Nu het voorjaar voor de deur staat, is het weer tijd om klusjes in de tuin aan te pakken. Je hebt misschien wel een terras of pad dat in de loop van tijd wat is verzakt, bijvoorbeeld omdat zand is weggespoeld of omdat de ondergrond niet stabiel meer is. In deze handleiding lees je hoe je dat weer piekfijn in orde kunt brengen.

Lees ook: Zo leg je zelf een terras aan

Het komt wel eens voor dat (sier)bestrating verzakt. Dit wordt vaak veroorzaakt door een ongeschikte en instabiele ondergrond, verkeerde drainage, het uitspoelen van zand door regen of een te zware belasting. Voorkomen is beter dan genezen, dus bij de aanleg moet je al met een aantal zaken rekening houden. Denk aan voldoende ophoogzand, opsluitbanden en goede afwatering.

Probleemplekken identificeren

Afhankelijk van de manier waarop je tuin en bestrating is aangelegd, kun je al snel herkennen waar de problemen van een verzakt pad of terras zich voordoen. Dat zullen voornamelijk de plekken zijn waar het regenwater niet kan weglopen, bijvoorbeeld omdat de bestrating letterlijk in een deuk ligt. Losliggende bestrating of bestrating met kierenkomt meestal omdat de bestrating is gaan uitlopen: dit kan gebeuren wanneer de opsluitbanden niet strak genoeg om het terras of bestrating liggen en in de loop van tijd zijn gaan verschuiven of naar buiten toe zijn gaan kantelen.

©MG | ID.nl

Tegels wippen

Om een verzakt of verschoven deel van je terras te repareren, bepaal je als eerste op welk punt de bestrating is gaan verzakken. Met behulp van een waterpas of een lange, houten lat kun je – door deze over het deel te leggen dat op het oog lijkt verzakt te zijn – zien hoeveel verzakking er heeft plaatsgevonden. Zelfs de kleinste verzakking kan er al voor zorgen dat er water blijft liggen, omdat water nu eenmaal de weg van de minste weerstand kiest. Door een lange lat met de dunne kant op het terras- of straatdeel te leggen, heb je een mooie rechte lijn; bij plat neerleggen buigt de lat meestal een stuk door en dat is natuurlijk niet de beste manier om te zien of een stuk bestrating al dan niet is doorgezakt.

Heb je bepaald welk deel opgehoogd moet worden, dan verwijder je op die plek de stenen of tegels. Is de verzakking in een hoek van een terras, en liggen de stenen daar niet tegen een opsluitband aan, dan kun je de stenen doorgaans wel met je vingers of een klein tuinschepje eruit wippen. Anders wordt het wanneer de verzakking ergens in het midden van een pad of terras zit: het eruit halen van tegels of stenen wordt dan ietsje lastiger.

©MG | ID.nl

Wat je namelijk niet wilt is dat je de stenen beschadigt, bijvoorbeeld omdat je met de punt van een spade of schep de tegel of steen eruit probeert te wippen. Heb je weinig speling, dan moet je voorzichtig gaan wrikken. Het best doe je dat met een oude schroevendraaier met platte kop, bij voorkeur zelfs twee. Probeer de platte kant eerst aan één kant van de steen er tussen te krijgen en een stukje omhoog te wippen. Doe tegelijkertijd hetzelfde met een tweede schroevendraaier aan de ander kant van de steen en probeer zo voorzichtig de steen eruit te halen.

Wil je geen schroevendraaiers opofferen, dan kun je eventueel ook lange, dikke spijkers of schroeven gebruiken. Zorg in dat geval wel dat je handschoenen draagt.

Als één steen eruit is, is het daarna vrij eenvoudig om de andere stenen eruit te krijgen. Probeer ze er als het kan zoveel mogelijk met de hand uit te halen: zo voorkom je dat je het zandbed dat al onder die stenen ligt verder verstoord wordt.

Hoogte bepalen

Heb je een deel van de bestrating dat opgehoogd moet worden, eruit gehaald? Dan is het tijd om het zandbed te verhogen. Afhankelijk van hoe groot het deel is dat je opnieuw moet aanleggen, gebruik je metseldraad of een lat met de dunne zijde naar beneden om de hoogte te bepalen. De lat of het draad laat je dan van links naar rechts lopen vanaf de hoogte van de niet-verzakte bestrating. Vervolgens schep je er ophoogzand bij en controleer je – door een tegel of steen neer te leggen – of het zandbed op de goede hoogte is gebracht. Vergeet niet dat je ongeveer 3 tot 5 millimeter hoger legt dan de rest van de bestrating. De tegel of steen sla je er immers nog een stukje in.

©MG | ID.nl

Heb je het zand opgehoogd en zitten alle tegels of stenen weer op zijn plek? Haal de oneffenheden er dan met behulp van een dikke balk of een stevige plank die je op op z'n kant legt. Deze balk of plank leg je op je nieuwe bestrating en je tikt erop met je rubberen hamer. Hiermee haal je kleine hoogteverschillen uit de nieuw aangelegde bestrating.

©MG | ID.nl

Nadat je klaar bent, veeg je overtollig straatzand tussen de voegen van de stenen of tegels. Eventueel kun je ook kiezen voor speciaal inveegzand dat onkruidwerend is, maar dat werkt natuurlijk alleen het best als je hele terras nog onkruidvrij is, dus voornamelijk bij nieuw aan te leggen terrassen.

Lees ook: Het belang van goede tuindrainage

Opsluitbanden (her)plaatsen

Is het terras aan de zijkanten gaan verzakken of verschoven en zijn er opsluitbanden aanwezig? Dan is de kans groot dat die banden in de loop van tijd zijn gaan kantelen of naar buiten toe zijn gaan staan door de hoge druk van de bestrating. Dit komt bijvoorbeeld vaak voor bij opritten die hoger liggen dan de omringende grond en waarbij er aan de buitenzijde van de opsluitband te weinig grond zit om voldoende tegendruk te geven.

Belangrijk in zulke gevallen is dat de opsluitbanden opnieuw worden ingegraven als de situatie dat toelaat. Is dat niet mogelijk, maar wil je ze wel verstevigen? Dan kun je de opsluitbanden – nadat ze natuurlijk in de hoogte ook waterpas zijn gezet – eventueel vastzetten in beton. Dat kan bijvoorbeeld met kant-en-klare betonmortel die je bij de bouwmarkt kunt verkrijgen en waarbij je alleen maar water hoeft toe te voegen om het te laten uitharden.

©Bron: YouTube / Papaklust

Beschadigde bestrating door wortels

Wortels van bomen en struiken kunnen ervoor zorgen dat je bestrating niet verzakt, maar juist omhoog komt. Het gevolg: loszittende tegels of stenen en een flinke bult in je terras of pad. Hier komt iets meer kijken bij de reparatie, want je moet dan ook de oorzaak aanpakken. Bovendien heb je ook meer ophoogzand nodig, omdat de ruimte die de wortel in beslag nam, ook moet worden opgevuld.

©MG | ID.nl

Wortels kunnen ervoor zorgen dat de bestrating omhoog komt.

Verwijder uitgelopen wortels zo veel mogelijk buiten de bestrating zelf: het heeft geen zin om wortels vlak vóór of in het bestratingsdeel af te zagen of af te steken. Binnen enkele maanden zullen ze namelijk weer voor hetzelfde probleem zorgen. Je kunt de groei van wortels natuurlijk niet tegengaan, maar je kunt er wel voor zorgen dat ze minder problemen veroorzaken. Door onder de bestrating gebruik te maken van worteldoek zorg je ervoor dat wortels niet omhoog kunnen komen, maar onder je bestrating grotendeels horizontaal doorgroeien.

Let wel: worteldoek beschermt doorgaans alleen tegen kleinere wortels: grotere wortels die onder de grond doorgroeien kunnen natuurlijk alsnog het terras omhoog drukken. Een ander voordeel van worteldoek is overigens ook dat het de groei van onkruid tegengaat, waardoor je dat dus ook bijna niet meer tussen de tegels of stenen uit hoeft te halen. Worteldoek leg je overigens aan bij een compleet nieuw terras of bestrating. Wil je worteldoek gebruiken bij het herstellen van een terras of pad, dan moet je eigenlijk helemaal opnieuw beginnen, omdat het worteldoek onder de gehele bestrating en onder het niveau van het straatzand komt te liggen.

Mollen

Mollen kunnen in je tuin zorgen voor ravage: niet alleen voor je mooie gazon, maar ook de stabiliteit van het zandbed van je bestrating. Als een mol gangen graaft onder een pad of terras, bestaat de kans dat die gangen instorten en hierdoor je bestrating kan gaan verzakken. Voor het herstel van dit soort verzakkingen heb je flink wat zand nodig.

Lees ook: Acht manieren om je tuin te beschermen tegen ongedierte

©MG | ID.nl

Mollen graven gangen en die kunnen ervoor zorgen dat je bestrating verzakt.

Mollen kun je niet helemaal tegenhouden, maar je kunt je tuin wel zo onaantrekkelijk mogelijk voor ze maken. Hoe meer verschillende soorten bomen en planten je in je tuin hebt, des te onaantrekkelijker het voor mollen is: boomwortels zijn namelijk een obstakel voor ze. Wat betreft het beschermen van je terras kun je kiezen voor een mollennet. Die graaf je aan de zijkanten van je terras verticaal in op zo'n 70 cm diepte. Dit klusje kun je natuurlijk ook uitvoeren na de herstelwerkzaamheden van je terras, je beschermt immers alleen de zijkanten dus je hoeft niet het gehele terras op de schop te gooien.

Steeds meer mensen kiezen voor een VPN om veilig te internetten. Een kill switch helpt om die veiligheid te garanderen. Je leest er alles over in dit artikel.

Lees ook: Wat is VPN en waarom heb je het nodig?

Je gebruikt een Virtual Private Network (VPN) voor anonimiteit, veilige bestandsoverdracht en/of het omzeilen van geografische blokkades. Hoewel een kill switch optioneel is bij een (VPN), hoort het er eigenlijk wel echt bij: het is een soort extra slot op de deur om die zaken te garanderen.

©Funtap

Zo werkt een VPN kill switch

Een kill switch controleert continu of je VPN nog in gebruik is. Wordt er vastgesteld dat dat niet het geval is? Dan blokkeert een kill switch de verbinding van je internet. Je bent dan dus ook niet meer verbonden. Een goede kill switch zorgt er ook voor dat je automatisch weer verbonden wordt met het internet als de problemen verholpen zijn.

Blokkeren: je complete apparaat of bepaalde toepassingen

Een kill switch gebruiken is helemaal niet moeilijk. Je stelt het allemaal gewoon in via je VPN-applicatie. Daarin bepaal je ook of je pc of laptop volledig van het internet losgekoppeld wordt als de VPN-verbinding wegvalt of dat alleen bepaalde applicaties worden afgesloten. De eerste optie is duidelijk: het apparaat is dan helemaal niet meer verbonden met het internet.

Specifieke applicaties de toegang ontzeggen

In sommige situaties is het niet handig dat je helemaal geen internet meer hebt als de VPN-verbinding wegvalt. Bijvoorbeeld wanneer je in een belangrijk gesprek zit via Zoom of Microsoft Teams. Voor die gevallen kun je een kill switch applicatie-specifiek de verbinding laten verbreken. Je kunt dan bijvoorbeeld wel doorgaan met videobellen of browsen, terwijl je torrent client geen internettoegang meer heeft.

©Ģirts Raģelis

Welke apps laat je wel afsluiten en welke niet?

Sommige online bezigheden brengen meer risico's met zich mee dan andere wanneer het gaat om je privacy of de beveiliging van je persoonlijke informatie. Misschien gebruik je je VPN alleen om een serie op Netflix te kijken die in Nederland niet beschikbaar is. In dat geval wil je niet dat je hele internetverbinding wegvalt als de VPN uitvalt. Maar bij privacygevoelige taken, zoals internetbankieren, het versturen van e-mails, het werken in de cloud of het downloaden van torrents, wil je juist voorkomen dat je zonder VPN online gaat. Je kunt de kill switch dan zo instellen dat alleen je browser, e-mailapp, cloudopslag en torrentclient worden geblokkeerd, terwijl andere apps gewoon verbinding houden.

Voor wie is een VPN kill switch nuttig?

Eigenlijk heeft iedereen die waarde hecht aan privacy baat bij een VPN-provider met kill switch. In Nederland is er sprake van weinig censuur en zijn er amper internetblokkades. Maar alsnog zijn VPN's hier erg populair. Als je torrents downloadt, is het handig om ervoor te zorgen dat je IP-adres beschermd is, want dat downloaden is in veel gevallen illegaal. Gevoelige informatie of belangrijke (werkgerelateerde) documenten kun je beter ook niet zomaar versturen. Met een VPN met kill switch zijn je gegevens en bestanden beter beschermd. Zit je vaak op een open wifi-netwerk? Dan is het zonder meer verstandig om te kiezen voor een VPN met kill switch. Want openbare netwerken hebben een slechte reputatie op het gebied van veiligheid en zijn regelmatig het doelwit van hackers.

Met de release van iOS 18.2 en 18.3 heeft Apple een aantal kleinere aanpassingen gedaan aan het besturingssysteem, die wellicht minuscuul maar desondanks waardevol zijn. Te klein voor een enkel artikel, maar groot genoeg voor een overzicht van vier nieuwe functies.

Volumebalk op het vergrendelscherm

Terwijl iOS 16 nog in het teken stond van een gestroomlijnde ervaring, is dat met iOS 18 wel anders. In het kader van personalisatie brengt Apple allerlei zaken terug die het eerder verwijderde, zoals de volumebalk op het vergrendelscherm. Daarmee kun je het volume digitaal aanpassen.

Als je iOS 18.2 of hoger op je iPhone hebt staan, dan kun je de onderstaande stappen opvolgen om die balk terug te plaatsen op het vergrendelde iPhone-display.

Oogtracking activeren

Deze functie werd iets eerder geïntroduceerd, maar is dus ook beschikbaar met versie 18.2 en 18.3: oogtracking. Dat is eveneens een toegankelijkheidsoptie, en hiermee kun je de iPhone met je ogen bedienen. Superhandig voor mensen die minder met hun handen kunnen doen. Je hebt hiervoor wel minimaal een iPhone SE 3 of iPhone 12 nodig. Door de onderstaande stappen op te volgen, activeer je de oogbediening.

Nu kun je de iPhone met je ogen bedienen. De stip in beeld volgt jouw blik. Als je ergens anderhalve seconde op focust, zal de iPhone een actie uitvoeren (zoals een knop indrukken).

Als je een lui oog hebt, zoals de schrijver dezes, dan kan de kalibratie falen. Dan is het een idee om het luie oog te sluiten en de test uit te voeren met het 'goede oog'. Vervolgens moet je de smartphone ook bedienen met alleen dat oog (dus het andere moet dicht blijven). Dat kan vermoeiend zijn, dus in dat geval kan een ooglapje een oplossing zijn.

Opnieuw opstarten vanuit controlepaneel

Een iPhone opnieuw opstarten was tot op heden best omslachtig. Voorheen moest je de volume- en powerknoppen tegelijk indrukken en wachten totdat het daarvoor bestemde scherm omhoog komt. En anders moest je het via de reguliere instellingen regelen (via Instellingen > Algemeen > Zet uit). Dat kost allemaal onnodig veel tijd. Wanneer je iOS 18.3 installeert, krijg je toegang tot een derde optie die alles een stuk toegankelijker maakt.

Helderheid zaklamp instellen

Tot slot werpen we een blik op de zaklamp van de iPhone. Met de meest recente iPhones is het mogelijk zowel de helderheid als de breedte van de lichtstraal aan te passen. Met oudere modellen kun je alleen het eerstgenoemde bijstellen. In beide gevallen bereik je de opties voor de zaklamp gelukkig op dezelfde manier.

De helderheid van de ledflitser aanpassen kan een onverwacht voordeel opleveren: je hebt immers niet altijd de felste stand nodig. Zeker niet als het pikkedonker is; dan volstaat een minder verblindend licht ook nog weleens.