In 2019 startte Vitens, het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland, met het testen van een slimme watermeter. De slimme watermeter bevindt zich ondertussen nog steeds in de testfase. Je kunt er zelf eentje aanschaffen, maar voor de meeste huishoudens in Nederland geldt dat ze nog geen slimme watermeter hebben. In dat geval moet je zelf de watermeter uitlezen en de standen doorgeven.

Waarom moet ik mijn watermeter uitlezen? 

We hebben al eerder uitgelegd dat het verstandig is gas- en stroomverbruik bij te houden. Wat dat betreft kan het inzicht hebben op je waterverbruik eveneens handig zijn. Zo weet je hoeveel je verbruikt, kun je de kosten inschatten en kun je kijken waar je kunt besparen. Daarnaast zie je snel of je lekkages hebt of niet. Bovendien heb je, als je maandelijks foto’s van de watermeter maakt, altijd bewijsstukken wanneer de jaarlijkse rekening niet blijkt te kloppen. 

Waterleveranciers zijn druk bezig met het ontwikkelen en testen van een slimme watermeter. Kun je niet wachten op de watermeter van de waterleverancier? Dan kun je zelf het heft in handen nemen en een slimme watermeter aanschaffen. Bijvoorbeeld met de watermeter van Homewizard. Je sluit de slimme watermeter met een kabel gemakkelijk aan op je analoge of digitale watermeter. Als er geen stroompunt in de buurt van de watermeter is, kun je het apparaatje ook op batterijen laten werken. Na het connecten zie je in de app precies wat je verbruikt tijdens het douchen, badderen of afwassen. 

Wanneer moet ik mijn watermeter uitlezen?

Eén keer per jaar geef je de meterstand door. Vaak krijg je daar een uitnodiging voor op de mat of via e-mail. Net als bij je gas- en slimme elektriciteitsmeter is het verstandig om de waterstanden geregeld op te nemen. Het liefst ook met foto’s en een datum erop. In geval van nood kun je terugvallen op de foto’s en ze als bewijsstukken aan je leverancier laten zien. Daarnaast lees je ook je watermeter uit wanneer je gaat verhuizen. 

Aan wie betaal ik eigenlijk water? 

Gas en stroom krijg je altijd via de energieleverancier, waarvan je aan het eind van het jaar één jaaropgave krijgt. Van water krijg je een aparte rekening, want dat gaat via de waterleverancier. Elke regio heeft een eigen leidingnet waarmee één bedrijf het water levert – net als bij gas overigens. 

Zo is in Midden-, Noord- en Oost-Nederland Vitens de waterleverancier. In de regio Brabant is dat Brabant Water en in Noord- en Zuid-Holland leveren PWN Drinkwaterbedrijf en Dunea N.V. het water. Op Vewin vind je welk waterbedrijf in jouw regio water levert en aan wie jij het water betaalt. 

©Cherezov Kirill

Heb ik wel of geen watermeter? 

Sommige huizen hebben geen watermeter. Dat klinkt misschien gek, want hoe wordt jouw waterverbruik dan gemeten? En betaal je dan eigenlijk wel voor water? Ja, ook dan betaal je gewoon de rekening. Alleen wordt het waterverbruik anders berekend. Huishoudens zonder watermeter betalen een standaard bedrag aan de waterleverancier. Zonder watermeter hoef je dus geen standen door te geven, want die zijn er niet. Hieronder lees je wat je op je rekening kunt verwachten als je wel of geen watermeter hebt. 

Ik heb wel een watermeter

Met een watermeter wordt er dus gemeten hoeveel je verbruikt. Dat worden ook wel de variabele kosten genoemd. Je betaalt deze kosten per eenheid water die je verbruikt. Oftewel per kubieke meter (m³). Naast de variabele kosten betaal je vaste kosten. De vaste kosten bestaan uit het onderhouden van de waterleidingen. 

Voor een huishouden met een watermeter betaal je in 2023 1,03 euro per m³ (1 m³ is 1000 liter water). De vaste kosten bedragen 109,46 euro per jaar, waar je belastingen (bol) en 9 procent btw over betaalt. Wil je graag een uitnodiging op de mat om je meter uit te lezen? Dan kost dat je zo’n 1,50 euro per brief.

Ik heb geen watermeter

Heb je geen watermeter, maar ben je wel aangesloten op het leidingnet? Dan kunnen jij en de leverancier niet precies meten en weten hoeveel je verbruikt. Om die reden rekenen zij kosten per eenheid in huis. Eenheden zijn met name ruimtes. Daarnaast tellen ook een ligbad en garage zonder eigen wateraansluiting als een eenheid. Hieronder staan de eenheden op een rijtje:

• Een kamer tussen de 6 en 30 m² (een kamer groter dan 30 m² wordt als twee eenheden gerekend)
• Een tuin groter dan 65 m²
• De keuken
• Een ligbad
• Een garage zonder eigen wateraansluiting (een garage met een eigen wateraansluiting wordt niet als eenheid geteld. Hiervoor betaal je alleen de vaste kosten)

De kosten per eenheid bedragen voor het jaar 2023 23,43 euro. De vaste kosten zijn 106,52 euro per jaar. Net als wanneer je wel een watermeter hebt, betaal je twee soorten belasting over het drinkwater, namelijk 9 procent btw en milieubelasting (bol).

©Maksym Yemelyanov

Wat betaal ik ongeveer met of zonder watermeter?

In de onderste tabel zie je het gemiddelde verbruik van huishoudens in Nederland en de kosten wanneer je wél een watermeter hebt (prijzen zijn inclusief belastingen en btw).

Bron: Waternet

In de onderstaande tabel zie je de gemiddelde kosten voor huishoudens in Nederland zonder watermeter, op basis van het aantal eenheden (prijzen zijn inclusief belastingen en btw).

Bron: Waternet

Afhankelijk van de grootte van je huis, de eenheden en (een grove schatting van) je verbruik, kun je mét een watermeter dus op kosten besparen. Bovendien geeft het je inzicht in je verbruik en kun je makkelijker lekkages opsporen als je meter opeens een uitschieter heeft.

Waar vind ik de watermeter?

Meestal vind je de watermeter in de meterkast. Kun je die daar niet vinden? Dan moet je soms even op onderzoek uit. Hij kan namelijk ook in de badkamer, het toilet, in de keuken of bij de cv-ketel zitten. De cv-ketel vind je vaak op zolder, zit soms verstopt in een keukenkastje, op de slaapkamer of in de kelder. 

De watermeter herken je vrij gemakkelijk doordat het, anders dan de energie- en gasmeter, rond is. De eenheid wordt met m³ aangegeven, net als bij de gasmeter. Verwar ze dus niet. De gasmeter is overigens vaak vierkant en van metaal. 

©New Africa

Hoe lees ik de meter?

In tegenstelling tot de gas- en energiemeter heb je bij een watermeter met maar één telwerk te maken. Dat betekent dat er één stand op de meter staat die je moet aflezen. Handig! De meter kan analoog zijn of een digitaal scherm hebben. Bij een digitale moet je nog weleens de knop indrukken omdat het scherm automatisch in slaapstand gaat om batterij te besparen. 

Wat moet ik dan doorgeven? 

Nadat je meter hebt gevonden, check je of het watermeternummer klopt. Die vind je onder de barcode. Zo weten jij en de leverancier dat het gaat om jouw meter en huishouden. Dat is dus het nummer van de meter en niet de meterstand! Ook krijg je in de brief of e-mail bij de meeste leveranciers een opnamenummer. Dat is een persoonlijke code die bij jouw huis hoort. 

Je hoeft alleen de meterstanden vóór de komma – meestal in het zwart – door te geven. De nummers achter de komma – in het rood – kun je weglaten. 

Wat kan ik doen als de meterstanden niet kloppen? 

Het is altijd vervelend als de stand van je meter niet overeenkomt met de metingen van je waterleverancier. Voordat je naar de leverancier stapt, is het verstandig om op zoek te gaan naar lekkages. Check waar het verschil vandaan komt. 

Heb je geen lekkages kunnen vinden? Dan kun je een melding maken bij je waterleverancier. Stuur de foto’s van je meter met datum mee als bewijs van de ongelijke standen. Je kunt ook de meter laten ijken. Dat betekent dat ze de werking van de meter komen checken. 

Wil je minder water verbruiken én op je rekening besparen? Lees ook: Duurzaam Thuis: bespaar tot wel 6000 liter water met deze simpele tips 

Een boeiende diapresentatie maken is altijd wel een uitdaging, maar met AI hoef je daar echt niet meer over te piekeren. Van brainstorming en tekstopmaak tot inhoudsoptimalisatie, sprekernotities, voice-overs en diacreatie: AI kan het allemaal.

Je hebt het vast al bedacht en geprobeerd: met AI-chatbots als ChatGPT, Bing Chat, Gemini, Claude en Grok kun je snel relevante antwoorden genereren die aansluiten bij je presentatieonderwerp. Maar er is meer mogelijk.

Je kunt bijvoorbeeld een schermafbeelding van een dia maken en deze uploaden naar een chatbot (bij ChatGPT via het paperclip- of plus-pictogram), met een prompt als ‘Genereer uitgebreid gesproken commentaar bij deze dia uit mijn powerpointpresentatie’. Nog handiger is het wellicht om je volledige pptx-bestand te uploaden en een gerichte prompt te gebruiken, zoals ‘Geef uitgebreid commentaar voor de spreker bij dia 6 over ontbossing en landgebruik’, ‘Vind op internet copyrightvrije afbeeldingen die goed passen bij dia 6’, of ‘Genereer een leuke cartoon die perfect aansluit bij dia 6’.

Er zijn natuurlijk nog andere nuttige vragen te bedenken, maar je zult wat moeten knippen en plakken om de bruikbare resultaten in je presentatie te verwerken. Daarom richten we ons vooral op AI-tools die iets nauwer samenwerken met presentatie(software), met de focus op PowerPoint.

Upload je presentatiebestand naar de AI-chatbot en vraag bijvoorbeeld om een passende afbeelding te genereren.

Copilot in PowerPoint

Gebruik je PowerPoint als onderdeel van een Microsoft 365-licentie, dan heb je aan Copilot een handige geïntegreerde AI-tool. Je kunt er als volgt mee aan de slag.

Start een nieuwe, lege PowerPoint-presentatie. Op het tabblad Start druk je in het Lint op de knop Copilot om het bijbehorende deelvenster te openen. Onderaan vind je de chatbalk voor het invoeren van prompts. Je kunt bijvoorbeeld iets vragen als ‘Creëer een voorstelling van acht dia’s rond klimaatopwarming, waarin zowel de oorzaken, gevolgen als remedies worden behandeld’. Dit levert wellicht al een (eerste) bruikbare presentatie op. Klik op het wereldbol-pictogram om Copilot internet te laten raadplegen voor je prompt. Je kunt om extra dia’s vragen, zoals ‘Voeg een extra dia toe na dia vier waarin je (geografische) relevante statistieken of tabellen opneemt die een en ander verduidelijken’. Een andere nuttige prompt is bijvoorbeeld ‘Genereer voor elke dia (uitgebreide) sprekernotities en voeg deze toe’. Deze verschijnen dan in het notitiegebied onderaan het ontwerpvenster en kunnen nog worden aangepast.

Met de ingebouwde functie Designer, op het tabblad Start, kun je snel een ander ontwerp selecteren voor een geselecteerde dia. Onderaan het Designer-deelvenster kun je op Meer ontwerpideeën zien klikken.

Deze presentatie werd in minder dan een minuut geheel door Copilot gegenereerd (met een beetje hulp van Designer).

Copilot-prompts

Wanneer je met de muisaanwijzer over een prompt gaat, verschijnt een pictogram om de prompt te bewaren. Bewaarde prompts kun je oproepen via het plusknopje op de chatbalk. Klik op Prompts weergeven en open Jouw prompts om de opgeslagen prompts snel te kunnen hergebruiken.

In de rubriek Microsoft-prompts vind je talrijke modelprompts, ingedeeld in categorieën als Maken, Vragen en Ontwerpen, en thematische secties zoals Marketing en IT.

Doe inspiratie op in de talrijke modelprompts van Microsoft.

Gamma: instellingen

Copilot is een handige tool voor het genereren van diapresentaties, maar vereist een Microsoft 365-licentie. Er zijn gelukkig alternatieven, zoals ChatGPT for PowerPoint (zie het kader ‘Invoegtoepassing’) en Gamma, dat gratis beschikbaar is, weliswaar met beperkingen.

Na aanmelding en een korte profilering kun je aan de slag. Je hebt drie startopties: Tekst plakken (om vanuit aantekeningen of andere informatie een presentatie te maken), Genereren (op basis van je prompt), en Bestand of URL importeren (om een bestaande presentatie te optimaliseren). We gaan hier uit van Genereren.

Geef aan dat het om een presentatie gaat, bepaal het aantal kaarten oftewel dia’s, met een maximum van tien in de gratis versie, en selecteer de taal. Vul je prompt in en bevestig met Overzicht genereren om een tekstueel dia-overzicht te krijgen. Je kunt direct een thema kiezen (klik ook op Meer bekijken) en bepalen hoeveel tekst er gemiddeld op de dia’s moet staan. Daarnaast kun je aangeven welke bronnen de tool mag gebruiken voor beelden, zoals Automatisch, AI-beelden (via een instelbare beeldgenerator) of Stockfoto’s (van Unsplash).

Beschrijf het onderwerp, geef het aantal dia’s op en kies een geschikt thema.

Gamma: bewerkingen

Klik na je selecties op Genereren om de eigenlijke diavoorstelling te maken, bijvoorbeeld in filmstripweergave.

Vanuit je Gamma-dashboard kun je de gegenereerde dia’s op verschillende manieren bewerken. Wanneer je met de muisaanwijzer over een dia gaat, verschijnen knoppen voor het toevoegen van notities en het aanpassen van de stijl, zoals een andere accent- of achtergrondafbeelding, kleur en breedte. Via Bewerken met AI kun je de tekst langer of korter maken, opsplitsen, corrigeren, vereenvoudigen of vertalen.

Aan de rechterzijde biedt een knoppenbalk opties om elementen toe te voegen, zoals afbeeldingen, video’s, grafieken, diagrammen, formulieren en knoppen. Ook kun je een link naar een geüpload bestand insluiten. Basisblokken zoals tekst, tabellen, lijsten en interactieve knoppen kunnen worden toegevoegd en aangepast.

Ben je klaar, klik dan rechtsboven op de Deel-knop. Op het tabblad Deel kun je een link naar je online presentatie kopiëren (die ziet er als volgt uit: https://gamma.app/docs/<naam-code>). Op het tabblad Samenwerken voeg je e-mails van anderen toe zodat zij de presentatie eventueel verder kunnen optimaliseren. Je kunt je presentatie ook naar een website laten omzetten, gratis op het domein gamma.site.

Via Exporteer kun je de presentatie downloaden, onder meer als pdf of PowerPoint. In de gratis versie verschijnt een reclameknop rechtsonder de dia’s. Je kunt deze in PowerPoint desgewenst verwijderen via Beeld / Diamodel. Selecteer het knopje in de bovenste dia, verwijder het met de Delete-knop en herhaal dit voor de andere dia’s. Klik vervolgens op Modelweergave sluiten.

Je kunt je presentatie in Gamma online bewerken, maar ook (als pptx) downloaden.

Interactie: Mentimeter

Een AI-tool als Gamma is handig voor het snel genereren en bewerken van presentaties, maar voor interactieve presentaties is Mentimeter beter geschikt. Je kunt deze tool gratis gebruiken tot vijftig deelnemers per maand. Alle vraagtypes zijn beschikbaar en je kunt per presentatie een onbeperkt aantal vragen toevoegen.

Ga naar Mentimeter en creëer een account, bijvoorbeeld via Google. Na enkele profileringsvragen kun je aan de slag. Op je dashboard kun je via New Menti een quiz of enquête maken, of Start with AI gebruiken en een beschrijving invoeren, zoals ‘Creëer een Nederlandstalige quiz met vijf vragen over de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering.’ Kies vervolgens een kleurencombinatie en even later is je quiz met interactieve dia’s klaar.

Je kunt de inhoud en vormgeving nog aanpassen. Wanneer je klaar bent, klik je op Share en voeg je de bijbehorende link of QR-code toe aan je presentatie. Zodra alle deelnemers zich via www.menti.com met de juiste code hebben aangemeld, start je de quiz met Present en stuur je deze verder aan.

Voor een betere integratie met je presentatie kun je in PowerPoint naar Start / Invoegtoepassingen gaan, Mentimeter voor PowerPoint selecteren en je quiz of poll direct in je presentatie laden.

Je quiz-ontwerp in Mentimeter en het mobiele scherm van een deelnemer.

Visuals

Ben je op zoek naar leuke afbeeldingen, dan kun je ChatGPT met Dall-E gebruiken, maar voor creatieve visuals is Microsoft Designer vaak beter geschikt. Je hebt hiervoor een Microsoft-account nodig, bij voorkeur met een 365-abonnement voor extra maandelijkse tegoeden. Op https://account.microsoft.com kun je het saldo hiervan controleren.

Meld je aan bij https://designer.microsoft.com, klik op Maken met AI en scrol door het visuele aanbod. Categorieën als Afbeeldingen, Pictogrammen en Achtergronden lijken ons het meest geschikt voor diapresentaties. Selecteer een categorie, kies indien nodig een formaat zoals Breed (1792 x 1024) en voer een gedetailleerde prompt in. Bevestig met Genereren.

Je krijgt vier resultaten waaruit je kunt kiezen. Download de gewenste afbeelding in jpeg-formaat via het pijlknopje en importeer deze in PowerPoint. Wil je de afbeelding als achtergrond gebruiken, dan klik je er met rechts erop en kies je Naar achtergrond. Via het tabblad Afbeeldingsindeling kun je de doorzichtigheid aanpassen.

Voor een opvallende openingsdia kies je in Microsoft Designer Volledig nieuw ontwerp en daarna PowerPoint cover. Je kunt een sjabloon selecteren, tekst en visuals toevoegen en meerdere ontwerpen maken. Deze kun je als afzonderlijke afbeeldingen of als pdf downloaden.

Designer weet vast enkele leuke visuals voor je presentatie uit zijn AI-hoed te toveren.

Audio

Een handige dienst om tekst naar spraak om te zetten is Elevenlabs. Maak eerst een account aan en kies Text to Speech. Plak of typ je tekst (tot 10.000 tekens in de gratis versie) en selecteer bij Settings een stem die ook in het Nederlands goed klinkt. Verder kun je hier ook het AI-model en enkele parameters instellen, zoals Speed en Stability. Klik vervolgens op Generate om de audio te beluisteren. Je kunt deze daarna downloaden als mp3-bestand.

Heb je al een eigen stemopname, dan kun je deze via de rubriek Voice Changer uploaden of je maakt hier zelf een opname via Record audio. Daarna kun je hiervoor een alternatieve stem kiezen en ook deze aangepaste opname kun je downloaden.

Ook leuk: via Sound Effects kun je op basis van je eigen prompts allerlei geluidseffecten laten genereren. Ook deze kun je weer als mp3 downloaden.

Alle audiobestanden kun je natuurlijk eenvoudig in je diapresentatie importeren en gebruiken. In PowerPoint bijvoorbeeld doe je dit via Invoegen / Audio / Audio op mijn pc.

Je kunt tekst eenvoudig naar een ingesproken opname laten omzetten.

Video

Je kunt nog een stap verdergaan en eigen tekst (bestanden) niet alleen naar gesproken tekst laten omzetten, maar ze ook door geanimeerde avatars of personages gesynchroniseerd laten uitspreken en vervolgens in je diapresentatie opnemen.

Een goede oplossing hiervoor is Synthesia (gratis met beperkingen). Meld je bij deze dienst aan en open bijvoorbeeld de rubriek Video. Kies Videos en klik rechtsboven op New video. Selecteer een sjabloon of kies Start from blank of Import PowerPoint. Bij dit laatste kun je per dia bepalen welke tekst door welke stem (ook in het Nederlands) wordt ingesproken, waarna een video van de presentaties met voice-overs wordt gecreëerd. Kies je Start from blank, dan maak je zelf scènes waarin je een zelfgekozen avatar jouw tekstscripts laat uitspreken. Ook dit is naar video om te zetten. In de gratis versie kun je van je video een link of embedcode genereren en delen. Downloaden als mp4 kan alleen in de betaalde versie.

Je eigen scripts, uitgesproken door een zelfgekozen avatar.

Schoenenmerk Skechers heeft een nieuwe lijn kinderschoenen uitgebracht: Find My Skechers. Ouders kunnen in een verborgen vakje in de hak onder de binnenzool een AirTag plaatsen, waardoor ze altijd weten waar hun kind is. Handig of betutteling? De meningen zijn verdeeld.

Het idee is simpel: verstop een Apple AirTag in de zool van je kinderschoen en volg hem via de Zoek mijn-app op je telefoon. In de nieuwe kindersneakers van Skechers zit een speciaal vakje onder de binnenzool waarin een AirTag past. Aan de buitenkant zie je hier niets van en degene die de schoenen aan heeft, voelt er ook niets van. Dat vakje sluit met een klepje dat je moet vastschroeven. De AirTag kan dus niet losraken of er makkelijk uitgehaald worden.

De schoenen zijn ontworpen voor kinderen van ongeveer 1 tot 10 jaar en zijn verkrijgbaar in maat 21 tot en met 37. In de Nederlandse winkels zijn op dit moment vier uitvoeringen te koop; Amerikaanse ouders kunnen al kiezen uit elf varianten.

Gemoedsrust of overbezorgdheid?

Het gaat om gemoedsrust, zegt Skechers zelf. En daar is iets voor te zeggen: in drukke omgevingen zoals een pretpark, strand of winkelcentrum, is het een geruststellend idee dat je – als het nodig is – snel kunt zien waar je kind is.

 Maar vanaf welke leeftijd zou je dat dan moeten doen? Of tot welke leeftijd? Je kunt je bijvoorbeeld afvragen waarom je een tracker in de schoenen van een peuter zou stoppen. Weinig ouders zullen een kind van die leeftijd in zijn eentje laten buitenspelen, zonder zelf een oogje in het zeil te houden.

Aan de andere kant van het spectrum zitten de oudere kinderen. Prepubers van 9 of 10 jaar – en soms zelfs jonger – zijn vaak verrassend goed thuis in technologie, soms zelfs beter dan hun ouders. De kans is groot dat ze doorhebben dat hun nieuwe schoenen óók bedoeld zijn om hen in de gaten te houden. Zeker als ze al een smartphone hebben, want daarop krijgen ze meldingen als er een onbekende AirTag in de buurt is. Dat kan ervoor zorgen dat ze de schoenen juist niet meer willen dragen, of ze bewust uitdoen omdat ze geen zin hebben in ouders die altijd en overal maar weten waar ze zijn.

Een uitkomst voor slordige kinderen

Waar alle critici het wel over eens zijn: de functie is een uitkomst voor slordige kinderen. Schoenen kwijtgeraakt – op school, tijdens een logeerpartijtje of gewoon ergens in huis ("Mam, ik kan mijn schoenen niet vinden!")? Dan zijn ze zo teruggevonden.