ID.nl logo
Getest: 10 gedegen smartphones voor minder dan 400 euro
© Lubos Chlubny
Huis

Getest: 10 gedegen smartphones voor minder dan 400 euro

Als je in deze dure tijden een nieuwe smartphone nodig hebt, wil je een model dat zo veel mogelijk waar voor zijn geld biedt. En dat hoeft echt geen telefoon van vijfhonderd euro of meer te zijn. Voor maximaal vierhonderd euro koop je al een prima telefoon waar je jaren mee vooruit kunt.

Ben je op zoek naar een smartphone die niet teveel kost, maar wel goed werk levert? De volgende 10 modellen kosten niet meer dan 400 euro en hebben wij getest:

  • Samsung Galaxy A54
  • Google Pixel 6a
  • Nokia G42
  • Motorola Moto G84
  • Nothing Phone (1)
  • OnePlus Nord CE 3 Lite
  • Oppo A58
  • Samsung Galaxy A34
  • Motorola Moto G54
  • Xiamoi Redmi Note 12S

Ook interessant: Weet dít en je maakt verbluffende foto's met je smartphone

In deze test vind je negen smartphones van bekende merken die op het moment van schrijven verkrijgbaar zijn voor maximaal vierhonderd euro, aangevuld met een model van het opkomende Europese merk Nothing. Apples iPhones zul je niet tegenkomen; het goedkoopste model, de iPhone SE (2022), is met zijn straatprijs van 440 euro namelijk te duur voor deze vergelijkende test.

Zelfs de goedkoopste iPhone is te duur voor deze vergelijkende test.

Hoe we testen

Bij het testen letten we onder andere op de bouwkwaliteit van de telefoon, hoe het scherm bevalt en welke extra functies een toestel biedt. We gebruiken een smartphone in de praktijk om de snelheid, accuduur en oplaadsnelheid te testen. Vanzelfsprekend maken we ook de nodige foto’s en video’s met de telefoon, zowel overdag als in het donker. We kijken eveneens naar andere specificaties en eventuele meegeleverde accessoires.

Als het op software aankomt, nemen we de aanwezige Android-versie en -schil onder de loep. Daarnaast benoemen we het updatebeleid. De verkoopprijs die bij elke telefoon vermeld staat, is de prijs die aangetroffen is bij een of meerdere bekende (web)winkels op het moment van schrijven.

©Kicking Studio

De camera van een smartphone wordt steeds belangrijker.

Samsung Galaxy A54

De Samsung Galaxy A54, uitgebracht in april 2023, is erg populair. Wij snappen waarom. Het toestel is afkomstig van een bekend merk, lijkt qua ontwerp op de veel duurdere Galaxy S23 en biedt een aantrekkelijk totaalpakket.

Zo komt de behuizing van kunststof en glas luxe en stevig over, en is er een IP67-certificering die aangeeft dat de A54 bestand is tegen stof en een halfuur onder water tot een meter diepte. De smartphone imponeert ook met zijn Full-HD-oledscherm van 6,4 inch met soepele 120Hz-verversingssnelheid. Het scherm oogt zeer prettig.

Qua prestaties valt er eveneens weinig te klagen. De A54 heeft een vlotte Samsung Exynos-processor met 8 GB werkgeheugen en 128 GB opslagcapaciteit (een 256GB-model kost een paar tientjes meer). De 5000mAh-accu gaat probleemloos een lange dag mee. Opladen gaat via de usb-c-poort met maximaal 25 watt, waardoor een volledige oplaadbeurt anderhalf uur duurt. Je moet wel zelf een adapter regelen. De 50megapixel-hoofdcamera op de achterkant is indrukwekkend en maakt zowel overdag als in het donker kleurechte en scherpe foto’s. De andere camera’s zijn prima, maar minder bijzonder.

We vinden Samsungs Android-softwareschil nogal druk met extra functies en apps, maar het updatebeleid met vier Android-updates en vijf jaar beveiligingsupdates is zonder meer uitstekend.

Pluspunten

  • IP67-waterdicht

  • Uitstekend scherm

  • Lang updatebeleid

Minpunten

  • Opladen duurt best lang

  • Drukke softwareschil

Google Pixel 6a

We hadden hier graag de Google Pixel 7a besproken, maar die is met 449 euro net te duur voor deze test. Dus komen we bij zijn voorganger uit, de Pixel 6a die vorig jaar zomer werd uitgebracht. Het toestel heeft een degelijke en vrij lichte kunststof behuizing, is IP67-gecertificeerd en dus stof- en waterbestendig, en beschikt over een nette 128 GB opslagcapaciteit.

Het 6,1inch-oledscherm is lekker handzaam en oogt scherp en kleurrijk, maar heeft slechts een 60Hz-verversingssnelheid. Het beeld oogt daarom minder vloeiend dan op toestellen met een 90- of 120Hz-scherm. De Pixel 6a heeft ook minder werkgeheugen (6 GB) dan sommige concurrenten, maar dat vinden we geen probleem. Het toestel is namelijk lekker snel, geholpen door de Google Tensor-processor die ook in de duurdere Pixel 6 en 6 Pro zit.

Enthousiast zijn we over de camera’s van de Pixel 6a. De hoofdcamera kan qua fotokwaliteit prima meekomen met die van zijn duurdere broer en schiet bovengemiddeld goede foto’s. De groothoekcamera is identiek en ook erg goed. Met de 4410mAh-accu kun je in principe een dag vooruit, maar daar houdt het ook op, en opladen duurt met 18 watt vrij lang (twee uur).

Een mooie afsluiter is dat Google de Pixel 6a tot de zomer van 2027 van beveiligingsupdates voorziet.

Pluspunten

  • Water- en stofbestendig

  • Uitstekende camera’s

  • Updatebeleid

Minpunten

  • Opladen duurt langer

  • Slechts een 60Hz-scherm

Nokia G42

De Nokia G42 is een smartphone met een verhaal. HMD Global – de fabrikant die een licentievergoeding betaalt om Nokia-smartphones te mogen verkopen – zet de G42 neer als een duurzame smartphone waar je jaren mee vooruit kunt. Dat verhaal start met vijf jaar garantie. Het duurzame karakter uit zich ook in het feit dat je vier belangrijke onderdelen zelf kunt vervangen: het scherm, de kunststof achterkant, de usb-c-poort en de accu. Die vervangende onderdelen kosten inclusief benodigd gereedschap tussen de twintig en vijftig euro, wat wij schappelijke prijzen vinden. Een onderdeel vervangen vergt wel aandacht en enige handigheid.

Maar hier houdt het duurzame verhaal wel op, want HMD Global heeft de Nokia G42 verder van weinig toekomstbestendige specificaties voorzien. Zo is de processor erg langzaam, oogt het lcd-scherm met lage HD-resolutie matig en zijn de camera’s op de achterkant ondergemiddeld. De accuduur is met anderhalf tot twee dagen gebruik wel erg goed.

Het updatebeleid van de telefoon vinden we met twee Android-updates en drie jaar beveiligingsupdates te kort, zeker voor een smartphone waar je volgens de fabrikant jaren mee vooruit zou moeten kunnen.

Pluspunten

  • Vijf jaar garantie

  • Vervangbare onderdelen

  • Lange accuduur

Minpunten

  • Langzaam

  • Matig scherm

Motorola Moto G84

Met de Moto G84 laat Motorola zien dat een betaalbare smartphone (grotendeels) uitstekende specificaties kan hebben. Denk aan een bijna overdreven 12 GB werkgeheugen, een royale 256 GB opslagcapaciteit en een fraai Full-HD-oledscherm van 6,5 inch met 120Hz-verversingssnelheid. Het 167 gram wegende toestel is daarnaast tientallen grammen lichter dan de concurrentie, waardoor hij comfortabeler vasthoudt. We zijn ook enthousiast over de accuduur van ruim een dag en de vlotte usb-c-oplader (33 watt), die keurig in de doos zit.

Het toestel laat daarnaast een goede indruk achter met zijn krachtige luidsprekers, de aanwezigheid van een 3,5mm-audiopoort en IP54-certificering tegen onder meer een regenbui. Dan zijn er nog twee goede camera’s op de achterkant, waarvan de hoofdcamera optische beeldstabilisatie heeft. De 8megapixel-groothoekcamera is – ook niet standaard in deze prijsklasse – voorzien van autofocus en kan daarom ook gebruikt worden voor scherpe macrofoto’s. We vinden het wel jammer dat de Moto G84 maximaal filmt in Full-HD-resolutie. Dat is een limitatie van de Qualcomm Snapdragon 695-processor, die inmiddels heel wat jaren oud is en wat ons betreft een misplaatste keuze is voor deze smartphone.

De Moto G84 voelt simpelweg te langzaam, wat zonde is omdat de andere specificaties ruim voldoende zijn. Motorola’s korte updatebeleid (één Android-upgrade en drie jaar beveiligingsupdates) is een droevige afsluiter.

Pluspunten

  • Goede camera’s

  • Veel geheugen en opslag

  • Ontwerp

Minpunten

  • Oude processor

  • Matig updatebeleid

Nothing Phone (1)

Nothing is een relatief nieuw merk uit Engeland. De Phone (1) is in de zomer van 2022 uitgebracht als eerste telefoon en inmiddels opgevolgd door de – veel duurdere – Phone (2). Interessant is het vernieuwende ontwerp van de Nothing de Phone (1) met een transparante glazen achterkant die onderdelen als de draadloze laadspoel toont. Er zitten ook ledlampjes in de achterkant, die kunnen oplichten bij meldingen, een inkomend telefoongesprek en andere activiteiten. Een grappige functie, maar voor sommigen niet meer dan dat.

Positief verrast zijn we door het Full-HD-oledscherm (6,55 inch), dat kleurecht oogt en een soepele 120Hz-verversingssnelheid heeft. Met 8 GB werkgeheugen en een Qualcomm Snapdragon 778G+ is de Phone (1) ook lekker snel. En er is voldoende opslagcapaciteit (128 GB). De accuduur van de 4500mAh-accu is gemiddeld. Aan het einde van de dag moet je een usb-kabel (maximaal 33 watt) of draadloze oplader (maximaal 15 watt) pakken. Draadloos opladen is een zeldzaamheid in dit prijssegment. De camera’s van de Phone (1) doen wat ze moeten doen, maar zijn verder niet bijzonder.

De software bevalt beter: Nothing belooft drie Android-updates en vier jaar beveiligingsupdates. De bootloader is bovendien heel eenvoudig te ontgrendelen en er zijn verschillende custom ROMs beschikbaar voor de smartphone.

Pluspunten

  • Verfrissend ontwerp

  • Custom ROMs beschikbaar

  • Opgeruimde, unieke software

Minpunten

  • Gemiddelde accuduur

  • Niet de beste camera’s

OnePlus Nord CE 3 Lite

De in april 2023 uitgebrachte OnePlus Nord CE 3 Lite is een van de goedkoopste modellen in deze test. Het toestel heeft een stevige kunststof behuizing en een Full-HD-lcdscherm van 6,72 inch met 120Hz-verversingssnelheid. Het grote en duidelijke scherm is een plus voor de leesbaarheid, maar juist een min voor wie een telefoon zoekt die met één hand te gebruiken is.

De Nord CE 3 Lite is met zijn oudere Qualcomm-processor niet de snelste, maar draait populaire apps vlot genoeg. Hulp komt in de vorm van lekker veel werkgeheugen (8 GB) en voldoende opslagcapaciteit (128 GB). We zijn blij met de aanwezige 3,5mm-audiopoort, die op steeds meer goedkopere smartphones ontbreekt. Ook prettig is de lange accuduur van zo’n anderhalve dag. De 5000mAh-accu laadt op met maximaal 67 watt als je de meegeleverde oplader gebruikt; dat betekent dat je minder dan drie kwartier nodig hebt om de accu volledig op te laden. De hoofdcamera van 108 megapixel klinkt indrukwekkend, maar is kwalitatief niet bijzonder. Van de andere camera’s op de achterkant hoef je nog minder te verwachten. We vinden het ook jammer dat er geen groothoekcamera aanwezig is.

De softwareschil van OnePlus lijkt op die van Oppo en krijgt twee Android-updates en drie jaar beveiligingsupdates. Dat is niet lang.

Pluspunten

  • Groot, duidelijk scherm

  • Functies

  • Accuduur en snelladen

Minpunten

  • Niet de snelste

  • Korter updatebeleid

Oppo A58

De Oppo A58 is onlangs uitgebracht in Nederland, maar dat zou je gezien het softwarebeleid niet zeggen. Dit toestel draait namelijk nog op Android 13 en niet op versie 14, dat al in het najaar van 2023 is uitgebracht. Versie 14 komt wel, maar onduidelijk is of er daarna nog een update volgt. Beveiligingsupdates verschijnen drie jaar, wat ook aan de korte kant is.

Qua specificaties laat de Oppo A58 evenmin een overtuigende indruk achter. De telefoon ziet er weliswaar flitsend uit en kan tegen een regenbui, maar mist ondersteuning voor wifi 6 en 5G-internet. Dat maakt hem minder toekomstbestendig. We vinden het ook jammer dat de camera op de achterkant (een hoofdcamera met macrolens voor portretbeelden) van matige kwaliteit is.

De prestaties van de Oppo A58 zijn gemiddeld. De smartphone heeft een groot Full-HD-lcdscherm van 6,72 inch met een lage 60Hz-verversingssnelheid, voldoende werkgeheugen (6 GB) en opslagcapaciteit (128 GB) en een eenvoudige MediaTek-processor. De 5000mAh-accu redt het een lange dag en laadt snel op via de meegeleverde 33watt-oplader. Netjes dat die in de doos zit, gelet op de scherpe verkoopprijs. Toch hadden we liever meer focus gezien op de technische kwaliteiten van de smartphone.

Pluspunten

  • Flitsend ontwerp

  • Kan tegen een regenbui

  • Lange accuduur en snelladen

Minpunten

  • Geen 5G en wifi 6

  • Matige camera 

Samsung Galaxy A34

De Samsung Galaxy A34 is het goedkopere broertje van de Galaxy A54 en eveneens populair in Nederland. Zoals de naamgeving en lagere prijs al doen vermoeden, heeft de A34 op sommige vlakken minder goede specificaties. Zo is de MediaTek-processor minder krachtig en het werkgeheugen kleiner (6 GB tegenover 8 GB). In de praktijk is de smartphone daarom wat langzamer, maar nog steeds vlot genoeg. De behuizing is net als die van de A54 voorzien van een IP67-certificering en dus stof- en waterdicht, best bijzonder in dit prijssegment. Een ander pluspunt is het fraaie Full-HD-oledscherm (6,6 inch) met 120Hz-verversingssnelheid. De waterdruppelige inkeping in het scherm doet wat gedateerd aan, maar de rest van de kunststof behuizing voelt degelijk en modern.

Ook prettig zijn de opslagcapaciteit (128 GB) en lange accuduur van anderhalve dag. Opladen kan alleen via de usb-c-poort en met maximaal 25 watt. Dat is niet bijster snel. Je moet zelf een adapter regelen, want Samsung levert de telefoon met enkel een usb-kabel. De 48megapixel-hoofdcamera van de Galaxy A34 laat een goede indruk achter, mede geholpen door de optische beeldstabilisatie. De groothoekcamera en macrocamera zijn minder overtuigend.

Een positieve afsluiter is de software. Die heeft weliswaar een drukke Samsung-schil, maar krijgt – belangrijker – vier Android-updates en vijf jaar beveiligingsupdates.

Pluspunten

  • Uitstekend scherm

  • IP67-waterdicht

  • Lang updatebeleid

Minpunten

  • Opladen duurt best lang

  • Drukke softwareschil

Motorola Moto G54

De Motorola Moto G54 – gelanceerd in september – is een van de goedkoopste smartphones in deze test, maar dat zou je gezien de specificaties niet zeggen. Voor minder dan tweehonderd euro koop je een toestel met 8 GB werkgeheugen en maar liefst 256 GB opslagcapaciteit. Voor drie tientjes minder krijg je het instapmodel met 4 GB / 128 GB opslag. Wij adviseren het duurdere model, dat qua overige specificaties identiek is.

De kunststof behuizing is met 177 gram aan de lichte kant en uitgerust met een prima Full-HD-lcdscherm van 6,5 inch. Het scherm heeft zelfs een 120Hz-verversingssnelheid voor soepeler beeld. Ook interessant is dat de 50megapixel-hoofdcamera optische beeldstabilisatie heeft voor betere foto’s in onder meer het donker, zeldzaam voor een budgetsmartphone. De Moto G54 beschikt daarnaast over een prima groothoekcamera en een (overbodige) 2megapixel-macrocamera. Met de 5000mAh-accu kun je zorgeloos een lange dag vooruit. Een usb-c-oplader zit in de doos, maar laadt de accu traag op (15 watt). De gebruikte MediaTek-processor is snel genoeg om populaire apps te draaien, maar vanzelfsprekend geen snelheidsmonster. Bijzonder is de ondersteuning voor e-sim.

De grootste bezuinigingen zitten in de maximale wifi-snelheid (wifi 5) en Motorola’s matige updatebeleid. De Moto G54 krijgt alleen een Android 14-upgrade en drie jaar beveiligingsupdates.

Pluspunten

  • Veel opslagcapaciteit

  • Prijs-kwaliteitverhouding

  • Functies

Minpunten

  • Korter updatebeleid

  • Beperkt tot wifi 5 

Xiaomi Redmi Note 12S

De Xiaomi Redmi Note 12S is een van de vele modellen in de Redmi Note 12-serie. Deze smartphone is op zijn beurt weer te koop in twee versies, met respectievelijk 6 GB / 128 GB geheugen en 8 GB / 256 GB geheugen. Het prijsverschil bedraagt slechts dertig euro, waardoor wij zouden kiezen voor het duurdere model. In de Redmi Note 12S vind je een Full-HD-oledscherm van 6,43 inch, dat er prima uitziet. We zijn ook blij met de vele aansluitingen, waaronder een infraroodsensor, NFC-chip, FM-radiofunctie via de 3,5mm-audiopoort en microSD-kaartslot. De smartphone met kunststof behuizing ligt prettig in de hand en voelt degelijk aan.

Onder de motorkap treffen we een oudere MediaTek-processor aan. Die draait apps als WhatsApp, Facebook en Nu.nl soepel, maar is niet geschikt voor zware games. De 5000mAh-accu gaat probleemloos een lange dag mee. Daarna pak je de meegeleverde 33watt-oplader om de accu snel op te laden.

Opmerkelijk is dat de Redmi Note 12S géén 5G-internet ondersteunt. 5G is in Nederland nog niet veel sneller dan 4G, maar dat verandert als providers de 3,5GHz-frequentie mogen gebruiken. Met deze Xiaomi-telefoon profiteer je dan niet van sneller mobiel internet. Een ander minpunt van de Redmi Note 12S is het (te) korte updatebeleid van twee Android-upgrades en twee jaar beveiligingsupdates.

Pluspunten

  • Veel aansluitingen

  • Goed scherm

  • Veel geheugen

Minpunten

  • Geen 5G

  • Te kort updatebeleid

Resultaten

In onderstaande afbeelding vind je de testresultaten van de geteste smartphones.

Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.

Conclusie

In deze test hebben we tien betaalbare smartphones met elkaar vergeleken. Omdat de specificaties en de prijzen van de toestellen uiteenlopen, zijn de beoordelingen niet een-op-een met elkaar te vergelijken. Wat uit de test duidelijk wordt is dat een goedkopere smartphone een goede keuze kan zijn, maar dat je altijd compromissen moet sluiten. Het ene toestel doet dat op technisch vlak, bijvoorbeeld door ondersteuning voor wifi 6 en 5G-internet weg te laten. Een andere smartphone wordt beperkt door een langzame processor en een derde is technisch helemaal in orde maar kampt met een tegenvallend updatebeleid.

De smartphone die er naar onze mening uitspringt, is de Samsung Galaxy A54. Die heeft een compleet ontwerp, goede specificaties en krijgt vijf jaar updates. Het toestel krijgt daarom het predicaat Best getest. Als je minder wilt uitgeven, gaat onze voorkeur uit naar de Motorola Moto G54. Die heeft weliswaar een korter updatebeleid, maar is technisch erg goed uitgerust en kost nog geen tweehonderd euro. Reden genoeg voor het predicaat Redactietip.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst
© Rens Blom
Zekerheid & gemak

Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Fantastisch
Conclusie

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Plus- en minpunten
  • Werkt via wifi en ethernet
  • Veel krachtiger en dus toekomstbestendiger
  • Kan veel meer lampen, accessoires en lampen aansturen
  • Migreren vanaf reguliere Bridge is zo gepiept
  • Eenmalige meerprijs t.o.v. normale Bridge

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

De oude, witte bridge naast de nieuwe Bridge Pro.

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

▼ Volgende artikel
Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig
© fizkes - stock.adobe.com
Huis

Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Wat gaan we doen?

In dit artikel lossen we geen concrete problemen op, maar helpen je goed voor te bereiden op allerlei mogelijke computer­storingen. We leggen uit welke tools je het best altijd in je EHBO-kistje houdt, van hardwaretools tot handige softwareprogramma’s.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Netwerkproblemen? Het kan ook zo simpel zijn als een kapotte netwerkkabel.

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Met een precisieset met verwisselbare bits kun je al je apparatuur openmaken.

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Een netwerk­set, met onder meer een krimptang, netwerk­tester en kabelstripper.

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Een multimeter is veelzijdig en hoeft niet zo duur te zijn.

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Een ‘blue screen of death’: Windows in paniek, maar wat is de oorzaak? Overigens gaat Microsoft dit scherm na 40 jaar wijzigen: het wordt zwart met kortere teksten.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Met YUMI maak je eenvoudig een multibootstick.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Na de ‘installatie’ van een distributie kun je gerust een ­volgende op de stick kwijt.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Check eerst nog even enkele opties in Ventoy.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Distributies op Ventoy: niet moeilijker dan de iso-bestanden naar de VENTOY-partitie kopiëren.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Een geheugen­test vanaf de bootstick (Memtest86+ vanuit Avira Rescue systeem).

Onmisbare reddingstools

Dé ideale troubleshooting-toolkit bestaat misschien niet, maar met de volgende aanbevelingen kom je wel dicht in de buurt. Het handige is dat je ze met YUMI of Ventoy gewoon samen op één bootstick zet. Keuzestress is dus overbodig.

GParted Live: grafische partitiebeheerder om te schalen, formatteren of herstellen.

Puppy Linux (bijvoorbeeld Ubuntu-editie): lichte Linux-distributie voor toegang tot systemen met beperkte hardware, zoals oudere pc’s.

Norton Bootable Recovery Tool, Avira Rescue System of een soortgelijke oplossing: opstartbare antivirus voor het opschonen van zwaar geïnfecteerde systemen.

CloneZilla Live: tekstgebaseerde tool voor disk-imaging en klonen van schijven voor back-ups en migratie.

MemTest86+: platformonafhankelijke geheugentest om RAM-problemen op te sporen.

SystemRescue: Linux-gebaseerde omgeving met uiteenlopende tools voor systeemherstel, partitiebeheer, dataherstel en netwerkdiagnose.

Hiren’s BootCD PE: tal van populaire troubleshootingtools in een vertrouwde Windows-desktopomgeving op basis van Windows 10 PE.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Je kunt bijvoorbeeld vanuit de verkenner in Hiren’s BootCD PE alle gewenste portable apps opstarten.

AIO-pakketten

We vestigen graag de aandacht op twee all-in-onepakketten; beide waardevolle aanvullingen op de tools uit het kader ‘Onmisbare reddingstools’.

Het eerste is The PortableApps.com Platform: een grafisch menu waarmee je selectief honderden portable apps kunt installeren (lees: uitpakken) op je bootstick. Download het bijbehorende .paf.exe-bestand (www.portableapps.com/download) en start het op je systeem. Kies Nieuwe installatie / Portable en verwijs naar je ingeplugde bootstick. Bevestig met Installeren. Start daarna Start.exe op de stick: er verschijnt een menu. Klik op Apps / Meer apps / Op categorie. Scrol bijvoorbeeld tot bij Hulpprogramma’s en vink alle gewenste tools aan. Klik op Installeren om ze aan je stick toe te voegen. Binnen een actieve distributie op je stick start je Start.exe op en navigeer je door het PortableApps-menu.

Een heel ander AIO-platform is Medicat usb (www.medicatusb.com). Deze toolkit bevat verschillende besturingssystemen, waaronder Linux-partities en een WinPE-versie met tientallen handige portable apps. Op de site vind je ook een link naar een post op het forum GBAtemp waar je instructies vindt om de talrijke bestanden (circa 26 GB) op je bootstick te krijgen. Het hele proces duurt even, maar je hebt dan ook een uiterst krachtige toolkit voor diagnose en herstel.

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Quick Assist: afstandsovername en chatgesprek in volle gang.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.

AnyDesk: een gebruiksvriendelijke en flexibele tool voor afstandsbeheer.