Nederland mag dan wel de grootste binnenvaartvloot van Europa hebben, maar de scheepvaart moet wel innoveren om niet achter te lopen op de rest van de wereld. Daarom werkt NedCargo aan een slim vrachtschip, waarmee binnenvaart efficiënter en goedkoper wordt: de Gouwenaar 2.

Rijkswaterstaat schreef daarvoor begin 2016 een wedstrijd uit, de ‘Smart Shipping Challenge’ (‘SMASH!’), waarbij Nederlandse en internationale bedrijven, studententeams en rederijen concepten mochten uitbrengen voor slimme en duurzamere schepen. Eén daarvan is de Gouwenaar 2.0, een binnenvaartvrachtschip NedCargo dat zuiniger wordt én beter moet concurreren met vrachtverkeer op de weg. Want dat is een grote bedreiging voor de scheepvaartsector. Op de weg wordt al volop geëxperimenteerd met zelfrijdende vrachtwagens die in peloton achter elkaar rijden over de weg, oftewel platooning. Door dat colonnerijden besparen de vrachtwagens brandstof, ontstaan er minder files, én kost het op de lange termijn minder aan personeelskosten.

“Dat maakt vrachtverkeer een geduchte concurrent van de binnenvaart”, vertelt Bert van Grieken, directeur van NedCargo. “Als de industrie niet snel innoveert is het straks goedkoper om vrachtwagens te gebruiken voor containervervoer.” De Gouwenaar 2 is een eerste poging om de binnenvaart te moderniseren. In de eerste plaats is het schip duurzamer, maar in de toekomst kan het makkelijk uitgerust worden met de technologie die nodig is voor semi-autonome vaart.

Milieuvriendelijker en slimmer

De Gouwenaar 2 is een containerschip met meer laadcapaciteit en een milieuvriendelijker ontwerp dan zijn voorgangers. Het schip ligt dieper in het water, en heeft een kleinere machinekamer achterin waardoor de laadcapaciteit van 42 naar 52 containers gaat. Het schip heeft voorin wel drie dieselmotoren met verschillende capaciteiten, zodat de juiste motor kan worden ingezet bij bijvoorbeeld zware tegenstroom of ondiep water, en het ontwerp van de boeg zorgt dat water gestroomlijnder langs de schroef stroomt. Over een paar jaar wil NedCargo de dieselmotoren vervangen door batterijen of zelfs waterstofmotoren, maar die technologieën zijn op dit moment nog te duur om efficiënt toe te passen.

Interessanter zijn de plannen die NedCargo in de toekomst heeft om het schip ‘slimmer’ te maken. Dat moet namelijk worden uitgerust met sensoren, camera’s en software waarmee het schip allerlei taken van de schipper kan overnemen. Uiteindelijk moet de Gouwenaar semi-autonoom of zelfs helemaal autonoom gaan varen – ook dát is weer goed voor het milieu en een stuk goedkoper.

De scheepvaartwereld kijkt daarvoor goed naar projecten die op de weg worden gehouden. Veel technologieën die ook voor zelfrijdende vrachtwagens worden gebruikt moeten ook in de Gouwenaar worden geïmplementeerd. ‘Platooning’, waarbij meerdere voertuigen achter elkaar rijden (of varen) en automatisch afstand houden is daarbij belangrijk, en geavanceerde techniek waarmee het nieuwe schip straks meer kan concurreren met vrachtverkeer.

“Bridge collision prevention, line tracking systems, berthing assistence, daarmee wordt het leven van de schipper een stuk makkelijker. Daarnaast willen we in de toekomst inzetten op betere trip-planning en op bepaalde stukken zelfs helemaal autonoom varen.”

Daarvoor moet nog wel veel gebeuren. Veel technieken die NedCargo in de toekomst wil gebruiken bestaan al wel, maar werken nog niet optimaal. Sensoren worden steeds goedkoper, maar zijn nog niet geoptimaliseerd voor de scheepvaart. Een automatische piloot wordt ook al regelmatig gebruikt in schepen, maar dat werkt nog niet overal perfect. Andere toekomstplannen zijn onder andere ook een ‘groene golf’ voor schepen die meteen kunnen doorvaren bij sluizen en bruggen, besturing op afstand, en het delen van gegevens. Van Grieken: “Dat zijn dingen waar we in de toekomst mee willen experimenteren, maar voorlopig is het vooral belangrijk dat het schip duurzamer vaart.”

Wanneer gaan we?

Die experimenten volgen in de toekomst, als de Gouwenaar zijn dagelijkse werk doet. Van Grieken spreekt dan al gekscherend over ‘de Gouwenaar 3.zero’. Het schip kwam in april in Nederland aan, nadat het casco in Servië werd geproduceerd. NedCargo is de afgelopen weken bezig geweest de nodige aanpassingen te doen. In samenwerking met instellingen zoals de TU Delft en maritiem onderzoeksinstituut Marin wordt er gekeken naar de mogelijkheden en obstakels, zodat het schip in de toekomst makkelijker kan worden uitgerust met andere slimme apparatuur.

Voordat het schip definitief semi-autonoom kan gaan varen moet er echter nog veel gebeuren. Naast alle proeven moet ook de wetgeving nog veranderen, zegt Van Grieken. “Die is achterhaald en niet meer actueel door alle techniek. Daardoor moeten er bijvoorbeeld nog steeds erg veel werkers op een schip aanwezig zijn, meer dan je door alle geautomatiseerde taken nodig hebt. Zo krijg je de kosten niet genoeg omlaag om te concurreren met vrachtverkeer.”

Eind juli moet de Gouwenaar voor het eerst gaan varen. Het schip gaat dan op en neer tussen Rotterdam en Alphen aan den Rijn, voornamelijk om bier te vervoeren voor Heineken. Van Grieken: “De route waarop dat gebeurt is daarvoor perfect, want daar is alles. Laag en hoog water, verschillende stromingen... Perfect om nieuwe technologieën op te testen!”

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.