In onze eerdere vergelijkende test van wifi-systemen beloonden we Netgears Orbi met het keurmerk Best Getest. Orbi was tegelijkertijd wel het duurste systeem. Met de onlangs geïntroduceerde RBK40 en RBK30 brengt Netgear Orbi naar een goedkoper prijspunt, de sets kosten respectievelijk 345,50 en 329 euro. Wat is het verschil met de duurdere uitvoering van Orbi?

Netgears vorig jaar geïntroduceerde Orbi is een indrukwekkend wifi-systeem dat we eerder beloonden met een Best Getest-keurmerk. Orbi is tegelijkertijd wel één van duurdere systemen op de markt. Met de RBK40 en RBK30 biedt Netgear twee goedkopere Orbi-sets aan. De router met typenummer RBR40 is in beide sets hetzelfde. Net als de eerdere Orbi-router biedt de RBR40 een gigabit wan-aansluiting aangevuld met drie gigabit lan-aansluitingen. Wat we missen ten opzichte van de eerdere Orbi-router is een usb-aansluiting. Die heeft tot nu toe echter geen functionaliteit gekregen, dus je mist eigenlijk niks. De vormgeving is vrijwel identiek ten opzichte van de al bestaande Orbi, alleen is de nieuwe variant een stuk kleiner.

©PXimport

Verschillende satellieten

Het verschil tussen beide nieuw geïntroduceerde sets zit in de satellieten. De RBK40 komt met de satelliet RBS40. Deze satelliet heeft dezelfde behuizing als de router en is voorzien van vier netwerkaansluitingen. In alles is de RKB40 dan ook een goedkopere uitvoering van de eerder verschenen duurdere Orbi met typenummer RBK50. De tweede nieuwe set met typenummer RBK30 heeft met de RBW30 een totaal anders uitgevoerde satelliet. In plaats van een torentje steek je de RBW30 net als bijvoorbeeld een wifi-repeater direct in het stopcontact. Voor een stopcontact unit is de RBW30 met een hoogte van 16 en een breedte van 8 centimeter wel erg fors. Ten opzichte van de andere nodes mist deze kleinere satelliet netwerkaansluitingen, je kunt hem dus niet als draadloze bridge inzetten. Je krijgt met de RBK30 dus iets minder functionaliteit dan de andere Orbi-sets. Bovendien vinden wij de ‘repeater-stijl’ qua plaatsing minder handig dan de torentjes, maar dat is voor een gedeelte persoonlijk.

©PXimport

Langzamere onderlinge link

Het grote verschil met de eerste uitvoering van Orbi is dat de nieuwe goedkopere sets gebruik maken van AC2200- in plaats van AC3000-technologie. Net als AC3000 is AC2200 een zogenoemd tri-bandsysteem dat voorzien is van drie radio’s. Het gaat om twee 802.11ac 5GHz-radio’s aangevuld met een 802.11n 2,4GHz-radio. Clients maken verbinding met de 2,4GHz-radio en de eerste 5GHz-radio. Beide radio’s ondersteunen twee datastromen voor een maximale theoretische snelheid van 400 en 867 Mbit/s. De tweede 5GHz-radio wordt niet gebruikt voor contact met de clients, maar voor de onderlinge link tussen de nodes. Bij de in dit artikel geteste goedkopere variant van Orbi is deze tweede 5GHz-radio eveneens een exemplaar met twee datastromen voor een theoretische snelheid van 867 Mbit/s. Tel je deze snelheden op, dan kom je ongeveer op 2200 Mbit/s oftewel AC2200. De duurdere al bestaande Orbi die nu het topmodel in de reeks is, maakt voor de onderlinge link tussen de nodes gebruik van een 802,.11ac-radio met vier datastomen en een theoretische snelheid van 1733 Mbit/s. Tel je de snelheden dan op, dan kom je op 3000 Mbit/s oftewel AC3000. AC2200 is overigens nieuw, ook Linksys’ Velop maakt gebruik van AC2200-technologie. Bij Linksys is echter niet per se één van de radio’s gereserveerd voor de onderlinge link, maar wordt dynamisch bepaald welke radio gebruikt wordt voor de onderlinge link.

©PXimport

Uitgebreide router

Qua mogelijkheden zijn de goedkopere uitvoeringen gelijkwaardig aan de duurdere Orbi. Je krijgt dus nog steeds een relatief uitgebreide webinterface die zich qua mogelijkheden kan meten met de betere normale routers. Zo is Orbi voorzien van een vpn-server. Net als hun grote broer kun je de goedkopere Orbi’s behalve als router ook inzetten als accesspointsysteem waarbij je een eigen router gebruikt als basis voor je netwerk. Ten opzichte van andere systemen in de markt valt op dat de app qua mogelijkheden achterloopt. Bij een geconfigureerd Orbi-systeem kun je met de app niet veel meer dan het aanpassen van het wifi-wachtwoord. Wel kun je de app tegenwoordig gebruiken om het systeem in gebruik te nemen. Toen de eerste variant van Orbi op de markt verscheen, was er overigens helemaal geen app. Andere wifi-systemen hebben echter geen webinterface waardoor Orbi uiteindelijk de meeste mogelijkheden biedt en ook de wat enthousiastere netwerkliefhebber zal aanspreken.

©PXimport

Prestaties

Om de prestaties van de Orbi-sets te achterhalen, hebben we de set getest over twee verdiepingen. Op dezelfde verdieping als de router halen we een snelheid van 431 Mbit/s. Op de verdieping waar de satelliet zich bevindt we gemiddeld 333 Mbit/s halen. We hebben geen significante verschillen kunnen ontdekken in de prestaties tussen de RBK40 en de RBK30. Beide satellieten maken gebruik van AC2200-technologie en hebben dezelfde radioconfiguratie aan boord. Wel heeft de RBW30 minder geheugen en is de dekking volgens Netgear iets minder. De antennes zullen door de compactere behuizing dus net wat minder optimaal zijn, maar dat zien we niet terug in onze testomgeving. Het valt op dat deze goedkopere Orbi-sets over een verdieping heen dicht in de buurt komt bij de duurdere Orbi-set. Het is overigens geen verrassing dat de prestaties op dezelfde verdieping als de router gelijkwaardig zijn ten opzichte van de duurdere Orbi. De clientradio is eveneens een 802.11ac-variant met twee datastromen en een theoretische snelheid van 867 Mbit/s. Wat ons wel verrast is dat de snelheid op een andere verdieping niet veel langzamer is dan die van de duurdere Orbi-set.

Prestaties met twee satellieten

We hebben de nieuwe Orbi ook in combinatie met twee satellieten getest (RBS40 en RBW30) in zowel het sterscenario als het meshscenario dat we in onze eerdere test gebruikt hebben. In een sterscenario met de router op de eerste verdieping halen we op zolder 348 Mbit/s en op de begane grond 319 Mbit/s waarbij de router op de eerste verdieping staat. Deze goedkopere Orbi presteert in een sterscenario beter dan Linksys’ Velop dat eveneens gebruik maakt van AC2200-technologie.

We hebben de AC2200-technologie ook in onze ‘meshconfiguratie’ getest waarbij we de router op de begane grond plaatsen en vervolgens een node op de eerste verdieping en zolder plaatsen. Orbi ondersteunt echter (nog) geen mesh en de satelliet op zolder moet dus twee verdiepingen overbruggen om contact te maken met de router. In deze configuratie is het systeem wel meetbaar minder krachtig dan de duurdere set op basis van de AC3000-technologie. Waar we met de duurdere uitvoering van de Orbi over twee verdiepingen heen een snelheid van 110 Mbit/s kunnen halen, is dat bij deze Orbi’s slechts 41 Mbit/s. We verwachten dat zodra Orbi ondersteuning krijgt voor een meshconfiguratie er eveneens verschil tussen de duurdere AC3000-technologie en de goedkopere AC2200-technologie zichtbaar zal zijn.

Conclusie

Netgear had met Orbi een indrukwekkend wifi-systeem op de markt en eigenlijk blijken de kleinere broers vrijwel net zo goed. Netgear zet met de RBK40 en RBK30 dus prima goedkopere uitvoeringen van de eerdere Orbi neer. In de praktijktest benaderen ze de prestaties van de duurdere set en presteren ze beter dan bijvoorbeeld Linksys’ Velop dat gebruik maakt van vergelijkbare AC2200-technologie. Ben je kortom op zoek naar een set waarmee je twee verdiepingen van je huis wil afdekken, dan heb je aan de RBK40 of RBK30 in ieder geval een prima koop. Wil je op meer plekken in je huis een node, dan zou het handig zijn als Netgear meshondersteuning toevoegt. Zonder meshondersteuning zou je de router op de middelste verdieping van je huis moeten zetten en dat ondermijnt een beetje het grote voordeel van een draadloos wifi-systeem: geen kabels trekken. De losse satellieten zijn binnenkort los te koop en dat is wellicht het moment dat Netgear meshondesteuning introduceert. Je kunt dan overigens ook ‘mix and matchen’ en bijvoorbeeld de duurdere Orbi-set uitbreiden met één van de nieuwe goedkoperere satellieten.

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!