ID.nl logo
13 tips voor de Verkenner
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

13 tips voor de Verkenner

Of je nou een document wilt zoeken, een aantal bestanden naar een usb-stick wilt kopiëren of een diavoorstelling wilt starten: de kans is groot dat je daarvoor Windows Verkenner aanspreekt. Deze bestandsbrowser zit al vele jaren in Windows, maar heeft intussen wel enkele wijzigingen en uitbreidingen gekend. Met de talrijke tips en trucs uit dit artikel haal je nóg meer uit deze verkenner.

Tip 01: Sneltoetsen

De snelste manier om met Windows Verkenner om te gaan is wellicht via het toetsenbord. Voorwaarde is natuurlijk wel dat je de belangrijkste toetscombinaties dan goed in de vingers hebt. Een overzicht van de twintig handigste Verkenner-sneltoetsen.

Windows-toets+E start de Verkenner op (file explorer);
Windows-toets+pijltje verplaats het Verkenner-venster naar een deel van het scherm;
Alt-toets toon de lettertoetsen waarmee je bepaalde onderdelen kunt opstarten;
Alt+PijltjeRechts stap voorwaarts in de navigatie;
Alt+PijltjeLinks stap terug in de navigatie;
Alt+PijltjeOmhoog ga naar de bovenliggende map;
Alt+D ga naar de adresbalk;
Alt+P open of sluit het venster met de voorbeeldweergave (preview);
Alt+Enter open het eigenschappenvenster van het geselecteerde item;
Tab of F6 navigeer tussen de diverse interface-delen van het Verkenner-venster;
Ctrl+F1 vouw het lint uit of minimaliseer het;
F2 wijzig de naam van het geselecteerde item;
F3 ga naar het zoekveld;
F4 open het uitklapmenu van de adresbalk;
Shift+F10 open het contextmenu van het geselecteerde item;
F11 schakel tussen venstermodus en volledig scherm;
Ctrl+N open nieuw Verkenner-venster (met dezelfde map geopend);
Ctrl+Shift+N creëer een nieuwe submap in de huidige map;
Ctrl+W sluit het huidige venster;
Ctrl+Z maak de vorige actie ongedaan.

©PXimport

Tip 02: Mapweergave

Wil je dat de inhoud van mappen altijd op dezelfde manier wordt getoond? Dat kan. We nemen een map met fotobestanden als voorbeeld. Navigeer naar zo’n map en open het menu Beeld in het Verkenner-lint. In de rubriek Indeling selecteer je bijvoorbeeld (Extra) Grote pictogrammen, waarna je in de rubriek Huidige weergave zowel de sorterings- als de groeperingscriteria kunt vastleggen, Oplopend of Aflopend. Zitten de gewenste criteria niet in de standaardlijst, klik dan op Kolommen kiezen. Er komen dan tal van items beschikbaar, waaronder een hele reeks op basis van metatags, zoals exif-data in fotobestanden en allerlei audiotags. Die moeten dan uiteraard wel aanwezig zijn in je bestanden, wil de Verkenner daar rekening kunnen mee houden. De kolommen die je hier selecteert zijn automatisch zichtbaar als je voor de weergave Details kiest.

Wil je de weergave zoals je die voor de huidige map hebt ingesteld als standaard voor alle mappen gebruiken? Klik dan op Opties / Weergave, druk op de knop Op mappen toepassen en bevestig met Ja. Via de knop Mappen herstellen keer je weer terug naar de standaardsituatie.

©PXimport

Tip 03: Snelle werkbalk

Net als bij andere programma’s van Microsoft, waaronder applicaties uit de Office-suite, bevat ook het lint van de verkenner de miniwerkbalk Snelle toegang (niet te verwarren met de rubriek Snelle toegang, zie tip 6). Je vind deze standaard helemaal boven in beeld, nog boven de menu’s Bestand, Start, Delen en Beeld. Standaard vind je hier slechts twee knopjes terug: een voor het opvragen van de eigenschappen en een voor het aanmaken van een nieuwe map. Via het kleine pijltje tref je nog een viertal andere mogelijkheden aan. Je kunt echter nog heel wat andere opties uit de Verkenner aan dit snelmenu toevoegen. Open een van de menu’s uit het lint en klik een willekeurige optie met de rechtermuisknop aan. In het contextmenu van de meeste opties zie je Toevoegen aan werkbalk Snelle toegang staan. Zodra je dit aanklikt wordt de bijhorende optie als een knopje aan de werkbalk Snelle toegang toegevoegd. Eruit verwijderen doe je door in de werkbalk te rechtsklikken op het icoontje en te kiezen voor Verwijderen van werkbalk Snelle toegang.

©PXimport

Veelgebruikte handelingen geef je een plaats in de werkbalk Snelle toegang

-

Tip 04: Fotobeheer

Het lint past zich aan, aan de hand van het bestand/de bestanden die je selecteert. Open je een map met fotobestanden en klik je op een beeld, dan verschijnt er naast Beeld ineens een extra menu: Beheren. Vanuit dit menu kun je een geselecteerde foto nu moeiteloos Linksom draaien of Rechtsom draaien, maar ook Als achtergrond gebruiken voor je bureaublad. Verder is er nog de knop Diavoorstelling die alle foto’s in de map in de vorm van een diapresentatie weergeeft. Klik de presentatie met de rechtermuisknop aan om de snelheid te kunnen verhogen of te verlagen. Klik je op een mp3-bestand, dan zie je het extra menu Afspelen, waarin je opties vindt om het liedje af te spelen of toe te voegen aan een afspeellijst.

©PXimport

Foute miniaturen

Het kan gebeuren dat op een bepaald moment de miniatuurweergaven van je afbeeldingen (of ook pictogrammen van snelkoppelingen) niet meer correct worden weergegeven. Probeer dit euvel in eerste instantie op te lossen met de ingebouwde Schijfopruiming. Zoek naar Schijfopruiming in het startmenu van Windows en plaats in elk geval een vinkje bij Miniaturen. Lukt het niet op deze manier, download dan Thumbnail & Icon Cache Rebuilder, plaats een vinkje bij Delete Thumbnail Cache – eventueel ook bij Delete Icon Cache – en druk op de knop Rebuild. Na afloop herstart je de pc.

©PXimport

Tip 05: Handige weetjes

Moet je vaak een paar specifieke bestanden uit een map selecteren om er een of andere handeling op toe te passen? Dan is wel zo makkelijk als je alle bestanden in de Verkenner een selectievakje hebben. Je hoeft je dan niet langer aan te klikken terwijl je de Shift- of de Ctrl-toets ingedrukt houdt. Open hiervoor het menu Beeld en zet in de categorie Weergeven/verbergen een vinkje bij Selectievakjes voor items.

Heb je een kaartlezer in je pc/laptop zitten en vind je het vervelend dat ook de lege stations hiervan in de Verkenner opduiken, ga dan naar het menu Beeld / Opties, open het tabblad Weergave en plaats een vinkje bij Lege stations verbergen. Hier tref je ook de optie Mapvensters in een afzonderlijk proces openen aan. Dat vergt wel wat meer geheugen, maar het voorkomt dat alle Verkenner-vensters worden afgesloten wanneer de Verkenner onverhoopt vastloopt.

©PXimport

Je kunt mappen toevoegen zodat je ze in het vervolg met één klik open hebt

-

Tip 06: Snelle toegang

In tip 3 hebben we het al over de werkbalk Snelle toegang gehad, maar in de Verkenner treffen we ook nog een rubriek met dezelfde naam aan: die vind je helemaal bovenaan in het Navigatievenster. Hier tref je vaste onderdelen aan als Bureaublad, Downloads, Documenten en Afbeeldingen. Je kunt hier zelf ook andere mappen aan toevoegen zodat je ze in het vervolg met één klik open hebt. Navigeer in Verkenner naar de map die je aan de rubriek Snelle toegang wilt toevoegen, rechtsklik op die map en kies Aan Snelle toegang vastmaken. Weer weghalen kan uiteraard ook, via Uit snelle toegang verwijderen.

Een overzichtje van mappen die je vaak benadert, vind je terug via het menu Bestand in het rechterpaneel bij Vaak bezochte plaatsen. En voor wie de Bibliotheken uit Windows 7 mist, je haalt ze als volgt terug: open het menu Beeld, klik links op de knop Navigatievenster en selecteer Bibliotheken weergeven.

©PXimport

Tip 07: Recente bestanden

De map Recentelocaties uit vorige Windows-versies tref je niet meer aan in het Navigatievenster, waarschijnlijk omdat recentelijk gebruikte mappen en bestanden ook in de rubriek Snelle toegang terecht kunnen komen. Wil je toch graag die map Recente locaties terug, dan kan dat via een trucje. Druk op Windows-toets+R en voer exact het volgende commando uit: shell:::{22877a6d-37a1-461a-91b0-dbda5aaebc99}. De map Recente mappen wordt nu geopend in de verkenner. Druk daarna op het tabblad Start op de knop Aan Snelle toegang vastmaken om hem in de lijst te zetten.

Misschien vind je het vervelend dat bepaalde recente bestanden zichtbaar zijn? Dat regel je via het menu Beeld / Opties. Op het tabblad Algemeen tref je namelijk de knop Wissen aan, waarmee je (tijdelijk) de geschiedenis van de verkenner leegmaakt. Wil je de recente bestanden/mappen helemaal niet terugzien in Verkenner? In de rubriek Privacy zet je dan de vinkjes uit bij deze twee opties. Ze verdwijnen direct uit de rubriek Snelle toegang, en uit het lijstje Vaak bezochte plaatsen in het menu Bestand.

©PXimport

Tip 08: Kopiëren naar

Veel gebruikers maken nauwelijks gebruik van Kopiëren naar, een functie die beschikbaar komt wanneer je een map of bestand met de rechtermuisknop aanklikt. Jammer, want hij is zo handig! Van hieruit kun je een item bijvoorbeeld in een gecomprimeerde map (zip) stoppen of als bijlage e-mailen. Wil je dat laatste via dit menu bij een fotobestand doen, dan verschijnt bovendien een dialoogvenster waarin je uit verschillende fotoformaten kunt kiezen, om te grote bijlagen te vermijden. Standaard bevat het menu niet zo heel veel opties, maar het is mogelijk om ook eigen items toe te voegen. Kopieer je bijvoorbeeld vaak bestanden naar een bepaalde map? Dan voeg je die actie gewoon toe. Dat gaat als volgt. Druk op Windows-toets+R en voer het commando shell:sendto uit. De Verkenner opent met de SendTo-map. Open een tweede verkennervenster en blader naar het programma (zoals Word of Excel) of de map toe die je wilt toevoegen. Sleep vervolgens het programma of de map met de rechtermuisknop ingedrukt naar de SendTo-map, waarna je een menu krijgt waarin je kiest voor Hier snelkoppelingen maken. De programma’s of mappen worden dan netjes aan het Kopiëren naar-menu toegevoegd.

©PXimport

Tip 09: Delen

Vanuit het contextmenu kun je dus bijlagen versturen of een zip-archief maken op basis van geselecteerde bestanden. Dat kan ook op een andere manier: via het menu Delen. Hier tref je namelijk ook de opties E-mail en Comprimeren aan. Verder vind je hier onder meer nog knoppen voor het Afdrukken en Op schijf branden van bestanden. Er is ook nog een knop Delen, maar die stuurt geselecteerde items alleen maar naar een beperkt aantal compatibele apps uit de Windows Store, zoals OneNote en Mail.

©PXimport

Tip 10: Netwerkverbinding

Heb je een netwerkshare gecreëerd, bijvoorbeeld een gedeelde map op een nas, dan wil je die vast snel kunnen bereiken. Dat kan door daar een permanente netwerkverbinding van te maken, zodat de share als een station(sletter) vanuit je verkenner bereikbaar is. Open Verkenner en klik in het Navigatiepaneel op Deze pc. Open het tabblad Computer en klik op Netwerkverbinding maken. Duid de stationsletter aan die je aan deze locatie wilt koppelen en verwijs naar de gewenste map via de knop Bladeren – of vul zelf het unc-pad naar die locatie in (iets als \\nas\mijnshare). Als je deze verbinding altijd wilt hebben, ook na afmelden of opnieuw opstarten, dan plaats je een vinkje bij Opnieuw verbinding maken bij aanmelden. Bevestig met Voltooien. Wil je de netwerkverbinding naderhand toch weer ongedaan maken, klik dan het pijltje aan vlak naast Netwerkverbinding maken en kies Netwerkverbinding verbreken, waarna je de gewraakte connectie selecteert.

©PXimport

Tip 11: Netwerklocatie

Misschien heb je ook wel toegang tot een of andere netwerklocatie, zoals een ftp-server bij je webprovider. Ook die kun je in principe makkelijk toegankelijk maken vanuit je verkenner. Open opnieuw het tabblad Computer en selecteer Een netwerklocatie toevoegen. Druk op Volgende (2x) en vul het juiste internet- of netwerkadres in (bijvoorbeeld ftp://www.mijnserver.nl). Klik op Volgende, verwijder het vinkje bij Anoniem aanmelden en vul je gebruikersnaam in. Klik nogmaals op Volgende, vul een geschikte naam in en klik weer op Volgende en op Voltooien. Vul desgevraagd je wachtwoord in, plaats eventueel een vinkje bij Wachtwoord opslaan en klik op Aanmelden. Via de knop Aan Snelle toegang vastmaken heb je deze locatie altijd snel bij de hand!

©PXimport

Tip 12: Tabbladen

In browsers vinden we ze al jaren terug, maar Microsoft blijft ze koppig buiten Windows Verkenner houden: tabbladen. Gelukkig gaan andere software-ontwikkelaars hier wel mee aan de slag, en is er een handige tool die deze mogelijkheid alsnog aan Verkenner toevoegt: Clover. Download de tool en installeer die. De setupwizard in versie 3.3.2 blijkt wel in het Chinees te zijn, maar met een druk op de grote knop in het midden zet je de installatie in gang, waarna die is afgerond, kun je het venster sluiten. je het venster mag afsluiten. Zodra je nu de Verkenner opent, bevat die ook tabbladen! Via het plusje of met Ctrl+T open je een nieuw tabblad en met Ctrl+W sluit je actieve tabblad weer af. Met Ctrl+D geef je het tabblad een plaats tussen je favorieten zodat het altijd maar een muisklik van je vandaan is. Zo’n tabblad bookmarken kan overigens ook door het met de rechtermuisknop aan te klikken. Vanuit dat contextmenu komen trouwens nog meer opties beschikbaar, zoals Reopen closed tab of Close other tabs.

©PXimport

Het is vreemd dat Verkenner standaard nog altijd geen tabbladen heeft

-

Tip 13: Gekleurde iconen

In Verkenner zien alle mappen er ongeveer hetzelfde uit. Je kunt die weliswaar afzonderlijk aanpassen via Eigenschappen / Aanpassen / Ander pictogram maar Folder Marker Free maakt het je een stuk makkelijker. De mogelijkheden zijn een stuk beperkter dan de commerciële versies, maar het is wel mogelijk de mapicoontjes van een zelf in te stellen kleur te voorzien of door een ander ontwerp te vervangen. Zo kun je bijvoorbeeld fotomappen rood kleuren, terwijl je mappen met zakelijke documenten van een groene kleur voorziet enzovoort.

Na de installatie vind je de optie Mark Folder terug in het contextmenu van een map. Van hieruit kun je dan snel een typisch icoon (Privé, Hoge Prioriteit, In Uitvoering en meer) selecteren of de map anders inkleuren. Klik op Meer Ikonen om het programmavenster te openen, van waaruit je nog meer mogelijkheden hebt. Op het tabblad Eigen Ikonen kun je via de knop Voeg toe ook andere icoontjes toevoegen.

©PXimport

Alternatieven

Veel gebruikers vinden het lastig dat Windows Verkenner nog altijd geen dubbel bestandspaneel heeft, wat het kopiëren of verplaatsen van bestanden makkelijker zou maken. Dat is voor een aantal mensen dan ook de reden om een andere bestandsbrowser te installeren, naast de ingebouwde Verkenner. Tot de populairdere alternatieven horen onder meer Multicommander en Double Commander. Beide voorzien in een Nederlandstalige interface en zijn ook als portabele editie beschikbaar. MultiCommander mikt wel iets meer op de gevorderde gebruiker. Heb je niet voldoende aan een dubbel bestandspaneel, dan kun je nog Q-Dir overwegen, dat maar liefst vier panelen aanbiedt. In elk paneel kun je bovendien meerdere tabbladen opnemen. Een leuke toevoeging is nog dat je bestandsnamen afhankelijk van de extensie een verschillende kleur kunt meegeven.

©CIDimport

▼ Volgende artikel
Review Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom – eerder basaal dan essentieel
© Wesley Akkerman
Zekerheid & gemak

Review Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom – eerder basaal dan essentieel

Arlo is geen onbekende naam op de markt voor beveiligingscamera's. Met de Essential 3-lijn wil het bedrijf beveiligingscamera's uitbrengen die voldoen aan allerlei (kwaliteits)eisen, voor een zo laag mogelijk bedrag. Lukt dat met de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom?

Goed
Conclusie

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

Plus- en minpunten
  • Prima beeld- en audiokwaliteit
  • Automatisch volgsysteem
  • Pannen, zoomen en tilten werken goed
  • Aansluiten zo gedaan
  • Overzichtelijke app
  • Beeld buiten kan ruis vertonen
  • Essentiële functies zitten achter betaalmuur
  • Geen lokale opslagmogelijkheid

De Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom-beveiligingscamera voor buiten en binnen heeft een prijskaartje van 199,99 euro voor een set van twee camera's. Een enkele camera kost 149,99 euro. Dat is 150 euro minder dan de uitstekende buitencamera die we onlangs van Eufy getest hebben. Op het eerste gezicht biedt het systeem twee slimme onderdelen aan, namelijk een Early Warning System (dat dreiging kan spotten voordat het uit de hand loopt) en een handig ontwerp dat privacy hoog in het vaandel heeft.

Handig ontwerp, onhandige kabel

Om met dat laatste te beginnen: de binnenlens draait automatisch omlaag als de camera uit staat. Een kleiner sluiter had ook gekund, maar dit past perfect bij het karakter. In de actieve modus volgt de camera beweging stil en accuraat. Maar als je wil, kun je alles ook handmatig volgen via een optie binnen de app. Verder is deze camera uitgerust met een handige led-lamp en een sirene.

©Wesley Akkerman

Het grootste nadeel aan het ontwerp is dat de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom altijd een stroomkabel nodig heeft. Er zit géén accu in de beveiligingscamera. Aangezien het de bedoeling is dat je dit model aan een plafond of muur bevestigt, moet je dus rekening houden met kabelmanagement. Bovendien is er geen lokale opslagmogelijkheden aanwezig. Als je beelden voor later wilt bewaren, dan moet je een abonnement bij Arlo afnemen.

Duidelijke app, soms feed met ruis

De Arlo-app hebben we al we vaker geprezen om zijn heldere interface en handige functies, zoals inloggen met je vingerafdruk – en daar is niets aan veranderd. De 2k-videofeed is scherp en kleurrijk, maar heeft soms ook last van wat ruis wanneer je de camera buiten ophangt. De app biedt verder veel instellingen: van objectdetectie en privacyzones tot routines en vaste pan/tilt-posities. Mocht dit je eerste pan/tilt-camera zijn, houd dan wel rekening met een (korte) leercurve.

©Wesley Akkerman

Heel fijn aan de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom is dat je nachtzicht in kleur hebt. Daardoor zie je duidelijker wat er in je directe omgeving gebeurt dan wanneer je alleen naar grijstinten kijkt. De twee-weg audio is duidelijk en goed verstaanbaar. Je voorkomt een audio-feedbackloop (een pieptoon) door je telefoon niet vlak naast de camera te houden terwijl je spreekt. In de praktijk merk je daar weinig van, omdat je deze functie meestal gebruikt wanneer je niet thuis bent.

Arlo Intelligence

Arlo verbetert zijn software met Arlo Intelligence (kortweg: AI), dat unieke features toevoegt die vaak nog in bèta zijn. Een voorbeeld is de ingebouwde herkenning van vlammen, die sneller kan reageren dan een traditionele rookmelder. Een andere AI-functie maakt gedetailleerde samenvattingen van gebeurtenissen. Deze (nog in bèta) beschrijven veel preciezer wat er gebeurt: bijvoorbeeld dat een pakket wordt verplaatst, in plaats van alleen een algemene bewegingsmelding.

De meest essentiële functies zitten echter achter een betaalmuur. Zonder Arlo-abonnement mis je veel. Voor belangrijke features zoals video-opnames (zelfs van incidenten), automatische noodhulp en het instellen van specifieke activiteitenzones moet je namelijk maandelijks betalen.
Ja, de camera is functioneel zonder abonnement - maar voelt zonder abonnement wel erg kaal aan. Zo mis je zelfs basale opnamemogelijkheden, vanwege het gebrek aan SD-kaartondersteuning.

©Wesley Akkerman

We willen best begrijpen dat je voor een aantal functies moet betalen, omdat Arlo ook zijn eigen systemen moet trainen en onderhouden. Maar beelden zelf kunnen opslaan, zonder maandelijkse of jaarlijkse kosten, zien we toch echt als een basisfunctie. Nu is 5,99 euro per maand of 59,90 euro per jaar nog te overzien voor een enkele camera. Maar als je meer Arlo-producten gebruikt, dan kunnen de kosten al snel hoog oplopen (respectievelijk 12,99 of 129,90 euro).

Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom kopen?

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

▼ Volgende artikel
Luisterend oor: beter horen dankzij slimmere technieken
Huis

Luisterend oor: beter horen dankzij slimmere technieken

Na de telefoon en het horloge is nu het gehoorapparaat aan de beurt om te veranderen in een altijd-online slim apparaat. En daarbij gaat deze kleinste aller wearables, dankzij AI, neurale netwerken en de allernieuwste bluetoothvariant er meteen vol in. Van verguisd medisch hulpmiddel tot een soms noodzakelijke, maar ook steeds handiger gadget. Dat ook Apple zich nu in deze markt begeeft, zegt immers wel iets.

Een miljoen Nederlanders leven met slechthorendheid. Het hindert ze bij het luisteren naar muziek, het kijken naar de televisie en vooral bij de communicatie met anderen. Omdat slechthorendheid niet tot nauwelijks te herstellen is, blijft er weinig anders over dan het ondersteunen van het gehoor via een gehoorapparaat. Goed afgesteld dempt dit het omgevingsgeluid en versterkt belangrijke signalen zoals stemmen van andere mensen in een gesprek. Gehoorapparaten en draadloze oordopjes lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende producten: het een medisch hulpmiddel, het ander een gadget voor muziek, bellen en entertainment. Toch is deze scheidslijn de afgelopen jaren snel vervaagd. 

Een neuraal netwerk in het oor

Gehoorapparaten en draadloze oordopjes maken gebruik van vergelijkbare en vaak zelfs dezelfde technologieën: krachtige microfoons, digitale signaalverwerking, draadloze verbindingen en zelfs neurale netwerken en kunstmatige intelligentie. Moderne gehoorapparaten kunnen telefoongesprekken en muziek streamen, omgevingsgeluid filteren en zich automatisch aanpassen aan verschillende luisteromstandigheden: allemaal functies die ooit waren voorbehouden aan high-end audioapparatuur en premium headsets.

Tegelijkertijd hebben oordopjes functies gekregen als transparantiemodus, spraakversterking en gepersonaliseerd luisteren: technieken die rechtstreeks uit de gehoortechnologie komen. Volgens Apple zijn de AirPods Pro 2 daarom ook geschikt om als gehoorapparaat te worden gebruikt voor iedereen boven de 18 jaar met licht tot matig gehoorverlies. En ook Jabra, Sennheiser en Sony bieden soortgelijke oplossingen.

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid wil zeggen dat iemand minder hoort dan gemiddeld. Het menselijk gehoor bestrijkt het geluidsspectrum van grofweg 20 Hz tot 20 kHz (20.000 Hz). De hoge tonen (richting de 20 kHz) verliest ieder mens al op jonge leeftijd, zoals ook bij eigenlijk iedereen het gehoor over de rest van het spectrum bij stijgende leeftijd achteruitgaat. Slechthorenden hebben boven-standaard verlies van het hoorvermogen op het hele spectrum of, en dat komt vaker voor, delen van het spectrum. Dit verlies kan aan één of aan beide oren zijn, en is zelden aan beide oren gelijk. De mate waarin gehoorverlies moet worden gecompenseerd verschilt dus per oor en verandert ook nog eens met de tijd. 

OTC of conventioneel

Wie via de conventionele route een gehoorapparaat koopt, doet dat veelal via een audicien of audioloog. De gehoorspecialist meet het gehoorverlies en stelt een oplossing op maat voor. Vaak zal dit een gehoorapparaat zijn, specifiek afgestemd op de persoonlijke situatie. Voor iedereen met licht tot matig gehoorverlies is er een alternatief: het OTC-gehoorapparaat. OTC staat voor over-the-counter, oftewel: vrij verkrijgbaar, zonder tussenkomst van een specialist. Vergelijk het met een leesbril die je bij de drogist koopt. Deze apparaten zijn doorgaans goedkoper en direct aan te schaffen: snel, simpel en zonder afspraak. Maar er zijn ook nadelen. OTC-apparaten bieden geen maatwerk, hebben minder instelmogelijkheden en de geluidskwaliteit is doorgaans minder dan bij een professioneel afgesteld apparaat. Ook zijn ze meestal niet medisch gecertificeerd en worden ze niet vergoed door de zorgverzekering.

OTC-gehoorapparaten hoeven er niet uit te zien als oordopjes. Deze zijn van Jabra, helaas niet beschikbaar in Nederland.

Cross-over van headsets en oordoppen

Is voor consumenten een gehoorapparaat iets totaal anders dan een set draadloze oordopjes, fabrikanten zien al heel lang hoe nauw deze productgroepen met elkaar verbonden zijn. Merken als Sony, Apple, Sennheiser en Jabra gebruiken hun kennis van headsets en oordoppen om een positie op de markt voor gehoorapparaten te krijgen. Andere merken, zoals Sonova, WS Audiologie, Dermant, GN, Starkey en Amplifon zijn daarin al decennia actief. Ze zijn door hun specialistische producten minder bekend, maar soms toch dichterbij dan menigeen denkt. Jabra en de SteelSeries-gamingproducten, waaronder headsets, zijn eigendom van GN. Sennheiser is eigendom van Sonova, de wereldmarktleider bij gehoorapparaten. En ondanks dat het zelf veel geluidskennis in huis heeft, werkt Sony nauw samen met WS Audiologie.

Een online gehoortest als onderdeel van een OTC-gehooradvies van Sonova-dochter Sennheiser (product niet beschikbaar in Nederland).

Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat

Wie op de Apple-site de AirPods Pro 2 bekijkt, leest als snel van alles over gebruik van de oordopjes als gehoorapparaat. De basis hiervoor is de ruisonderdrukking van de AirPods Pro 2 en de mogelijkheid om met die oortjes zelf een gehoortest uit te voeren. Zo’n test bepaalt de mate van gehoorverlies en is de basis voor de afstelling van een gehoorapparaat. Doorgaans gebeurt dit door een audicien of in een audiologisch centrum, maar de AirPods Pro 2 kunnen het dus ook.

Met een iPhone en een set AirPods Pro 2 kan iedereen in enkele stappen zijn gehoor testen.

De manier van testen is ook niet heel anders. In combinatie met iPhone of iPad laat de AirPods Pro 2 een reeks tonen horen op verschillende frequenties en volumes. Door telkens wanneer je een geluid hoort op het scherm van de telefoon of tablet te klikken, leert de app welke geluiden wel en niet worden waargenomen en op welk volume.

De test wordt voor het linker- en rechteroor apart doorlopen om de gehoorschade per oor te meten. Vervolgens wordt een persoonlijk profiel gemaakt, waarbij toonhoogtes die niet of minder goed gehoord worden, voortaan versterkt worden afgespeeld. Volgens Apple is de meting goed genoeg, maar komt een audiogram van een hoorzorgprofessional mogelijk beter overeen met het actuele gehoorvermogen. Heb je zo’n audiogram, dan is het ook mogelijk die in te laden en te gebruiken voor het persoonlijk profiel.

Het audiogram van de gehoortest met een iPhone en twee AirPods Pro 2 wordt door Apple in de Gezondheidsapp bewaard.

Een audiogram lezen

Een audiogram is de grafische weergave van iemands gehoor. Het wordt gebruikt om de mate van gehoorverlies weer te geven. Een audiogram heeft twee assen, op de verticale staat de toonsterkte in decibel (dB), op de horizontale de toonfreguentie/toonhoogte in hertz (Hz). De punten in de audiogram laten zien wat iemand nog hoort (de gehoordrempel). Een audiogram bestaat altijd uit een curve voor het rechter- en een voor het linkeroor. In het algemeen geldt dat hoe hoger de lijnen in het audiogram zijn, hoe beter het is.

Een professioneel audiogram zoals deze gemaakt bij Sonova bevat veel details en kijkt ook naar horen in een lawaaiige omgeving, spraak en telefoneren.

Luister je wel?

Met de ruisbeheersing (zoals Apple het noemt) ingesteld op Transparantie, functioneren de AirPods Pro 2-oordopjes als gehoorapparaat. Ze filteren wat zij denken dat ongewenst geluid is en versterken wat op basis van de meting versterkt moet worden. Gesprekken een-op-een en in kleine groepen zijn duidelijk beter verstaanbaar, in grote groepen en lawaaiige omgevingen zoals een restaurant schieten de AirPods Pro 2 nog tekort.

Volume, balans en toon van het geluid kunnen via de app worden aangepast en ook zijn er instellingen om het volume van media aan te passen aan het omgevingsgeluid of wanneer een gesprek wordt gestart. Een echte fijnmazige equalizer ontbreekt en het lukt ook niet het geluid van de Microsoft Natural Keyboard Pro (het favoriete toetsenbord van de auteur van dit artikel) dat door de AirPods Pro 2 onwerkbaar hard versterkt wordt, te temmen zonder de werking als gehoorapparaat teniet te doen.

In de Transparantie-modus functioneren de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat.

Zichtbaarheid

Een beperking om de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat te gebruiken is de accuduur. Met zes uur bij onafgebroken gebruik kom je een werkdag niet door. De grootste drempel is de vormgeving. De AirPods Pro 2 zijn relatief groot, opvallend wit en zeer zichtbaar. Iedereen weet bovendien dat ze gemaakt zijn om naar muziek of andere media te luisteren en mensen vermoeden dan ook dat je dat doet. Iedereen met wie je praat, zal vermoeden of denken dat je juist geen contact wilt. Men wil je niet storen bij wat men denkt dat je doet. Uitleggen dat je de oortjes gebruikt om deel te nemen aan het gesprek helpt, maar is niet altijd voldoende.

De AirPods Pro 2 zijn nadrukkelijk zichtbaar en wekken daarmee de indruk dat iemand andere dingen doet of wil doen dan deelnemen aan een gesprek.

Een audiogram maken zonder Apple

Benieuwd naar de kwaliteit van het eigen gehoor, maar niet in het bezit van een stel AirPods Pro 2? Met een iPhone en de Mimi-app is het mogelijk ook met andere oortjes de gehoorkwaliteit te meten. De app werkt het best met oortjes van Beats, Bose, JBL, Nothing, Samsung, Skullcandy en Sony. Met een andere headset of oordoppen werkt de test ook, maar is de meting minder betrouwbaar.

Ook voor Android zijn er apps om een gehoormeting te doen, zoals Gehoortest en Hearing Test. Samsung heeft geen eigen gehoortest-app en ook geen roadmap voor draadloze oortjes die als gehoorapparaat te gebruiken zijn, zo laat het bedrijf ons weten.

De Mimi-app ondersteunt ook andere oortjes dan alleen de AirPods Pro 2 om een gehoortest uit te voeren. 

Conventionele gehoorapparaten

Gehoorapparaten zijn er in verschillende modellen, maar bijna allemaal klein en niet of nauwelijks zichtbaar. Ze hinderen hierdoor ook niet in de communicatie zoals de AirPods Pro 2 dat wel doen. Gehoorapparaten worden bijna uitsluitend via een audicien of audiologisch centrum gekocht waarbij de professional de hoortest doet en adviseert bij de productkeuze. Gehoorapparaten zijn echt fors duurder dan bijvoorbeeld een set AirPods Pro 2.

Een achter-het-oor gehoorapparaat zoals deze van Phonak is nauwelijks zichtbaar en daardoor niet van invloed op een gesprek.

In 2013 introduceerde GN met de ReSound LiNX een gehoorapparaat dat met een iPhone verbonden kon worden en waarmee bijvoorbeeld het volume kon worden aangepast en ook streaming mogelijk werd. De basis hiervoor was de Apple-implementatie van Bluetooth Low Energie (BLE) bekend als Made for iPhone (MFi). Het door Google ontwikkelde MFi-alternatief ASHA (Audi Streaming or Hearing Aids) werd nooit een succes. Het maakte vooral duidelijk dat er behoefte was aan een platformonafhankelijk communicatieprotocol met ondersteuning voor zowel iOS als Android zoals Sonova dat met zijn universele bluetooth-ondersteuning altijd al bood.

Made for iPhone was jarenlang de min-of-meer standaard voor het koppelen van gehoortoestellen aan een mobiel apparaat.

BLE Audio en Auracast

De toekomst van connectiviteit voor gehoorapparaten én oordopjes heten Bluetooth LE Audio en Auracast. Twee open standaarden die de efficiënte LC3-codec gebruiken voor betere geluidskwaliteit bij lager energieverbruik. Bovenop BLE Audio komt Auracast. Dit is een vorm van multi-stream audio die goed te vergelijken is met wifi. Met Auracast kunnen meerdere mensen tegelijk naar dezelfde audio luisteren, bijvoorbeeld in theaters, op vliegvelden maar ook tijdens vergaderingen. Had MFi de mogelijkheid een smartphone als remote-microfoon te gebruiken voor één persoon met gehoorverlies, met Auracast kan het dan voor meerdere gebruikers. Auracast kent nog wel enkele uitdagingen zoals een vertraging van enkele milliseconden waardoor het nu nog minder geschikt is voor scenario’s waarin beeld en geluid synchroon moeten lopen. Een aparte ontvanger die de gehoorapparaten verbindt met de tv heeft dan nog altijd voordelen.

Op dit moment is het aantal gehoorapparaten dat Bluetooth LE Audio en Auracast ondersteunt nog beperkt. GN biedt het op enkele modellen en heeft een Auracast Assistant in de smartphone-app geïntegreerd. Bij de nieuwste gehoorapparaten van Sonova is de hardware geschikt, maar is een firmware-update nodig die te activeren. Apple ondersteunt momenteel noch BLE Audio noch Auracast. Volgens PR-manager Martijn Kroonstuiver van Apple is Auracast wel een geweldige volgende stap. Onbekend is of en wanneer Apple het gaat ondersteunen.

Auracast is een multi-streamprotocol voor bluetooth-audio en laat zich goed vergelijken met hoe wifi werkt.

Maximale marktwerking, minimale inspraak

“Nergens heeft marktwerking in de zorg zulke negatieve effecten als bij hoortoestellen,” aldus de landelijke KNO-artsenvereniging. Stichting Hoormij, de belangenvereniging van mensen met gehoorproblemen, de Consumentenbond en het Zorginstituut Nederland delen deze kritiek: de koper heeft nauwelijks keuzevrijheid, ziet niet wat er beschikbaar is en krijgt zelden het hoortoestel dat hij nodig heeft. De keuze wordt vergaand bepaald door de audicien en de verzekeraar. De eerste is lang niet altijd onafhankelijk, de tweede bepaalt welke toestellen worden vergoed: maximaal 75 procent voor categorie 1 t/m 5. De beste (categorie 6) worden helemaal niet vergoed, ook niet als een specialist ze nodig vindt bijvoorbeeld vanwege werk of andere omstandigheden. De kosten die kunnen oplopen tot 6000 euro zijn dan geheel voor eigen rekening. 

AI en neurale netwerken

In de nieuwste premium modellen van bijna alle fabrikanten zit eigen hard- en software voor kunstmatige intelligentie. Neurale netwerken zijn uitermate geschikt om patronen te herkennen en worden ingezet om nog beter te begrijpen welk geluid relevant is en ook welke stemmen. Dus niet de harde prater van twee tafels verderop, maar de personen aan de eigen tafel. Het resultaat in een restaurant was met de Phonak Audéo Sphere Infinio gehoorapparaten duidelijk beter dan met de AirPods Pro 2. Ook werd het geluid van het Microsoft-toetsenbord niet versterkt.

Horen met de bril

Een bril én een gehoorapparaat laten zich vaak lastig combineren. De Franse brillenproducent EssilorLuxottica gelooft wel in de combinatie en brengt via dochtermaatschappij Nuance Audio een bril uit die als gehoorapparaat functioneert. De bril bevat aan de voorzijde zes microfoons die het geluid registreren en via twee speakers bij de oren versterkt afspelen. De bril werkt tot acht uur, is oplaadbaar en compatible met Android en iOS. Er is keuze uit twee brillenglazen, wil je die op sterkte dan moet de bril daarvoor naar de opticien. De bril is op dit moment alleen in de VS en het VK verkrijgbaar.

Het gebruik van AI kost veel rekenkracht en betekent dat de maximale gebruiksduur van dit specifieke model bijvoorbeeld teruggaat van zeventien uur zonder AI naar zes uur bij maximaal gebruik van AI. De AI afhankelijk van het omgevingsgeluid automatisch te laten in- en uitschakelen levert genoeg tijdswinst op om een werkdag door te komen. Dat kan ook met tussentijds even kort opladen. Fabrikanten wachten met smart op innovaties in batterijtechniek om behalve voor het geluid, AI ook te kunnen gebruiken voor andere innovaties zoals spraakassistenten of live-vertaling.

De DeepSonic-chip is de AI-machine in de nieuwste gehoorapparaten van Phonak.

App en data

Belangrijk bij al deze functionaliteit is de app. Apple gebruikt voor de AirPods Pro 2 vooral de Gezondheidsapp in iOS, maar voegt slimmigheidjes toe. Zo krijgen de AirPods Pro 2 een prominente plek in het instellingenmenu van iOS zodra de iPhone met de oortjes is verbonden. Apps van de traditionele gehoorapparatenfabrikanten hebben snel bijgeleerd. Phonak, dat nooit MFi heeft omarmd maar altijd de volledige klassieke bluetooth heeft ondersteund, heeft een uitgebreide app met identieke functionaliteit binnen iOS en Android.

Beter horen met Sonos

Beter horen hoeft niet altijd de vorm van een headset of gehoorapparaat te hebben. Sonos biedt op de Arc Ultra-soundbar de mogelijkheid gesproken tekst beter hoorbaar te maken zonder het geluid van de film of televisie-uitzending aan te passen. De Spraakverbetering versterkt gericht de audiofrequenties die geassocieerd worden met de menselijke stem. Op dit moment beschikt alleen de Arc Ultra-soundbar over voldoende rekenkracht hiervoor. Sonos ontwikkelde de functionaliteit in samenwerking met het Engelse Royal National Institute for Deaf People.

Een gehoortest ontbreekt, maar wel kunnen eigen profielen worden gemaakt voor verschillende situaties, zoals in een restaurant of theater, en is eenvoudig hiertussen te wisselen. Ook zijn eerste Health-functies aanwezig. De gehoorapparaten tellen nu al stappen en calorieën, maar dit gaat ongetwijfeld in de toekomst nog verder uitgebreid worden.

Zoals we in een eerder artikel over de waarde van gezondheidsdata van smartwatches zagen, is in het oor een zeer betrouwbare plek om bijvoorbeeld veranderingen in de temperatuur te meten. Ook ligt vanwege de toch vaak iets hogere leeftijd van de gebruikers zoiets als valdetectie en automatische alarmering erg voor de hand.

De Audéo Sphere Infinio-gehoorapparaten van Phonak maken dankzij AI de gesprekken een lawaaiige omgeving echt beter verstaanbaar.

Conclusie

De technologische kruisbestuiving tussen gehoorapparaten en draadloze oordoppen zorgt ervoor dat beide apparaten slimmer, compacter en beter afgestemd zijn op persoonlijke audiobehoeften. Mediagebruik en gebruiksgemak verbeteren razendsnel en beloven met de komst van Bluetooth LE Audio en Auracast nog veel beter te worden. Vooral gehoorapparaten hebben een enorme sprong gemaakt en combineren de kwaliteit van oordoppen met de geluidskwaliteit van gehoorapparaten. Het is spijtig dat de Nederlandse zorgverzekeraars deze innovaties niet belonen maar juist ontmoedigen.