Een nas met al zijn opslagruimte, veilig in het eigen netwerk en toegankelijk voor elk apparaat, vraagt er natuurlijk om als centrale plek voor alle back-ups gebruikt te worden. We leggen hier uit hoe je een back-up naar nas'en kunt maken bij de merken Synology en Qnap in het bijzonder.

Hoewel een nas uitermate geschikt is om back-ups te bewaren, een nas alleen is geen back-up! Een nas, zelfs met meerdere schijven en de juiste raid, is uiteindelijk maar één versie van de gegevens. Nas weg, gegevens weg. Hanteer daarom de 3-2-1-regel en maak de nas onderdeel van zo’n totale back-upoplossing.Deze regel houdt in dat je altijd 3 kopieën van je gegevens moet hebben, op 2 verschillende media en daarvan bevindt er zich 1 op een andere locatie.

De drie kopieën betekent dat je naast de originele gegevens zelf, nog twee versies in een back-up moet hebben. Die kopieën mogen dan niet allemaal op dezelfde nas staan, maar moeten ook op een externe harde schijf of in de cloud staan. Tot slot moet één van die kopieën zich in een fysiek ander gebouw bevinden als de oorspronkelijke gegevens. Bij inbraak of brand heb je dan altijd nog die versie achter de hand.

Nas-software kiezen

Een belangrijke vraag voordat de nas wordt ingericht voor back-up, is de keuze van de software. Windows heeft een eigen back-upfunctie, maar deze is in veel Windows-versies erg beperkt en heeft in Windows 10 als nadeel dat de netwerklocatie waar de back-up wordt bewaard een vaste netwerkkoppeling moet zijn. Dat maakt deze oplossing er niet veiliger op. Wil je meer mogelijkheden, zoals de exacte keuze van bestanden en mappen en meer vrijheid in locaties en het back-upschema, dan is andere software nodig.

De nas-fabrikanten leveren ook back-upsoftware zoals NetBak Replicator van Qnap en Cloud Station Back-up van Synology. Er is wel enige wildgroei aan back-upprogramma’s bij de nas-merken, zo heeft Qnap ook Qsync en HBS3, en biedt Synology ook Hyper Backup, Active Backup en nog andere. Dit maakt het niet altijd even makkelijk. Vind je het niet erg voor de software te betalen, dan is Acronis True Image aan te raden, dat behalve veel extra functies waaronder bescherming tegen ransomware, gewoon al jaren heel betrouwbaar en gebruiksvriendelijk is.

©PXimport

Ongeacht de software die je gebruikt voor de back-up, de eerste stappen zijn eigenlijk altijd het maken van een gedeelde map op de nas, het aanmaken van de juiste gebruikers en dan het geven van voldoende rechten op die map om bestanden op te slaan. Op Synology kan dit via File Station / Nieuw / Gedeelde map. Op een Qnap via Configuratiescherm / Gedeelde mappen / Maken.

Bij een Synology-nas wordt als alternatief de basismap van de gebruiker gebruikt. Hiervoor is het wel nodig deze via Configuratiescherm / Gebruikers / Geavanceerd de Gebruiker basismapservice in te schakelen.

Back-up Synology-nas

Heb je een Synology-nas, log dan in op de webinterface en installeer via de Package Center de Synology Drive Server. Drive Server is de opvolger van Cloud Station Server dat end-of-live is. Voltooi de installatie inclusief die van alle benodigde componenten.

Download dan via de Synology-website Cloud Station Backup voor Windows en installeer de software op de pc. Klik als de installatie klaar is op Nu starten. Typ in het vak Domeinnaam of QuickConnect-ID het ip-adres van de nas en geef daarna de gebruikersnaam en het wachtwoord van het account waaronder je de back-up wilt maken. Selecteer in de volgende stap de mappen op de Windows-pc die je wilt back-uppen en kies er via Back-upregels voor eventueel bepaalde bestandstypen uit te sluiten van de back-up.

Wil je de back-up extra beveiligen, kies dan ervoor deze als Alleen lezen in te schakelen en voltooi daarna de installatie. Aan het einde wordt dan meteen de eerste back-up gemaakt.

©PXimport

Back-up QNAP-nas

Is de gedeelde map gemaakt, download en installeer dan van de Qnap-website de NetBak Replicator. Hoewel het een prima programma is, de configuratie kent wat onduidelijkheden. Zo start je de configuratie door op het grote groene symbool naast start te klikken en niet op start zelf. Selecteer daarna de nas in de lijst en wacht dan tot de mappen zijn geladen, blijft ook die lijst leeg, schakel dan de optie Show all folders in.

Selecteer nu de map waarin de back-up moet komen en bevestig met OK. Voer de gebruikersnaam en het wachtwoord in van het account dat lees- en schrijfrechten heeft op de map op de nas, en het eerste deel van de configuratie van NetBak Replicator is klaar.

©PXimport

Schakel dan over naar de Advanced Mode en kies bij Auto-Backup Source de mappen op de Windows-pc die je wilt back-uppen. Controleer of bij Destination de juiste locatie is gekozen en klik op Start auto-backup om de back-up te starten. Lukt de back-up, dan is het tijd deze te automatiseren. Klik op het tabblad Schedule Backup en selecteer opnieuw de juiste bestemming, kies daarna bij Start de eerste datum en tijd, en kies via de knop Frequency settings de interval.

Klik tenslotte op Add om deze back-up aan het schema toe te voegen. Via Close sluit je de wizard. Voortaan zal Netbak Replicator volgens het opgegeven schema de back-up maken. Zorg er wel voor dat op dat moment de nas is ingeschakeld. Zowel bij Synology als Qnap kan dat via een schema voor in- en uitschakelen worden geregeld.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.