Van kerstverlichting tot vuurwerk: zo blijven jouw feestdagen brandveilig
Winter. Buiten is het donker. Dus binnen (of in de tuin) maken we het extra gezellig. Kerstverlichting, kaarsen, een vuurkorf ... Veilig omgaan met elektriciteit en vuur is in deze periode extra belangrijk. Ook de risico's van vuurwerk vragen extra aandacht, of je er nu van houdt of niet. Met deze tips zorg je voor een veilige én sfeervolle decembermaand.
Na het lezen van dit artikel weet je:
- 💡 Hoe je veilige feestverlichting kiest.
- 🧯 Welke brandblusser handig is voor thuisgebruik.
- 🎆 Hoe je veilig Oud & Nieuw viert.
Lees ook: 10 tips om energie te besparen tijdens kerst
Houd je binnenverlichting veilig
Een sfeervol lichtsnoer in de kerstboom of op andere plekken in huis mag natuurlijk niet ontbreken. Zorg wel dat je altijd goedgekeurde verlichting gebruikt. Je kunt daarbij letten op het KEMA-keur. Led-verlichting is een veilige keuze, omdat deze lampjes niet heet worden. Controleer oude lichtsnoeren op beschadigingen en gooi beschadigde exemplaren weg. Heb je nog oude feestverlichting waarvan de lampjes warm worden? Gebruik die dan niet in de buurt van materialen die vlam kunnen vatten, zoals dennentakjes, slingers of brandbaar textiel.
Voor extra veiligheid kun je kiezen voor moeilijk brandbare decoraties. Dit staat vaak aangegeven op de verpakking. Gebruik je een verlengsnoer? Zorg dat deze heel is, koppel geen verlengsnoeren aan elkaar en rol een haspel altijd volledig uit. Vergeet niet de verlichting uit te zetten als je gaat slapen of van huis gaat. En wist je dat een kunstkerstboom minder brandgevoelig is dan een echte boom?
Veilige verlichting buiten
Buitenverlichting vraagt om extra voorzorgsmaatregelen. Kies alleen verlichting die geschikt is voor buitengebruik, herkenbaar aan de aanduiding IP44 of hoger en een waterdruppel in een driehoek. Gebruik een buitenstopcontact of een verlengsnoer dat speciaal voor buiten bedoeld is. Bescherm stekkerverbindingen met een waterdichte huls om kortsluiting te voorkomen..
Lees ook: Welke IP-rating heb ik nodig voor slimme buitenverlichting?
©martialred
Kaarsje aan? Gezellig, maar doe het veilig
Kaarsen geven extra gezelligheid. Als je een beetje oplet, kan dat ook prima zonder gevaar op brand. Zet een kaars altijd in een stevige houder of kandelaar. en zet kaarsen minimaal een halve meter van brandbare materialen zoals kersttakken of textiel. Droge dennentakken vatten razendsnel vlam, dus gebruik liever geen echte kaarsen in kerststukjes.
Brand blussen
Voorkomen is natuurlijk altijd beter, maar een ongeluk zit in een klein hoekje. Het kan een keer gebeuren dat een kaars omvalt of dat een kerststukje vlam vat. Wat doe je dan?
Een blusdeken is in veel gevallen een prima oplossing. Een klein brandje kun je daarmee snel doven. Zorg dus dat je een blusdeken bij de hand hebt als je kaarsjes brandt. Bewaar de blusdeken op een plaats waar je er snel bij kunt. Dus niet ergens in een kastje of op zolder, maar onder de bank bijvoorbeeld. De keuken is ook een goede plek, omdat daar ook meer risico is op het ontstaan van brand.
Een blusdeken is niet geschikt voor brandend vet. Een vlam in de pan kun je het best doven door de pan af te sluiten met een goed passende deksel. Lukt dat niet of verspreidt het vuur zich, dan heb je een brandblusser nodig die geschikt is voor vetbranden (klasse F, zie ook tabel hieronder). De meeste brandblussers zijn geschikt voor verschillende materialen. Een kleine brandblusser kost rond de 20 euro. Hang ook de brandblusser op een goed bereikbare plek. Een brandblusser met de classificaties A, B en F is geschikt voor de meeste huishoudens.
Blussen met water kan soms ook, maar niet bij brandend vet of elektriciteit. Als je buiten een vuurkorf gebruikt, is het handig om een emmer water in de buurt te hebben.
Welke brandblusser voor welk materiaal?
Heel belangrijk: rookmelders en CO₂-melders
Een rookmelder is onmisbaar voor een veilig huis. Plaats op elke verdieping minstens één rookmelder, bij voorkeur in de gang of op de overloop. In ruimtes met een verhoogd risico, zoals de keuken of woonkamer met een open haard, is een extra rookmelder een goed idee. Test rookmelders maandelijks en vervang de batterijen zodra je een waarschuwingspiep hoort.
Bij gebruik van open haarden, houtkachels of gas-installaties is een koolmonoxidemelder (CO₂-melder) ook van levensbelang. Koolmonoxide is geurloos en levensgevaarlijk. Plaats een CO₂-melder in de buurt van de warmtebron, maar niet direct erboven. Controleer regelmatig of de melder naar behoren functioneert.
Veilig met vuurwerk
Ga je zelf vuurwerk afsteken? Bereid je dan goed voor. Controleer eerst wanneer en waar vuurwerk mag worden afgestoken. In principe is dit toegestaan op 31 december van 18:00 uur tot 2:00 uur op 1 januari. Let op: gemeenten kunnen specifieke vuurwerkvrije zones instellen, bijvoorbeeld rond ziekenhuizen of dierenasiels.
Neem ook voorzorgsmaatregelen voordat je begint. Draag onbrandbare kleding en vermijd het dragen van een capuchon. Gebruik altijd een beschermende vuurwerkbril en een aansteeklont; deze krijg je vaak mee bij de aankoop van vuurwerk. Lees de gebruiksaanwijzing van het vuurwerk zorgvuldig door, zodat je weet hoe je het veilig afsteekt.
Let bij het afsteken op de windrichting. Bij harde wind kan vuurwerk op onverwachte plekken terechtkomen, wat gevaarlijk kan zijn. Zorg dat je vuurwerk altijd met de lont naar boven op een stevige ondergrond plaatst en dat er geen mensen binnen een straal van 8 tot 15 meter staan. Na het aansteken neem je zelf ook voldoende afstand om veilig te blijven.
©Lenise | lenisecalleja
Wat je moet weten over vuurwerk
In Nederland is alleen vuurwerk in categorie F1 en F2 toegestaan voor consumenten.
F1: Bijvoorbeeld sterretjes en knalerwten, toegestaan vanaf twaalf jaar.
F2: Fonteinen en siervuurwerk, toegestaan vanaf zestien jaar.
Categorie F3 vuurwerk, zoals vuurpijlen, knalvuurwerk en mortierbommen, is verboden. Het bezitten of afsteken van illegaal vuurwerk kan leiden tot hoge boetes.
De afsteektijden blijven hetzelfde: vuurwerk mag op 31 december vanaf 18:00 uur tot 2:00 uur 's nachts. Gemeenten kunnen vuurwerkvrije zones aanwijzen, bijvoorbeeld rond ziekenhuizen of dierenasiels. Controleer dit vooraf..
Heb je nog legaal vuurwerk over van vorig jaar? Dan kun je dit gewoon gebruiken. Je mag als particulier maximaal 25 kilo legaal vuurwerk thuis bewaren. Bewaar vuurwerk altijd op een koele, droge plaats.
Kinderen en huisdieren
Zorg dat kaarsen altijd buiten bereik staan, bij voorkeur op een hoge, stabiele ondergrond. Gebruik geen kaarsen in laagstaande kerststukjes als je kleine kinderen hebt, en zet kabels en verlengsnoeren vast of werk ze weg om struikelen te voorkomen.
Huisdieren kunnen angstig reageren op vuurwerk of vreemde lichtjes. Zorg voor een veilige plek waar ze zich kunnen terugtrekken. Houd ze binnen tijdens Oud & Nieuw en laat ze niet alleen in ruimtes waar kaarsen branden of verlichting staat. Denk ook aan snoepgoed en giftige planten, zoals kerststerren, die buiten bereik van dieren moeten blijven.
Lees ook: Bang voor vuurwerk? Zo blijft je huisdier kalm tijdens Oud & Nieuw
Checklist voor een brandveilige decembermaand
✅ Controleer je binnen- en buitenverlichting op beschadigingen.
✅ Gebruik goedgekeurde verlichting en kies bij voorkeur voor led.
✅ Zet kaarsen altijd in een stevige houder en houd ze buiten bereik van kinderen en huisdieren.
✅ Zorg voor een blusdeken en een geschikte brandblusser in huis.
✅ Plaats rookmelders op elke verdieping en test ze regelmatig.
✅ Gebruik een koolmonoxidemelder bij open vuur of warmtebronnen.
✅ Bescherm huisdieren tegen vuurwerk en bied een veilige plek.
✅ Controleer of je vuurwerk legaal is en houd je aan de afsteektijden.
