Voor de pc zijn talloze gratis software-tools te vinden, maar ook de Mac kan op een groot aantal leuke kosteloze apps rekenen. We laten je zien wat volgens ons de vijftien beste programma’s zijn.

Tip 01: OnyX

Met macOS kun je een heleboel zaken veranderen in je systeem, maar voor sommige dingen heb je een aparte app nodig. OnyX is een multifunctionele app om bijvoorbeeld caches automatisch te legen, de locatie en manier waarop schermafbeeldingen opgeslagen moeten worden wijzigen en te bepalen welke mappen en bestanden standaard in de Finder zichtbaar moeten zijn. Zoals bij alle apps die wijzigingen aanbrengen aan je systeem, geldt ook hier: denk goed na, als je niet goed weet wat je doet, kun je schade toebrengen aan je systeem.

©PXimport

Tip 02: Swift Playgrounds

Heb je altijd al eens willen leren programmeren? Installeer dan de app Swift Playgrounds vanuit de Mac App Store. De app is geheel gratis en dat is best gek gezien de enorme inhoud van de app. Zodra je Swift Playgrounds opent, krijg je een soort interne appstore te zien van waaruit je lessen kunt downloaden. De lessen zijn vormgegeven als spelletjes, aan de linkerkant moet je codes invoeren en zodra je aan de rechterkant je code uitvoert, zie je of je het goed hebt gedaan. Swift Playgrounds is hierdoor meer op kinderen dan op volwassenen gericht, maar het is wel een hele simpele en leuke manier om te leren programmeren.

Tip 03: Franz

Heb je allerlei accounts bij verschillende instant messaging-diensten? Installeer dan Franz. Deze app biedt ondersteuning aan meer dan zeventig diensten. De eerste drie zijn gratis. Wil je meer diensten toevoegen, dan betaal je 2,99 euro per maand voor zes diensten of 5,99 euro per maand voor alle diensten. Alle bekende diensten worden ondersteund, je kunt gemakkelijk chatten met bekenden via WhatsApp, Telegram, Skype, Gmail, Trello, Discord of Facebook Messenger. Overigens: Franz leest niet mee met je berichten, maar je moet je wel even aanmelden bij de dienst.

©PXimport

Tip 04: AppCleaner

AppCleaner is een klein en gratis programma dat apps gemakkelijk en volledig van je systeem kan verwijderen. De meeste apps op een Mac verwijder je simpelweg door ze in de prullenmand te gooien, maar hiermee blijven wel kleine instellatiebestanden op je harde schijf staan. Open AppCleaner, sleep een icoontje vanuit je programmamap naar AppCleaner en je ziet alle bestanden die bij het programma horen, inclusief de locatie op je schijf waar deze zich bevinden. Klik op Remove en alle bestanden worden verwijderd. Let op, het gaat hierbij niet om eventuele documenten die je met het programma hebt gemaakt, enkel bestanden die bij de installatie zijn aangemaakt worden verwijderd.

Tip 05: HandShaker

Je iPhone en Mac werken perfect samen, maar dat is wel anders bij de combinatie macOS en Android. Wil je bijvoorbeeld bestanden van je Android-toestel naar je Mac kunnen kopiëren, dan heb je een app als HandShaker nodig voor je Mac en de app AirHandshaker voor je Android-toestel. Je kunt vervolgens niet alleen je smartphone via usb aan je Mac hangen, ook het leggen een draadloze verbinding is mogelijk. Uiteraard is de dataoverdracht via wifi wel iets langzamer.

De app had een tijdje problemen, vandaar de negatieve reviews in de Mac App Store, maar de laatste versie functioneert prima op de meeste systemen.

©PXimport

Tip 06: WeTransfer

Als je vaak grote bestanden moet versturen, dan ben je waarschijnlijk wel bekend met de dienst WeTransfer. Voor de Mac kun je een applicatie downloaden waarmee je nóg gemakkelijker bestanden naar contacten verstuurt. De app nestelt zich in de menubalk van macOS. Om een bestand te versturen, sleep je het naar de menubalk. Als het logo blauw wordt, wordt je bestand naar de servers van WeTransfer gestuurd. Zodra het bestand helemaal is geüpload, zie je een blauw vinkje in je menubalk staan. Klik erop, ga met je muis over de bestandsnaam en kies voor Copy link. Je kunt nu in een chat of e-mail deze koppeling plakken waarna de ontvanger het bestand van de servers van WeTransfer kan downloaden.

©PXimport

Tip 07: Intel Power Gadget

Om in de gaten te houden of je processors niet te warm worden, kun je het programma Intel Power Gadget downloaden. Oudere MacBook Pro-modellen zijn vatbaar voor het zogenaamde thermal throttling, dit betekent dat de computer de processors op een lagere kloksnelheid laat draaien om het systeem te koelen. In de app zie je meteen hoe warm je processors zijn en op welke kloksnelheid je cpu’s en gpu’s draaien. Het gereedschap kan ook helpen om te zien of sommige programma’s ervoor zorgen dat de temperatuur omhoogschiet.

Tip 08: Atom

De ingebouwde tekstverwerker van macOS heet Teksteditor en kun je prima gebruiken voor dagelijkse zaken. Zoek je echter wat meer functionaliteit, dan is Atom misschien wel iets voor jou. Atom is een tekstverwerker die vooral gericht is op programmeurs. Je kunt zogenaamde packages downloaden om de app volledig naar je hand te zetten. Via Teletype werk je met anderen samen aan één code en de programmeerwebsite Github is compleet geïntegreerd in Atom. De Atom-interface kun je opsplitsen in meerdere vensters en biedt ondersteuning voor programmeertalen als css, html, javascript en node.js. Je kunt de app gratis downloaden.

©PXimport

Tip 09: DaVinci Resolve

Een complete en professionele video-editor voor niets? Jawel, sinds jaar en dag is DaVinci Resolve gratis te gebruiken voor macOS. Het programma biedt een aantal voordelen ten opzichte van bijvoorbeeld iMovie. Zo biedt Resolve een heleboel gereedschappen voor kleurcorrectie, heeft het professionele audio-mixfuncties aan boord en levert het programma ondersteuning voor het platform Fusion. In tegenstelling tot iMovie zorgt de complexiteit van Resolve wel voor een iets steilere leercurve. Loop je ondanks alle functies in de gratis versie van Resolve toch tegen beperkingen aan, dan kun je voor de niet-misselijke prijs van 299 dollar altijd nog upgraden naar de studioversie.

Tip 10: Debit & Credit

Als je bij wilt houden wat je per maand allemaal uitgeeft, dan moet je de app Debit & Credit hebben. De app is een moderne variant van het ouderwetse kasboek. Je geeft aan voor hoeveel je die dag boodschappen hebt gedaan en hoeveel budget je jezelf per maand gunt om bijvoorbeeld uit eten te gaan. Aan het einde van de maand kun je een de app verslag laten maken, zodat je een volledig overzicht hebt waar je de volgende maand op zou kunnen besparen. Je kunt de app gratis gebruiken, zolang je geen gebruik hoeft te maken van premium-functies als het delen van budgetten of het gebruiken van meer dan twee bankrekeningen. De premiumversie kost 19,99 euro per jaar.

©PXimport

Tip 11: Audacity

Audacity is de beste audio-editor op de markt. En niet alleen voor Windows, de app is ook gratis te gebruiken op een Mac. Je downloadt het programma vanaf www.audacityteam.org. Het is eenvoudig om audiobestanden te snijden, knippen en bewerken, mede dankzij de talloze plug-ins die je in het programma vindt. Zo kun je ruis wegfilteren, voeg je eenvoudig een galm toe aan je opname of converteer je in no-time een bestand naar bijvoorbeeld mp3.

Tip 12: Time Out

Ben je het type dat urenlang doorgaat met werken en daardoor je lunch of koffiepauze vergeet? Een timer-app kan je helpen af en toe een break te nemen. Dit soort apps heten pomodoro-apps, omdat bedenker Francesco Cirillo een tomaten-wekker in zijn huis had staan. Time Out is een goede pomodoro-app voor macOS. Je geeft aan hoe lang je gefocust wilt werken en wanneer er een mini-break van vijftien seconden aankomt. Deze break gebruik je om even je armen te strekken en in de diepte te staren om je ogen rust te geven. Na elke vijftig minuten heb je een break van tien minuten. Sta even op, loop een rondje of geniet van je verdiende kopje koffie. Uiteraard kun je de tijdsintervallen aanpassen aan jouw wensen.

©PXimport

Tip 13: Mactracker

Om de specificaties van huidige en oudere Macs met elkaar kunnen vergelijken, heb je niets aan de website van Apple. Deze informatie is daar vaak lastig te vinden. De app Mactracker bevat een fantastische database met alle producten die Apple ooit heeft uitgebracht. Je ziet in één oogopslag hoeveel geheugen de Apple Lisa had (2 MB), hoe zwaar de nieuwste Mac Pro is (39,7 lbs, oftewel 18 kilo) en of de iPad Air 2 uit 2014 de meest recente versie van iOS ondersteunt (ja). Handig is bovendien dat je modellen qua processorkracht kunt vergelijken, doordat van elk model de laatste tien jaar een Geekbench 5-score aan de database is toegevoegd.

©PXimport

Tip 14: F.lux

MacOS Catalina beschikt over een Night Shift-modus om de achtergrond te laten verkleuren naarmate het later wordt. Maar je kunt alleen instellen tussen welke tijd dit moet gebeuren en macOS doet dit dan vrij abrupt. F.lux is een app die heel geleidelijk de kleuren aanpast op basis van de tijdzone waarin je je bevindt. Hierdoor heb je amper door dat de kleur van je beeldscherm zich langzaam aanpast aan de omgeving waarin je je bevindt. F.lux is niet in de Mac App Store te vinden, maar download je vanaf www.justgetflux.com.

©PXimport

Tip 15: Pocket

In Safari kun je webpagina’s opslaan om later te lezen, maar meer mogelijkheden biedt de app Pocket. Je kunt hiermee niet alleen webpagina’s opslaan, ook video’s en afbeeldingen vormen geen probleem. Om optimaal gebruik te maken van Pocket, voeg je de extensie toe aan Safari zodat je vanaf een webpagina met één druk op de knop iets aan je Pocket-account kunt toevoegen. Alles wordt verzameld in de app. Open je deze op je Mac, dan kun je alle bewaarde items bekijken. Websites kun je automatisch laten downloaden om ook offline te kunnen lezen, bij video’s is dit niet mogelijk.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!