Voor veel Windows-gebruikers is de Opdrachtprompt onbekend terrein. Zonde, want je kunt deze gebruiken om handige taken op je pc uit te voeren. Wij geven je 15 handige commando's voor de Windows Opdrachtprompt.

01 Naar de prompt

Om opdrachtregelcommando's uit te voeren, moet je eerst de opdrachtprompt openen. Dat kan in Windows 7 vanuit het startmenu, waar je achtereenvolgens Alle programma's / Bureau-accessoires / Opdrachtprompt selecteert. In Windows 10 (en Windows 8) kan dat door Windows-toets+X in te drukken, waarna je in het menu Opdrachtprompt kiest. Of je tikt cmd in het Windows-startvenster in. Standaard beland je zonder administratorrechten in het opdrachtpromptvenster. Heb je echter extra bevoegdheden nodig, klik dan in Windows 7 de optie Opdrachtprompt met de rechtermuisknop aan en kies Als administrator uitvoeren. In Windows 10 druk je Windows-toets+X in en kies je deze keer Opdrachtprompt (administrator).

Hier vind je een overzicht van de beschikbare cmd-commando’s in Windows (klik een commando aan voor bijhorende parameters en voorbeelden). In dit artikel lichten we enkele handige commando's uit.

Cmd-venster

©PXimport

02 De opdrachtprompt zelf

Standaard beland je in een venster met witte letters op een zwarte achtergrond, maar dat valt aan te passen. Je wijzigt de kleuren met het color-commando (dat je zoals alle commando's afsluit met Enter): color 1E bijvoorbeeld geeft je blauwe letters op een lichtgele achtergrond. Het commando color /? geeft mooi overzicht van de beschikbare kleuren. Met het commando cls maak je het venster netjes leeg. Met exit sluit je het venster weer. Wil je verder tekst uit Windows in zo'n opdrachtpromptvenster plakken, kopieer die tekst dan eerst met Ctrl+C naar het klembord, waarna je de titelbalk van het opdrachtpromptvenster met de rechtermuisknop aanklikt en Bewerken / Plakken kiest.

©PXimport

03 Mapinhoud opvragen

Stel, je wilt de inhoud van map c:\hoofdmap\submap opvragen. Dat kan met het dir-commando: dir c:\hoofdmap\submap. Of je navigeert naar de gewenste map met cd hoofdmap, gevolgd door cd submap, waarna je dir uitvoert. Of makkelijker: je bladert in Windows Verkenner naar de gewenste map, waarna je een lege plaats in het Verkenner-venster met Shift+Rechtermuisknop aanklikt. In het contextmenu selecteer je vervolgens Opdrachtvenster hier openen. We blijven nog even bij het dir-commando, want dat heeft enkele interessante parameters, zoals dir /? je al duidelijk maakt. Wil je bijvoorbeeld de inhoud sorteren op datum (recentste bestanden eerst), dan doe je dat met dir /O-D.

©PXimport

04 Verborgen datastromen

Velen weten niet dat Windows verschillende 'datastromen' aan een bestand laat koppelen. Zo'n extra datastroom kun je eventueel gebruiken om gegevens in een bestand te verbergen. Een klein experiment maakt dat duidelijk. Creëer (met Kladblok) een document dat je wilt verbergen, bijvoorbeeld geheim.txt. Vervolgens voer je in die map het volgende commando uit: type geheim.txt > blabla.txt:verborgen.txt. Hiermee neem je geheim.txt op in het (ogenschijnlijke lege) bestand blabla.txt. Het bestand geheim.txt mag je nu verwijderen (bijvoorbeeld met del geheim.txt). Voer je een dir-commando uit, dan lijkt blabla.txt leeg. Echter, via het commando dir /R krijg je alsnog die verborgen datastroom te zien. Om de inhoud van die datastroom te zien voer je het volgende commando uit: "c:\system32\notepad.exe" blabla.txt:verborgen.txt.

©PXimport

05 Gelinkte mappen

Stel, je hebt frequent toegang tot een bepaalde map nodig. Dat is niet zo handig wanneer die map diep genest zit. Dat valt op te lossen door een koppeling naar die map te creëren. Ga als administrator naar de opdrachtprompt en voer het volgende commando uit: mklink /J c:\snelmap "d:\map1\submap\subsubmap". Wanneer je vervolgens data opslaat in de map c:\snelmap, dan komen die gegevens automatisch (ook) terecht in die diep geneste map. Naderhand mag je de 'linkmap' (c:\snelmap) weer verwijderen als je dat verkiest; de data in de diep geneste map blijven behouden. Let wel: wanneer je bestanden uit die linkmap verwijdert, dan verdwijnen die wél ook uit de diep geneste map!

©PXimport

06 Services

Je weet vast dat er heel wat services op de achtergrond actief zijn in Windows. Het commando net start vertelt je precies welke services. Nu is het ook mogelijk services vanuit de opdrachtprompt stoppen te zetten en (weer) op te starten. Stel, je wilt voorkomen dat Windows zomaar je pc zou herstarten omdat er updates klaar staan, dan schakel je die service uit met net stop "windows update". En zoals je wellicht al vermoedde, activeer je een service met net start, gevolgd door de exacte naam van de service. De aanhalingstekens gebruiken we overigens om duidelijk te maken dat het om een begrip (of pad) gaat, en dus niet om afzonderlijke woorden.

©PXimport

07 Gedeelde bronnen

In Windows kun je bronnen als printers en mappen delen. Wil je snel een overzicht krijgen van deze gedeelde bronnen, voer dan het commando net view \\ in, bijvoorbeeld net view \\redactiepc1. Die computernaam lees je af in het venster dat je te zien krijgt wanneer je Windows-toets+Pause indrukt. Een nieuwe gedeelde netwerkmap creëer je met een commando als net share videos="c:\media\persoonlijk\video filmpjes". De gedeelde netwerkmap verwijder je weer met net share videos /delete. Het is ook mogelijk een gedeelde netwerkschijf permanent aan een vrije stationsletter te koppelen: net use x: \\""\ /persistent:yes (waarbij je x: vervangt door de gewenste stationsletter).

©PXimport

08 Accounts met tijdsbeperking

Via Windows Gebruikersaccountsbeheer voer je allerlei beheertaken voor Windows-accounts uit. Maar sommige taken laten zich alleen (of sneller) vanuit de opdrachtprompt uitvoeren. Wil je een bepaald account tijdelijk op non-actief zetten, dan volstaat een opdracht als net user /active:no (vervang no door yes om het weer te activeren). Of je zorgt ervoor dat een account zich alleen op bepaalde tijdstippen bij Windows kan aanmelden: net user /times:ma-vr,5pm-7pm;za-zo,10am-8pm. Met net user controleer je of de opdracht geslaagd is. Let op: vergeet bij deze commando's de slash niet (voor active en times), anders Windows denkt dat je het wachtwoord van het account wilt aanpassen!

©PXimport

09 Connectiviteit

Het gebeurt wel eens in een netwerk dat een apparaat plots niet meer reageert. Om snel uit te vissen of er nog wel een netwerkverbinding bestaat tussen je pc en dat apparaat gebruik je het ping-commando, gevolgd door de computernaam of het IP-adres van dat apparaat (bijvoorbeeld ping redactiepc-1 of ping 192.168.0.5). Als het goed is, dan krijg je vier antwoorden. Is dat niet zo, controleer dan de fysieke aansluiting of de netwerkconfiguratie. In veel gevallen kun je ook externe servers testen (zoals ping www.google.nl). Kun je wel een extern IP-adres pingen (zoals ping 8.8.8.8), maar niet de URL, dan is er mogelijk een probleem met de DNS-service: zie ook tip 11.

©PXimport

10 Internetconnectie

Er is ook een commando waarmee je kunt nagaan hoever de verbinding tussen je eigen pc en de beoogde server op het internet reikt. Immers, tussen je pc en zo'n server liggen vaak heel wat 'knooppunten' (zoals routers) en het valt niet uit te sluiten dat je connectie stokt bij een van die knooppunten. Probeer het gerust even uit met het volgende commando: tracert www.computertotaal.nl. Zo'n commando is trouwens erg informatief gezien je kunt nagaan langs welke route(rs) je verzoek zoal loopt. Overigens bevatten moderne Windows-versies ook het commando pathping, een combinatie van ping en tracert. Na de tracering en enig geduld volgen dan de reactiestatistieken.

©PXimport

11 DNS

Wanneer je een webadres (URL) in je browser invult, dan zorgt een DNS (Domain Name Service) ervoor dat het netjes aan het bijhorende IP-adres wordt gekoppeld, zodat je browser met de webserver kan verbinden. Kun je wel nog IP-adressen, maar geen URL's meer bereiken, dan helpt het nslookup-commando je om de werking van de DNS-server te controleren. Voer nslookup uit en tik vervolgens server in, gevolgd door de naam of het IP-adres van de DNS-server die je wilt testen. Druk nu op de Enter-toets en vul een willekeurig webadres in, zoals www.computertotaal.nl. Krijg je nu time-outs te zien, dan is er blijkbaar een probleem met de ingestelde dns-server.

©PXimport

12 Netwerkconfiguratie

Een snelle manier om over je thuisnetwerk allerlei informatie op te vragen, is via het commando ipconfig. Op deze manier zie je onder meer welke (al dan niet draadloze) LAN-adapters actief zijn, welk IP-adres die adapters hebben, en wat het adres van je standaardgateway (oftewel router) is, zodat je dit adres in je browser kunt intikken om naar de webinterface van dat apparaat te gaan. Wil je ook de DNS-server(s) en de MAC-adressen van de netwerkadapters weten en wil je weten of DHCP actief is, gebruik dan ipconfig /all. Verder kan het bij connectieproblemen helpen om even alle adressen vrij te geven met ipconfig /release en die opnieuw in te stellen met ipconfig /renew.

©PXimport

13 Netwerkverbindingen

Het commando netstat geeft je een overzicht van de actieve verbindingen, inclusief IP-adres en poortnummer van zender en ontvanger. Voer ook eens de opdracht netstat /? uit om een idee te krijgen van de talrijke parameters. Zo geeft netstat -s je een mooi statistisch overzicht per netwerkprotocol (IP, ICMP, TCP en UDP), wat handig kan zijn bij het oplossen van netwerkproblemen. Met netstat -o krijg je ook de PID (process identifier) te zien van de processen. Via Windows Taakbeheer, waar je Beeld / Kolommen selecteren / Proces-id selecteert, kun je dan te weten komen welke toepassingen daarvoor verantwoordelijk zijn.

©PXimport

14 Kopieeroperaties

De kans is groot dat je vaak bestanden en mappen via Verkenner kopieert. Veel flexibiliteit biedt die omgeving echter niet, althans niet wanneer je de mogelijkheden vergelijkt met het commando robocopy. Via robocopy /? krijg je alvast een overzicht van het indrukwekkend aantal parameters. Eén voorbeeld: met robocopy c:\media g:\backup\media /MIR (MIR staat voor mirror) wordt de bronmap (c:\media) automatisch gespiegeld met de doelmap (g:\backup\media). Handig is ook de mogelijkheid om opdrachten op te slaan: je hoeft hiervoor maar de parameter /SAVE: toe te voegen. Met het commando robocopy /JOB: voer je die opdracht dan netjes weer uit.

©PXimport

15 In batch

Een belangrijk voordeel van opdrachtregelcommando's is ook dat je verschillende opdrachten na elkaar in een batchbestand kunt opnemen, zodat die één voor één worden uitgevoerd zodra je het batchbestand aanroept (dat laatste kan overigens ook via de taakplanner van Windows). Zo'n batchbestand is niets anders dan een tekstbestand met de extensie .bat of .cmd, dat je bijvoorbeeld met Kladblok aanmaakt. Een eenvoudig voorbeeld ter illustratie:

cls

robocopy c:\media g:\backup\media

del c:\media\*.* /Q

pause

Met het del-commando verwijder je, zonder een vraag naar bevestiging, alle bestanden uit c:\media (nadat je die dus met het robocopy-commando had gekopieerd).

©PXimport

Ondanks het feit dat Android een ontzettend open platform is waar je veel dingen zelf op kunt instellen, loop je soms tegen een beperking aan. Zo kan het zijn dat je in sommige apps geen screenshot mag maken. Maar mág niet betekent niet kán niet ... Toch een screenshot nodig? Probeer dan deze manieren!

Lees ook: Deze 4 functies maken Android 15 bijzonder

Hoe vaak doe je het niet: even snel een screenshot maken van wat er op het scherm gebeurt. Zo kun je aan een ander laten zien wat jij ziet, waardoor diegene je kan helpen. Of je wilt iets vastleggen voor later. Wat je reden ook is: het is vervelend als blijkt dat een Android-app het maken van screenshots geblokkeerd heeft. Dit komt zelden voor, maar specifieke apps hebben dergelijke beperkingen – denk aan bankapps en berichtendiensten. Soms is het een kwestie van een schuifregelaar omzetten in de instellingen van een app, maar in veel andere gevallen is het onmogelijk.

In vrijwel alle gevallen heeft dit met privacy en beveiliging te maken. Zo beperkt een bankapp deze functie om te voorkomen dat je persoonlijke gegevens lekken. Browserapps beperken de functionaliteit daarnaast soms in de privémodus (of incognito), zodat bepaalde zaken daadwerkelijk privé blijven. Berichtendiensten doen dit soms bij kortstondige of privéberichten, zodat anderen die niet te zien kunnen krijgen. En videostreamingdiensten bouwen dit soort beperkingen in in de strijd tegen piraterij: zo kunnen beelden niet op een ongeoorloofde manier gedeeld worden.

Een video-opname maken

Je kunt op verschillende manieren een screenshot maken binnen een app die dat normaliter niet toestaat. Zo kun je, hoe omslachtig dit ook klinkt, een video-opname maken. We bedoelen dan niet met een andere smartphone of camera, maar door gebruik te maken van de ingebouwde video-opnamefunctie. De meeste Android-smartphones hebben namelijk de optie Schermopname, binnen het snelmenu (dat is het menu dat je van boven naar beneden trekt). Als je de tegel ziet staan (misschien moet je hem eerst nog toevoegen), dan kun je als volgt te werk gaan.

• Trek het snelmenu naar beneden
• Zoek de optie Schermopname op (het kan zijn dat die een pagina verderop zit of verstopt zit onder de knop Bewerken)
• Zet Schermopname aan
• Begin met het opnemen van je scherm
• Na het opnemen speel je de video af
• Pauzeer op het frame dat je wilt screenshotten
• Maak nu het screenshot zoals je dat normaliter doet

Deze methode is echter niet volledig waterdicht. Het kan zijn dat een applicatie niet alleen het maken van een screenshot blokkeert, maar ook Schermopname. In dat geval kun je proberen de opname vanaf het thuisscherm te starten en vervolgens de app te openen. Het kan gebeuren dat de app dan niet in beeld komt tijdens het opnemen. Lukt dat ook niet Gelukkig is er nog een andere optie.

Vraag het aan Google Assistent

Je kunt Google Assistent vragen om het voor je te doen. Vaak blokkeren apps het maken van screenshots via de gebruikelijke manier (zoals volumeknop omlaag + powerknop), maar laten ze het met een omweg toch toe. Aangezien de Google Assistent op vrijwel elke Android-telefoon staat, kan dit een handige back-up zijn voor iedereen tegen de beperkingen aanloopt. Via het korte stappenplan leggen we je uit hoe je te werk gaat. Zo hoef je geen knoppencombinaties te gebruiken.

• Open de app (en het onderdeel) waarvan je een screenshot wilt maken
• Spreek Google Assistent aan (dit kan meestal met het commando 'Hey Google')
• Geef nu het commando 'maak een screenshot'
• De Assistent maakt direct een screenshot

Helaas is ook deze methode niet altijd succesvol. Sommige apps hebben een hardnekkige screenshotbescherming die helaas lastig te omzeilen is. Zie je na het maken van de afbeelding een zwart of leeg scherm? Dan is dat de reden.

Het kan zijn dat op jouw smartphone Google Assistent vervangen is door Google Gemini; maar de werking is hetzelfde. Mocht je de stemassistenten uitgeschakeld hebben, vergeet ze dan niet opnieuw te activeren via de instellingen van je toestel.

Haal jij graag alles uit je laptop? Dan kun je eigenlijk niet zonder handige gadgets en accessoires die het leven makkelijker maken. Je leest er alles over in dit artikel.

Lees ook: Op zoek naar een nieuwe laptop? Dit is waar je op moet letten!

Een laptopstandaard

Met een laptopstandaard werk je ergonomischer en krijg je minder snel last van je nek en schouders. Je kunt de laptop er namelijk iets hoger mee plaatsen en hebt enige vrijheid bij het instellen. Bovendien is het een ideaal hulmiddel als je graag met je laptop op de bank zit. Je hebt een mooi tableau waar je laptop stabiel op staat. Sommige modellen hebben ook ruimte voor je muis. Verder is het de moeite waard om een laptopstandaard te overwegen met ingebouwde koeling. Dat helpt om de temperatuur van je laptop lager te houden. Hierdoor slijten onderdelen minder snel en blijft de laptop langer goed werken.

Een powerbank met zonnepaneel

Ben je veel onderweg of neem je je laptop mee op vakantie? Dan is het handig om een powerbank mee te nemen. Hierdoor zit je veel minder snel zonder stroom. Je laadt de powerbank thuis op en als de accu van je laptop (bijna) leeg is, sluit je de apparaten op elkaar aan. Helemaal handig zijn de modellen met zonnepaneel. Denk er wel aan dat het een tijd duurt voor een powerbank helemaal opgeladen is met een ingebouwd paneeltje.

Let er verder op dat de powerbank krachtig genoeg is voor je laptop en voldoende capaciteit heeft. Je hebt minimaal 20.000 mAh nodig om er echt iets aan te hebben. Hoeveel output je nodig hebt, vind je op de oplader van je laptop. Voor sommige kleine modellen is 30 watt genoeg, maar de meeste hebben minstens 60 watt nodig.

©Daisy Daisy

Een universele wandstekker

Ga je veel op reis en kom je terecht in landen met andere wandcontactdozen dan in Nederland? In zo'n geval is het erg handig om een reisadapter te kopen (ook wel universele stekker of wereldstekker genoemd). Ook hier is het weer belangrijk om erop te letten dat het wattage toereikend is voor je laptop.

Een usb-naar-internet adapter

Een wifi-verbinding is standaard voor laptops en geeft je lekker veel vrijheid. Maar het kan zijn dat je een slechte of wisselvallige draadloze verbinding met een netwerk hebt. Of misschien ben jij iemand die meer nodig heeft of het gewoon prettig vindt om via een kabel verbonden te zijn. Veel laptops hebben geen utp-poort meer om een ethernetkabel in te pluggen. Met een losse adapter los je dat probleem eenvoudig op. Ga op zoek naar een usb-naar-RJ45-adapter (ook wel ethernetadapter genoemd). Die zijn al te vinden voor minder dan 10 euro. Op veel adapters zitten ook extra usb-poorten, wat ook zeker het overwegen waard is.  

©amnarj2006

Een kaartlezer

Draadloos bestanden overzetten of gewoon al je foto's in de cloud opslaan werkt over het algemeen prima. Maar met een ouderwetse kaartlezer is ook niks mis. Het is vooral handig als je wat oudere apparatuur zonder moderne verbindingsmogelijkheden hebt, of wanneer je al je gegevens liever lokaal bewaart. Voor een paar euro koop je al een universele kaartlezer, met aansluitingen voor bijvoorbeeld microSD, SDHC en UHS-I.

©begun1983

Een externe dvd/blu-ray-speler

Laptops worden steeds platter, maar daardoor is er wel minder plek voor poorten. De utp-connectie is verdwenen en hetzelfde geldt voor de dvd/blu-ray speler. Heb je een collectie van je favoriete films en series? Dan is het aanschaffen van een externe dvd/blu-ray-speler een uitkomst. Voor rond de 15 euro haal je al een prima exemplaar in huis.

Een externe harde schijf

Staat je laptop vol met foto's, video's en andere bestanden? Dan is een externe harde schijf een uitkomst. Daarmee stel je in het gunstigste geval de aankoop van een nieuwe laptop uit. Het is sowieso geen gek idee om je belangrijkste data (dubbel) op te slaan. Dat kan in de cloud, maar misschien kies je liever voor een fysieke schijf die je zelf in bezit hebt.

Een docking station

Met een docking station creëer je een werkplek met je laptop als middelpunt. Het is een soort hub met allerlei poorten, zoals HDMI- en usb-poorten, kaartlezers en een utp-aansluiting. Vaak zijn ze uitgerust met een oplader voor je laptop.

Je hoeft je laptop alleen maar in het docking station te pluggen en je bent meteen verbonden met alle andere apparaten. Sommige docking stations hebben een ingebouwde laptopstandaard, zodat je ook meteen ergonomisch zit. Heb je meerdere werkplekken of een flexibele werklocatie? Dan is een docking station een handige toevoeging die bovendien meteen de voordelen van andere randapparatuur toevoegt.