Of je nou een document wilt zoeken, een aantal bestanden naar een usb-stick wilt kopiëren of een diavoorstelling wilt starten: de kans is groot dat je daarvoor Windows Verkenner aanspreekt. Deze bestandsbrowser zit al vele jaren in Windows, maar heeft intussen wel enkele wijzigingen en uitbreidingen gekend. Met de talrijke tips en trucs uit dit artikel haal je nóg meer uit deze verkenner.

Tip 01: Sneltoetsen

De snelste manier om met Windows Verkenner om te gaan is wellicht via het toetsenbord. Voorwaarde is natuurlijk wel dat je de belangrijkste toetscombinaties dan goed in de vingers hebt. Een overzicht van de twintig handigste Verkenner-sneltoetsen.

Windows-toets+E start de Verkenner op (file explorer);
Windows-toets+pijltje verplaats het Verkenner-venster naar een deel van het scherm;
Alt-toets toon de lettertoetsen waarmee je bepaalde onderdelen kunt opstarten;
Alt+PijltjeRechts stap voorwaarts in de navigatie;
Alt+PijltjeLinks stap terug in de navigatie;
Alt+PijltjeOmhoog ga naar de bovenliggende map;
Alt+D ga naar de adresbalk;
Alt+P open of sluit het venster met de voorbeeldweergave (preview);
Alt+Enter open het eigenschappenvenster van het geselecteerde item;
Tab of F6 navigeer tussen de diverse interface-delen van het Verkenner-venster;
Ctrl+F1 vouw het lint uit of minimaliseer het;
F2 wijzig de naam van het geselecteerde item;
F3 ga naar het zoekveld;
F4 open het uitklapmenu van de adresbalk;
Shift+F10 open het contextmenu van het geselecteerde item;
F11 schakel tussen venstermodus en volledig scherm;
Ctrl+N open nieuw Verkenner-venster (met dezelfde map geopend);
Ctrl+Shift+N creëer een nieuwe submap in de huidige map;
Ctrl+W sluit het huidige venster;
Ctrl+Z maak de vorige actie ongedaan.

©PXimport

Tip 02: Mapweergave

Wil je dat de inhoud van mappen altijd op dezelfde manier wordt getoond? Dat kan. We nemen een map met fotobestanden als voorbeeld. Navigeer naar zo’n map en open het menu Beeld in het Verkenner-lint. In de rubriek Indeling selecteer je bijvoorbeeld (Extra) Grote pictogrammen, waarna je in de rubriek Huidige weergave zowel de sorterings- als de groeperingscriteria kunt vastleggen, Oplopend of Aflopend. Zitten de gewenste criteria niet in de standaardlijst, klik dan op Kolommen kiezen. Er komen dan tal van items beschikbaar, waaronder een hele reeks op basis van metatags, zoals exif-data in fotobestanden en allerlei audiotags. Die moeten dan uiteraard wel aanwezig zijn in je bestanden, wil de Verkenner daar rekening kunnen mee houden. De kolommen die je hier selecteert zijn automatisch zichtbaar als je voor de weergave Details kiest.

Wil je de weergave zoals je die voor de huidige map hebt ingesteld als standaard voor alle mappen gebruiken? Klik dan op Opties / Weergave, druk op de knop Op mappen toepassen en bevestig met Ja. Via de knop Mappen herstellen keer je weer terug naar de standaardsituatie.

©PXimport

Tip 03: Snelle werkbalk

Net als bij andere programma’s van Microsoft, waaronder applicaties uit de Office-suite, bevat ook het lint van de verkenner de miniwerkbalk Snelle toegang (niet te verwarren met de rubriek Snelle toegang, zie tip 6). Je vind deze standaard helemaal boven in beeld, nog boven de menu’s Bestand, Start, Delen en Beeld. Standaard vind je hier slechts twee knopjes terug: een voor het opvragen van de eigenschappen en een voor het aanmaken van een nieuwe map. Via het kleine pijltje tref je nog een viertal andere mogelijkheden aan. Je kunt echter nog heel wat andere opties uit de Verkenner aan dit snelmenu toevoegen. Open een van de menu’s uit het lint en klik een willekeurige optie met de rechtermuisknop aan. In het contextmenu van de meeste opties zie je Toevoegen aan werkbalk Snelle toegang staan. Zodra je dit aanklikt wordt de bijhorende optie als een knopje aan de werkbalk Snelle toegang toegevoegd. Eruit verwijderen doe je door in de werkbalk te rechtsklikken op het icoontje en te kiezen voor Verwijderen van werkbalk Snelle toegang.

©PXimport

Tip 04: Fotobeheer

Het lint past zich aan, aan de hand van het bestand/de bestanden die je selecteert. Open je een map met fotobestanden en klik je op een beeld, dan verschijnt er naast Beeld ineens een extra menu: Beheren. Vanuit dit menu kun je een geselecteerde foto nu moeiteloos Linksom draaien of Rechtsom draaien, maar ook Als achtergrond gebruiken voor je bureaublad. Verder is er nog de knop Diavoorstelling die alle foto’s in de map in de vorm van een diapresentatie weergeeft. Klik de presentatie met de rechtermuisknop aan om de snelheid te kunnen verhogen of te verlagen. Klik je op een mp3-bestand, dan zie je het extra menu Afspelen, waarin je opties vindt om het liedje af te spelen of toe te voegen aan een afspeellijst.

©PXimport

Foute miniaturen

Het kan gebeuren dat op een bepaald moment de miniatuurweergaven van je afbeeldingen (of ook pictogrammen van snelkoppelingen) niet meer correct worden weergegeven. Probeer dit euvel in eerste instantie op te lossen met de ingebouwde Schijfopruiming. Zoek naar Schijfopruiming in het startmenu van Windows en plaats in elk geval een vinkje bij Miniaturen. Lukt het niet op deze manier, download dan Thumbnail & Icon Cache Rebuilder, plaats een vinkje bij Delete Thumbnail Cache – eventueel ook bij Delete Icon Cache – en druk op de knop Rebuild. Na afloop herstart je de pc.

©PXimport

Tip 05: Handige weetjes

Moet je vaak een paar specifieke bestanden uit een map selecteren om er een of andere handeling op toe te passen? Dan is wel zo makkelijk als je alle bestanden in de Verkenner een selectievakje hebben. Je hoeft je dan niet langer aan te klikken terwijl je de Shift- of de Ctrl-toets ingedrukt houdt. Open hiervoor het menu Beeld en zet in de categorie Weergeven/verbergen een vinkje bij Selectievakjes voor items.

Heb je een kaartlezer in je pc/laptop zitten en vind je het vervelend dat ook de lege stations hiervan in de Verkenner opduiken, ga dan naar het menu Beeld / Opties, open het tabblad Weergave en plaats een vinkje bij Lege stations verbergen. Hier tref je ook de optie Mapvensters in een afzonderlijk proces openen aan. Dat vergt wel wat meer geheugen, maar het voorkomt dat alle Verkenner-vensters worden afgesloten wanneer de Verkenner onverhoopt vastloopt.

©PXimport

Tip 06: Snelle toegang

In tip 3 hebben we het al over de werkbalk Snelle toegang gehad, maar in de Verkenner treffen we ook nog een rubriek met dezelfde naam aan: die vind je helemaal bovenaan in het Navigatievenster. Hier tref je vaste onderdelen aan als Bureaublad, Downloads, Documenten en Afbeeldingen. Je kunt hier zelf ook andere mappen aan toevoegen zodat je ze in het vervolg met één klik open hebt. Navigeer in Verkenner naar de map die je aan de rubriek Snelle toegang wilt toevoegen, rechtsklik op die map en kies Aan Snelle toegang vastmaken. Weer weghalen kan uiteraard ook, via Uit snelle toegang verwijderen.

Een overzichtje van mappen die je vaak benadert, vind je terug via het menu Bestand in het rechterpaneel bij Vaak bezochte plaatsen. En voor wie de Bibliotheken uit Windows 7 mist, je haalt ze als volgt terug: open het menu Beeld, klik links op de knop Navigatievenster en selecteer Bibliotheken weergeven.

©PXimport

Tip 07: Recente bestanden

De map Recentelocaties uit vorige Windows-versies tref je niet meer aan in het Navigatievenster, waarschijnlijk omdat recentelijk gebruikte mappen en bestanden ook in de rubriek Snelle toegang terecht kunnen komen. Wil je toch graag die map Recente locaties terug, dan kan dat via een trucje. Druk op Windows-toets+R en voer exact het volgende commando uit: shell:::{22877a6d-37a1-461a-91b0-dbda5aaebc99}. De map Recente mappen wordt nu geopend in de verkenner. Druk daarna op het tabblad Start op de knop Aan Snelle toegang vastmaken om hem in de lijst te zetten.

Misschien vind je het vervelend dat bepaalde recente bestanden zichtbaar zijn? Dat regel je via het menu Beeld / Opties. Op het tabblad Algemeen tref je namelijk de knop Wissen aan, waarmee je (tijdelijk) de geschiedenis van de verkenner leegmaakt. Wil je de recente bestanden/mappen helemaal niet terugzien in Verkenner? In de rubriek Privacy zet je dan de vinkjes uit bij deze twee opties. Ze verdwijnen direct uit de rubriek Snelle toegang, en uit het lijstje Vaak bezochte plaatsen in het menu Bestand.

©PXimport

Tip 08: Kopiëren naar

Veel gebruikers maken nauwelijks gebruik van Kopiëren naar, een functie die beschikbaar komt wanneer je een map of bestand met de rechtermuisknop aanklikt. Jammer, want hij is zo handig! Van hieruit kun je een item bijvoorbeeld in een gecomprimeerde map (zip) stoppen of als bijlage e-mailen. Wil je dat laatste via dit menu bij een fotobestand doen, dan verschijnt bovendien een dialoogvenster waarin je uit verschillende fotoformaten kunt kiezen, om te grote bijlagen te vermijden. Standaard bevat het menu niet zo heel veel opties, maar het is mogelijk om ook eigen items toe te voegen. Kopieer je bijvoorbeeld vaak bestanden naar een bepaalde map? Dan voeg je die actie gewoon toe. Dat gaat als volgt. Druk op Windows-toets+R en voer het commando shell:sendto uit. De Verkenner opent met de SendTo-map. Open een tweede verkennervenster en blader naar het programma (zoals Word of Excel) of de map toe die je wilt toevoegen. Sleep vervolgens het programma of de map met de rechtermuisknop ingedrukt naar de SendTo-map, waarna je een menu krijgt waarin je kiest voor Hier snelkoppelingen maken. De programma’s of mappen worden dan netjes aan het Kopiëren naar-menu toegevoegd.

©PXimport

Tip 09: Delen

Vanuit het contextmenu kun je dus bijlagen versturen of een zip-archief maken op basis van geselecteerde bestanden. Dat kan ook op een andere manier: via het menu Delen. Hier tref je namelijk ook de opties E-mail en Comprimeren aan. Verder vind je hier onder meer nog knoppen voor het Afdrukken en Op schijf branden van bestanden. Er is ook nog een knop Delen, maar die stuurt geselecteerde items alleen maar naar een beperkt aantal compatibele apps uit de Windows Store, zoals OneNote en Mail.

©PXimport

Tip 10: Netwerkverbinding

Heb je een netwerkshare gecreëerd, bijvoorbeeld een gedeelde map op een nas, dan wil je die vast snel kunnen bereiken. Dat kan door daar een permanente netwerkverbinding van te maken, zodat de share als een station(sletter) vanuit je verkenner bereikbaar is. Open Verkenner en klik in het Navigatiepaneel op Deze pc. Open het tabblad Computer en klik op Netwerkverbinding maken. Duid de stationsletter aan die je aan deze locatie wilt koppelen en verwijs naar de gewenste map via de knop Bladeren – of vul zelf het unc-pad naar die locatie in (iets als \\nas\mijnshare). Als je deze verbinding altijd wilt hebben, ook na afmelden of opnieuw opstarten, dan plaats je een vinkje bij Opnieuw verbinding maken bij aanmelden. Bevestig met Voltooien. Wil je de netwerkverbinding naderhand toch weer ongedaan maken, klik dan het pijltje aan vlak naast Netwerkverbinding maken en kies Netwerkverbinding verbreken, waarna je de gewraakte connectie selecteert.

©PXimport

Tip 11: Netwerklocatie

Misschien heb je ook wel toegang tot een of andere netwerklocatie, zoals een ftp-server bij je webprovider. Ook die kun je in principe makkelijk toegankelijk maken vanuit je verkenner. Open opnieuw het tabblad Computer en selecteer Een netwerklocatie toevoegen. Druk op Volgende (2x) en vul het juiste internet- of netwerkadres in (bijvoorbeeld ftp://www.mijnserver.nl). Klik op Volgende, verwijder het vinkje bij Anoniem aanmelden en vul je gebruikersnaam in. Klik nogmaals op Volgende, vul een geschikte naam in en klik weer op Volgende en op Voltooien. Vul desgevraagd je wachtwoord in, plaats eventueel een vinkje bij Wachtwoord opslaan en klik op Aanmelden. Via de knop Aan Snelle toegang vastmaken heb je deze locatie altijd snel bij de hand!

©PXimport

Tip 12: Tabbladen

In browsers vinden we ze al jaren terug, maar Microsoft blijft ze koppig buiten Windows Verkenner houden: tabbladen. Gelukkig gaan andere software-ontwikkelaars hier wel mee aan de slag, en is er een handige tool die deze mogelijkheid alsnog aan Verkenner toevoegt: Clover. Download de tool en installeer die. De setupwizard in versie 3.3.2 blijkt wel in het Chinees te zijn, maar met een druk op de grote knop in het midden zet je de installatie in gang, waarna die is afgerond, kun je het venster sluiten. je het venster mag afsluiten. Zodra je nu de Verkenner opent, bevat die ook tabbladen! Via het plusje of met Ctrl+T open je een nieuw tabblad en met Ctrl+W sluit je actieve tabblad weer af. Met Ctrl+D geef je het tabblad een plaats tussen je favorieten zodat het altijd maar een muisklik van je vandaan is. Zo’n tabblad bookmarken kan overigens ook door het met de rechtermuisknop aan te klikken. Vanuit dat contextmenu komen trouwens nog meer opties beschikbaar, zoals Reopen closed tab of Close other tabs.

©PXimport

Tip 13: Gekleurde iconen

In Verkenner zien alle mappen er ongeveer hetzelfde uit. Je kunt die weliswaar afzonderlijk aanpassen via Eigenschappen / Aanpassen / Ander pictogram maar Folder Marker Free maakt het je een stuk makkelijker. De mogelijkheden zijn een stuk beperkter dan de commerciële versies, maar het is wel mogelijk de mapicoontjes van een zelf in te stellen kleur te voorzien of door een ander ontwerp te vervangen. Zo kun je bijvoorbeeld fotomappen rood kleuren, terwijl je mappen met zakelijke documenten van een groene kleur voorziet enzovoort.

Na de installatie vind je de optie Mark Folder terug in het contextmenu van een map. Van hieruit kun je dan snel een typisch icoon (Privé, Hoge Prioriteit, In Uitvoering en meer) selecteren of de map anders inkleuren. Klik op Meer Ikonen om het programmavenster te openen, van waaruit je nog meer mogelijkheden hebt. Op het tabblad Eigen Ikonen kun je via de knop Voeg toe ook andere icoontjes toevoegen.

©PXimport

Alternatieven

©CIDimport

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.