Toegegeven, Chromebooks hebben zo op het oog een ietwat sober besturingssysteem. Toch kun je in ChromeOS veel meer doen dan je wellicht denkt. Sommige opties zitten alleen goed verstopt. Hoog tijd om die voor eens en altijd bloot te leggen!

Bekende computermerken als HP, Acer, ASUS en Lenovo brengen aan de lopende band Chromebooks uit. Deze systemen trekken een breed publiek. Begrijpelijk, want je haalt voor een bedrag van zo’n 250 á 400 euro een volwaardige laptop in huis. Een Chromebook leent zich perfect voor basistaken als internetten, filmpjes streamen, bankieren en documenten bewerken. Met een duurder model kun je zelfs gamen.

Plank aanpassen

Wat de taakbalk is voor Windows, is de Plank voor ChromeOS. Vanuit deze balk roep je diverse apps en instellingen op. Met de standaardinstellingen staat de Plank continu in beeld. Lees je bijvoorbeeld een online artikel, dan eist deze balk schermruimte op. Vind je dat niet prettig, klik dan met de rechtermuisknop op de plank en kies Plank automatisch verbergen. Na het openen van een app verdwijnt de balk voortaan vanzelf uit beeld. Verder kun je via datzelfde contextmenu de positie van de plank aanpassen. Zo kun je hem eventueel naar de rechter- of linkerkant van het scherm verplaatsen.

Wil je favoriete apps aan de plank toevoegen, klik dan linksonder op de ronde knop Launcher om een overzicht met toepassingen te tonen. Klik met de rechtermuisknop op een veelgebruikte app, waarna je bevestigt met Vastzetten op plank. Daarna kun je eventueel de applicatie naar een andere plek op de plank slepen.

Orde in de chaos

Als je volop spelletjes en andere leuke apps uit de Play Store installeert, staan er algauw tientallen toepassingen op het systeem. Dat komt de overzichtelijkheid meestal niet ten goede. Het is daarom verstandig om soortgelijke apps te groeperen, bijvoorbeeld games, videodiensten en Google-tools. Open linksonder de Launcher en klik op een app. Sleep deze toepassing met ingedrukte muisknop naar een overeenkomstige app en laat de muisknop vervolgens los. Beide applicaties staan nu in dezelfde groep. Bedenk hiervoor een relevante naam en druk op Enter. Je kunt nu nog meer gerelateerde apps naar deze groep slepen.

Niet storen a.u.b.

Sommige apps bestoken je voortdurend met meldingen. Dat is nogal irritant wanneer je geconcentreerd met iets bezig bent. Vooral spelletjes hebben de nare eigenschap om je steeds te storen. Gelukkig kun je meldingen van opdringere apps uitzetten. Navigeer naar Launcher / Instellingen, waarbij je aan de linkerkant voor Apps kiest. Klik nu op Meldingen / App-meldingen beheren. Zet de schuifknop achter alle programma’s uit waarvan je geen notificaties meer wilt zien. ChromeOS heeft ook een functie waarmee je tijdelijk helemaal geen meldingen meer ontvangt. Klik daarvoor rechtsonder op de Plank op de tijdsaanduiding en kies uit het snelmenu Niet storen.

Groter beeld

Veel Chromebooks hebben een bescheiden scherm van 13,3 of 14 inch en er zijn zelfs nog kleinere modellen verkrijgbaar. Maar voor bepaalde taken is een groter beeldscherm wel zo prettig, zoals voor fotobewerking en videostreaming. Gelukkig beschikken de meeste Chromebooks over een videopoort. Die gebruik je om een geschikte pc-monitor (of televisie) te verbinden. Controleer aan de zijkant van de behuizing om welke aansluiting het gaat. De meesten zullen een HDMI-uitgang wel herkennen.

Daarnaast kunnen veel Chromebooks een videosignaal via usb-c uitsturen. Dat gebeurt veelal via het zogeheten DisplayPort-protocol. Check in de specificaties van de Chromebook of de usb-c-aansluiting met een videosignaal overweg kan. De beoogde pc-monitor dient dan vanzelfsprekend eveneens DisplayPort te ondersteunen.

Heb je een pc-monitor aangesloten? ChromeOS vergroot dan automatisch het bureaublad. Je kunt bijvoorbeeld op het ene scherm een foto bewerken, terwijl je op het andere scherm iets opzoekt in Google. Een andere mogelijkheid is om het beeld te dupliceren. Ga in dat geval achtereenvolgens naar Launcher / Instellingen / Apparaat / Weergave en zet de schuifknop achter Ingebouwd scherm mirroren aan.

Scherm casten

Heb je geen geschikte monitor? Wie weet kun je het beeld van de Chromebook dan naar een televisie casten. Je profiteert zo alsnog van een ruimer beeld. Een voorwaarde is dat er op de televisie een Chromecast-mediaspeler is aangesloten. Overigens hebben veel hedendaagse smart-tv’s van zichzelf al een Chromecast-module ingebouwd.

Wil je het eens uitproberen? Klik dan rechtsonder op de tijdsaanduiding en kies in het snelmenu Scherm casten. Mogelijk zijn er meerdere afspeelapparaten beschikbaar. Klik op de naam van het apparaat waar je het beeld van je Chromebook naar wilt casten. Meer hoef je niet te doen, want de televisie geeft vrijwel direct het bureaublad van ChromeOS weer.

Persoonlijke aanbevelingen

Mogelijk ontvang je op de Chromebook op verschillende plekken allerlei aanbevelingen, zoals in het zoekveld van de Launcher. Bijvoorbeeld suggesties voor nieuwe apps, webartikelen en video’s. Als je daar niet op zit te wachten, schakel je deze optie uit. Navigeer naar Launcher / Instellingen / Privacy en beveiliging / Privacyopties en deactiveer achter Contentaanbevelingen krijgen de schuifknop.

Verder kun je in dit venster blokkeren dat bepaalde apps toegang krijgen tot de camera en microfoon. Je voorkomt zo dat bepaalde toepassingen ongevraagd met je meekijken of -luisteren. Klik op Cameratoegang of Microfoontoegang en geef aan welke apps deze onderdelen (niet) mogen gebruiken.

Lees ook: Geen pottenkijkers meer! Zo schakel je de webcam uit

Muisaanwijzer pimpen

Kun je de muisaanwijzer soms lastig vinden? Wie weet helpt het om hem een maatje groter te maken. Ga naar Launcher / Instellingen / Toegankelijkheid / Cursor en touchpad en activeer achter Grote cursor bekijken de schuifknop. Er verschijnt nu een schuifregelaar waarmee je de grootte kunt aanpassen.

In ChromeOS is de muisaanwijzer normaliter zwart. Als je eens iets anders wilt, wijzig je gewoon het uiterlijk. Klik achter Kleur van cursor op het uitklapmenu en wijs een ander kleurtje aan. Kies bijvoorbeeld geel, rood, groen of pimpelpaars. Neem ook de overige opties in dit venster door. Zo kun je het pijltje bijvoorbeeld met een rode cirkel markeren. Lijkt je dat handig, activeer dan de optie De cursor markeren terwijl deze beweegt.

Sneltoetsen aanpassen

Wie graag snel en productief werkt, maakt vaak gebruik van sneltoetsen. Ben je Windows gewend, dan zijn in ChromeOS veel zaken hetzelfde, zoals kopiëren (Ctrl+C) en plakken (Ctrl+V). Daarnaast ondersteunt de Chromebook talloze andere toetscombinaties. Bekijk bijvoorbeeld met Shift+Alt+M welke bestanden er lokaal zijn opgeslagen, terwijl je via Shift+Ctrl in combinatie met de plus- of minknop de schermresolutie wijzigt. De mogelijkheden zijn legio!

Wanneer je de beschikbare toetscombinaties wilt leren kennen, open je daarvan eenvoudig een overzicht. Navigeer naar Launcher / Instellingen / Apparaat / Toetsenbord en invoer / Sneltoetsen bekijken. Alle sneltoetsen zijn over verschillende categorieën verdeeld. Eventueel gebruik je bovenaan de zoekfunctie om een specifieke handeling te vinden. Je kunt zelfs toetscombinaties aanpassen. Zweef hiervoor met de cursor boven een handeling en klik dan op het pictogram van het potlood. Via Snelle link toevoegen typ je de beoogde toetscombinatie. Bevestig daarna met Klaar.

Systeemprestaties checken

Chromebooks werken over het algemeen erg vlot. Maar ook bij deze laptops is er na verloop van tijd sprake van enige vertraging. Controleer daarom geregeld of de batterij, het werkgeheugen en de processor het nog kunnen bolwerken. Het hiervoor bestemde hulpprogramma zit ietwat verstopt. Open de Launcher en typ diagnose in het zoekvak. Klik vervolgens in de resultaten de juiste tool aan.

Je ziet aan de percentages hoeveel capaciteit van de accu en processor er momenteel worden belast. Bekijk ook welk deel van het werkgeheugen er in gebruik is. Zijn de waarden laag, dan kan de Chromebook vermoedelijk nog wel een tijdje mee. Heb je toch toch twijfels? Klik dan op CPU-test doen of Geheugentest uitvoeren om de werking van deze computercomponenten te controleren.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.