Een nas kopen is eenvoudig, de juiste nas kopen niet. Een nas is zo’n veelzijdig apparaat dat het al een flinke uitdaging kan zijn om de juiste te vinden en deze daarna ook nog eens goed in te richten. Waar moet je zoal op letten? In dit artikel zetten we wat handige tips op een rij.

Tekst: Edmond Varwijk

Om uit het enorme aanbod aan merken en modellen de nas te selecteren die het beste bij jouw wensen en mogelijkheden past moet je allereerst goed weten wat je met de nas wilt doen. Daarnaast speelt ook het budget een belangrijke rol, de prijzen kunnen erg hoog oplopen. Maar zelfs al koop je de duurste, dat geeft geen garantie dat de nas kan wat jij wilt.

Een aantal kwaliteiten en kenmerken is bepalend voor het gebruik van de nas. Deze kun je gebruiken om jouw nas te selecteren. De belangrijkste zijn het merk, het aantal harde schijven, de processor, het geheugen, het aantal netwerkpoorten, de aanwezigheid van een hdmi-poort, en een eventuele ondersteuning voor transcoderen. Elk van deze variabelen wordt hieronder kort toegelicht.

Lees ook: De beste 2bay-nas'en getest

Nas-merken

Van elk nas-merk kun je een nas met twee schijven en een netwerkpoort kopen. Toch zijn al die apparaten verder totaal verschillend. Dit komt door de nas-software: het besturingssysteem plus de uitbreidingen en de apps. Al die software is specifiek voor elk merk en kan niet onderling gebruikt worden. De bekendste nas-merken zijn Synology, QNAP, Netgear, Asustor, Western Digital, Thecus en Drobo.

Behalve Drobo gebruiken ze allemaal een op Linux gebaseerd besturingssysteem dat je op de nas installeert en via de browser of met een app configureert en gebruikt. Bij Synology en QNAP is deze webomgeving het best ontwikkeld, gevolgd door Asustor, Netgear en Thecus. Western Digital legt de nadruk vooral op gebruiksvriendelijkheid en die webinterface is duidelijk minder uitgebreid, terwijl je bij Drobo niet op de nas kunt inloggen maar alles via software vanaf pc of Mac regelt.

Packages

Bovenop het besturingssysteem komen de uitbreidingen, of packages. Dit zijn losse modules die je op de nas kunt installeren om zo functionaliteiten aan de nas toe te voegen. Bijvoorbeeld om je fotoverzameling op de nas te beheren, of een mediacenter als je films wilt streamen naar een smart-tv of tablet. Het aantal en de kwaliteit van de uitbreidingen verschilt per merk én per model. Hoewel het aanbod continu verandert, kun je op de website van de nas-fabrikant bij de nas die je op het oog hebt veelal precies zien welke uitbreidingen er zijn.

©PXimport

Het derde onderdeel van de nas-software zijn de apps. Deze vergemakkelijken het gebruik van de nas met smartphone en tablet. Een app om documenten op de nas te bekijken, bewerken, om je foto’s automatisch te uploaden, een film te bekijken. Aantal en kwaliteit verschilt opnieuw per merk en is ook weer afhankelijk van het model, hoewel minder dan de packages. Niet alle apps zijn er voor zowel Android als iOS, dus neem dit mee in je overweging. Controleer in de appstore van jouw mobiele apparaat welke apps de nas-fabrikant daar aanbiedt, of check het op de website van de nas specifiek voor jouw nas-model.

Aantal schijven

Behalve software is ook de hardware een onderscheidend onderdeel van elke nas, zoals bijvoorbeeld het aantal schijven. Het aantal schijven bepaalt niet alleen de maximale hoeveelheid opslagruimte van de nas, maar ook de mogelijkheid tot het gebruik van raid. Met raid kun je de bestanden op de nas beschermen tegen verlies wanneer één of meer van de schijven defect raken.

De tweede schijf bevat namelijk een kopie van de eerste schijf. De schijven worden de hele tijd automatisch gesynchroniseerd. Voor raid zijn minimaal twee schijven nodig, maar de totale opslagcapaciteit wordt in deze basisvariant dus wel gehalveerd. Vier of meer schijven bieden geavanceerdere mogelijkheden voor raid en gaan ten koste van een minder groot deel van de totale opslagcapaciteit van de nas.

Processor en geheugen

De processor bepaalt de rekenkracht van de nas en voor een deel ook de functionaliteit. Het belangrijkste onderscheid is dat tussen een ARM- of een Intel-processor. ARM is snel, energiezuinig en goed in opslagfuncties zoals back-up en iSCSI.

Intel is minder energiezuinig, maar ook snel en beter in het transcoderen van films voor weergave op verschillende beeldschermformaten, het renderen van 4K-beeld en meer zakelijke toepassingen zoals virtualisatie. Voor thuisgebruikers is het vooral oppassen bij de mediafuncties, wat kan de processor en hoe goed. Wil je een media-server zoals Plex of Kodi gaan gebruiken op de nas, controleer dan specifiek of die worden ondersteund door de processor in het jou beoogde model nas.

©PXimport

De hoeveelheid geheugen bepaalt hoe zwaar je de nas kunt belasten. Dit uit zich in het aantal functies dat je gelijktijdig kunt inschakelen en het aantal gebruikers dat die functies gelijktijdig kan gebruiken, zonder dat de prestaties enorm dalen.

Voor een thuis-nas met slechts enkele gebruikers en een paar functies kan 1 GB RAM al voldoende zijn, maar apparaten met 2 GB of 4 GB geheugen zijn een betere keuze. Bij sommige nas-modellen kun je het geheugen zelf uitbreiden, maar bij de meeste nas-apparaten kan dat niet, dus dan kun je beter gelijk een nas nemen met voldoende geheugen aan boord.

Poorten

De laatste factor om op te letten is het aantal poorten. Eén netwerkpoort is er altijd en soms zijn er meer. Een extra netwerkpoort is handig om de snelheid te bundelen of om de nas in verschillende netwerken te kunnen benaderen. Usb-poorten zijn handig om extra opslag of een printer aan te sluiten. Usb3.0-poorten zijn daarbij sneller dan usb2.0-poorten.

Wil je de nas ook gebruiken als losse pc of mediaspeler, dan is een hdmi-poort vereist. Een hdmi-poort met 4K-video out heeft dan de voorkeur. Andere mogelijke poorten zijn eSATA voor snelle externe opslag en Thunderbolt voor razendsnelle bestandsuitwisseling en 4K-video. De laatste vindt je eigenlijk alleen op de echt dure modellen.

Onderstaand vind je nog enkele populaire nas'en van dit moment, van verschillende merken.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.