, want je moet het daarna zo'n twaalf uur in de koelkast laten trekken. Daarna filter je het koffiedik eruit met een zeef of koffiefilter. Het resultaat is een zachte, cafeïnerijke drank die minder bitter is dan je zou verwachten – ideaal voor wie gewone zwarte koffie te scherp vindt. Verdun het naar smaak met melk, water of siroop, bijvoorbeeld vanillesiroop of hazelnootsiroop. Tip: je kunt ook wat meer maken dan je nodig hebt en dat in de koelkast bewaren (maximaal drie dagen). Heb je op een later tijdstip dan trek in ijskoffie, dan hoef je niet eerst twaalf uur te wachten.

Gebruik je een espressomachine, dan heb je meer controle over de smaak. Voor een krachtige ijskoffie kies een Arabica/Robusta-blend. Door de Robusta-bonen in deze melanges krijg je een pittige smaak en een stevige crèmelaag – ook lekker in ijskoffie.

Liever iets zachters of fruitigers? Ga dan voor 100% Arabica-bonen. Die zijn milder en hebben vaak meer nuance. Zulke bonen geven je ijskoffie een verfijnde smaak, soms met citrus- of bloemtonen.

Ook decafé werkt prima, bijvoorbeeld als je 's avonds nog iets kouds wilt drinken zonder daarna klaarwakker te liggen.

©annapustynnikova

IJskoffie of dessert? Wat maakt het uit: affogato ☝🏼is altijd lekker!

Traditionele ijskoffie maak je met ijsblokjes. Heb je zin in een luxe update? Dan is affogato echt iets voor jou. Schenk hiervoor een warme espresso over een bolletje vanille-ijs. Het ijs smelt deels, de koffie wordt iets zachter van smaak en samen vormen ze een combinatie om je vingers bij af te likken. Je serveert affogato in een glas of klein schaaltje, eventueel met wat geraspte pure chocolade, amandelschaafsel of een scheutje likeur erbij.

IJsthee: verkoelende dorstlesser

Ook ijsthee maak je in een paar simpele stappen. Gebruik losse thee of gewone theezakjes, maar zet het sterker dan je normaal zou doen. De thee wordt namelijk verdund zodra je er ijs aan toevoegt. Zwarte thee is een klassieker, maar groene thee, kruidenmengsels of gearomatiseerde soorten werken net zo goed. Let wel op: groene thee en kruideninfusies zijn gevoeliger voor een bittere nasmaak als je ze te lang laat trekken. Hou de trektijd dus korter dan bij zwarte thee. Hieronder lees je welke watertemperatuur je moet gebruiken en hoe lang je het mengsel moet laten trekken.

Zwarte thee: 95–100 °C, 4–5 minuten
Groene thee: 70–80 °C, 2–3 minuten
Kruideninfusies/rooibos: 95–100 °C, 5–6 minuten

©shersor

Laat de thee eerst een beetje afkoelen, of gebruik niet te veel ijs in één keer. Zo blijft de smaak in balans en voorkom je dat je thee bitter of waterig wordt. Je kunt de thee ook helemaal laten afkoelen op het aanrecht en daarna in de koelkast zetten – dan krijg je een heldere, frisse ijsthee zonder smaakverlies.

Voeg daarna eventueel smaakmakers toe zoals schijfjes citroen, munt of een beetje honing. Suiker los je het best op in de thee als die nog warm is, anders blijft het onder in je glas liggen. Houd je liever van minder zoet, dan kun je het ook bij een paar druppels citroen of een scheutje appelsap houden. Gebruik je verse vruchten zoals perzik of sinaasappel, snijd die dan in dunne plakjes en laat ze even meetrekken.

Gooi je ijsthee niet direct vol ijs, zeker niet als je hem lang wilt bewaren. Door de ijsklontjes vlak voor het serveren toe te voegen, blijft de smaak beter behouden. En als je slim bent, vries je wat van de thee zelf in als ijsklontjes. Zo wordt je drankje koud, zonder dat het verwatert.

Tot slot: experimenteren en bewaren

Het fijne aan zelf ijskoffie of ijsthee maken, is dat je eindeloos kunt variëren. Wissel af met kruiden, citrus, melksoorten of zoetmakers. Probeer eens een koude espresso met gecondenseerde melk of een groene ijsthee met gember en limoen. Hieronder hebben we zowel voor ijskoffie als ijsthee vijf smaakvariaties voor je verzameld.

Maak in één keer een grotere hoeveelheid en bewaar die in een afsluitbare fles in de koelkast. Zo heb je altijd iets klaarstaan als je behoefte hebt aan iets verfrissends én lekkers te drinken. Let er wel op dat vers gemaakte ijsthee en cold brew koffie maar een paar dagen houdbaar zijn. Drink het binnen drie dagen op, dan is de smaak op z'n best.  

©vikakurylo81 - stock.adobe.com

5 bijzondere ijskoffievariaties

Kokos-kardemom: kokosmelk, gemalen kardemom, honing
Sinaasappel-kaneel: geraspte sinaasappelschil, kaneelpoeder, ahornsiroop
Hazelnoot-salted caramel: hazelnotenmelk, karamelsiroop, snufje zeezout
Chocolade-chili: cacaopoeder, cayennepeper, bruine suiker
Rozemarijn-citroen: verse rozemarijn, citroensap, agavesiroop

5 bijzondere ijstheevariaties

Watermeloen-munt: watermeloensap, verse munt, limoen
Perzik-basilicum: verse perzik, basilicumblaadjes, honing
Hibiscus-granaatappel: hibiscusbloemen, granaatappelsap, stevia
Komkommer-dille: komkommer, verse dille, snufje zeezout
Ananas-tijm: ananasblokjes, tijmblaadjes, kokoswater

Smaakvariaties: hoe & wat

Tijdens het trekken (in de hete koffie/thee):

• Kruiden zoals kardemom, kaneel, rozemarijn, basilicum, dille, tijm
• Citrusschil (sinaasappel)
• Hibiscusbloemen

Na het afkoelen toevoegen:

• Verse sappen (watermeloen, granaatappel, citroensap)
• Verse stukjes fruit (perzik, ananas, komkommer)
• Melksoorten (kokosmelk, hazelnotenmelk, amandelmelk)
• Zoetmakers (honing, stroop, stevia)
• Verse kruiden die snel bitter worden (munt)

Extra smaakmakers:

• Cacaopoeder: eerst mengen met beetje heet water, dan toevoegen
• Zeezout: altijd op het laatst, naar smaak

Maak je ijskoffie

nóg lekkerder met een scheutje koffiesiroop

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 4K QLED-televisies onder de 500 euro (of nét erboven)
© Samsung
Huis

Waar voor je geld: 5 4K QLED-televisies onder de 500 euro (of nét erboven)

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Vandaag hebben we vijf 4K QLED-tv's onder of net een paar euro boven de 500 euro voor je gevonden. Ideaal voor wie wil genieten van haarscherpe beelden en realistische kleuren zonder zijn of haar budget te overschrijden.

Disclaimer

Op het moment van schrijven zijn de televisies bij de goedkoopste webwinkels niet duurder dan 510 euro. De prijzen kunnen schommelen.


Hisense 43A7NQ

De Hisense 43A7NQ biedt verrassend veel voor zijn formaat en prijs. Deze 43 inch QLED-tv levert levendige kleuren dankzij Quantum Dot Color en biedt ondersteuning voor maar liefst vier HDR-formaten, waaronder Dolby Vision IQ en HDR10+. De 4K AI-upscaler tilt oudere content naar een hoger kwaliteitsniveau, zodat ook SD- en HD-beelden scherp en helder ogen. Het geluid wordt verzorgd door twee speakers met Dolby Atmos, wat zorgt voor een ruimtelijk en indrukwekkend geluid. De tv draait op het overzichtelijke VIDAA-platform en ondersteunt handige functies zoals spraakbesturing, bluetooth-koppeling en Game Mode.

Beelddiagonaal: 43 inch (109 cm)
HDR-ondersteuning: Dolby Vision IQ, HDR10, HDR10+, HLG
Smart TV-platform: VIDAA
Bijzonderheden: Quantum Dot Color, AI-upscaling, Dolby Atmos, Game Mode

TCL 43P7K

De TCL 43P7K is een veelzijdige 43 inch QLED-tv met een hoge helderheid van 430 nits en ondersteuning voor alle gangbare HDR-formaten zoals HDR10+ en Dolby Vision. Hierdoor ogen beelden levendig en scherp, met mooie kleurgradaties. Deze televisie draait op Google TV, wat betekent dat je kunt rekenen op een slimme en overzichtelijke interface met ondersteuning voor spraakbediening via Google Assistent of Alexa. Ook stream je gemakkelijk content vanaf je smartphone met Apple AirPlay of ingebouwde Chromecast. De Game Master-modus en ALLM maken dit een goede keuze voor casual gamers.

Beelddiagonaal: 43 inch (109 cm)
HDR-ondersteuning: Dolby Vision, HDR10+, HDR10, HLG
Smart TV-platform: Google TV
Bijzonderheden: Google Assistent, Game Master, 430 nits helderheid, AirPlay

Samsung QE50Q60D

De Samsung QE50Q60D is een 50 inch televisie met QLED-schermtechnologie die garant staat voor levendige kleuren en een hoge helderheid. Dankzij Quantum HDR en 100% kleurvolume oogt elk beeld natuurgetrouw, met rijke details en krachtig contrast. De Dual LED-achtergrondverlichting verbetert bovendien de kijkhoek, waardoor iedereen in de kamer geniet van hetzelfde beeld. De tv draait op het gebruiksvriendelijke Tizen-platform, dat snelle toegang geeft tot je favoriete apps. Ook bijzonder is de ondersteuning voor cloud gaming – je hebt geen console nodig om meteen te spelen. Met het Air Slim Design is deze tv slechts 26 mm dun, en de in hoogte verstelbare voet biedt ruimte voor een soundbar. Je krijgt er bovendien een Solar One Remote bij waarmee je meerdere apparaten aanstuurt.

Beelddiagonaal: 50 inch (126 cm)
HDR-ondersteuning: HDR10, HDR10+
Smart TV-platform: Tizen
Bijzonderheden: verstelbare standaard, cloud gaming, Solar Remote, slechts 26 mm dik

Salora 43QLED320

Met de Salora 43QLED320 haal je een compacte 43 inch QLED-tv in huis die qua beeldkwaliteit verrassend goed presteert. De combinatie van HDR10, Dolby Vision en HLG zorgt voor diepe contrasten en heldere kleuren, ook bij donkere scènes. Dankzij het Android TV-platform heb je toegang tot talloze apps zoals Netflix, YouTube en Disney+. De ingebouwde Chromecast maakt streamen vanaf je telefoon of laptop bijzonder eenvoudig. Ook zijn er drie HDMI 2.1-poorten aanwezig, ideaal voor het aansluiten van een gameconsole. Het frameloze ontwerp geeft deze televisie een moderne uitstraling, terwijl bluetooth en wifi zorgen voor goede draadloze connectiviteit.

Beelddiagonaal: 43 inch (109 cm)
HDR-ondersteuning: Dolby Vision, HDR10, HLG
Smart TV-platform: Android TV
Bijzonderheden: ingebouwde Chromecast, HDMI 2.1, frameloos design

Hisense 55E7NQ PRO

De Hisense 55E7NQ PRO is een serieuze kandidaat voor wie zowel wil genieten van films als games. Met een indrukwekkende verversingssnelheid van 144 Hz en ondersteuning voor FreeSync Premium loopt alles vloeiend en zonder haperingen. Het 55 inch QLED-paneel toont heldere kleuren en diepe zwarttinten, terwijl de Dolby Vision IQ-technologie zich aanpast aan de lichtomstandigheden in je kamer. De Dolby Atmos-audio zorgt ervoor dat het geluid net zo meeslepend is als het beeld. Het VIDAA-platform biedt toegang tot alle bekende apps en reageert snel en intuïtief. Dankzij vier HDMI 2.1-poorten is aansluiten van je game-pc of console geen enkel probleem.

Beelddiagonaal: 55 inch (139 cm)
HDR-ondersteuning: Dolby Vision, Dolby Vision IQ, HRD10, HDR10+, HLG
Smart TV-platform: VIDAA
Bijzonderheden: 144 Hz, FreeSync Premium, IMAX Enhanced, 40 watt audio