Of het nu bij de aanschaf van een nieuwe computer was voorgeïnstalleerd of dat je het los hebt gekocht; linksom of rechtsom heb je betaald voor je Windows 10-licentie. Je zou kunnen denken dat je ermee mag doen wat je wilt. Maar zo eenvoudig ligt dat niet.

Wanneer je Windows 10 hebt gekocht of ‘gekregen’ bij een nieuwe computer, geïnstalleerd hebt en geactiveerd, is deze onlosmakelijk verbonden met de computer waarop dit besturingssysteem draait. Zomaar die licentie(code) op een andere computer gebruiken om daar vervolgens ook Windows 10 op te installeren, dat kan niet: je moet voor die andere computer ook betalen voor een Windows-licentie.

Hardware upgraden

Maar hoe zit het precies als je de hardware van je computer upgradet? In het verleden kwam het nog weleens voor dat (wanneer je bijvoorbeeld je moederbord en processor verving) de licentie van Windows (bijvoorbeeld met Windows 7) ineens niet meer geldig was, en je met een gedeactiveerd exemplaar kwam te zitten. Windows 10 lijkt in dat opzicht wat soepeler te zijn. Alhoewel Microsoft niet precies uit de doeken doet hoeveel van je hardware je mag veranderen voordat je het besturingssysteem opnieuw moet activeren, is het wel een stuk makkelijker geworden. Je mag sowieso onbeperkt je geheugen vervangen of upgraden, van harde schijf wisselen en het aansluiten van extra randapparatuur heeft nooit effect op je Windows 10-licentie. Verander je een deel van alle hardware (bijvoorbeeld moederbord, processor en geheugen) in één keer, dan bestaat de kans dat Windows 10 wél gaat ‘zeuren’. Ook met Windows 10 checkt Microsoft natuurlijk of de licentie die je gebruikt niet ook op een andere computer wordt gebruikt. Twee Windows 10-systemen draaien met dezelfde licentie is dus sowieso niet mogelijk.

Licentie koppelen aan Microsoft-account

De beste manier om je Windows 10-licentie ‘veilig te stellen’ is door deze te koppelen aan je Microsoft-account. Als je je Windows 10-licentie koppelt aan je Microsoft-account, dan is de kans een stuk kleiner dat je problemen krijgt met de licentie bij een upgrade van je hardware. Dat komt omdat de licentie dan eigenlijk aan jou als persoon wordt gekoppeld en niet alleen aan je computer. Via de online omgeving van je Microsoft-account kun je precies zien welke computers er allemaal op jouw naam staan. Dat zijn alle computers waarop jij ooit bent ingelogd met een @hotmail.com- of live.nl-account. Deze worden automatisch weergegeven in je Microsoft-omgeving.

Je kunt Windows 10 tijdens de installatie eenmalig instellen met een Microsoft-account, daarna het besturingssysteem activeren en vervolgens binnen Windows 10 een lokaal account aanmaken. Je hoeft dus niet telkens met een Microsoft-account in te loggen om je Windows 10-systeem te activeren en geactiveerd te houden.

©PXimport

Licentie opvragen

Wanneer je beschikt over een oem-licentie van Windows 10 (dat is het geval als je je computer hebt gekocht met Windows 10 voorgeïnstalleerd), dan kun je die licentie niet overzetten naar een andere computer. Anders is het wanneer je Windows 10 los hebt gekocht, bijvoorbeeld via een webshop (waarbij je een digitale productcode ontvangt) of in de winkel. Deze zogeheten retailversie mag je in principe ook op een andere (nieuwe) computer installeren, mits je de oude computer eerst deactiveert. Een retail-licentie op meerdere computers draaien kan niet. Via een aantal commando’s kun je achterhalen wat voor soort licentie jouw Windows 10-pc heeft. Open de Opdrachtprompt via het startmenu en start deze met administrator-rechten. Typ de volgende regel in:

slmgr /dli

Er verschijnt een scherm waarin je kunt zien welk type licentie jouw computer heeft. Heb je Windows 10 los gekocht, dan zie je rechts in het venster RETAIL channel staan. Bij een voorgeïnstalleerde Windows 10-versie (een oem-versie) staat dan OEM_DM channel.

Heb je ooit een gratis upgrade uitgevoerd, bijvoorbeeld Windows 7 of Windows 8 naar Windows 10? Ook dan zie je of die licentie een oem- of retail-licentie is.

©PXimport

Licentie deactiveren

Als je van plan bent om Windows 10 op een nieuwe computer te installeren, moet je Windows 10 op de oude computer deactiveren, omdat je niet twee versies met dezelfde licentiesleutel mag gebruiken. Windows 10 checkt regelmatig op de achtergrond of jouw licentie wel geldig is, dus er komt dan een moment dat een van de twee computers vanzelf gedeactiveerd wordt. Via het eerdergenoemde commando, maar dan met een andere parameter, is het mogelijk om een Windows 10-computer te deactiveren. Op die manier kun je Windows 10 dan zonder problemen op een andere (nieuwere) computer installeren. Open weer een Opdrachtprompt met administrator-rechten en gebruik dit commando om Windows 10 te deactiveren:

slmgr /upk

De licentiesleutel wordt vervolgens direct vrijgegeven en de installatie van Windows 10 waarop je dit commando hebt uitgevoerd, gedeactiveerd.

Op de nieuwe computer installeer je Windows 10 op de normale manier en voer je je productcode in tijdens de installatie, of achteraf bij het onderdeel Activering in het instellingenvenster.

©PXimport

Gratis upgraden naar Windows 10 kan nog

Wacht je nog steeds met upgraden naar Windows 10 omdat je bang bent dat je moet betalen? Geen nood, upgraden aar Windows 10 is nog steeds gratis. Het enige wat je hoeft te doen (vanuit Windows 7 of Windows 8) is het downloaden van de upgrade-tool. Die vind je hier. Bovenaan de pagina vind je de knop Update nu. Als je daarop klikt, wordt er eerst een tool gedownload (Windows10Upgradexxxx.exe, waarbij de vier x’en staan voor de versie van het bestand, die kan verschillen).

Na het downloaden start je de tool en na een tijdje verschijnt de updateprocedure in beeld. Kies voor de optie Deze pc nu bijwerken. De tool downloadt vervolgens op de achtergrond de bestanden die nodig zijn om Windows 7 of Windows 8 te upgraden naar Windows 10. Dat downloaden kan even duren, het gaat immers om zo’n 4 GB aan bestanden.

Soms kan deze tool een melding geven dat een bepaald programma niet compatibel is met Windows 10. Als je die melding ziet, moet je het betreffende programma verwijderen via het Configuratiescherm, maar meestal kun je wel gewoon doorgaan met de upgrade naar Windows 10. Je kunt zelfs nog al je oude Windows 7-accounts en deel van de instellingen meenemen naar Windows 10.

©PXimport

Met Circle to Search kun je informatie opvragen over wat je op het scherm van je smartphone ziet, zonder dat je van app hoeft te wisselen of iets hoeft te kopiëren. Dat kan met Circle to Search, een functie die standaard ingebouwd is in de nieuwste Android-versies van onder andere Google Pixel- en Samsung Galaxy-toestellen. Je kunt er meer mee dan je misschien denkt!

Lees ook: 4 handige AI-functies voor je smartphone

Even snel iets opzoeken terwijl je een video kijkt, een bericht leest of door je favoriete app scrolt: tot voor kort betekende dat toch meestal dat je moest wisselen van app, tekst moest kopiëren of een apart tabblad moest openen. Met Circle to Search hoeft dat niet meer. Google heeft deze functie zo ontworpen dat je op elk moment, in elke app, meteen kunt zoeken naar wat er op je scherm staat. Google zoekt vervolgens direct naar relevante informatie, zonder dat je iets hoeft in te typen. Het werkt in vrijwel alle apps, dus of je nu op Instagram zit, een game speelt of iets leest op een website: je kunt het op elk moment starten.

Wat zie ik?

Circle to Search werkt op allerlei soorten content. Zie je een gaaf shirt op een Instagramfoto en wil je weten waar je het kunt kopen? Omcirkel het, en je krijgt gelijk links naar vergelijkbare kledingstukken in webshops. Vaak krijg je niet alleen identieke producten te zien, maar ook alternatieven in verschillende prijsklassen.

Ook meubels, accessoires of zelfs planten kun je zo herkennen. Als je tijdens het scrollen iets tegenkomt dat je aanspreekt, hoef je alleen maar te cirkelen om meteen te zien waar je het kunt vinden – of wat erop lijkt. Handig als je inspiratie opdoet via video's of foto's en daar direct iets mee wilt doen.

Vertaalhulp

Een andere slimme toepassing is het vertalen van tekst, rechtstreeks vanuit beeld. Stel je leest een buitenlandse recensie, komt een menukaart tegen in een foto, of ziet een handgeschreven briefje in een andere taal. Door simpelweg het relevante tekstdeel te selecteren, krijg je direct een Nederlandse vertaling te zien, zonder dat je eerst een aparte vertaalapp hoeft te openen. Dat maakt het veel laagdrempeliger om bijvoorbeeld Franse recepten te begrijpen, Spaanse socialemediaposts te volgen of Duitse nieuwsartikelen te lezen.

©Google

Studiehulp

Circle to Search komt ook goed van pas bij het leren of studeren. Zit je met een lastige formule of grafiek die je niet begrijpt? Je kunt het direct selecteren en uitleg opvragen, vaak inclusief stapsgewijze berekening of achtergrondinformatie. Vooral handig voor scholieren en studenten die digitale lesmaterialen gebruiken: je kunt blijven werken in je les-app, terwijl je tegelijk extra uitleg opvraagt.

Wat hoor ik?

Ook muziekherkenning is inmiddels in Circle to Search geïntegreerd. Je hebt dus geen aparte apps meer nodig om een nummer te identificeren dat je toevallig hoort in een video, in een winkel of op straat. Door het muzieksymbool onderin aan te tikken terwijl het nummer speelt, herkent Circle to Search het liedje – zelfs als je het neuriet of zingt.

Tips voor gamers

Voor wie graag games speelt op zijn telefoon, biedt Circle to Search sinds kort ook specifieke ondersteuning. Krijg je een puzzel niet opgelost, heb je geen idee wat je met een object of voorwerp in de game moet doen of weet je even niet hoe je een level moet uitspelen? Door het betreffende deel van je scherm te selecteren, krijg je hulp in de vorm van tips, korte uitleg of video's die exact op het juiste moment in de gameplay beginnen. Je hoeft het spel dus niet te verlaten om informatie te zoeken.

©Google

De diepte in

Een opvallende toevoeging van de laatste maanden is AI Mode. Wanneer je iets opzoekt met Circle to Search en er verschijnt een zogenoemde AI Overview, kun je naar beneden scrollen en kiezen voor 'dive deeper with AI Mode'. Je krijgt dan de mogelijkheid om door te vragen binnen hetzelfde onderwerp. Stel: je hebt een afbeelding van een historisch schilderij geselecteerd, en AI Overview geeft een korte samenvatting. In AI Mode kun je dan vragen stellen over de stijl, de kunstenaar of de historische context, en krijg je in gewone taal uitgebreide antwoorden.

De cirkel is rond

Je ziet dat je in het dagelijks gebruik dus verrassend veel met Circle to Search kunt. Daarbij is het fijn dat deze AI-hulp bovendien slim reageert op de context. Selecteer je tekst, dan krijg je andere opties dan bij een object of een geluid. Daardoor voelt het gebruik logisch en hoef je niet telkens na te denken over welke knop je moet gebruiken. Ook handig is dat je de gevonden informatie meteen kunt opslaan of delen. Heb je iets interessants gevonden? Dan kun je het met één tik bewaren in bijvoorbeeld Google Keep, mailen naar jezelf of invoegen in een agendanotitie.

Smartphones met Circle to Search

Je laptop maakt lange dagen. Of je nu thuiswerkt, films kijkt of schoolopdrachten maakt, hij staat vaak uren aan. Wil je dat hij zo lang mogelijk goed blijft werken? Dan zijn er een aantal dingen die je beter niet kunt doen – omdat ze op termijn voor problemen kunnen zorgen. Van slechte ventilatie tot verkeerd opladen: zorg dat je deze fouten voortaan vermijdt.

Lees ook: Zo zorg je dat je laptop zo lang mogelijk blijft werken op één acculading

1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken

Een laptop heeft lucht nodig. Via kleine openingen aan de zijkant of onderkant voert hij warmte af, en die luchtstroom raakt geblokkeerd als je het apparaat op een zacht oppervlak gebruikt. Op bed, een dekentje of je schoot raakt hij die warmte moeilijk kwijt, waardoor onderdelen onnodig heet worden. Op de korte termijn merk je dat aan een luidruchtige ventilator, op de lange termijn aan snellere slijtage. Gebruik je je laptop vaak op schoot? Leg er dan iets hards onder, zoals een plankje of laptopstandaard. Zo voorkom je oververhitting. Bovendien werkt het vaak ook prettiger.

2. Altijd aan de oplader laten hangen

Veel mensen laten hun laptop de hele dag aan de stroom hangen. Dat lijkt handig – je zit nooit zonder stroom – maar voor de accu is het minder ideaal, vooral bij oudere laptops. Die kunnen sneller slijten als ze continu volgeladen blijven. Moderne laptops hebben gelukkig vaak slimme batterijmanagementsystemen die overladen voorkomen, maar zelfs dan is het beter om de batterij niet constant op 100% te houden. Je verlengt de levensduur door de accu regelmatig te gebruiken: haal de stekker er af en toe uit, laat de lading zakken tot zo’n 30 à 40 procent en laad dan weer op. Veel modellen bieden ook een instelling om het laden automatisch te beperken tot bijvoorbeeld 80%. Werk je veel op netstroom? Dan is het zeker de moeite waard om die functie in te schakelen. Zo houd je de accu langer gezond, zonder dat je er iets van merkt in het dagelijks gebruik.

3. Updates telkens uitstellen

Je krijgt een melding, maar klikt op 'nu niet'. En een dag later nog een keer. En nog een keer. Omdat je net lekker bezig bent en geen zin hebt om de laptop opnieuw op te starten, of omdat je denkt dat updates er alleen voor nieuwe functies zijn. Maar juist in die updates zitten vaak beveiligingsverbeteringen en foutoplossingen. Door lang te wachten blijf je kwetsbaar voor lekken of bugs die allang zijn verholpen. Laat updates daarom uitvoeren op een moment dat je je laptop niet nodig hebt – bijvoorbeeld tijdens de lunch of 's avonds. En stel automatische updates in als dat mogelijk is.

©Daniel CHETRONI - stock.adobe.com

4. Geen ruimte voor ventilatie laten

Wie foto's bewerkt, veel tabbladen open heeft of werkt met grote bestanden, vraagt meer van zijn laptop. De processor warmt op en de ventilator springt aan. Als je laptop dan in een afgesloten kastje, tegen een muur aan of tussen stapels papier staat, kan hij die warmte moeilijk kwijt. De temperatuur loopt verder op, wat invloed heeft op de prestaties en de levensduur. Zorg bij intensief gebruik voor voldoende ruimte rondom het apparaat. Zorg dat je hem op een plek neerzet waar niet allerlei spullen liggen en overweeg een laptopstandaard of -koeler als je merkt dat de temperatuur snel oploopt. 

5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden

Een beetje in het verlengde van de fout hierboven: kan je laptop zijn warmte sowieso kwijt, ook als er genoeg ruimte omheen is? In de loop van de tijd verzamelt zich stof in je laptop, vooral rond de ventilator en de luchtkanalen. Zeker als je laptop in een stoffige kamer staat of je veel huisdieren hebt, kan dat snel gaan. Dat stof belemmert de luchtstroom, waardoor warmte blijft hangen en onderdelen sneller slijten. Je merkt het aan een ventilator die vaker aanslaat, of of doordat je laptop langzamer reageert dan je gewend bent. Gebruik af en toe een busje perslucht om de ventilatieopeningen voorzichtig schoon te blazen. 

©Studiomiracle

6. Klikken op verdachte links of bestanden

We weten allemaal dat je niet zomaar ergens op moet klikken. Maar het kan toch gebeuren dat je nieuwsgierig wordt naar die 'gratis update' of dat je denkt dat die mail echt van je bank afkomstig is (want cybercriminelen worden steeds slimmer in het nabootsen van bekende websites en bedrijven). Voordat je het weet heb je dan iets gedownload wat helemaal niet deugt. Malware kan van alles doen: meekijken wat je typt, je bestanden versleutelen, of persoonlijke gegevens stelen.

Een garantie dat je het helemaal kunt voorkomen kan niemand je geven. Wat je in ieder geval wél kunt doen is software altijd alleen via de officiële website downloaden, alleen bijlagen openen van afzenders die je vertrouwt en niet op meldingen klikken die je onder druk zetten. Een goede virusscanner helpt uiteraard ook, maar alert blijven is minstens zo belangrijk.

7. Geen back-ups maken van je bestanden

Je denkt er pas aan als het te laat is: een laptop die niet meer opstart, een harde schijf die crasht of een diefstal. Als je geen back-up hebt en er gebeurt iets met je laptop, dan ben je alles kwijt: je foto's, werk en documenten. Zorg daarom dat je regelmatig een back-up maakt. Dat kan automatisch via een clouddienst, of handmatig met een externe harde schijf. Het instellen kost je hooguit een kwartier. Doen, want de opluchting die je voelt wanneer je een back-up kunt gebruiken op het moment dat je die nodig hebt, is onbetaalbaar! 

8. Ruw omgaan met je laptop

We zijn allemaal wel eens haastig met onze laptop. Snel een usb-stick erin duwen, het scherm met één hand vanaf de zijkant openklappen, wrikken om de oplaadkabel in de poort te steken: het lijkt onschuldig, maar kan schade veroorzaken. Poorten zijn gevoelig, net als de scharnieren van je scherm. Open je laptop altijd met twee handen vanuit het midden en ga voorzichtig om met alle poorten en uitgangen. Doe je dat niet, dan kunnen ze los komen te zitten, waardoor ze uiteindelijk minder goed of helemaal niet meer hun werk kunnen doen.

©Dan74 - stock.adobe.com

9. Alles opslaan op het bureaublad

Voor het gemak bewaren veel mensen bestanden standaard op het bureaublad. Foto's, documenten, downloads – zo heb je ze meteen bij de hand. Omdat elk bureaubladpictogram apart geladen moet worden, kan dat bij oudere laptops voor merkbare vertraging zorgen tijdens het opstarten. Bij moderne laptops speelt dat probleem niet. Maar of je laptop nu oud of nieuw is: door alles maar op het bureaublad te bewaren, raak je wel het overzicht kwijt. Dus dan geldt dat 'alles bij de hand' niet meer. Integendeel: het risico dat je per ongeluk iets belangrijks weggooit, wordt groter naarmate je bureaublad voller raakt. Maak daarom mappen aan, gebruik de standaard 'Documenten'-map en archiveer wat je niet meer nodig hebt.

10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Veel mensen gebruiken hun laptop thuis of op werk, en denken daardoor geen wachtwoord nodig te hebben. Maar bij diefstal of verlies ligt je hele digitale leven open. Je mail, documenten, foto's, inloggegevens en opgeslagen wachtwoorden zijn vaak met één klik bereikbaar. Een sterk wachtwoord of pincode op je account, automatische vergrendeling na inactiviteit en versleuteling van je harde schijf maken je laptop veel veiliger. Het kost je nauwelijks extra tijd bij het opstarten, maar voorkomt grote problemen als je laptop ooit in verkeerde handen valt.