Lege flessen, oude kranten, groente- en tuinafval… Daarvan weten we wel in welke bak we het moeten gooien. Een stuk lastiger wordt het met lege koffiecupjes, chipszakken en kunststof kinderspeelgoed. Of met kapotte plastic tuinstoelen. Wat mag er allemaal bij het plastic afval en wat niet?

Lees ook: Een milieuvriendelijk huishouden: zo wordt afval scheiden appeltje eitje

Jaarlijks gooien we in Nederland gemiddeld zo’n 490 kilo afval weg. Daarvan leveren we, zo heeft Milieu Centraal becijferd, 59 procent gescheiden in. De top 5 bestaat uit metalen verpakkingen/blik (95 procent gescheiden ingeleverd), elektrische apparaten, spaar- en ledlampen (81 procent), klein chemisch afval (81 procent), papier en karton (79 procent) en glas (76 procent). Plastic afval valt met 75 procent net buiten deze top 5. Drinkpakken komen nog vaker bij het restafval terecht: slechts 54 procent wordt gescheiden ingeleverd. Dat kan beter! 

Waarom zou je je afval scheiden?

Behalve dat het goed is voor het milieu (want veel van het afval dat gescheiden wordt ingeleverd kan gerecycled worden), is er een reden die voor veel mensen minstens zo belangrijk is: geld. In steeds meer gemeenten moet je betalen voor de hoeveelheid afval die je kwijt wilt. Dit systeem heet Diftar – geDIFferentieerde TARieven. De bedragen daarvoor variëren per gemeente. Hoe meer je weggooit (dus hoe vaker je kliko geleegd moet worden of je de klep van de ondergrondse container opent), des te meer je moet betalen. En hoe minder je weggooit … juist. De overheid wil overigens dat we in 2025 per persoon per jaar nog maar maximaal 30 kilogram restafval weggooien. Dan hebben we nog een flink eind te gaan: volgens de meest recente cijfers van het CBS was de stand in 2022 nog 183 kilo per inwoner.

Dit mag bij het plastic afval

De PBD-afvalbak (dit is de officiële naam voor de plasticbak; de afkorting staat voor plastic verpakkingen, blik en drinkpakken) is niet alleen voor plastic bestemd; er mag veel meer in. Naast lege plastic verpakkingen en metalen verpakkingen zoals blikjes en deksels mag je ook lege melk- en drinkpakken erbij doen. Denk bij plastic verpakkingen niet alleen aan de zak waar je brood in zit of het folie om een tijdschrift, maar ook aan shampooflessen, lege pakken pasta, tandpastatubes, plastic yoghurtbekers Deze items worden later gescheiden en gerecycled. Kleine plastic voorwerpen (bijvoorbeeld klein speelgoed) mag er ook bij, mits ze alleen uit plastic bestaan en er niet ook stukjes metaal of batterijen in zitten. Ook aluminiumfolie en cupjes voorin waxinelichtjes hebben gezeten mogen erbij.

💡 Tip: Schroef plastic doppen terug op de lege verpakking (die je eerst hebt dubbelgevouwen). Zo voorkom je dat ze tijdens het recyclen door de sorteerzeef vallen en alsnog gewoon verband worden.

©luismolinero

Dit mag óók bij het plastic afval

Veel mensen denken dat plastic met een metaallaagje, zoals bijvoorbeeld lege chipszakken en lege(!) medicijnstrips, bij het restafval moeten. Dat was inderdaad zo, tot begin 2020. Sindsdien zijn de regels veranderd: tegenwoordig mag dit soort afval gewoon in de PBD-bak.

©Lemonsoup14

Dit mag niet bij het plastic afval

Plastic met een metaallaagje mag dus, maar niet altijd. Zo moeten lege koffiecupjes bij het restafval: daar blijft altijd koffiedrab in achter, waardoor ze niet als PBD gerecycled kunnen worden. Ook netjes die bijvoorbeeld om mandarijnen of sinaasappels zitten en piepschuim mogen er niet bij. Dat geldt ook voor metalen spuitbussen, bijvoorbeeld van deodorant of slagroom: daar kunnen nog drijfgassen in zitten. Die gaan dus ook bij het restafval. Lege verfblikken zijn van metaal, maar moeten apart worden ingeleverd. Zijn ze echt helemaal leeg en schoon, dan mogen ze bij het restafval (of je levert ze in bij de ijzerbak van de milieustraat). Zit er nog een restje verf in? Dan horen ze bij het klein chemisch afval.

Ook het formaat speelt een rol. Kapotte tuinstoelen, plastic trapauto’s, lege speciekuipen: iets kan dan wel helemaal van plastic zijn, maar als het groter is dan 75 centimeter, dan moet je ermee naar de milieustraat, of een afspraak maken voor grof vuil.

Niet in de PBD-bak, wat nu?

Als iets niet in de plastic afvalbak mag, wat doe je er dan mee? Voor sommige van deze items zijn er specifieke inzamelpunten, zoals voor elektronica of gevaarlijk afval. Ander materiaal dat niet recyclebaar is, zoals die oude tuinslang, kan soms een nieuw leven krijgen in een creatief project. En als er geen andere optie is, dan hoort het bij het restafval.

Goed afval scheiden: zo pak je dat aan

Effectief recyclen begint bij het bewust worden van wat je koopt en hoe je het weggooit. Een goede gewoonte is om verpakkingen schoon te maken voordat je ze weggooit, omdat voedselresten het recyclingproces kunnen verstoren. Het is ook handig om te onthouden dat niet alles wat van plastic is, in de plastic afvalbak thuishoort. Check bij twijfel altijd de lokale richtlijnen of de afvalscheidingswijzer.

©PBXStudio

Scheiden via een app

Twijfel je vaak of iets in een bepaalde bak mag? Download dan de Afvalscheidingswijzer (iOS | Android). Je kunt de Afvalscheidingswijzer ook via je browser raadplegen.  

Smartphone voor je Afvalscheidings-app 👇

Het wordt steeds lastiger om te onderscheiden of content is gemaakt door een mens of AI. Gelukkig zijn er uitstekende detectietools die hierover uitsluitsel geven bij teksten, afbeeldingen, websites, filmpjes en geluid. We bekijken tien hulpmiddelen die in realtime onderzoeken of AI in het spel is.

AI-detectoren, die we ook GPT-detectoren noemen, proberen patronen te vinden die aantonen dat de content door AI of door mensen is gemaakt. In het geval van tekst zijn er een aantal typische aspecten waar deze detectietools naar op zoek zijn. Denk aan onjuiste of verouderde informatie, voorspelbaarheid, gebrek aan diepgang en herhaling. AI-detectoren baseren zich op taalmodellen die vergelijkbaar zijn met die de AI-tekstgeneratoren gebruiken. Beide worden getraind door machine learning en enorme hoeveelheden tekst. Eigenlijk vraagt het detectiemodel zich af of het deze tekst zelf zou kunnen hebben geschreven. Is het antwoord 'ja', dan concludeert de detectietool dat de inhoud waarschijnlijk door AI is gemaakt. We kijken overigens verder dan de tekstgeneratoren.

Zero GPT: detecteren en humaniseren

De eerste detectietool is Zero GPT. Je hoeft alleen maar de tekst te kopiëren en te plakken en het programma toont meteen een waarschijnlijkheidspercentage. Je kunt de tekst ook gewoon uploaden. Zo krijg je een indruk hoeveel inhoud waarschijnlijk door AI is gegenereerd.

Het programma markeert ook de secties waarvan het vermoedt dat dit het werk is van AI. Er is zelfs een knop om de tekst te 'vermenselijken': Humanize Text. In dat geval kun je een stuk tekst dat als AI-gemarkeerd staat in de Humanizer verwerken om andere AI-detectoren om de tuin te leiden. Hiervoor moet je wel je creditcard trekken (5 dollar per maand). Er is een gratis proefperiode van drie dagen, maar zelfs dan moet je je betaalgegevens invullen.

Zero GPT ondersteunt trouwens alle talen en je kunt de toepassing ook verbinden met WhatsApp en Telegram. Je mag tekst van maximaal 15.000 tekens gratis scannen zonder registratie. Premium-abonnementen verhogen de lengte tot meer dan 100.000 tekens en vanaf dan is batchverwerking mogelijk.

Undetectable AI: tekst en afbeeldingen

Undetectable AI is eigenlijk hetzelfde product als Zero GPT met dezelfde prijszetting, maar hier vind je ook een afbeeldingsdetector. Je uploadt een jpg- of png-plaatje dat niet groter is dan 4,5 MB en dan klik je op de knop CHECK IMAGE FOR AI. Er staan enkele voorbeeldbestanden klaar om deze online detector te testen, maar die zijn zo overduidelijk door AI gegenereerd dat zelfs een digibeet zich niet zou vergissen. In onze tests gebruiken we erg realistische portretten gegenereerd met https://thispersondoesnotexist.com en iedere keer concludeert Undetectable AI terecht: 100% This image is likely created by AI.

Copyleaks: professionele oplossing

Copyleaks AI Content Detector is een oplossing gemaakt voor bedrijven en onderwijsinstellingen. Deze detector dekt alle modellen van generatieve AI. Je mag de tool gratis proberen. Wil je alleen een abonnement voor de AI-detector, dan betaal je 7,99 dollar per maand. AI gecombineerd met plagiaatdetectie kost 13,99 dollar per maand voor twee gebruikers.

Er is tien jaar aan deze tool gewerkt en Copyleaks beweert zelf dat het hierdoor een nauwkeurigheidsgraad haalt van 99,1 procent. Bovendien begrijpt Copyleaks dertig talen en kan het broncode analyseren, waardoor het zelfs een optie is voor programmeerteams. Het detectierapport benadrukt de specifieke passages die door mensen geschreven zijn en labelt deze apart van de door AI geschreven tekst.

Wil je op sociale media of een nieuwssite weten wat geschreven is door een mens en wat door een tekstbot? In dat geval gebruik je de AI Detector Browser Extension in de browser Chrome of Edge.

AI or Not: beeld en geluid

Om een afbeelding of een geluidsbestand te checken op AI or Not moet je eerst een account aanmaken. Daarna hoef je alleen een foto te uploaden en het programma vertelt je hoe waarschijnlijk het is dat deze door AI is gegenereerd. Het mogen jpg-, png-, webp-, gif- of bmp-afbeeldingen zijn van maximaal 10 MB. Voor audiobestanden geldt eveneens een beperking tot 10 MB en dat moeten wav-, mp3- of flac-bestanden zijn. Met het gratis account kun je tien scans per maand uitvoeren, maar dan ontvang je alleen de basisinformatie: is het AI-gegenereerd of niet en is het NSFW.

NSFW staat voor Not Suitable For Work. Deze afkorting geeft aan of dit materiaal geschikt is in een werkomgeving. Je hebt een Premium-abonnement nodig om meer scans per maand uit te voeren. Dan ontvang je ook de naam van het AI-model dat werd gebruikt voor het maken van de afbeelding. Ook deze tool is meestal erg nauwkeurig.

Resemble AI: stemmen en deepfake

Resemble AI is zowel een stemgenerator als een deepfake-stemdetector. In de sectie Voice Design kun je met een tekstprompt de toon van de stem omschrijven die je nodig hebt. Heb je een sexy, verleidelijke vrouwelijke stem nodig, de stem van een Schotse krijger of een grappig stemmetje van een puppy? Geef het gewoon aan. Daarna kun je de stem nog verder verfijnen voordat je aan een deepfake begint.

Aan de andere kant is het ook mogelijk om met https://detect.resemble.ai stemmen te analyseren. Je kunt audiobestanden van maximaal één minuut uploaden. Dat is kort, maar toch voldoende om het onderscheid te kunnen maken tussen een mens en AI. Hoewel de dienst gratis is, moet je wel je e-mailadres opgeven om een bestand te analyseren.

AI Code Detector: analyseren en verbeteren

Het is mogelijk om AI in te zetten bij het ontwikkelen van apps en websites. AI Code Detector is een aangepaste versie van ChatGPT. De tool zoekt naar aanwijzingen die verraden of de code het werk is van een mens of van AI. Plak de code in de AI Code Detector. De dienst vertelt je meer over welke code het gaat en welke onderdelen waarschijnlijk zijn geschreven door AI - en waarom. De tool geeft zelfs commentaar en tips.

Face Check ID: controle van gezichten

Nepprofielen gebaseerd op AI worden ingezet op sociale media voor allerlei vormen van oplichting. Met AI-gegenereerde chats proberen ze slachtoffers te contacteren en te overtuigen. Ruik je onraad, gebruik dan Face Check ID. De tool gebruikt een omgekeerde zoekopdracht op basis van de profielfoto om te checken of het profiel nep is.

De meeste valse AI-profielen op sociale media doen een beroep op gestolen profielfoto's om er realistisch uit te zien. Face Check ID gaat op zoek naar mensen met een vergelijkbaar gezicht en vindt de links waar deze foto's beschikbaar zijn. Wanneer de foto's op verschillende sociale mediaprofielen staan onder verschillende namen, dan weet je dat er iets mis is.

Je moet dus alleen de foto uploaden en akkoord gaan met de voorwaarden om de zoekopdracht te starten. Het kan gebeuren dat de server bezet is en dat er een wachtrij is. Dan moet je even geduld hebben. Het resultaat is een score die aangeeft hoe waarschijnlijk het is dat het om dezelfde persoon gaat. Je krijgt ook de namen van de websites waar deze foto beschikbaar is. De gezicht-zoekfunctie is gratis. Maar om de links te openen die aantonen waar de foto nog te vinden is, heb je credits nodig en die moet je kopen.

Deepware Scanner: video's ontmaskeren

Deepfakes worden alsmaar geloofwaardiger en gevaarlijker omdat het bronnen zijn van nepnieuws en propaganda. De gratis Deepware Scanner werd ontworpen om te ontdekken wanneer een video gemanipuleerd of aangepast is met behulp van deepfake-technologie. Deepware Scanner geeft een betrouwbaarheidsscore en ondersteunt verschillende videoformaten.

Om de tool te gebruiken, moet je het internetadres van de online video kopiëren en in het zoekvak plakken. Video's met een gemengd resultaat markeert deze tool als verdacht. De tool hanteert een maximumlimiet van tien minuten per video en het is mogelijk om video's te scannen van YouTube, Facebook en Twitter. Bovendien richt Deepware Scanner zich uitsluitend op manipulaties van het gezicht, dus niet op nepvideo's die iets anders tonen.

Originality.ai Site Scan: beoordeel je website

Webmasters moeten ervoor zorgen dat hun websites geen nepinformatie hosten die gegenereerd werd door AI. Dit kan namelijk leiden tot sancties. In Europa geldt bijvoorbeeld de AI Act (EU 2024/1689) die ervoor moet zorgen dat AI op een ethische en duurzame manier wordt ingezet. Originality.ai Site Scan scant een volledige website met één muisklik op AI-inhoud.

Platformen die een beroep doen op verschillende auteurs, krijgen hierdoor duidelijkheid over welke schrijvers AI gebruiken. Dit is dus een oplossing die speciaal gemaakt werd voor uitgevers en bureaus. Een volledige website scannen kost veel credits. Daarom kun je filters gebruiken om pagina's uit te sluiten waarvan je zeker weet dat ze door een mens zijn geschreven. Dit is een professionele tool waarmee je ook een bepaalde tekst kunt scannen op AI-inhoud, op plagiaat én op leesbaarheid. Telkens wanneer er AI-inhoud wordt ontdekt, krijg je de locatie te zien en lees je of die pagina ondertussen al gepubliceerd is.

Winston AI: alleskunner

Winston AI is een alles-in-een-oplossing. Je kunt gratis tekst scannen tot 2.000 woorden, maar ook afbeeldingen en websites. Winston AI beschikt zelfs over OCR-technologie waarmee je tekst in afbeeldingen herkent. In het resultaat lees je niet alleen hoeveel AI is gevonden. De tool toont met kleuren zin voor zin waar de menselijke inbreng hoog of laag zit.

Tegelijk kan Winston AI in het resultaat plagiaat opsporen, maar daarvoor is een upgrade nodig naar een betaald abonnement. Ook deze tool ondersteunt alle talen. Een Essentieel abonnement kost 12 dollar per maand voor maximaal 80.000 woorden. Voor de Geavanceerde formule betaal je 19 dollar per maand voor maximaal 200.000 woorden.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt, of apparaten die iets extra’s te bieden hebben. Je koopt een wasmachine voor de lange termijn, maar niet elke wasmachine gaat even lang mee. Gelukkig doen fabrikanten steeds meer om de consument tegemoet te komen — bijvoorbeeld met extra lange garantie op de motor.

Wasmachines worden steeds beter, zuiniger en stiller. Dat komt door verbeterde technieken, die er ook voor zorgen dat moderne machines langer meegaan. Vooral wat de motor betreft, zijn bij veel merken flink wat verbeteringen doorgevoerd. Vandaar dat fabrikanten durven om juist op de motor extra garantie te geven. Wij bekijken vijf modellen waarvan de garantie op de motor minstens tien jaar is, met een uitschieter: Samsung, dat zelfs twintig jaar garantie biedt. Alle hier besproken modellen hebben een energielabel A.

AEG LR7DRESDEN ProStream

De ÖKOInverter-motor van AEG is een staaltje techniek waar de fabrikant zo zeker van is dat hij er tien jaar garantie op geeft. Deze motor verbruikt weinig energie, is slijtvast en stil. Om aanspraak te maken op de tien jaar garantie, moet je de wasmachine binnen een bepaalde termijn registreren.

De ProSteam-technologie is trouwens ook een fijne toevoeging, want hiermee kun je kleding opfrissen met stoom. Ideaal voor die ene keer dat je een bloesje of overhemd hebt gedragen en best nog wel een keer gedragen kan worden. De machine past zich aan de belading aan, zodat je nooit meer water of energie verbruikt dan nodig is. Daarnaast is de trommel zo ontworpen dat kleding extra voorzichtig wordt behandeld, wat de levensduur van je favoriete kledingstukken verlengt.

Garantie: 10 jaar op motor
Vulgewicht: 9 kilo
Energielabel: A

Inventum VWM8010W

Inventum geeft op deze VWM8010W-wasmachine tien jaar garantie op de koolborstelloze motor. Dat geeft een geruststellend gevoel, want een kapotte motor is vaak het einde van een wasmachine. Deze machine heeft een vulgewicht van 8 kg, genoeg voor de meeste huishoudens.

Met het touchscreen en de draaiknop is de bediening heel eenvoudig, en de verschillende programma’s bieden voor elke was een passende oplossing. De machine is ook nog eens stil en energiezuinig, wat fijn is voor je energierekening en het milieu. Een ander voordeel is dat deze wasmachine een startuitstel functie heeft, zodat je kunt wassen op het moment dat het jou uitkomt, bijvoorbeeld 's nachts wanneer het energietarief lager is.

Garantie: 10 jaar op motor
Vulgewicht: 8 kg
Energielabel: A

Beko WTV9725XCW1

Als je op zoek bent naar een wasmachine die veel kan voor een zachte prijs, dan is Beko een merk om in de gaten te houden. De WTV9725XCW1 is daar een goed voorbeeld van. De motor van deze wasmachine is een BLDC-motor, wat staat voor 'Brushless DC'. Dat betekent dat hij geen koolborstels heeft, en dus stiller en duurzamer is. En je krijgt 10 jaar garantie op deze motor.

Met een vulgewicht van 9 kg is hij geschikt voor grotere gezinnen en dankzij de 1400 toeren centrifuge komt de was er lekker droog uit, zonder dat dit teveel energie verbruikt. Hij is ook uitgerust met een speciaal Hi-tech verwarmingselement dat minder last heeft van kalkaanslag, wat de levensduur van de machine verder verlengt. De digitale display geeft duidelijk de resterende tijd aan, en je kunt het programma uitstellen tot wel 19 uur.

Garantie: 10 jaar op motor
Vulgewicht: 9 kg
Energielabel: B

Siemens WG44G2ZWNL

Deze Siemens wasmachine met energieklasse A is met een vulgewicht van 9 kg geschikt voor een groot huishouden. De iQdrive motor, die tien jaar garantie heeft, zorgt voor een stille en efficiënte werking. De machine is rijk uitgerust met functies, waaronder varioSpeed voor snellere wasbeurten en smartFinish om kleding te ontkreuken met stoom.

Daarnaast beschikt de Siemens over een speciaal anti-vlekkensysteem voor vier soorten vlekken en een bijvulfunctie om vergeten wasgoed toe te voegen. De waveTrommel en waterPerfect Plus-technologie zorgen voor een effectieve en waterzuinige reiniging. Het grote LED-display geeft je overzicht over het programma, de resttijd en de belading.

Garantie: 10 jaar op motor
Vulgewicht: 9kg
Energielabel: A

Samsung WW90DG6U85LB

De Samsung WW90DG6U85LB is een slimme wasmachine die niet alleen je kleding schoonmaakt, maar ook meedenkt. De Digital Inverter Motor is het kloppende hart en Samsung staat zo garant voor deze techniek dat ze er maar liefst twintig(!) jaar garantie op geven. De machine heeft een vulgewicht van 9 kg en met de AddWash-deur kun je op elk moment tijdens de wascyclus vergeten kledingstukken of extra wasmiddel toevoegen.

De AI-technologie leert jouw wasgedrag kennen en stelt op basis daarvan de beste programma's voor. Ook is de machine uitgerust met een speciale hygiënestoomfunctie die kleding grondig reinigt en volgens Samsung 99,9% van de bacteriën en allergenen verwijdert.

Garantie: 20 jaar op motor
Vulgewicht: 9 kg
Energielabel: A