ID.nl logo
Review Sony XR-65X95K - Kan mini-led de strijd nog aan?
© PXimport
Huis

Review Sony XR-65X95K - Kan mini-led de strijd nog aan?

Met de X95K zet Sony vrij hoog in, en dan hebben we het niet enkel over de prijs. Met een miniled achtergrondverlichting moet deze LCD-tv de strijd aankunnen met Sony’s eigen OLED-modellen. Maar is dat een realistische verwachting?

Uitstekend
Conclusie

Voor wie op zoek is naar een tv die in een goed verlichtte woonkamer nog sprankelend beeld levert, is deze X95K een prima keuze. Sportliefhebbers profiteren het meest van zijn hoge helderheid, ruim kleurbereik, en goede bewegingsscherpte en ook voor gamers heeft hij heel wat te bieden. Voor filmfans is het matige eigen contrast niet ideaal, daardoor kan je in HDR immers halo’s zien als de achtergrond van het beeld donker is. Uitstekende beeldverwerking, een goede audioconfiguratie, en Google TV zorgen in elk geval voor een erg volledig uitgeruste tv. Alleen jammer dat de prijs zo hoog is, die vinden we moeilijk te verantwoorden.

Plus- en minpunten
  • Hoge piekhelderheid en zeer ruim kleurbereik
  • Uitstekende beeldverwerking
  • Relatief brede kijkhoek
  • Prima audioprestaties, Dolby Atmos
  • HDMI 2.1-aansluitingen met veel gaming features
  • Nieuwe, handige en eenvoudigere afstandsbediening
  • Local dimming halo’s zichtbaar in HDR
  • Slechts twee HDMI 2.1-aansluitingen
  • Dolby Vision en 4K120 niet te combineren via HDMI

Sony XR-65X95K

  • Adviesprijs: 3.700 euro
  • Schermtype: FALD (36x12) lcd
  • Formaat: 65 inch / 164 cm
  • Afmetingen incl. voet: 1443 × 907 × 343mm
  • Gewicht incl. voet: 33kg
  • Aantal HDMI-poorten (versie): 2x (2.0) / 2x (2.1)
  • Verbruik (SDR/HDR): F (113 watt) / G (156 watt)

Het lijkt er op alsof Sony dit jaar voor expliciet stoere ontwerpen koos. Naast de A95K die ook al verrassend zwaar was voor een OLED-tv, blijkt nu ook de met miniled uitgeruste X95K een redelijk zwaargewicht. Minileds zijn dus geen garantie voor een slanke tv. Het toestel zelf is zes centimeter dik, en het staat op twee stevige voeten die zowel voor als achter het toestel flink wat plaats eisen. 

Maar we moeten Sony wel een ding nageven, het design is mooi. De titaniumkleurige accenten, de speels afgewerkte rug, het fijne kader, we zien het wel graag. Voor de voeten heb je overigens drie opties om ze te monteren, breed, smal en breed waarbij je het scherm wat hoger boven het meubel zet. Die laatste optie is er om soundbars een plaats te geven.

Aansluitingen

Als je op de A95K al geen vier HDMI 2.1-aansluitingen kreeg, dan mag je ze ook op de X95K niet verwachten. Twee maal HDMI 2.0 dus en twee maal HDMI 2.1 (met ALLM, VRR en ARC/eARC). De input-lag bedraagt 19,6 ms (4K60) en 11,0 ms (2K120), verleidelijk genoeg om gamers aan te trekken. Maar voor Xbox Series X gamers kan er wel een horde zijn. De HDMI 2.1-aansluiting kan immers niet én Dolby Vision én 4K120-VRR tegelijk ondersteunen, je moet via de instellingen een van beide kiezen. 

De rest van de aansluitingen levert geen verrassingen. Twee maal usb, een composiet video en stereo minijack ingang, een optisch digitale audio-uitgang, bluetooth voor de remote en/of een hoofdtelefoon, ethernet en wifi. Er is een dubbele tv-tuner voorzien en één CI-plus slot, je kan tv kijken tegelijk een ander kanaal opnemen als je een usb-harde schijf aansluit. 

©PXimport

Backlight Master Drive

Het scherm van de X95K is een VA-paneel met X-Wide Angle en X-Anti reflection=film. Van een VA-paneel verwachten we goed contrast en een beperkte kijkhoek, maar door die speciale film zijn de eigenschappen duidelijk veranderd.

Zo meten we een ANSI-contrast van ongeveer 1.500:1, een flink eind onder de typische 3.000:1 of meer die je van VA mag verwachten. De kijkhoek is inderdaad wel beter, al blijft het zaak om niet al te ver uit het centrum te gaan zitten, dan verlies je toch wat contrast en kleur. Reflecties worden goed getemperd, maar hebben wel een kenmerkend gekleurd, uitgesmeerd effect.

Dan is het dus aan de op minileds gebaseerde achtergrondverlichting met local dimming om die contrastprestaties te verbeteren. De X95K gebruikt 36x12 (432) zones. Daarmee kan het het ANSI-contrast optrekken naar 4.000:1, en zelfs hoger op andere patronen. In SDR levert dat prima resultaten. Het dimming-algoritme volgt snel, en zones blijven nagenoeg altijd onzichtbaar. Maar dat is anders in HDR. 

Daar pompt de X95K heel wat licht uit, en dat matige eigen contrast zorgt er dan onvermijdelijk voor dat heldere voorwerpen een halo hebben tegen een donkere achtergrond, of in sommige gevallen zijn de zonegrenzen licht zichtbaar.

©PXimport

 Bij heldere content speelt dat probleem niet, maar in donkere beelden mag je er echt niet opletten of het springt steevast in het oog. Voor een tv die met de naam Backlight Master Drive herinneringen oproept aan de befaamde 2016 ZD9 is dat toch wat teleurstellend. En al helemaal voor een toestel dat het moet opnemen tegen OLED.

Over piekhelderheid gesproken, de X95K levert een ruime 1.435 nits op een 10% venster in HDR, en zelfs nog 685 nits op een volledig wit veld. Het kleurbereik is met 93% P3 ook erg goed. Gecombineerd met de goede tonemapping zijn HDR-beelden dan ook erg knap. De kleuren sprankelen en heldere scènes geven een heel krachtige indruk. 

Het scherm toont veel schaduwnuances, maar verbergt een beetje witdetail, al zal dat zelden opvallen. De ‘Gebruiker’ beeldmode is zowel in SDR als HDR de keuze die de beste kalibratie en meest natuurlijke beelden levert.

Mooi beeld uit elke bron

Of je nu wat oudere content streamt of van een dvd haalt, live tv bekijkt, of de laatste nieuwe Ultra HD Dolby Vision content bekijkt, de Sony Cognitive Processor XR zet het allemaal optimaal op het scherm. Hij scoort goed voor deinterlacing, ruisonderdrukking en upscaling. Oudere bronnen geef je met ‘Reality Creation’ bovendien wat extra detail en diepte zonder storende valse contouren. 

Hinderlijke kleurstroken in zachte kleurovergangen zijn voor heel wat andere tv’s een lastige opgave, maar de Sony werkt die uitstekend weg, zelfs in onze moeilijkste testscènes. De slimme lichtsensor past de helderheid aan, maar ook de tooncurve. Met dat laatste maakt hij zwartnuances beter zichtbaar als er veel omgevingslicht is. De bewegingsscherpte van het paneel is vrij goed. In snel bewegende scènes verlies je een minimum aan detail, of hebben snel bewegende voorwerpen een dunne vage rand. 

Binnen MotionFlow kan je een Black Frame Insertion activeren om zo extra detail tevoorschijn te halen, al veroorzaakt dat dan soms een kleine dubbele rand, in plaats van een vage rand. Bij motion interpolation lijkt de processor helaas soms niet te kunnen volgen. In snelle pan-beelden zijn er dan ook vrij veel beeldfouten zichtbaar of schokt het beeld toch nog.

©PXimport

Goede audioprestaties

De Acoustic Multi-Audio oplossing heeft onderaan twee woofers en twee midrange luidsprekers. De twee tweeters kregen een hogere positie, bovenaan aan de zijkant van het scherm. Zij zorgen er voor dat het geluid uit het scherm lijkt te komen ook al zitten de luidsprekers voornamelijk onderaan. De 6x 10 Watt vermogen zijn in elk geval voldoende voor krachtig geluid. 

Onze filmfragmenten kunnen we lekker luid zetten, er is behoorlijk wat bas en inderdaad, de dialogen lijken vrij goed uit het centrum te komen. De klank is aangenaam en je hoort zelden vervorming. Bij muziek kan dat iets meer opvallen als je echt veel volume vraagt. 

De Dolby Atmos ondersteuning levert ook een fijne surroundervaring, weliswaar zonder een echt hoogte effect. Je kan de klank ook laten bijsturen voor de kamerakoestiek met een korte testprocedure. 

©PXimport

Google TV met wat extra's

Het smart tv-deel wordt verzorgd door Google TV. Daarmee haal je het rijkste aanbod apps in huis en Google Cast. Sony biedt je verder ook Airplay 2 en een eigen streaming dienst met films van Sony Pictures, Bravia Core. In tegenstelling tot bij de A95K is de Bravia Cam niet standaard meegeleverd. Maar gezien het beperkte nut, zien we weinig reden om die als die optie aan te schaffen. 

Sony gebruikt al enkele jaren dezelfde chipset, een MediaTek MT5895 met quad-core ARM Cortex-A73 CPU, 3GB RAM en Mali-G52 GPU. Die zorgt voor een vlot werkende interface, je navigeert snel en zonder aarzelen door de menu’s en het Google TV aanbod. 

De afstandsbediening is dezelfde als die van de A95K. De vernieuwde en vooral vereenvoudigde layout, met minder toetsen past beter het gebruik nu we steeds meer streamen. Geen paniek als je ze even niet terug vindt. Via Find My Remote in de Google Home app laat je de afstandsbediening oplichten en geluid maken.

©PXimport

Conclusie

Voor wie op zoek is naar een tv die in een goed verlichtte woonkamer nog sprankelend beeld levert, is deze X95K een prima keuze. Sportliefhebbers profiteren het meest van zijn hoge helderheid, ruim kleurbereik, en goede bewegingsscherpte en ook voor gamers heeft hij heel wat te bieden. 

Voor filmfans is het matige eigen contrast niet ideaal, daardoor kan je in HDR immers halo’s zien als de achtergrond van het beeld donker is. Uitstekende beeldverwerking, een goede audioconfiguratie, en Google TV zorgen in elk geval voor een erg volledig uitgeruste tv. Alleen jammer dat de prijs zo hoog is, die vinden we moeilijk te verantwoorden.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 randloze smartphones voor minder dan 350 euro
© Paulus N. Rusyanto
Huis

Waar voor je geld: 5 randloze smartphones voor minder dan 350 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Een smartphone met een dunne schermrand was jaren geleden nogal prijzig, tegenwoordig vind je ze voor een schappelijke prijs. Wij hebben vijf randloze telefoons voor minder dan 350 euro voor je weten te vinden.

Ramdloze smartphones, ook wel toestellen met een zogeheten full-screen- of edge-to-edge- display genoemd, winnen de laatste jaren steeds meer aan populariteit – en dat is niet zonder reden. Door het minimaliseren van de schermranden hebben deze telefoons een strak en modern design, waarbij het scherm nagenoeg de volledige voorkant van het toestel beslaat. Dit zorgt voor een luxe uitstraling. Bovendien maken fabrikanten optimaal gebruik van de beschikbare ruimte, waardoor zelfs compacte toestellen een groter schermoppervlak kunnen bieden. Voor gebruikers betekent dit een betere balans tussen draagbaarheid en functionaliteit. Daarnaast zijn veel randloze smartphones uitgerust met moderne technologieën zoals in-display vingerafdrukscanners en geavanceerde gezichtsscanners.

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G is een middenklasse smartphone met een helder 6,6-inch Super AMOLED-scherm, een 50 MP hoofdcamera en een krachtige Exynos 1380-processor. Het toestel biedt 5G-connectiviteit en een batterijduur die gemakkelijk een dag meegaat. Met Samsung's One UI 6.1 en een strakke ontwerp is dit een uitstekende keuze voor gebruikers die op zoek zijn naar een betrouwbare en stijlvolle smartphone.

Motorola Edge 40

De Motorola Edge 40 beschikt over een 6,55-inch pOLED-scherm met een verversingssnelheid van 144 Hz, wat zorgt voor vloeiende beelden. Het toestel is uitgerust met een MediaTek Dimensity 8020-processor en een 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie. Dankzij de 68W TurboPower-snellader is de 4400 mAh-batterij snel opgeladen. Het slanke, randloze ontwerp met afgeronde hoeken maakt dit een toestel met een premium uiterlijk.

Nothing Phone (2a)

De Nothing Phone (2a) valt op door zijn unieke, transparante ontwerp en LED-notificatieverlichting en de mogelijkheid om afzonderlijke onderdelen makkelijk te vervangen. Het toestel heeft een 6,7-inch AMOLED-scherm, een MediaTek Dimensity 7200 Pro-processor en een dubbele 50 MP camera-opstelling. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 45W snelladen biedt deze smartphone goede preraties.

Xiaomi Redmi Note 13 Pro+ 5G

De Redmi Note 13 Pro+ 5G van Xiaomi is uitgerust met een 6,67-inch AMOLED-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz en een resolutie van 1,5K. Het toestel beschikt over een 200 MP hoofdcamera, een MediaTek Dimensity 7200-Ultra-processor en een 5000 mAh-batterij die 120W snelladen ondersteunt. Door het randloze ontwerp en de krachtige specificaties is deze telefoon een uitstekende keuze voor fotografie-enthousiastelingen.

Google Pixel 7a

De Google Pixel 7a biedt een prettige Android-ervaring met regelmatige updates en een uitstekende camera. Het toestel heeft een 6,1-inch OLED-scherm, een Google Tensor G2-processor en een 64 MP hoofdcamera. Met functies zoals Real Tone en Night Sight levert de Pixel 7a indrukwekkende foto's, zelfs bij weinig licht. De telefoon heeft vooral aan de bovenzijde een smalle rand en de cameralens zit daarbij mooi in het display verwerkt. De compacte vormfactor maakt dit toestel ideaal voor gebruikers die een handzame smartphone zoeken.

▼ Volgende artikel
Nooit meer te veel wasmiddel: zo werkt automatisch doseren in je wasmachine
© AK | ID.nl
Huis

Nooit meer te veel wasmiddel: zo werkt automatisch doseren in je wasmachine

Automatisch wasmiddel doseren is een functie die steeds vaker voorkomt op moderne wasmachines. Handig, want je hoeft niet meer zelf af te meten hoeveel wasmiddel je nodig hebt. Maar hoe werkt het precies, wat zijn de voordelen en waar moet je op letten?

In dit artikel lees je:

  • Wat automatisch wasmiddel doseren is
  • Hoe goed automatisch doseren werkt
  • Wat de voordelen van automatisch doseren zijn
  • Wat de nadelen van automatisch doseren zijn
  • Hoe vaak je de reservoirs moet bijvullen
  • Welk wasmiddel je het best kunt gebruiken
  • Hoe je het doseersysteem schoon en fris houdt
  • Hoe deze functie bij verschillende merken heet

Lees ook: Dit wil je weten over de wasprogramma's van je wasmachine

Wat is automatisch wasmiddel doseren?

Automatisch doseren betekent dat de wasmachine zelf bepaalt hoeveel wasmiddel en wasverzachter nodig is voor elke wasbeurt. Dit gebeurt met behulp van sensoren die onder meer kijken naar het gewicht van de was, de textielsoort en soms ook hoe vuil het wasgoed is. Je vult de reservoirs één keer met vloeibaar wasmiddel en eventueel wasverzachter. De machine gebruikt bij elke wasbeurt precies de hoeveelheid die nodig is. Je hoeft dus niet meer voor elke wasbeurt te meten of te gokken of met wasmiddel te knoeien.

Hoe goed werkt automatisch doseren?

In de praktijk werkt automatische dosering over het algemeen goed. Vooral bij normaal bevuilde was levert het een schone was op zonder overdosering. De sensoren stemmen de hoeveelheid nauwkeurig af op de lading. Wel zijn er verschillen tussen systemen. Bij sommige merken kun je bijvoorbeeld zelf de dosering nog bijstellen als je merkt dat de was niet fris genoeg wordt of dat er juist zeepresten achterblijven. Bij sterk bevuilde was of speciale stoffen (zoals sportkleding of babykleding) kan het zijn dat je alsnog handmatig wilt doseren of een ander type wasmiddel nodig hebt.

©AEG

AutoDose van AEG.

Voordelen van automatische dosering

Het grootste voordeel is gemak: je vult één keer het reservoir en daarna hoef je er wekenlang niet naar om te kijken. Daarnaast helpt automatische dosering bij het besparen van wasmiddel. Veel mensen gebruiken onbewust te veel, wat niet alleen slecht is voor het milieu, maar ook zorgt voor zeepresten in kleding en de machine. Verder voorkom je slijtage aan je kleding. Te veel wasmiddel kan stoffen aantasten en zorgt ervoor dat kleding minder lang mooi blijft.

Nadelen van automatische dosering

Niet alles is positief. Automatisch doseren werkt alleen met vloeibaar wasmiddel. Waspoeder of capsules kun je niet gebruiken. Daarnaast moet je erop letten dat je de juiste soort wasmiddel kiest. Sommige systemen werken niet goed met dikkere of schuimende middelen.

Een ander aandachtspunt is geur: omdat je het reservoir lang gebruikt, kan dat na verloop van tijd een muffe geur afgeven. Regelmatig schoonmaken en niet te lang wachten met bijvullen helpt dat voorkomen.

Bij sommige systemen kun je niet zelf bepalen welk vak je voor welk type wasmiddel gebruikt, of kun je geen speciaal wasmiddel apart instellen (bijvoorbeeld voor witte was of wol). Dat maakt je wat beperkter in je mogelijkheden.

©AEG

Hoe vaak moet je bijvullen?

Dat hangt af van de capaciteit van het reservoir en hoe vaak je wast. Gemiddeld gaat een volle tank tussen de 20 en 40 wasbeurten mee. Sommige machines geven een seintje als het wasmiddel bijna op is, bij andere moet je het zelf in de gaten houden.

Welk wasmiddel werkt het best?

Gebruik altijd vloeibaar wasmiddel. Veel fabrikanten raden hun eigen merk aan (zoals bijvoorbeeld Miele UltraPhase). In de praktijk werken veel gangbare A-merken ook goed, zolang ze niet te dik of sterk schuimend zijn. Vermijd ecologische of geconcentreerde wasmiddelen die speciaal zijn ontwikkeld voor handmatige dosering, tenzij het systeem ze aankan. Bij sommige merken slimme wasmachines (zoals Bosch en Siemens) kun je met de app de barcode op je eigen wasmiddelen scannen. De app stuurt dan informatie over de concentratie van je wasmiddel en de waterhardheid automatisch door naar de wasmachine, zodat echt altijd de juiste dosering wordt gebruikt.

Test een wasmiddel een tijdje en kijk hoe de machine reageert: blijft er schuim achter, wordt de was goed schoon, ruikt het fris? Zo ontdek je wat het beste werkt voor jouw situatie.

©Miele

Miele UltraPhase-flacons.

Het automatische doseersysteem schoonmaken Vloeibaar wasmiddel en wasverzachter bevatten stoffen die na verloop van tijd een laagje kunnen achterlaten in het reservoir en de leidingen. Het is dus belangrijk om het automatische doseersysteem regelmatig schoon te maken. De meeste machines hebben reservoirs die je makkelijk kunt uitnemen. Spoel deze ongeveer eens per maand om met warm water. Gebruik eventueel een klein beetje schoonmaakazijn om opgehoopte zeepresten los te weken. Let erop dat je alles goed naspoelt en laat drogen voordat je de reservoirs terugplaatst. Heeft jouw machine vaste tanks die je niet kunt loshalen? Gebruik dan het schoonmaakprogramma (indien aanwezig) of spoel het systeem door; dit doe je door het reservoir te vullen met warm water zonder wasmiddel. Draai vervolgens een wasprogramma zonder was. Controleer ook regelmatig de dopjes, klepjes en slangetjes rondom het doseersysteem. Een tandenborstel kan helpen om lastige randjes schoon te maken.

Van i-DOS tot SmartDosing

In onderstaande tabel zie je wat de benaming voor het automatisch-doseersysteem is bij de grootste wasmachine-merken.

MerkBenamingUitleg
Boschi-DOS 1Twee reservoirs, een voor wasmiddel en een voor wasverzachter, instelbare dosering, houdt rekening met waterhardheid
Boschi-DOS 2Twee reservoirs, een voor wasmiddel en een voor wasverzachter of een ander soort wasmiddel, instelbare dosering, houdt rekening met waterhardheid
AEGAutoDoseVier reservoirs (automatisch en handmatig), appwaarschuwingen, flexibel
SiemensintelligentDosingVergelijkbaar met i-DOS, instelbaar via display/app, kalkherkenning
MieleTwinDosWerkt met UltraPhase-cartridges of hervulbare reservoirs, zeer precies
SamsungAutoDoseTwee reservoirs, instelbaar via display en app, werkt met veel merken
HisenseAutoDoseEenvoudig systeem met één reservoir, basisinstellingen
LGezDispenseTwee grote reservoirs, appkoppeling, slimme sensoren
BekoAutoDoseEenvoudig systeem, vaak één reservoir, geen appkoppeling
Whirlpool6th Sense AutoDoseTwee reservoirs, gekoppeld aan 6th Sense-sensoren, stabiele werking
HaierSmartDosingAutomatische aanpassing aan belading, vaak één groot reservoir, appinstellingen

Conclusie

Automatische dosering maakt wassen makkelijker en voorkomt verspilling van wasmiddel. Vooral bij regelmatig gebruik is het een handige functie die tijd bespaart en je kleding beschermt. De werking hangt af van het merk en type wasmiddel dat je gebruikt. Kies daarom een machine die bij jouw wasgedrag past (tip: bij (web)winkels die wasmachines verkopen kun je modellen makkelijk met elkaar vergelijken) en experimenteer met verschillende vloeibare wasmiddelen om de beste combinatie te vinden.