Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

ImageJ - Wetenschappelijke fotobewerking

Geschikt voor: Windows, macOS, Linux

Vrijwel iedereen heeft weleens van die prachtige foto’s gezien die zijn gemaakt met de Hubble ruimtetelescoop. Kijk je daarna zelf door een telescoop, dan valt het beeld zwaar tegen. Niet omdat de kijkers die je in de winkel kunt kopen zo veel minder krachtig zijn, maar omdat de beelden die NASA ons laat zien sterk bewerkt zijn om kleuren en details op te peppen om zo meer informatie uit een afbeelding te kunnen halen. Dit is binnen de wetenschap een gebruikelijke praktijk.

Alhoewel je met een gewone fotobewerker een eind komt als het gaat om dit soort beeldmanipulatie, kiest men in de academische wereld vaak voor gespecialiseerde software. Een voorbeeld daarvan is ImageJ. Nu zal de gemiddelde lezer geen wetenschappelijk onderzoek doen, maar dat wil niet zeggen dat het programma oninteressant is voor foto-hobbyisten. 

In tegendeel; ImageJ bevat een aantal unieke gereedschappen die je in geen enkele fotobewerker zult vinden. Bovendien zijn er zo’n 500 plug-ins beschikbaar waarmee je de mogelijkheden nog flink kunt uitbreiden. Werken met ImageJ vergt wel enige studie, maar er is gelukkig een uitstekende Engelstalige handleiding beschikbaar.

©PXimport

 MuseTree - Componeer muziek met AI

Geschikt voor: elk systeem

Al zeker dertig jaar geleden werden er experimenten gedaan om muziek te analyseren en om op basis daarvan nieuwe muziek door de computer te laten genereren. David Cope was daarmee zo succesvol dat hij zijn systeem imitaties van bijvoorbeeld Bach kon laten maken die zelfs door kenners niet van echt waren te onderscheiden.

Nu voldoet de muziek van Bach vaak aan strenge regels. Het analyseren van veel vrijere muziek is heel wat lastiger. Maar tegenwoordig komt kunstmatige intelligentie te hulp. Eind vorig jaar presenteerde OpenAI het project MuseNet, een AI die men op allerlei muziekstijlen had losgelaten om deze vervolgens nieuwe muziek te kunnen laten maken. Helaas was de demo daarvan beperkt en dus maakte Steven Waterman een eenvoudig te gebruiken webinterface voor het gehele product onder de naam MuseTree.

Componeren met MuseTree is kinderlijk eenvoudig. Je kiest een genre en een of meer instrumenten en vervolgens zet je de AI aan het werk. Deze genereert nu een paar maten in verschillende varianten en op elk daarvan kun je voortborduren door de AI meer maten te laten componeren.

©PXimport

Tip 03: Doe meer met Opdrachtprompt dankzij TCC/LE - Commando

Geschikt voor: Windows 11

Veel pc-gebruikers verlaten nooit hun grafische Windows-omgeving en als alles naar behoren werkt en je geen bijzondere wensen hebt, dan is dat ook nergens voor nodig. Er zijn heel wat situaties waarin de aloude Opdrachtprompt nuttig of zelfs onmisbaar is. 

Heb je een hardnekkig computerprobleem, dan kan het zomaar gebeuren dat Windows wel een handig tooltje heeft om de oorzaak te achterhalen, maar dat dit niet in een venster werkt. Ook zijn er heel wat geavanceerde programma’s die je weliswaar in Windows kunt draaien, maar die extra mogelijkheden bieden wanneer je ze vanuit de Opdrachtprompt benadert.

Kortom: ervaren gebruikers weten dat het aloude ‘DOS-venster’ nog altijd onmisbaar kan zijn. Als je zo’n gebruiker bent, dan zul je zeker plezier beleven aan TCC/LE. Hiermee breid je de mogelijkheden van de standaardversie van de Opdrachtprompt uit met tientallen extra opdrachten.

 Bovendien kun je aan commando’s een alias koppelen, wat zorgt dat je minder hoeft in te typen. Onder de vele functies vind je bijvoorbeeld commando’s om veel krachtiger batchbestanden te schrijven die complexe klussen kunnen klaren.

©PXimport

Artbreeder - Kunst maken met AI-hulp

Geschikt voor: elk systeem

Niet iedereen heeft het talent om een adembenemend schilderij of overtuigende tekening te maken. Geen nood. Tegenwoordig is er kunstmatige intelligentie waar je gewoon tegen kunt zeggen wat voor plaatje je zou willen maken. Wel is het daarbij altijd maar afwachten waar de AI mee op de proppen komt, en vaak heb je meerdere pogingen nodig om het beeld te creëren dat je voor ogen had.

Een mooie middenweg biedt Artbreeder. Alhoewel dit platform gebruikmaakt van AI, worden heel veel van de afbeeldingen die je ermee kunt maken, gegeneerd op basis van parameters die je eenvoudig kunt aanpassen door met schuifjes te spelen. Wil je bijvoorbeeld een landschap maken, dan genereert Artbreeder eerst een afbeelding die als uitgangspunt dient. Vervolgens kun je de ruigheid van het landschap aanpassen, aangeven of er zonlicht, mist of sneeuw in moet, instellen of je bouwwerken of vegetatie wilt zien, enzovoort. 

Naast landschappen kun je ook portretten, (anime)figuren en gebouwen creëren, je werk in beweging zetten of kunst maken van bestaande foto’s. Tegen betaling krijg je nog allerlei extra mogelijkheden.

©PXimport

Axialis IconGenerator - Hulp bij pictorgrammen

Geschikt voor: Windows 11

Zelf pictogrammen maken is een leuk, maar ook lastig klusje. Weliswaar bestaan er verschillende gratis programma’s die voor dat doel allerlei grafische gereedschappen bieden, maar daarvan valt het resultaat vaak tegen. Onder het motto ‘beter goed gejat, dan slecht bedacht’, kun je ook een andere strategie volgen. Axialis IconGenerator maakt namelijk gebruik van bestaande verzamelingen met pictogrammen en laat je die naar eigen smaak aanpassen.

 Het programma biedt strak ontworpen pictogrammen in allerhande categorieën als zakelijk, bouw, educatie, vlaggen, hardware, multimedia en sport. Bij elke van deze collecties vind je bovendien een verzameling overlays die je aan een pictogram kunt toevoegen.

Dat klinkt allemaal fantastisch, maar er zit een addertje onder het gras. Alhoewel het programma gratis is voor niet-commercieel gebruik, zijn slechts enkele van de collecties vrij te gebruiken. Voor de rest heb je een licentie nodig. 

Dit addertje kun je gelukkig onschadelijk maken door zo’n pictogram te exporteren als png-bestand. Je kunt het daarna importeren in een programma om pictogrammen mee te maken waar we in het begin van deze tip over spraken, bijvoorbeeld Greenfish.

©PXimport

Wombo Dream - AI droomt kunst

Geschikt voor: elk systeem

Kunstmatige intelligentie rukt in rap tempo op wanneer het gaat om het maken van afbeeldingen. Eerder zagen we al Artbreeder, dat vooral hoge ogen gooit als het gaat om landschappen en portretten.

Een van de eerste algemene systemen om plaatjes te maken op basis van tekst (ook wel bekend als text-to-image) is Wombo Dream, dat je online kunt gebruiken maar ook via de eigen iOS- of Android-app.

In Dream kun je elke (Engelstalige) beschrijving geven die je maar wilt en de AI achter het systeem probeert vervolgens een toepasselijke afbeelding te genereren. Bevalt deze niet, dan kun je de opdracht simpelweg herhalen en bij een volgende poging zal het resultaat (heel) anders zijn.

Voor elke opdracht die je geeft, kun je kiezen uit verschillende visuele stijlen. Maar wanneer je kiest voor No Style kun je ook zelf stijlen opgeven, bijvoorbeeld van bekende kunstenaars. Je kunt de twee combineren voor nog verrassender resultaten.

Verwacht overigens geen fotorealistische afbeeldingen, daar is deze AI nog niet toe in staat. Met een beetje oefening kun je er wel heel leuke plaatjes uit tevoorschijn toveren.

©PXimport

Imagelys Picture Lab Mobile - Fun met fotofilters

Geschikt voor: iOS

Onder gebruikers van fotobewerkers vinden we twee uitersten. De ene groep gebruikt de aanwezige gereedschappen om dat wat ze op hun scherm zien zo goed mogelijk te laten lijken op wat ze in het echt hebben gezien. Misschien gummen ze een lelijk paaltje weg of geven ze de lucht een fractie meer dramatiek, maar de waargenomen werkelijkheid staat voorop.

De andere groep probeert juist om hun foto’s volledig te transformeren tot een visueel kunstwerk, waarin het origineel soms nauwelijks te herkennen valt. Behoor je tot die groep dan ben je ongetwijfeld een liefhebber van fotofilters, onder het motto: hoe exotischer, hoe beter. Dat treft, want Imagelys Picture Lab Mobile (IPLM) zit er vol mee.

IPLM is het kleine broertje van een Windows-programma. Waar je voor die laatste moet betalen is de iOS-versie gratis. In IPLM vind je een enorme collectie filters, variërend van alledaags tot zeer buitenissig. De meeste bieden bovendien een heleboel parameters om mee te spelen. Je kunt je foto’s met IPLM dan ook totaal onherkenbaar maken. Het enige nadeel van IPLM is dat het geen snelheidsrecords breekt.

©PXimport

nVidia Canvas - Foto's van niet-bestaande landschappen

Geschikt voor: Windows 11

Wie kent dat niet: je komt terug van vakantie en laat aan je vrienden of op sociale media de plaatjes zien die je hebt geschoten van de adembenemende landschappen die je hebt gezien. Helaas was je er niet de enige, want dergelijk natuurschoon trekt nu eenmaal veel bekijks.

Zou het niet leuk zijn om van landschappen te kunnen genieten die nog nooit iemand voor je heeft gezien? Dat kan, want met nVidia Canvas maak je ze eenvoudig zelf.

Canvas kun je alleen gebruiken wanneer je beschikt over een grafische kaart/chip van nVidia uit de RTX-serie. Heb je die niet dan kun je online met het vergelijkbare GauGAN2 spelen.

Canvas toont je twee vensters en een palet met landschapselementen, zoals zand, modder, heuvels, bergen, wolken, bloemen en bomen. Hiermee kun je links een ruwe schets maken om aan te geven waar je deze elementen in je ‘foto’ wilt zien en de kunstmatige intelligentie achter het product probeert er vervolgens iets geloofwaardigs van te maken. 

Rechtstreeks in de ‘foto’ schilderen kan overigens ook. Dankzij stijlknoppen verander je bovendien met één klik de sfeer.

©PXimport

Stellarium - Planetariumprogramma

Geschikt voor: Windows 11, macOS, Linux, iOS, Android, browser

Onze verre voorouders hadden nog geen last van lichtvervuiling, dus zag iedereen die op een heldere nacht omhoog keek een adembenemende sterrenhemel. Men meende allerlei patronen in de lichtpuntjes te herkennen, variërend van boogschutters tot weegschalen en van kreeften tot zwanen en men kende allerlei krachten toe aan die patronen. Tegenwoordig weten we dat de sterren in een sterrenbeeld niets met elkaar te maken hebben, maar dat maakt de schoonheid van de sterrenhemel er niet minder om.

Om er optimaal van te kunnen genieten, is het wel zo prettig als je een beetje weet waar je naar kijkt. Dat leer je met het fraaie planetariumprogramma Stellarium. De makers ervan werken er al vele jaren aan en dat is goed te merken.

Stellarium biedt je een exacte weergave van de hemel vanaf elke plek op aarde en over een periode van vele honderden jaren. Over elk lichtpuntje dat je ziet, kun je informatie opvragen en erop inzoomen als door een virtuele telescoop. Stellarium kan zelfs tonen wat je door een echte telescoop zou zien en sommige modellen kun je bovendien vanuit het programma aansturen.

©PXimport

Tip 10: IPTV World - Bekijk wereldwijde tv-zenders

Geschikt voor: iOS

Oudere lezers herinneren zich ongetwijfeld de tijd waar je bij het tv-kijken sprak over “het andere net”. De reden was simpel: er waren er maar twee! In de jaren 70 kregen we kabel en groeide het aantal zenders gestaag. Wie zelfs daaraan niet genoeg had, kon in de jaren 90 een schotelantenne aan de muur hangen en via de satelliet genieten van uitzendingen van over de hele wereld. 

Tegenwoordig zijn al die technologieën te vervangen door een snelle internetverbinding. Dat zorgt ervoor dat je vanaf je iPad overal kunt kijken naar het aanbod van je kabelboer, van Netflix en HBO en al die andere aanbieders van betaal-tv. Maar die bieden je geen toegang tot San Marino 3 of Afghanistan 7. Tv wordt meer en meer ook aangeboden als internetstream. We spreken dan van IPTV.

Met de app IPTV World kun je uitzendingen bekijken vanuit alle uithoeken van de wereld, mits je over de juiste links beschikt en die zijn volop te vinden op internet (zoek naar IPTV links). De gratis versie van IPTV blokkeert willekeurige zenders, maar er blijven er genoeg over.

©PXimport

Atmosphere - Rustgevende geluiden

Geschikt voor: iOS, Android

Ondanks allerlei systemen die de kleurtemperatuur van je pc-scherm, tablet of smartphone ‘s avonds automatisch wat warmer maken, kunnen veel mensen die nog laat aan het computeren zijn vaak maar moeilijk de slaap vatten. Geen nood, ook daarvoor bestaat een digitale oplossing. Menigeen heeft namelijk baat bij het horen van rustgevende geluiden om makkelijker in te dommelen en de app Atmosphere (ook voor Android) heeft deze in overvloed.

De geluiden van Atmosphere zijn verdeeld in allerlei categorieën en er is voor elk wat wils. Zo zijn er geluiden die verband houden met de kust zoals golven, zeemeeuwen en een knapperend kampvuur op het strand. Of wat dacht je van een bos met krekels of regen die druppelt op het tentzeil? Slaap je als stadsmens op het veel te stille platteland? Ook daaraan is gedacht dankzij verkeer in de verte, zo nu en dan een sirene of bouwgeluiden. Het aardige bij dit alles is dat je de klanken ook naar hartenlust kunt combineren.

Tot slot biedt de app zogeheten isochrone geluiden die een bepaalde gemoedstoestand zouden moeten stimuleren, zoals ontspanning of een verhoogde creativiteit.

©PXimport

Gevaarlijk?

Bij sommige freeware kun je een enge waarschuwing van je beveiligingsprogramma verwachten. Laat je niet afschrikken, maar lees goed wat er aan de hand is en of je dit logisch vindt. Programma’s maken bijvoorbeeld verbinding met internet. Deze actie kan al een reactie uitlokken bij je beveiliger. Ook voor software die relatief nieuw is of wordt aangeduid als ‘zeldzaam’ kan je beveiliger een waarschuwing geven. Vertrouw je de download? Laat het programma dan uitvoeren. Voel je twijfel? Laat je download onderzoeken door www.virustotal.com, dat doen wij ook. Deze dienst controleert je programma met meer dan vijftig beveiligingsprogramma’s. Zo zie je snel of je te maken hebt met een risico, of met een overijverig beveiligingsprogramma.

©PXimport

Niet te snel klikken

We zien het helaas te vaak en het zou verboden moeten worden: installatieprocedures die extra programma’s bundelen en zomaar aanpassingen doen. Je probeert een programma uit en voor je het weet is de homepage van je browser aangepast en ben je een aantal ongewenste programma’s rijker. Deze handelswijze heet in de volksmond ‘achterbaks’, maar de nette aanduiding is ‘potentially unwanted program’ (pup). Steeds meer beveiligingsprogramma’s letten hierop als je iets probeert te installeren. Wij gebruiken Unchecky om ‘verkeerde vinkjes’ op te merken. Je kunt de extra’s ook zelf voorkomen. Download een programma bijvoorbeeld alleen via de website van de makers. Kies altijd voor de geavanceerde of aangepaste installatie. Zo kun je goed nakijken welke opties er actief zijn. Verwijder de vinkjes bij aanpassingen/programma’s die je als ongewenst beschouwt of keur de aanpassing op een andere manier af.

©PXimport

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!