ID.nl logo
Koopgids: harde schijven en SSD's
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Koopgids: harde schijven en SSD's

Een nieuwe interne schijf voor je pc of laptop is elke paar jaar weer een thema. De markt verandert razendsnel en daarom is het de hoogste tijd voor een update. We kijken tegenwoordig voornamelijk naar ssd's, maar de goede oude hard disk heeft ook nog steeds een groot marktaandeel. Wat is de beste ssd die je nu kunt kopen? En wat is de beste harde schijf?

Tip 01: Hd vs ssd

Er is al zoveel over geschreven en daarom houden we het kort: simpel gezegd zijn er twee types interne schijven. De klassieke harde schijf heeft bewegende delen en heeft als voordeel dat hij goedkoop is. Nadeel is natuurlijk dat een harde schijf door deze bewegende delen makkelijker kapot kan gaan. Een ssd bevat geen bewegende delen en is een stuk sneller. Het grootste nadeel is nog steeds dat deze schijven nog steeds prijzig zijn, al dalen de prijzen elk jaar. Voor een ssd van 250 GB betaal je tegenwoordig nog geen honderd euro, drie jaar geleden was dit nog rond de 150 euro. Tijdens een presentatie van Intel in 2016 voorspelde het bedrijf dat de prijs per gigabyte rond 2020 onder tien dollarcent komt te liggen, dat zou betekenen dat een ssd van 250 GB in Nederland over twee à drie jaar rond de 25 euro zou moeten kosten. Het lijkt erop dat dit niet helemaal opgaat, mede door de zogenoemde nand-crisis: door een tekort aan nand-flashgeheugen is de prijs de laatste maanden gelijk gebleven of zelfs gestegen. Hopelijk dalen de prijzen in 2018 weer een beetje.

©PXimport

Tip 02: Ssd-technologie

We focussen ons in eerste instantie op ssd-schijven: solid state drives. Een ssd is in de meeste gevallen een opslagmedium met een plastic behuizing. Hij weegt slechts een paar gram en is dus heerlijk licht om in een laptop in te bouwen. De connectoren van een ssd klik je zo in de standaard sata-poort van je laptop of computer. Een ssd bestaat uit een printplaat, zogenoemde controllerchips om een verbinding met je computer te maken en het daadwerkelijke flashgeheugen. We hadden het hier in de vorige tip al even over, dit flashgeheugen bestaat uit nand. Dit is een bepaald type siliconen dat data op kan slaan. Het wordt voornamelijk gebruikt in ssd-schijven en (micro-)sd-kaartjes. Aangezien deze kaartjes massaal gebruikt worden in smartphones, tablets en fotocamera’s is het logisch dat er enorm veel vraag is naar nand-flashgeheugen.

©PXimport

Een ssd weegt slechts een paar gram en is dus heerlijk licht om in een laptop in te bouwen

-

Tip 03: Formaat

Interne schijven bestaan in een paar verschillende formaten. Vroeger waren er eigenlijk maar twee opties: 2,5 inch of 3,5 inch. De klassieke harde schijven vind je nog in deze twee formaten, maar solid state drives heb je niet in het 3,5inch-formaat. Wil je een 2,5inch-schijf in een 3,5inch-schacht inbouwen, dan heb je speciale inbouwbeugels nodig, die vind je bij vrijwel elke computerzaak.

De 2,5inch-maat is heel gangbaar en vrijwel elke computer en laptop kan dit formaat aan. Maar eigenlijk heeft een solid state drive helemaal niet zo’n grote behuizing nodig, het grootste gedeelte is leeg. Vandaar dat er kleinere opties zijn voor solid state drives. Nieuwere laptops en ultrabooks gebruiken vrijwel geen 2,5inch-ssd’s meer omdat het kostbare ruimte in een kleine laptop inneemt. De eerste poging om een ssd kleiner te maken, was mSata oftewel mini-sata. Dit was eigenlijk een normale 2,5inch-printplaatje maar dan zonder de plastic behuizing. Omdat mSata verder precies hetzelfde is als een normale ssd, is de bandbreedte begrensd met 6 gigabit per seconde.

Een nieuwere variant is m.2. Dit is nog kleiner dan mSata, het formaat kan echter variëren. Sommige m.2-ssd’s hebben een sata-aansluiting, andere hebben een pci-express-aansluiting. Elke m.2-ssd wordt aangeduid met vier cijfers die het formaat aangeven: de eerste twee cijfers geven de breedte aan, de laatste twee de lengte (bijvoorbeeld m.2-2280). Standaard m.2-ssd’s zijn 22 millimeter breed, de lengte is meestal 60 of 80 millimeter. In veel gevallen bevat een langere m.2-ssd meer nand-geheugen en heeft dus een grotere capaciteit. De technologie die je laptop of computer gebruikt, moet je van tevoren checken. Als je laptop alleen m.2-sata ondersteunt, dan kun je er geen m.2-pci-express-variant in zetten. M.2-pci-express heeft overigens een potentiële snelheid van 32 Gb/s (3,2 gigabyte per seconde) oftewel 3200 MB/s.

Tip 04: Opslagruimte

Het belangrijkste van een ssd is natuurlijk de opslagruimte. Op de meeste laptops vind je tegenwoordig 128 gigabyte als standaardoptie. Dit is genoeg als je de laptop gebruikt om op het internet te surfen, af en toe een Netflix-filmpje wilt bekijken en wat documenten wilt bewerken. Ga je aan de slag met foto’s en video of wil je een complete muziekbibliotheek op je computer opslaan, dan zit je snel aan je grenzen. Uiteraard moet je ook de ruimte voor het besturingssysteem meerekenen, een kale installatie van Windows 10 64 bit kost je minstens 20 gigabyte. Voeg daar nog eens Microsoft Office en wat programma’s van Adobe aan toe en je zit zo op 40 tot 50 gigabyte. Voordat je een nieuwe interne schijf gaat aanschaffen, is het handig om eens op te schrijven wat je allemaal precies op je nieuwe schijf op wilt slaan. Maak een rekensommetje en reserveer nog eens minstens 40 tot 50 gigabyte extra voor de toekomst.

©PXimport

Bereken voordat je een nieuwe schijf aanschaft, wat je allemaal op die nieuwe schijf wilt opslaan

-

Tip 05: Uitbreiding

Bij de aanschaf van een laptop is het tegenwoordig vaak zo dat je beter meteen een grotere ssd kunt meebestellen. Soms is het lastig of zelfs onmogelijk om later een interne schijf te upgraden, zeker als het om een klein formaat als m.2 gaat. Bij moderne en kleine machines zoals de Apple MacBook of de Microsoft Surface Book is het upgraden van een ssd echt helemaal uit den boze. In het geval van Apple zit de ssd op het moederbord gesoldeerd en kun je het niet upgraden, in de Surface Book zit weliswaar een m.2-ssd, maar om hierbij te komen moet je vrijwel de gehele laptop uit elkaar halen, iets wat niet aan te raden is. Website iFixit gaf de laptop een 1 op de schaal van repareerbaarheid.

©PXimport

Tip 06: Hybride schijven

Als je een grote schijf wilt kopen, maar de prijs van een ssd je afschrikt, dan kun je altijd nog voor een hybride schijf gaan. Dit wordt ook wel aangeduid als sshd (solid state hard drive). Het combineert een kleine ssd met een grote harde schijf. In de meeste gevallen is het ssd-gedeelte echter een fractie van de totale grootte. Bij een schijf van 1 TB zit dan bijvoorbeeld maar een ssd-gedeelte van 8 GB. Toch helpt dit bij sommige toepassingen. Het ssd-gedeelte functioneert als een soort tussenstop, ook wel bekend als cache. Toepassingen worden sneller geopend en data wordt sneller weggeschreven. Bestanden die vaak worden gebruikt, nestelen zich op het ssd-gedeelte. Bestanden die niet worden aangesproken, verschuiven naar het hardeschijf-gedeelte.

©PXimport

Harde schijf

In dit artikel hebben we het voornamelijk over solid state drives, maar voor massaopslag kan een klassieke harde schijf ook prima functioneren. Bij de aanschaf van een harde schijf is het handig om te kijken naar de rotatiesnelheid. Standaard voor een harde schijf van 2,5 inch is 5400 rpm, maar als je een betere prestatie wilt, kies dan een schijf met een toerental van 7200. Voor veel 3,5inch-schijven is dit de standaard, enkele topmodellen hebben zelfs een rotatiesnelheid van 10.000 toeren.

Tip 07: Snelheid

Als je bepaald hebt welke grootte je schijf moet hebben en welk formaat je nodig hebt, dan kun je kijken naar andere specificaties. De belangrijkste specificatie is de snelheid, deze wordt aangegeven in de maximale lees- en schrijfsnelheid. De nieuwste 2,5inch-ssd’s hebben allemaal een sata3-aansluiting. De maximale lees- en schrijfsnelheid van een sata3-aansluiting is 6 gigabit per seconde (600 megabyte per seconde), vandaar dat sata 3 ook wel eens wordt aangeduid als sata 6 Gb/s of sata 600 MB/s (of als sata III). Als je computer alleen sata 2 ondersteunt, heeft een sata3-schijf geen zin, de lees-en schrijfsnelheden worden dan gelimiteerd tot de snelheid van de sata-aansluiting. Normaal gesproken heeft een sata3-ssd een maximale lees- en schrijfsnelheid tussen de 520 en 580 megabyte per seconde.

©PXimport

Een sata3-ssd heeft meestal een maximale lees- en schrijfsnelheid tussen de 520 en 580 MB per seconde

-

Tip 08: Cache en controller

Kijk je naar verschillende ssd’s, dan valt op dat er een prijsverschil zit tussen sommige modellen, terwijl de lees- en schrijfsnelheden hetzelfde zijn. Waar zit nu precies het verschil in prestatie? Het antwoord ligt bij de cache en de controller. Duurdere en snellere ssd’s gebruiken vaak betere controllers en hebben beter cachegeheugen. Het is lastig om de snelheid en kracht van een ssd te bepalen op basis van deze specificaties, probeer maar eens een Samsung 3-core MEX Controller met een Marvell 88SS9189 Controller uit een SanDisk te vergelijken. Wil je de kracht en snelheid van twee ssd’s vergelijken, dan moet je naar een site gaan die de benchmarks heeft gedaan. De website http://ssd.userbenchmark.com is handig. Klik bijvoorbeeld op Effective Speed en alle modellen worden op basis van snelheid met elkaar vergeleken. Wil je sorteren op prijs-kwaliteitverhouding, dan klik je op Value.

©PXimport

Tip 09: Behuizing

Een interne schijf is niet alleen handig als je het in een laptop of computer wilt inbouwen, ook als externe schijf kan het prima functioneren. Het grote voordeel is dat je zelf de beste of goedkoopste schijf kunt kopen en deze daarna zelf in een goedkope behuizing schroeft. Een ander voordeel is dat je eventueel de behuizing later kunt upgraden: had je nog een slomere usb2.0-behuizing, dan wissel je deze om naar een usb3.0- of usb-c-behuizing. Kijk bij de aanschaf van een behuizing even goed naar recensies op internet, sommige behuizingen zijn van dubieuze kwaliteit en blijken veel te snel stuk te gaan. Je hebt niet alleen 2,5inch-behuizingen, ook voor m.2-schijven kun je behuizingen vinden.

©PXimport

iFixit

We lieten de naam al even vallen, maar de website iFixit is een geweldige bron als je een laptop of computer uit elkaar moet halen om er een nieuwe schijf in te zetten. Ga naar https://nl.ifixit.com en klik op Reparatiehandleidingen. Selecteer of je een Mac of pc wilt demonteren en kies welk model je hebt. Per model zie je welke handleiding beschikbaar zijn. De meeste handleidingen zijn overigens alleen in het Engels.

©PXimport

Kooptips

We zetten de drie beste ssd’s voor je op een rij. Om een goede vergelijking te kunnen maken, hebben we van alle schijven de optie van rond de 250 GB geselecteerd.

Crucial MX300 275GB

Prijs: € 94,- De Crucial MX300 is één van de goedkoopste ssd’s die je op dit moment kunt kopen. De snelheid is prima, maar de lees- en schrijfsnelheden blijven wel achter bij de concurrentie. Een voordeel is dat je iets meer gigabytes krijgt dan bij andere bedrijven.

Samsung 850 Pro 256 GB

Prijs: € 132,75 De Samsung 850 Pro is door de site www.userbenchmark.com tot snelste ssd van het moment uitgeroepen. De ssd heeft een nieuw type nand gebruikt, officieel 3D V-NAND genoemd. De 850 Pro verbruikt bovendien iets minder stroom dan zijn voorganger, de 840 Pro.

Kingston SKC1000 240 GB

Prijs: € 155,50 Deze m.2-optie van Kingston behaalt gemiddelde leessnelheden van rond de 2000 megabyte per seconde en is daarmee één van de snelste m.2-schijven van het moment. De SKC1000 is een M.2 met pci-e-aansluiting.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 e-readers met kleurenscherm voor minder dan 250 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 e-readers met kleurenscherm voor minder dan 250 euro

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

▼ Volgende artikel
Kan je iPhone ook virussen krijgen?
© ID.nl
Huis

Kan je iPhone ook virussen krijgen?

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Dit artikel in het kort

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onkwetsbaar. Toch richten de meeste aanvallen zich niet op iOS zelf, maar op de zwakste schakel. En dat is jouw gedrag: dat ene moment dat je klikt, scant of downloadt zonder nadenken. In dit artikel lees je hoe criminelen te werk gaan, waaraan je kunt merken dat er iets mis is met je iPhone en hoe je je telefoon kunt beschermen tegen malware, phishing en andere digitale risico's.

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Let op met AirDrop

Als AirDrop is ingesteld op Iedereen gedurende 10 minuten, kunnen onbekenden jouw toestel zien en je iets sturen, maar er wordt niets automatisch ontvangen. Je krijgt altijd eerst een melding met een voorbeeld van wat iemand wil delen, bijvoorbeeld een foto of document. Pas wanneer je op Accepteren tikt, wordt het bestand opgeslagen.

Het gevaar zit in de verleiding om tóch te klikken. Aanvallers sturen soms misleidende of schokkende beelden met een naam die je nieuwsgierig maakt. Accepteer je zo'n bestand en open je het daarna, dan kan het een link of document bevatten dat je naar een phishingpagina leidt of schadelijke code uitvoert.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.