Windows 10 kent tal van handige opties en instellingen die wat verstopt zijn, maar je gebruikservaring flink verbeteren. We lichten 15 powertips uit die je helpen het besturingssysteem naar je hand te zetten en meer gedaan te krijgen.

Upgraden niet meer gratis

1 Meer overzicht met GodMode

GodMode is handig om een snel overzicht te krijgen van talloze belangrijke instellingen. Het menu is gemakkelijk op te roepen, mits je weet welk commando je nodig hebt. Ga naar een willekeurige plek zoals het bureaublad, maak een nieuwe map aan en geef deze de naam GodMode.{ED7BA470-8E54-465E-825C-99712043E01C}. Vervolgens verandert de map in een pictogram waarop je kunt dubbelklikken. Hier zie je onder elkaar allerlei belangrijke instellingen die betrekking hebben op onder meer beveiliging en onderhoud, energiebeheer, toegankelijkheid en het systeem. Met het veldje rechtsboven kun je het overzicht doorzoeken.

©PXimport

2 Grip op je privacy-instellingen

Heb je bij de installatie van Windows 10 gekozen voor de Expressinstellingen, dan deel je meer privédata met Microsoft dan je wellicht lief is. Dat voorkom je door tijdens de installatie te kiezen voor Instellingen aanpassen en de schuifjes achter opties als Apps mogen mijn reclame-id gebruiken (…) uit te zetten. Heb je dat niet gedaan, dan kun je gelukkig achteraf de privacy-instellingen aanpassen. Ga naar Instellingen, klik op Privacy en ga na of apps bijvoorbeeld je locatie, camera en microfoon mogen gebruiken. Je kunt hier ook instellen welke apps op de achtergrond actief mogen zijn om bijvoorbeeld meldingen te sturen.

©PXimport

3 Snel toegang tot klassieke Windows-apps

Het nieuwe instellingenvenster in Windows 10 is logischer ingedeeld dan het oude, vertrouwde configuratiescherm, maar voor sommige handelingen kan het handig zijn om laatstgenoemde op te roepen. Dat gaat het snelst door rechts te klikken op de startknop linksonder en te kiezen voor Configuratiescherm. Via hetzelfde menu krijg je ook snel toegang tot andere handige opties, waaronder Taakbeheer, Apparaatbeheer en Uitvoeren. De apps werken zoals je gewend bent van eerdere versies van Windows. Je kunt ze tevens opstarten door te zoeken met het vergrootglas linksonder, maar dat werkt wat ons betreft nét wat minder snel.

©PXimport

4 Meer controle over updates

Wil je voorkomen dat Windows 10 updates automatisch installeert, stel dan een datalimiet voor je wifi-verbinding in. Door naar Instellingen / Netwerk en Internet te gaan en te kiezen voor Geavanceerde opties, vind je de optie Instellen als verbinding met datalimiet. Klik op het schuifje en updates worden niet meer automatisch gedownload en geïnstalleerd. Voortaan download je ze op het moment dat het je uitkomt. Houd er wel rekening mee dat deze truc alleen werkt als je gebruikmaakt van wifi. Ook kan het voorkomen dat apps die op de achtergrond draaien (zoals OneDrive of Google Drive) minder vaak synchroniseren.

©PXimport

5 Snel video’s opnemen

Een video kan erg verhelderend werken om een vriend of familielid iets uit te leggen. Windows 10 heeft een ingebouwde functie voor het maken van videoclips, al heeft je computer hiervoor wel een recente grafische kaart nodig. Anders kun je alleen screenshots maken. Om zogeheten Xbox-gameclips te maken, druk je gelijktijdig op Windows-toets+G. Vervolgens verschijnt een zwevend menu met knoppen om het scherm op te nemen. De functie werkt in elke openstaande applicatie, op systeemlocaties als het bureaublad en de verkenner na. Opgeslagen clips vind je via Deze pc / Video’s en Opnames.

©PXimport

6 Prestaties van Windows 10 verbeteren

Een simpele zoekactie op Google leert dat er talloze manieren zijn om de prestaties van je Windows 10-machine te verbeteren. Geen trek in het upgraden van je systeem? Kijk dan eens naar de visuele instellingen. Via Configuratiescherm / Systeem en Geavanceerde instellingen kom je bij de instellingen voor Prestaties. Daar kun je kiezen voor Beste prestaties of handmatig bepalen welke animaties en effecten je al dan niet wilt zien. Prestatiewinst kan ook geboekt worden door overbodige systeemservices uit te schakelen. Klik rechts op de startknop, selecteer Uitvoeren en typ services.msc. Op de website Blackviper vind je adviezen over services die probleemloos uitgeschakeld kunnen worden.

©PXimport

7 Meldingen beheren

Standaard heeft Windows 10 de neiging om de nodige meldingen te tonen. Denk aan tips over het besturingssysteem, herinneringen en alarmen. Ook apps hebben de mogelijkheid om je tijdens het gebruik te storen met pop-ups. Gelukkig kun je daar wat aan doen. Ga naar Instellingen / Systeem en Meldingen en acties en zet de schuifjes uit achter functies of apps waarvan je geen meldingen wenst te ontvangen. Daarnaast kun je instellen dat er geen meldingen doorkomen als je een presentatie geeft. Ook handig: vanuit hetzelfde scherm kies je welke pictogrammen op de taakbalk worden getoond door te klikken op Systeempictogrammen in- of uitschakelen.

©PXimport

8 Donker thema instellen

Om systeemvensters een donker thema te geven, moet je een aanpassing in het register doorvoeren. Klik rechts op de startknop, kies Uitvoeren en open het register met het commando regedit. Navigeer vervolgens naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Themes, klik rechts op Themes en selecteer Nieuw / Sleutel. Geef de sleutel de naam Personalize, klik rechts en kies Nieuw / DWORD (32-bit). Geef deze nieuwe waarde onder de sleutel de naam AppsUseLightTheme en zorg dat Waardegegevens op 0 staat. Ga naar HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Themes\Personalize, maak hier ook een DWORD (32-bit) en geef de waarde de naam AppsUseLightTheme. Herstart je systeem om het donkere thema te zien. Dit werkt alleen bij systeemvensters van Windows 10 zelf, niet voor applicaties en de Windows Verkenner.

©PXimport

9 Het Actiecentrum uitschakelen

Het Actiecentrum bevat de belangrijkste berichten over je systeem en snelle instellingen voor onder meer verbindingen, de schermhelderheid en notities. Best handig, hoewel nog maar weinig mensen het actiecentrum echt gebruiken. Wil je het actiecentrum uitschakelen, dan moet je het register aanpassen. Klik rechts op de startknop, kies Uitvoeren en type regedit. Ga naar HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Policies\Microsoft\Windows\Explorer, klik met de rechtermuisknop in het rechtervenster en selecteer Nieuw / DWORD (32-bit). Geef het de naam DisableNotificationCenter, dubbelklik en wijzig de waarde naar 1. Druk op OK en herstart je pc om de wijziging door te voeren.

10 Verkenner starten in normale weergave

Wanneer je de Windows Verkenner opent, worden standaard de snelkoppelingen in Snelle toegang weergegeven. Die bevat dan koppelingen naar mappen en documenten die je het laatst gebruikt hebt. Het nadeel is dat die pictogrammen een groot deel van de ruimte in de Verkenner in beslag neemt. Deze snelkoppelingen kun je niet direct verwijderen, maar je kunt er wel voor zorgen dat de Verkenner voortaan in de normale weergave met alle stations en mappen wordt opgestart. Klik in de Verkenner op het tabblad Beeld en kies voor Opties. Onder het tabblad Algemeen wijzig je de optie bij Verkennen openen in naar Deze pc.

11 Minder berichten

Het notificatiescherm in Windows 10 geeft belangrijke en minder belangrijke meldingen aan jou als gebruiker, zoals verouderde virusdefinities, nieuwe mail, beschikbare Windows-updates en problemen met stuurprogramma’s. Soms wil je niet lastiggevallen worden door deze berichten met het bijbehorende geluid. Dan kun je deze voor een bepaalde tijd uitschakelen. Ga naar Instellingen en kies voor Meldingen en acties. Per geïnstalleerde app of programma kun je aangeven of er wel of geen berichten mogen worden getoond. Wil je alles tijdelijk uitschakelen? Kies dan voor Stiltetijd in de taakbalk door eenmaal links te klikken en op de desbetreffende tegel te klikken.

©PXimport

12 Doe meer met Opdrachtprompt

Windows 10 introduceert diverse nieuwe functies voor Opdrachtprompt. Zo kun je vanaf nu kopiëren en plakken met respectievelijk Ctrl+C en Ctrl+V en het venster van Opdrachtprompt transparanter maken met de toetscombinatie Ctrl+Shift+Plusteken). Om alle nieuwe mogelijkheden te bekijken, open je Opdrachtprompt en klik je rechts op de titelbalk. Kies voor Eigenschappen en klik onder het tabblad Opties op Meer informatie over nieuwe functies van de console. De webpagina die wordt geopend, is vooralsnog alleen in het Engels beschikbaar.

©PXimport

13 Offline navigeren

De Kaarten-app in Windows 10 is flink op de schop gegaan en bevat, in tegenstelling tot de app voor Windows 8, de mogelijkheid om kaartgegevens te downloaden voor offline gebruik. Open Kaarten via het startmenu, klik op het tandwiel en kies Kaarten downloaden of bijwerken. Vervolgens worden de systeeminstellingen geopend en moet je nogmaals op Download kaarten klikken. Kies nu het continent en de landen waarvoor je kaarten wilt downloaden. Per gebied zie je precies hoeveel vrije schijfruimte je daarvoor nodig hebt.

©PXimport

14 Snelkoppelingen naar instellingen

Windows 10 heeft diverse opties om het startmenu naar wens in te delen. Je kunt (live) tegels toevoegen, verwijderen, groter of kleiner maken en eenvoudig snelkoppelingen toevoegen voor je favoriete apps. Maar wist je ook dat je een snelkoppeling naar specifieke instellingen kunt laten terugkomen in het menu? Om niet meerdere keren te hoeven klikken voor Windows Update, Opslag of Energiebeheer, druk je met de rechtermuisknop op de desbetreffende instelling. Kies voor Aan Start vastmaken en geef het nieuwe tegeltje de gewenste plek in het startmenu.

©PXimport

15 Een rustiger startmenu

Het startmenu van Windows 10 kan nogal druk overkomen met al die tegels, zeker als je diverse programma’s hebt geïnstalleerd. Daarnaast kunnen al die zogeheten live-tegels – die automatisch de laatste nieuwtjes tonen – ook storend zijn. In alle gevallen kun je er wat aan doen. Wil je bijvoorbeeld wat kleinere tegels? Dan klik je met de rechtermuisknop op de tegel die je van formaat wil wijzigen en kies je voor Klein of Middelgroot. Wil je de animaties uitschakelen? Dan klik je wederom met rechts op de tegel en kies je voor Live-tegel uitschakelen. Je kunt ook pictogrammen uit het hoofdoverzicht verwijderen door te kiezen voor Van Start Losmaken.

©PXimport

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.