Niet iedereen heeft plek om een grote tv neer te zetten. Of misschien wil je wel OLED-beeldkwaliteit, maar dan in een kleiner formaat zodat het scherm niet domineert of mooi tot zijn recht komt in de slaapkamer. Panasonic laat met de 42-inch TX-42MZW984 zien dat je niet aan beeldkwaliteit hoeft in te boeten wanneer je voor een kleiner formaat kiest.

Deze 42-inch-tv noemen we ten overstaand van de meest verkochte televisies inmiddels klein. Hij oogt neutraal en zelfs wat saai. De zwarte tv past weliswaar in elk interieur, maar mist toch uitstraling. Dat is voornamelijk te wijten aan zijn vrij dikke profiel. Het OLED-scherm zelf is nog steeds erg dun, maar je ziet dat eigenlijk niet omdat de behuizing achteraan ongeveer even groot is als het scherm. Over de afwerking echter geen slecht woord, die is prima. De tv staat op een centrale voet.

©Eric Beeckmans

Groot of klein, dat maakt wat de aansluitingen betreft geen verschil. Alle MZW984-modellen beschikken over twee HDMI 2.0-aansluitingen en twee HDMI 2.1-aansluitingen met 40Gbps bandbreedte. Er is ondersteuning voor 4K120, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync, en ARC/eARC. X Box Series X-gamers kunnen in Dolby Vision gamen, maar dan wel maximaal in 4K op 60Hz. Dat de tv ook een prima keuze is voor gamers blijkt uit de input-lag van 6,5 ms in 2K120 en 10,5 ms in 4K60. Drie usb-poorten, composiet video met stereo cinch audio ingang (via verloopstekker), optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting maken de lijst met aansluitpoorten compleet. Op die laatste kan je een subwoofer aansluiten, wel eerst even via de menu’s de functie omschakelen. Bluetooth gebruik je om audio naar de tv te sturen, of een draadloze hoofdtelefoon aan te sluiten. Op dit kleinere model staan een deel van de aansluitingen naar achter gericht, dat is een aandachtspunt als je wandmontage overweegt.

Prachtige OLED-beelden

Verwacht geen piekhelderheid die kan concurreren met het topmodel van Panasonic, de TX-65MZW2004, want alleen dat topmodel heeft een nieuw paneel met microlens-laag. Maar voor een 42 inch die door zijn hoge pixeldensiteit wat voorzichtiger moet omspringen met warmte zijn de resultaten uitstekend. We meten 720 nits op een 10% venster, en 132 nits op het volledig witte scherm. Het kleurbereik is 96% P3. Prima cijfers, vooral omdat je ook op middelgrote testvensters relatief veel licht overhoudt. Het paneel heeft een uitstekende uniformiteit.

We kiezen de Filmmaker-mode, en merken onmiddellijk dat die bijzonder nauwkeurig gekalibreerd is. Hij is vrij donker, maar dat is makkelijk op te lossen, zet de Verlichtingssterkte wat hoger en activeer de lichtsensor. Je geniet dan van natuurlijke kleuren, en quasi perfect beeld. Er ontbreekt een minimum aan zwartdetail. Dat kun je verhelpen door de ‘Dark visibility Enhancer’ te activeren. Doe dat in beperkte mate zodat je het prachtige OLED-contrast niet te hard benadeelt.

©Panasonic

Voor HDR kun je rekenen op Dolby Vision IQ en HDR10+ Adaptive, naast standaard HDR10 en HLG. Ook hier is de kalibratie van de Filmmaker Mode nagenoeg perfect. De tv geeft voorrang aan correcte kleurweergave, eventueel ten koste van wat helderheid, maar de beelden behouden heel goed hun HDR-karakter, met rijke kleuren en helder maar genuanceerd witdetail. Net als in SDR kan je met een weinig ‘Dark visibility Enhancer’ het schaduwdetail nog wat verbeteren. Voor gamers is er de de ‘True Game’-mode, die heeft een perfect gekalibreerd beeld en lage input-lag.

Beeldverwerking

Dit model gebruikt dezelfde processor als het topmodel en hoeft op dat vlak dan ook niet onder te doen. Panasonic hanteert daarnaast een vrij voorzichtige aanpak zodat de kans op overmatig bewerkte beelden klein is. Upscaling is zacht en als je wat verder van dit kleine scherm zit, kan het wat extra scherpte gebruiken via de instelling ‘Resolutie Remasteren’.

©Panasonic

Gebruik de Filmmaker-modus of True Cinema-modus voor het beste beeld, al kun je ook de AI-beeldmode gebruiken, die kiest instellingen aangepast aan wat je kijkt en je kan zelf regelen hoe sterk het effect is. De slimme lichtsensor past helderheid en kleurtemperatuur van het beeld aan, al raden we aan om dat uit te schakelen voor kleurtemperatuur. De bewegingsscherpte van OLED-schermen is zeer goed, een belangrijk pluspunt voor games en sport. Het enige zwakke punt van de processor is dat hij kleurbanden in zachte gradiënten niet kan wegwerken.

Als game-monitor

De verleiding is best groot om deze kleine OLED-tv op je bureau te plaatsen en als monitor te gebruiken, zeker als je een gamer bent. Er is geen DisplayPort aanwezig, maar de HDMI 2.1-poorten bieden wel alle gamerfeatures. Je moet de monitor ook ver genoeg van je af kunnen plaatsen om het overwicht te bewaren. Nog een reden, de WRGB-subpixelstructuur kan zichtbaar zijn op tekst als je te dichtbij zit. En waar veel monitoren de mogelijkheid bieden om de opstelling aan te passen in de hoogte, is dat op deze tv niet het geval. Wie daar doorheen kijkt, krijgt wel heel veel schermoppervlak, 4K-resolutie, prachtige OLED-beelden en een haarscherpe game-ervaring.

©Panasonic

Degelijke audio

De audioprestaties op kleinere tv’s laten vaak te wensen over. Maar ook op dat vlak zit het wel snor bij deze Panasonic. De 2x 15W luidsprekers leveren prima klank met een goed volume. De uitgebreide instellingsmogelijkheden bieden voldoende mogelijkheden om de audio naar eigen smaak te laten klinken.. Dat is zeker wat van je tijd waard, want het verschil kan vrij duidelijk zijn. Tot onze verrassing hoorden we zelfs een redelijk surroundeffect bij onze filmtracks. De subwoofer-aansluiting is een leuk extraatje, maar wie echt betere audio wil hebben, kan beter kiezen voor een soundbar. Ben je een gamer met kdie meer dan een 4K120-bron gebruikt, hou er dan rekening mee dat een soundbar een van je HDMI 2.1-aansluitingen inneemt zodat je op de tv nog maar één HDMI 2.1-poort overhoudt voor je gamingbronnen.

©Eric Beeckmans

My Home Screen 8.0

Het eigen smart tv-systeem van Panasonic vind je ook op de MZW984-reeks. Fire TV en Google TV vind je enkel op de lagere modellen. We houden van de eenvoud van My Home Screen. Een simpele balk met pictogrammen onderaan het scherm bevat apps, zenders en ingangen, en je kan hem personaliseren zodat jouw favorieten vooraan staan. Het hele smart tv-systeem reageert ook erg vlot, een troef voor het gebruiksgemak. Enkel het app-aanbod loopt een beetje achter.

De belangrijkste internationale streamingdiensten zijn er wel, en voor Nederland is de selectie lokale apps goed, maar in België is er geen enkele lokale app te vinden.

Op de uitrusting is niet bespaard. Een dubbele tv-tuner met twee CI+-slots maakt het mogelijk om live tv te kijken en iets anders op te nemen op een extern usb-apparaat. De afstandsbediening is geen toonbeeld van innovatie. Ze is groot en heeft erg veel toetsen, maar de layout is prima en de toetsaanslag uitstekend. De ‘My App’ toets kan je koppelen aan een app naar keuze, gamers kunnen die bijvoorbeeld binden aan het Game Dashboard.

Conclusie

De TX-42MZW984 is een kleine OLED-tv met de beeldkwaliteit en het gebruiksgemak van een groter model. Panasonic heeft nergens beknibbeld op uitrusting of kwaliteit. Je geniet dus van prachtige beelden met diep contrast, uitstekende helderheid en natuurlijke, rijke kleuren. De beeldverwerking is top en laat alleen, zoals alle Panasonic OLED tv’s, een steek vallen bij het wegwerken van kleurstroken in zachte gradiënten. Met zijn HDMI 2.1-poorten, True Game-mode en ruime game-features is deze tv niet alleen een fijne keuze voor sport en films maar ook voor gamers. De enige reden om wat van de totaalscore te halen is de opvallend hoge prijs van deze tv.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.