Windows 10 kent tal van handige opties en instellingen die wat verstopt zijn, maar je gebruikservaring flink verbeteren. We lichten 15 powertips uit die je helpen het besturingssysteem naar je hand te zetten en meer gedaan te krijgen.

Upgraden niet meer gratis

1 Meer overzicht met GodMode

GodMode is handig om een snel overzicht te krijgen van talloze belangrijke instellingen. Het menu is gemakkelijk op te roepen, mits je weet welk commando je nodig hebt. Ga naar een willekeurige plek zoals het bureaublad, maak een nieuwe map aan en geef deze de naam GodMode.{ED7BA470-8E54-465E-825C-99712043E01C}. Vervolgens verandert de map in een pictogram waarop je kunt dubbelklikken. Hier zie je onder elkaar allerlei belangrijke instellingen die betrekking hebben op onder meer beveiliging en onderhoud, energiebeheer, toegankelijkheid en het systeem. Met het veldje rechtsboven kun je het overzicht doorzoeken.

©PXimport

2 Grip op je privacy-instellingen

Heb je bij de installatie van Windows 10 gekozen voor de Expressinstellingen, dan deel je meer privédata met Microsoft dan je wellicht lief is. Dat voorkom je door tijdens de installatie te kiezen voor Instellingen aanpassen en de schuifjes achter opties als Apps mogen mijn reclame-id gebruiken (…) uit te zetten. Heb je dat niet gedaan, dan kun je gelukkig achteraf de privacy-instellingen aanpassen. Ga naar Instellingen, klik op Privacy en ga na of apps bijvoorbeeld je locatie, camera en microfoon mogen gebruiken. Je kunt hier ook instellen welke apps op de achtergrond actief mogen zijn om bijvoorbeeld meldingen te sturen.

©PXimport

3 Snel toegang tot klassieke Windows-apps

Het nieuwe instellingenvenster in Windows 10 is logischer ingedeeld dan het oude, vertrouwde configuratiescherm, maar voor sommige handelingen kan het handig zijn om laatstgenoemde op te roepen. Dat gaat het snelst door rechts te klikken op de startknop linksonder en te kiezen voor Configuratiescherm. Via hetzelfde menu krijg je ook snel toegang tot andere handige opties, waaronder Taakbeheer, Apparaatbeheer en Uitvoeren. De apps werken zoals je gewend bent van eerdere versies van Windows. Je kunt ze tevens opstarten door te zoeken met het vergrootglas linksonder, maar dat werkt wat ons betreft nét wat minder snel.

©PXimport

4 Meer controle over updates

Wil je voorkomen dat Windows 10 updates automatisch installeert, stel dan een datalimiet voor je wifi-verbinding in. Door naar Instellingen / Netwerk en Internet te gaan en te kiezen voor Geavanceerde opties, vind je de optie Instellenals verbinding met datalimiet. Klik op het schuifje en updates worden niet meer automatisch gedownload en geïnstalleerd. Voortaan download je ze op het moment dat het je uitkomt. Houd er wel rekening mee dat deze truc alleen werkt als je gebruikmaakt van wifi. Ook kan het voorkomen dat apps die op de achtergrond draaien (zoals OneDrive of Google Drive) minder vaak synchroniseren.

©PXimport

5 Snel video’s opnemen

Een video kan erg verhelderend werken om een vriend of familielid iets uit te leggen. Windows 10 heeft een ingebouwde functie voor het maken van videoclips, al heeft je computer hiervoor wel een recente grafische kaart nodig. Anders kun je alleen screenshots maken. Om zogeheten Xbox-gameclips te maken, druk je gelijktijdig op Windows-toets+G. Vervolgens verschijnt een zwevend menu met knoppen om het scherm op te nemen. De functie werkt in elke openstaande applicatie, op systeemlocaties als het bureaublad en de verkenner na. Opgeslagen clips vind je via Deze pc / Video’s en Opnames.

©PXimport

6 Prestaties van Windows 10 verbeteren

Een simpele zoekactie op Google leert dat er talloze manieren zijn om de prestaties van je Windows 10-machine te verbeteren. Geen trek in het upgraden van je systeem? Kijk dan eens naar de visuele instellingen. Via Configuratiescherm / Systeem en Geavanceerde instellingen kom je bij de instellingen voor Prestaties. Daar kun je kiezen voor Besteprestaties of handmatig bepalen welke animaties en effecten je al dan niet wilt zien. Prestatiewinst kan ook geboekt worden door overbodige systeemservices uit te schakelen. Klik rechts op de startknop, selecteer Uitvoeren en typ services.msc. Op de website Blackviper vind je adviezen over services die probleemloos uitgeschakeld kunnen worden.

©PXimport

7 Meldingen beheren

Standaard heeft Windows 10 de neiging om de nodige meldingen te tonen. Denk aan tips over het besturingssysteem, herinneringen en alarmen. Ook apps hebben de mogelijkheid om je tijdens het gebruik te storen met pop-ups. Gelukkig kun je daar wat aan doen. Ga naar Instellingen / Systeem en Meldingen en acties en zet de schuifjes uit achter functies of apps waarvan je geen meldingen wenst te ontvangen. Daarnaast kun je instellen dat er geen meldingen doorkomen als je een presentatie geeft. Ook handig: vanuit hetzelfde scherm kies je welke pictogrammen op de taakbalk worden getoond door te klikken op Systeempictogrammenin- of uitschakelen.

©PXimport

8 Donker thema instellen

Om systeemvensters een donker thema te geven, moet je een aanpassing in het register doorvoeren. Klik rechts op de startknop, kies Uitvoeren en open het register met het commando regedit. Navigeer vervolgens naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Themes, klik rechts op Themes en selecteer Nieuw / Sleutel. Geef de sleutel de naam Personalize, klik rechts en kies Nieuw / DWORD (32-bit). Geef deze nieuwe waarde onder de sleutel de naam AppsUseLightTheme en zorg dat Waardegegevens op 0 staat. Ga naar HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Themes\Personalize, maak hier ook een DWORD (32-bit) en geef de waarde de naam AppsUseLightTheme. Herstart je systeem om het donkere thema te zien. Dit werkt alleen bij systeemvensters van Windows 10 zelf, niet voor applicaties en de Windows Verkenner.

©PXimport

9 Het Actiecentrum uitschakelen

Het Actiecentrum bevat de belangrijkste berichten over je systeem en snelle instellingen voor onder meer verbindingen, de schermhelderheid en notities. Best handig, hoewel nog maar weinig mensen het actiecentrum echt gebruiken. Wil je het actiecentrum uitschakelen, dan moet je het register aanpassen. Klik rechts op de startknop, kies Uitvoeren en type regedit. Ga naar HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Policies\Microsoft\Windows\Explorer, klik met de rechtermuisknop in het rechtervenster en selecteer Nieuw / DWORD (32-bit). Geef het de naam DisableNotificationCenter, dubbelklik en wijzig de waarde naar 1. Druk op OK en herstart je pc om de wijziging door te voeren.

10 Verkenner starten in normale weergave

Wanneer je de Windows Verkenner opent, worden standaard de snelkoppelingen in Snelle toegang weergegeven. Die bevat dan koppelingen naar mappen en documenten die je het laatst gebruikt hebt. Het nadeel is dat die pictogrammen een groot deel van de ruimte in de Verkenner in beslag neemt. Deze snelkoppelingen kun je niet direct verwijderen, maar je kunt er wel voor zorgen dat de Verkenner voortaan in de normale weergave met alle stations en mappen wordt opgestart. Klik in de Verkenner op het tabblad Beeld en kies voor Opties. Onder het tabblad Algemeen wijzig je de optie bij Verkennen openen in naar Deze pc.

11 Minder berichten

Het notificatiescherm in Windows 10 geeft belangrijke en minder belangrijke meldingen aan jou als gebruiker, zoals verouderde virusdefinities, nieuwe mail, beschikbare Windows-updates en problemen met stuurprogramma’s. Soms wil je niet lastiggevallen worden door deze berichten met het bijbehorende geluid. Dan kun je deze voor een bepaalde tijd uitschakelen. Ga naar Instellingen en kies voor Meldingenenacties. Per geïnstalleerde app of programma kun je aangeven of er wel of geen berichten mogen worden getoond. Wil je alles tijdelijk uitschakelen? Kies dan voor Stiltetijd in de taakbalk door eenmaal links te klikken en op de desbetreffende tegel te klikken.

©PXimport

12 Doe meer met Opdrachtprompt

Windows 10 introduceert diverse nieuwe functies voor Opdrachtprompt. Zo kun je vanaf nu kopiëren en plakken met respectievelijk Ctrl+C en Ctrl+V en het venster van Opdrachtprompt transparanter maken met de toetscombinatie Ctrl+Shift+Plusteken). Om alle nieuwe mogelijkheden te bekijken, open je Opdrachtprompt en klik je rechts op de titelbalk. Kies voor Eigenschappen en klik onder het tabblad Opties op Meer informatie over nieuwe functies van de console. De webpagina die wordt geopend, is vooralsnog alleen in het Engels beschikbaar.

©PXimport

13 Offline navigeren

De Kaarten-app in Windows 10 is flink op de schop gegaan en bevat, in tegenstelling tot de app voor Windows 8, de mogelijkheid om kaartgegevens te downloaden voor offline gebruik. Open Kaarten via het startmenu, klik op het tandwiel en kies Kaartendownloadenofbijwerken. Vervolgens worden de systeeminstellingen geopend en moet je nogmaals op Downloadkaartenklikken. Kies nu het continent en de landen waarvoor je kaarten wilt downloaden. Per gebied zie je precies hoeveel vrije schijfruimte je daarvoor nodig hebt.

©PXimport

14 Snelkoppelingen naar instellingen

Windows 10 heeft diverse opties om het startmenu naar wens in te delen. Je kunt (live) tegels toevoegen, verwijderen, groter of kleiner maken en eenvoudig snelkoppelingen toevoegen voor je favoriete apps. Maar wist je ook dat je een snelkoppeling naar specifieke instellingen kunt laten terugkomen in het menu? Om niet meerdere keren te hoeven klikken voor Windows Update, Opslag of Energiebeheer, druk je met de rechtermuisknop op de desbetreffende instelling. Kies voor Aan Start vastmaken en geef het nieuwe tegeltje de gewenste plek in het startmenu.

©PXimport

15 Een rustiger startmenu

Het startmenu van Windows 10 kan nogal druk overkomen met al die tegels, zeker als je diverse programma’s hebt geïnstalleerd. Daarnaast kunnen al die zogeheten live-tegels – die automatisch de laatste nieuwtjes tonen – ook storend zijn. In alle gevallen kun je er wat aan doen. Wil je bijvoorbeeld wat kleinere tegels? Dan klik je met de rechtermuisknop op de tegel die je van formaat wil wijzigen en kies je voor Klein of Middelgroot. Wil je de animaties uitschakelen? Dan klik je wederom met rechts op de tegel en kies je voor Live-tegel uitschakelen. Je kunt ook pictogrammen uit het hoofdoverzicht verwijderen door te kiezen voor Van Start Losmaken.

©PXimport

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.