Downloaden: wat mag wel en wat mag niet?
De regelgeving omtrent het downloaden van films, series en muziek levert nogal wat discussievoer op. Mag het of is het verboden? Hoe groot is de kans op problemen? En hoe zit het met overvolle downloadnetwerken als bittorrent en usenet (nieuwsgroepen)? Hoog tijd om een einde te maken aan alle onzekerheid en de regels voor eens en altijd uit te leggen.
Tip 01: Downloadverbod
Voorheen mochten pc-gebruikers een kopie voor eigen gebruik opslaan, door bijvoorbeeld een blu-ray-rip vanaf internet te downloaden. Hierbij maakte het niet uit dat iemand de betreffende film illegaal op bittorrent of usenet had gepubliceerd. Het openbaar maken van auteursrechtelijk beschermde bestanden zonder toestemming van de rechthebbende(n) was namelijk altijd al verboden. Maar een kopie downloaden mocht dus wel, mits het gebruik beperkt bleef tot ‘persoonlijke doeleinden’. In ruil voor de gemiste inkomsten zit er op onder meer harde schijven, lege dvd’s, computers, laptops en mp3-spelers een thuiskopieheffing om rechthebbenden te compenseren. Het Europees Hof floot in april 2014 de Nederlandse overheid terug. De rechters bepaalden dat de thuiskopieregeling de geleden schade onvoldoende compenseerde. Sindsdien mag de Nederlandse overheid het downloaden van auteursrechtelijk beschermde bestanden uit illegale bron niet meer toestaan. Als gevolg hiervan gingen de thuiskopievergoedingen in 2015 omlaag.
Tip 02: Downloadnetwerken
Nu er sinds april 2014 min of meer een algeheel downloadverbod geldt, staan populaire downloadnetwerken als usenet en bittorrent nog meer ter discussie. Hebben ze überhaupt nog wel bestaansrecht? Het antwoord luidt hierop volmondig ja! De achterliggende techniek om onderling informatie uit te wisselen, is namelijk niet per definitie illegaal. Dat hoort nu eenmaal bij het vrije internet. Dat usenet, bittorrent en andere downloadnetwerken bomvol staan met illegale kopieën, dat is natuurlijk weer een ander verhaal. Websites die het illegale gebruik van downloadnetwerken faciliteren, kunnen dan ook problemen met Stichting Brein en filmmaatschappijen verwachten. Veel torrentsites en usenetfora zijn de afgelopen jaren gesloten omdat de eigenaren bang waren voor dreigende schadeclaims. Stichting Brein pakt ook geregeld individuen aan die op grote schaal films, audiobestanden en e-books op internet publiceren. Meestal komt het hierbij niet tot een rechtszaak, omdat er een schikking wordt getroffen. Ondanks het massale misbruik zijn er ook legale mediabestanden op usenet en bittorrent te vinden. Denk bijvoorbeeld aan freeware en klassieke muziek waarvan het auteursrecht is verlopen. Daarnaast gebruiken veel mensen usenet als digitaal prikbord voor het uitwisselen van informatie. Omdat usenet en bittorrent zich ook prima lenen voor legale activiteiten, zijn beide downloadtechnieken onuitroeibaar.
Usenet en bittorrent zijn als downloadtechniek niet uit te roeien
-
The Pirate Bay
Tip 03: Hoog risico?
Volgens onderzoeksbureau Telecompaper downloadt 27 procent van de Nederlandse bevolking weleens illegaal een film of muziekalbum. Dat komt dus neer op miljoenen mensen die in overtreding zijn. Hoe reëel is eigenlijk de pakkans? Hoewel Stichting Brein en consorten vooral op de verspreiders van illegale bestanden jagen, zijn ook individuele downloaders tegenwoordig niet meer veilig. Zo verzamelt de Nederlandse filmdistribiteur Dutch FilmWorks ip-adressen van vermeende overtreders. Vooral wie bittorrent gebruikt om titels afkomstig van deze filmdistribiteur te downloaden, loopt sinds kort risico op een brief met een schikkingsvoorstel. Dit risico loop je bijvoorbeeld bij verschillende films die de illegale streamingdienst Popcorn Time aanbiedt. Overigens heeft Dutch FilmWorks wel toestemming van de Autoriteit Persoonsgegevens nodig om de ip-adressen definitief op te slaan. Verder is er medewerking van de internetprovider vereist om een ip-adres te koppelen aan een woonadres. Internetproviders staan vooralsnog niet zomaar persoonsgegevens van hun klanten af, waardoor er veelal tussenkomst van een rechter noodzakelijk is.
