Met de X95K zet Sony vrij hoog in, en dan hebben we het niet enkel over de prijs. Met een miniled achtergrondverlichting moet deze LCD-tv de strijd aankunnen met Sony’s eigen OLED-modellen. Maar is dat een realistische verwachting?

Het lijkt er op alsof Sony dit jaar voor expliciet stoere ontwerpen koos. Naast de A95K die ook al verrassend zwaar was voor een OLED-tv, blijkt nu ook de met miniled uitgeruste X95K een redelijk zwaargewicht. Minileds zijn dus geen garantie voor een slanke tv. Het toestel zelf is zes centimeter dik, en het staat op twee stevige voeten die zowel voor als achter het toestel flink wat plaats eisen. 

Maar we moeten Sony wel een ding nageven, het design is mooi. De titaniumkleurige accenten, de speels afgewerkte rug, het fijne kader, we zien het wel graag. Voor de voeten heb je overigens drie opties om ze te monteren, breed, smal en breed waarbij je het scherm wat hoger boven het meubel zet. Die laatste optie is er om soundbars een plaats te geven.

Aansluitingen

Als je op de A95K al geen vier HDMI 2.1-aansluitingen kreeg, dan mag je ze ook op de X95K niet verwachten. Twee maal HDMI 2.0 dus en twee maal HDMI 2.1 (met ALLM, VRR en ARC/eARC). De input-lag bedraagt 19,6 ms (4K60) en 11,0 ms (2K120), verleidelijk genoeg om gamers aan te trekken. Maar voor Xbox Series X gamers kan er wel een horde zijn. De HDMI 2.1-aansluiting kan immers niet én Dolby Vision én 4K120-VRR tegelijk ondersteunen, je moet via de instellingen een van beide kiezen. 

De rest van de aansluitingen levert geen verrassingen. Twee maal usb, een composiet video en stereo minijack ingang, een optisch digitale audio-uitgang, bluetooth voor de remote en/of een hoofdtelefoon, ethernet en wifi. Er is een dubbele tv-tuner voorzien en één CI-plus slot, je kan tv kijken tegelijk een ander kanaal opnemen als je een usb-harde schijf aansluit. 

©PXimport

Backlight Master Drive

Het scherm van de X95K is een VA-paneel met X-Wide Angle en X-Anti reflection=film. Van een VA-paneel verwachten we goed contrast en een beperkte kijkhoek, maar door die speciale film zijn de eigenschappen duidelijk veranderd.

Zo meten we een ANSI-contrast van ongeveer 1.500:1, een flink eind onder de typische 3.000:1 of meer die je van VA mag verwachten. De kijkhoek is inderdaad wel beter, al blijft het zaak om niet al te ver uit het centrum te gaan zitten, dan verlies je toch wat contrast en kleur. Reflecties worden goed getemperd, maar hebben wel een kenmerkend gekleurd, uitgesmeerd effect.

Dan is het dus aan de op minileds gebaseerde achtergrondverlichting met local dimming om die contrastprestaties te verbeteren. De X95K gebruikt 36x12 (432) zones. Daarmee kan het het ANSI-contrast optrekken naar 4.000:1, en zelfs hoger op andere patronen. In SDR levert dat prima resultaten. Het dimming-algoritme volgt snel, en zones blijven nagenoeg altijd onzichtbaar. Maar dat is anders in HDR. 

Daar pompt de X95K heel wat licht uit, en dat matige eigen contrast zorgt er dan onvermijdelijk voor dat heldere voorwerpen een halo hebben tegen een donkere achtergrond, of in sommige gevallen zijn de zonegrenzen licht zichtbaar.

©PXimport

 Bij heldere content speelt dat probleem niet, maar in donkere beelden mag je er echt niet opletten of het springt steevast in het oog. Voor een tv die met de naam Backlight Master Drive herinneringen oproept aan de befaamde 2016 ZD9 is dat toch wat teleurstellend. En al helemaal voor een toestel dat het moet opnemen tegen OLED.

Over piekhelderheid gesproken, de X95K levert een ruime 1.435 nits op een 10% venster in HDR, en zelfs nog 685 nits op een volledig wit veld. Het kleurbereik is met 93% P3 ook erg goed. Gecombineerd met de goede tonemapping zijn HDR-beelden dan ook erg knap. De kleuren sprankelen en heldere scènes geven een heel krachtige indruk. 

Het scherm toont veel schaduwnuances, maar verbergt een beetje witdetail, al zal dat zelden opvallen. De ‘Gebruiker’ beeldmode is zowel in SDR als HDR de keuze die de beste kalibratie en meest natuurlijke beelden levert.

Mooi beeld uit elke bron

Of je nu wat oudere content streamt of van een dvd haalt, live tv bekijkt, of de laatste nieuwe Ultra HD Dolby Vision content bekijkt, de Sony Cognitive Processor XR zet het allemaal optimaal op het scherm. Hij scoort goed voor deinterlacing, ruisonderdrukking en upscaling. Oudere bronnen geef je met ‘Reality Creation’ bovendien wat extra detail en diepte zonder storende valse contouren. 

Hinderlijke kleurstroken in zachte kleurovergangen zijn voor heel wat andere tv’s een lastige opgave, maar de Sony werkt die uitstekend weg, zelfs in onze moeilijkste testscènes. De slimme lichtsensor past de helderheid aan, maar ook de tooncurve. Met dat laatste maakt hij zwartnuances beter zichtbaar als er veel omgevingslicht is. De bewegingsscherpte van het paneel is vrij goed. In snel bewegende scènes verlies je een minimum aan detail, of hebben snel bewegende voorwerpen een dunne vage rand. 

Binnen MotionFlow kan je een Black Frame Insertion activeren om zo extra detail tevoorschijn te halen, al veroorzaakt dat dan soms een kleine dubbele rand, in plaats van een vage rand. Bij motion interpolation lijkt de processor helaas soms niet te kunnen volgen. In snelle pan-beelden zijn er dan ook vrij veel beeldfouten zichtbaar of schokt het beeld toch nog.

©PXimport

Goede audioprestaties

De Acoustic Multi-Audio oplossing heeft onderaan twee woofers en twee midrange luidsprekers. De twee tweeters kregen een hogere positie, bovenaan aan de zijkant van het scherm. Zij zorgen er voor dat het geluid uit het scherm lijkt te komen ook al zitten de luidsprekers voornamelijk onderaan. De 6x 10 Watt vermogen zijn in elk geval voldoende voor krachtig geluid. 

Onze filmfragmenten kunnen we lekker luid zetten, er is behoorlijk wat bas en inderdaad, de dialogen lijken vrij goed uit het centrum te komen. De klank is aangenaam en je hoort zelden vervorming. Bij muziek kan dat iets meer opvallen als je echt veel volume vraagt. 

De Dolby Atmos ondersteuning levert ook een fijne surroundervaring, weliswaar zonder een echt hoogte effect. Je kan de klank ook laten bijsturen voor de kamerakoestiek met een korte testprocedure. 

©PXimport

Google TV met wat extra's

Het smart tv-deel wordt verzorgd door Google TV. Daarmee haal je het rijkste aanbod apps in huis en Google Cast. Sony biedt je verder ook Airplay 2 en een eigen streaming dienst met films van Sony Pictures, Bravia Core. In tegenstelling tot bij de A95K is de Bravia Cam niet standaard meegeleverd. Maar gezien het beperkte nut, zien we weinig reden om die als die optie aan te schaffen. 

Sony gebruikt al enkele jaren dezelfde chipset, een MediaTek MT5895 met quad-core ARM Cortex-A73 CPU, 3GB RAM en Mali-G52 GPU. Die zorgt voor een vlot werkende interface, je navigeert snel en zonder aarzelen door de menu’s en het Google TV aanbod. 

De afstandsbediening is dezelfde als die van de A95K. De vernieuwde en vooral vereenvoudigde layout, met minder toetsen past beter het gebruik nu we steeds meer streamen. Geen paniek als je ze even niet terug vindt. Via Find My Remote in de Google Home app laat je de afstandsbediening oplichten en geluid maken.

©PXimport

Conclusie

Voor wie op zoek is naar een tv die in een goed verlichtte woonkamer nog sprankelend beeld levert, is deze X95K een prima keuze. Sportliefhebbers profiteren het meest van zijn hoge helderheid, ruim kleurbereik, en goede bewegingsscherpte en ook voor gamers heeft hij heel wat te bieden. 

Voor filmfans is het matige eigen contrast niet ideaal, daardoor kan je in HDR immers halo’s zien als de achtergrond van het beeld donker is. Uitstekende beeldverwerking, een goede audioconfiguratie, en Google TV zorgen in elk geval voor een erg volledig uitgeruste tv. Alleen jammer dat de prijs zo hoog is, die vinden we moeilijk te verantwoorden.

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!

Het is bijna kerst en tussen het regelen van de laatste boodschappen door kijk je om je heen. De post ligt nog op tafel, er slingert speelgoed rond en een grote schoonmaak gaat niet meer lukken. Toch wil je dat je gasten in een net huis binnenkomen. Met een strak plan kun je in precies zestig minuten de perfecte illusie van een schoon huis creëren. Zet de timer, doe je favoriete muziek aan en ga aan de slag.

Je begint waar je gasten binnenkomen. De hal is vaak een rommelige plek, zeker in de winter. Pak een grote mand of krat en gooi daar alles in wat er niet hoort: sjaals die niemand draagt, post, sleutels en rondslingerende tassen. Zet die mand tijdelijk weg in de berging, schuur of desnoods in je eigen kledingkast. Zorg dat er ruimte is aan de kapstok voor de jassen van je bezoek. Klop de deurmat even krachtig buiten uit en haal de stofzuiger snel door de gang. Als je hierna nog dertig seconden over hebt, veeg je met een doekje over de spiegel. Een schone spiegel en een lege vloer geven direct bij binnenkomst al het gevoel van een opgeruimd huis.

De woonkamer: sfeer boven perfectie

Door naar de plek waar jullie de meeste tijd zullen doorbrengen. In de woonkamer geldt nu de regel: opruimen is belangrijker dan boenen. Loop een rondje met een vuilniszak voor alles wat weg kan en een wasmand voor spullen die naar een andere kamer moeten. Maak de salontafel en bijzettafels helemaal leeg. Een leeg oppervlak oogt namelijk direct schoon, zelfs als je niet nat afneemt. Schud daarna de kussens op de bank flink op en vouw plaids netjes op. Haal de stofzuiger alleen door het midden van de kamer en langs de bank; vergeet de hoekjes en plinten, want daar kijkt vanavond niemand naar.

©Евгения Рубцова

Het toilet: kort maar krachtig

Dit is de enige plek waar je gasten echt even alleen zijn en stilzitten, dus hier moet het wel fris zijn. Gelukkig is de ruimte klein. Spuit wc-reiniger in de pot en laat dit even inwerken terwijl je de rest doet. Gebruik een wegwerpdoekje of een sopje voor de bril, de spoelknop, de deurklink en de kraan. Hang een schone handdoek op en controleer of er voldoende toiletpapier ligt. Heb je nog een geurkaarsje of geurstokjes? Zet die dan hier neer. Als het lekker ruikt, voelt je toilet al snel schoner aan.

Puntjes op de i in de keuken

Je hebt nu nog een kwartier over. Snel door naar de keuken. Zorg allereerst dat het aanrecht helemaal leeg is. Als het niet meer lukt om alles af te wassen, zet je de vuile vaat snel in de vaatwasser, ook als deze eigenlijk al vol is. Een andere slimme noodoplossing is om de vaat tijdelijk in een keukenkastje te verstoppen. Het gaat erom dat alles uit het zicht is. Haal tot slot nog even een doekje over het aanrecht en de kookplaat zodat alles weer fris oogt.

©APALKOV | MestoSveta - stock.adobe.com

Sfeer maken

Nu is het tijd voor de belangrijkste truc: het aanpassen van de verlichting. Dim de grote lampen en steek overal kaarsen en sfeerverlichting aan. Dat ziet er niet alleen heel gezellig uit, maar dat zachte licht zorgt er ook voor dat achtergebleven stof of verdwaalde kruimels niet meer opvallen. Tot slot doe je nog één ding voor de sfeer. Zet een raam op een kier voor frisse lucht of zet een pannetje op het vuur met wat water, kaneel en sinaasappelschil voor een heerlijke kerstgeur.

Klaar voor de bel

Kijk nu eens om je heen. Je huis is opgeruimd, het ruikt lekker en het is gezellig verlicht. Niemand die ziet dat je de bovenkant van de kasten hebt overgeslagen. Schenk wat te drinken voor jezelf in en adem uit. Laat die bel maar gaan!