Vermoed je dat je harde schijf kapot is? Ze hebben helaas niet het eeuwige leven en zodra ze aan het einde van hun levensduur komen, merk je dit op verschillende manieren. Idem voor ssd's. Let op de volgende symptomen zodat je op tijd je bestanden veilig kunt stellen.

De gemiddelde levensduur van een stationaire harde schijf varieert tussen de vijf en tien jaar. Gaat jelaptop mee de baan op en is hij blootgesteld aan wisselende temperaturen, vochtigheid en schokken? Dan ligt de levensverwachting van de drive veel lager. 

Twee momenten zijn typisch voor uitval. Ondanks kwaliteitscontroles zijn fabricagefouten nooit uitgesloten en die komen meestal aan het licht bij de eerste ingebruikname. Maar vaak treden de storingen pas na vier of vijf jaar op en sterven drives een langzame dood. 

In het beste geval begint de harde schijf geleidelijk te dementeren zodat je nog voldoende tijd hebt om een kopie van je gegevens te maken. De term crash komt trouwens van de lees- en schrijfkoppen die neerstorten (crashen) op de magnetische laag van de schijf. 

Klikkende harde schijf

Terwijl er steeds meer computers met een ssd-drive over de toonbank gaan, worden er wereldwijd nog heel veel data op de traditionele harde schijf met bewegende onderdelen opgeslagen. Hoor je verdachte geluiden zoals klikken of knarsen, dan weet je hoe laat het is.

Natuurlijk moet je zeker zijn dat het geluid niet afkomstig is van de ventilator. Soms is het mogelijk de harde schijf los te koppelen en de pc even aan te zetten om vast te stellen waar het geluid vandaan komt. Een herhalende klik die bekend staat als de click of death, wordt veroorzaakt doordat de lees-/schrijfkop tevergeefs probeert gegevens te schrijven en telkens terugkeert naar de uitgangspositie. Dit is meestal het gevolg van slag- of stootschade. 

©PXimport

Als je weet dat die schijven in de drive aan 5.400 tot 7.200 toeren per minuut ronddraaien en dat de lees- en schrijfkop op minder dan een haarbreedte over de dataplaat beweegt, dan is het eigenlijk een klein wonder dat deze brok elektromechanica zolang meegaat.

Soms komen de koppen van de harde schijf vast te zitten aan het oppervlak van de schijf of onder het parkeergebied. Dit fenomeen waarbij de koppen verhinderen dat de plateaus roteren, noemt men stiction en komt voor bij computers die lang niet hebben gewerkt. 

Vaak gaat men in eerste instantie uit van een elektronisch probleem, omdat de schijf simpelweg niet of weinig roteert. Je kunt de drive proberen te deblokkeren door de schijf uit de computer te halen, vast te pakken en met een zwaaiende beweging krachtig heen en weer te schudden. Dit is slechts een tijdelijke oplossing die je nog net toelaat een back-up te maken.

Waarschuwingssignalen stervende hdd

Geluid is een belangrijke indicator van schijfproblemen, maar daarnaast zijn er nog enkele symptomen:

Levensduur ssd's

Een klassieke harde schijf kan zo vaak als nodig worden herschreven. Bij een ssd kan elke cel slechts een eindig aantal keren worden beschreven. Daarna is de ssd dood. Bij iedere schrijfbewerking, moeten de gegevens eerst gewist worden en daarna kunnen de nieuwe gegevens worden geschreven. 

Het proces van schrijven-wissen-herschrijven, veroorzaakt slijtage en erosie van de isolator tussen de cellen. Uiteindelijk kunnen die individuele cellen geen lading meer vasthouden. De ssd heeft dus een bepaald uithoudingsvermogen, meestal weergegeven in tbw (terabytes written). Fabrikanten publiceren die cijfers, zoals je in onderstaand voorbeeld ziet.

©PXimport

Voor de gewone thuisgebruiker volstaat 150 tbw. In tegenstelling tot wat wel eens wordt beweerd, zal deze beperking in de praktijk geen problemen opleveren aangezien de verwachte levensduur van de ssd-schijf hoger is dan de gebruiksduur van de computer.

Niet alleen de tbw is echter bepalend. Ook de manier waarop de ssd is opgebouwd, beïnvloedt de levensduur, zoals het aantal gestapelde chiplagen. Fabrikanten gebruiken verschillende methoden om ssd’s te produceren. 

Wil je rustig slapen? Download dan SSDLife-Pro, dan lees je de gezondheid van de ssd en de vermoedelijke levensduur en het totale aantal data written. De tool kost negentien dollar, maar je mag hem dertig dagen gratis gebruiken. Genoeg voor enige gerustgestelling.

Waarschuwingssignalen stervende ssd

Bij een ssd kan het opsporen van problemen complexer zijn. Enkele typische signalen dat een ssd op zijn laatste benen loopt zijn:

Schijven controleren

Gegevensbeschadiging gebeurt op het moment dat je de gegevens maakt of bewaart. Het kan veroorzaakt worden door een virus, maar vaak gaat het om slechte sectoren. Dat zijn delen van de harde schijf of ssd die de gegevens niet langer correct kunnen vasthouden. 

Windows maskeert automatisch slechte sectoren, zodat je ze niet eens opmerkt. Tot je plots met beschadigede gegevens zit omdat de slechte sectoren zich danig hebben opgehoopt. Gelukkig is er een ingebouwd Windows-schijfhulpprogramma, ChkDsk, dat helpt beschadigde sectoren te herstellen. 

Voor een snelle scan druk je op Windows-toets+E om de Verkenner te openen en dan navigeer je naar Deze pc. Aan de rechterkant klik je met de rechtermuisknop op de defecte schijf of partitie en selecteer je Eigenschappen. Ga naar het tabblad Extra en klik op Controleren.

Als Windows aangeeft Het is niet nodig om dit station nu te scannen, kun je toch op Station scannen klikken om het hulpprogramma uit te voeren. Als het klaar is, kun je ervoor kiezen om eventuele gevonden fouten te herstellen. ChkDsk scant en herstelt beschadigde sectoren tegelijkertijd.

©PXimport

Wantrouw herstelsoftware

Als je een beetje rondsurft, zul je zeker reparatiesoftware aantreffen voor de harde schijf. We waarschuwen echter voor blind vertrouwen. Er zijn twee soorten defecten aan de harde schijf die gegevensverlies veroorzaken: fysieke problemen en logische storingen. Bij een fysieke storing is de harde schijf of een van de componenten van dit onderdeel beschadigd. In dat geval is er maar één goede optie: vervangen. 

Softwarematige tools kunnen alleen logische problemen herstellen. Een logische crash is een fout in de software. Een fout in het stuurprogramma, een plotse stroomstoring kan fouten in de logische bestandsstructuur van een harde schijf veroorzaken. Wanneer er na een plotse stroomstoring spontaan de systeemtool ChkDsk opstart, dan is het mogelijk dat die logische defecten herstelt. 

Toch moet je ervan bewust zijn dat deze tool ook wijzigingen aanbrengt die onomkeerbaar zijn. Dat betekent dat hierdoor een eventuele data recovery onmogelijk wordt gemaakt.

Back-up!

We raden aan het zekere voor het onzekere te nemen als je wordt geconfronteerd met eerder genoemde symptomen, ook als je nog wel je bestanden probleemloos kunt zien en openen. Zoals gezegd, sterven harde schijven vaak traag en je wilt het risico niet lopen om je kostbare bestanden en foto’s kwijt te raken. 

Maakt de pc vreemd geluid? Sluit hem dan het beste zo snel mogelijk af. Het eerste wat je daarna doet, is al je bestanden zo snel mogelijk naar een andere harde schijf of naar alternatieve media overbrengen. Maar het beste is natuurlijk om dit een slag voor te zijn, door al regelmatig en/of automatisch back-ups te maken. Meer hierover in onze cursus Back-up & Herstel.

Als je toch probeert de gegevens naar een nieuwe locatie op dezelfde gegevensdrager te slepen, veroorzaakt dit verdere schade. Er zijn uiteraard externe data recovery-labs om alle data veilig en beveiligd over te dragen, maar die services zijn behoorlijk duur. Wees er dus op tijd bij, zodat het overzetten van data nog kan voor het te laat is.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer: automatische citruspersen voor een mooi prijsje.

Zin in écht lekker sap? Met een citruspers maak je dat zo zelf. Het is veel smaakvoller dan sap uit een pak en zit bomvol vitamines, zonder toegevoegde suikers of andere onzin. Met een elektrische citruspers heb je binnen een minuut een heerlijk vers sapje. Ideaal voor je sinaasappel bij het ontbijt, maar ook superhandig voor een scheutje citroen door je salade of limoen in je drankje. Makkelijk, snel, en puur natuur. Wij vinden vijf luxe automatische exemplaren voor je.

Solis Citrus Press Station 8454

De Solis Citrus Press Station is ontworpen voor het persen van diverse soorten en maten citrusvruchten. Het apparaat is uitgerust met een massief metalen persarm waarmee je met minimale inspanning druk uitoefent op de vrucht. Zodra je de hendel naar beneden drukt, start de motor van 160 Watt automatisch. De speciaal gevormde perskegel is gemaakt van zwaar gegoten aluminium. De behuizing van de citruspers is vervaardigd uit roestvrij staal. Voor het schoonmaken kunnen de onderdelen die met sap in aanraking komen, van het apparaat worden losgemaakt en in de vaatwasser worden gestopt. De sapuitloop heeft een druppelstop, die je omhoog kunt klappen om te voorkomen dat er sap op het aanrecht lekt na het persen. Het apparaat staat op antislipvoetjes voor stabiliteit tijdens het gebruik.

Princess 201853 Black Steel

Bij de Princess 201853 staat de constructie van gegoten aluminium centraal en dat maakt het apparaat robuust. De pers wordt aangedreven door een stille motor met een vermogen van 160 Watt. De perskegel is universeel ontworpen en heeft opstaande randen, waardoor deze geschikt is voor zowel kleine als grote citrusvruchten zonder dat je van opzetstuk hoeft te wisselen. Het persen activeer je door de sterke aluminium persarm naar beneden te bewegen. Het sap stroomt vervolgens door een roestvrijstalen pulpfilter direct in het glas. Dankzij dit filter worden vruchtvlees en pitten van het sap gescheiden. De uitloop is voorzien van een druppelstopsysteem. Na gebruik zijn de vaatwasserbestendige onderdelen, zoals de perskegel en het filter, eenvoudig te verwijderen en te reinigen.

CASO CP 330 Pro

Dit model, de Caso CP 330 Pro, is voorzien van een roestvrijstalen behuizing en een eveneens roestvrijstalen perskegel. Het gebruik is gericht op eenvoud: je plaatst een gehalveerde citrusvrucht op de kegel en de motor met een vermogen van 160 Watt start vanzelf zodra je de hendel naar beneden beweegt. Het sap vloeit door een roestvrijstalen zeef direct in een glas dat je onder de tuit plaatst. Om nadruppelen op het werkblad te voorkomen, kan deze saptuit omhoog worden geklapt. De stabiliteit van de machine wordt verzekerd door de zuignappen aan de onderzijde, die ervoor zorgen dat het apparaat stevig op zijn plek blijft staan tijdens het persen. De losse onderdelen zijn afneembaar en kunnen in de vaatwasser worden gereinigd. De motor van het apparaat is extra stil in gebruik.

Hendi Citruspers

De Hendi Citruspers heeft een behuizing van roestwerend materiaal. De perskom, zeef en de drie meegeleverde perskegels zijn gemaakt van roestvrij staal en ABS-kunststof. Die onderdelen zijn afneembaar en kunnen in de vaatwasser. De motor, met een vermogen van 180 Watt, zorgt voor een rotatiesnelheid van 1500 toeren per minuut en wordt bediend met een aan-/uitschakelaar. Voor de veiligheid is er een polycarbonaat anti-spatkap aanwezig die het sap opvangt. Je perst de vruchten door middel van de hefboomarm. Dit model wordt geleverd met drie verschillende, verwisselbare perskegels die zijn ontworpen voor kleine en grote citrusvruchten.

Gastroback Advanced Pro S

Een specifiek kenmerk van de Gastroback 41150 Design Juicer Advanced Pro S is de aanwezigheid van twee verschillende roestvrijstalen zeven. Hiermee heb je de mogelijkheid om zelf de hoeveelheid vruchtvlees in je sap te bepalen, afhankelijk van welke zeef je gebruikt. De behuizing van het apparaat is volledig vervaardigd uit geborsteld roestvrij staal. Het persen gebeurt door middel van een massieve aluminium pershendel, die je met lichte druk naar beneden beweegt om de motor te activeren. Deze motor heeft een vermogen van 100 Watt en is ontworpen om stil te functioneren. De perskegel is universeel, wat betekent dat je er diverse formaten citrusvruchten op kunt gebruiken, van limoenen tot grapefruits. De sapuitloop is voorzien van een druppelstop. Voor de reiniging kun je alle afneembare onderdelen loskoppelen en in de vaatwasser plaatsen.

Geel, dieprood, bruin: dit is dé tijd waarin de natuur zich van haar mooiste kant laat zien. Wil jij ook prachtige herfstfoto's maken? Trek er dan de komende weken op uit, gewapend met je camera en met deze handige tips!

Lees ook: 20 tips om de mooiste foto's te maken met je compactcamera

De astronomische herfst begint al op 21 september, maar de echte kleurenpracht laat vaak even op zich wachten. Pas na de eerste koude nachten krijgen bomen hun karakteristieke tinten. Vooral in de laatste weken van oktober en de eerste dagen van november staat het bos er vaak op zijn mooist bij. De bladeren van berken, beuken en eiken veranderen dan in een bont palet van geel, oranje, rood en bruin. Wil je dit vastleggen, wacht dan niet te lang, want een flinke storm of regenbui kan het kleurrijke bladerdek flink uitdunnen.

Gebruik een polarisatiefilter

Wil je de herfstkleuren op hun mooist vastleggen, dan heb je veel aan een polarisatiefilter. Daarmee verdwijnen hinderlijke weerspiegelingen op natte bladeren en worden tinten dieper en levendiger worden. Zonder filter oogt het bladerdek na een regenbui vaak wat vlak. Houd er wel rekening mee dat het filter ongeveer anderhalve stop licht tegenhoudt, waardoor je sluitertijd langer wordt. Om bewegingsonscherpte te voorkomen, is een statief daarom een verstandige aanvulling in je uitrusting.

Contrasten maken je foto

Herfstfotografie is meer dan een spel met kleuren: het gaat ook om het vinden van tegenstellingen die een beeld laten spreken. Een dicht bos dat baadt in dezelfde goudgele gloed kan rust en eenheid uitstralen, terwijl een enkele boom met vurige bladeren in een kaal veld juist dramatisch afsteekt tegen de leegte. Dat soort contrasten geven je foto een verhaal.

Loop je door het bos, ga dan ook eens op zoek naar details. Het tapijt van bladeren op een smal pad, een rood blad dat eigenwijs boven de rest uitsteekt of drijvende bladeren die als schilderijtjes over donker water glijden. Zelfs het zachte groen van mos en de subtiele tinten van herfstgras kunnen veranderen in een klein, intiem landschap dat de seizoenssfeer perfect vangt.

©Leka - stock.adobe.com

Regen? Juist leuk!

Na een regenbui zijn de herfstkleuren vaak nog intenser. Bovendien zorgen de regenplassen voor extra weerspiegelingen. Je kunt ze ook gebruiken als interessante voorgrond in je foto's.

Herfst in de stad

Voor sfeervolle herfstfoto's hoef je niet altijd het bos in. Ook de stad biedt volop mogelijkheden. Bomen langs grachten en kanalen kleuren net zo uitbundig en vormen samen met de gevels en straten een levendig decor. Let daarbij ook op kleine scènes: een spiegeling van herfstbladeren in het water, of een felgekleurd blad dat blijft liggen op de rand van een bootje.

©Ekaterina Belova

Kleurencombinaties

Wie oog heeft voor kleur en hun onderlinge samenhang, kan foto's meer kracht en balans meegeven. In het kleurenspectrum staan bepaalde tinten recht tegenover elkaar, zoals blauw en oranje of rood en groen. Zet je die samen in beeld, dan versterken ze elkaar en springen de kleuren er echt uit. Denk aan een boom vol oranje bladeren die afsteekt tegen een strakblauwe lucht. Kleuren die juist naast elkaar liggen, zoals geel en oranje of blauw en groen, werken heel anders. Ze vloeien in elkaar over en geven je foto een rustige, harmonieuze uitstraling.

©Peter Hermes Furian

Camera-instellingen voor herfstfotografie

Om de herfstkleuren en -details zo goed mogelijk vast te leggen, is het belangrijk om de juiste camera-instellingen te gebruiken. Hieronder staan een paar basisinstellingen die je kunnen helpen:

Diafragma

Voor landschapsfoto's wil je vaak zoveel mogelijk scherpte van voor- tot achtergrond. Gebruik hiervoor een klein diafragma (hoge F-waarde, bijvoorbeeld F 8 tot F 16). Close-ups van bladeren of reflecties maken? Kies dan voor een grotere diafragmaopening (lage F-waarde zoals F 2.8 of F 4) om een mooie onscherpe achtergrond te creëren.

Sluitertijd

Afhankelijk van het licht en of je wel of niet een statief gebruikt, kun je de sluitertijd variëren. Voor scherpe foto's in weinig licht kun je voor een langere sluitertijd kiezen, maar je hebt dan wel een statief nodig om beweging te voorkomen. Als er wind is, kan een korte sluitertijd (bijv. 1/250 of sneller) handig zijn om bewegende bladeren scherp vast te leggen.

ISO

Probeer de iso-waarde zo laag mogelijk te houden (bijvoorbeeld ISO 100 of 200) om ruis in je foto's te vermijden. Bij weinig licht kun je de iso-waarde een beetje verhogen, maar vermijd te hoge waardes om beeldkwaliteit te behouden.

Herfst & licht

Herfstlicht heeft iets bijzonders. De zon staat laag en geeft het landschap vaak een zachte, warme gloed. Wil je dit licht optimaal benutten, dan zijn de eerste en laatste uren van de dag het meest geschikt. Tijdens het gouden uur – kort na zonsopkomst en vlak voor zonsondergang – worden de kleuren dieper en warmer, terwijl lange schaduwen en subtiele gelaagdheid je foto extra sfeer geven.

Midden op de dag ligt dat anders. Het felle, directe licht kan kleuren vlak maken en harde schaduwen veroorzaken. Fotografeer je toch op dit moment, zoek dan beschutte plekken of plaats jezelf zo dat de zon achter je valt, om hinderlijke reflecties te voorkomen.

Ook een grijze dag kan verrassend mooi uitpakken. Wolken werken als een natuurlijke diffuser die het licht gelijkmatig verspreidt. Hierdoor verdwijnen harde schaduwen en komen herfstkleuren juist zacht en vol verzadiging naar voren.

Lees ook: Zo fotografeer je de zonsondergang met je smartphone