Het prijsplafond is een tijdelijke maatregel om huishoudens een steun in de rug te geven vanwege de flink opgelopen energieprijzen. De regeling verdwijnt in 2024 weer. Wat betekent dat voor jouw energierekening? Gaat die weer hard omhoog? We leggen je uit hoe het zit.

Het prijsplafond is een tegemoetkoming van de overheid om huishoudens te compenseren voor de hard gestegen energieprijzen vanwege onder meer de oorlog in Oekraïne. Huishoudens betalen in 2023 daardoor een maximale prijs voor gas en elektriciteit, maar vanaf 1 januari 2024 stopt het prijsplafond weer.

Dat betekent dat de maximumprijzen van 0,40 euro per kWh en 1,45 euro per kuub gas niet langer van toepassing zijn. De afgelopen maanden zijn de energieprijzen weer wat gedaald. Voor veel huishoudens liggen de huidige energieprijzen daardoor onder het prijsplafond.

Het prijsplafond stopt echter midden in de winter met bestaan, terwijl dat nu net de tijd is dat huishoudens meer elektriciteit en gas gebruiken. Huishoudens met een variabel contract gaan waarschijnlijk weer meer betalen in de wintermaanden. De prijzen in deze contracten wijzigen namelijk ieder kwartaal of zelfs iedere maand. 

Er zijn ook nog huishoudens met een vast contract waarin de energieprijzen boven het prijsplafond liggen. Die huishoudens gaan vanaf 1 januari 2024 de prijzen uit hun contract betalen, waarschuwt ACM. In totaal bieden drie energieleveranciers op dit moment zelfs nog nieuwe vaste contracten aan met tarieven boven het prijsplafond.

Heb je op dit moment een vast contract met prijzen die boven het prijsplafond liggen? Mogelijk is het dan voordeliger om over te stappen. Dat kan als je huidige contract voor 1 juni 2023 is afgesloten. Je betaalt dan de oude opzegboete, die tussen de 50 en 250 euro bedraagt. Heb je het vaste energiecontract na 1 juni 2023 afgesloten, dan krijg je te maken met een waarschijnlijk veel hogere boete. Overstappen is daardoor veel minder interessant.

Als je momenteel een variabel contract hebt, kan je overwegen een vast contract af te sluiten bij een energieleverancier waarbij de tarieven onder het prijsplafond liggen. Het meerjarige contract is namelijk terug van weggeweest, waardoor je de energietarieven weer voor één of meerdere jaren kunt vastleggen. Voor eigenaren van zonnepanelen gaat die vlieger mogelijk niet op. Verschillende leveranciers bieden zonnepaneeleigenaren niet langer meerjarige contracten aan. Dat heeft alles te maken met het grote overschot aan teruggeleverde stroom afkomstig van zonnepanelen.

©ImagesRouges

Dit verandert er in 2024 nog meer

Op Prinsjesdag, dat dit jaar op 19 september plaatsvond, werd de Miljoenennota gepresenteerd. Het kabinet maakte hierin de plannen voor volgend jaar bekend. We leggen je uit wat dit voor je energierekening betekent.

In 2024 gaat de energiebelasting op gas omhoog, terwijl de energiebelasting op stroom iets daalt. Hierdoor stijgen de energielasten volgens Vereniging Eigen Huis voor een gemiddeld huishouden (met een energieverbruik van 3300 kWh en 1490 kuub gas) volgend jaar met ongeveer 93 euro. Per maand komt dat neer op circa 7,75 euro.

De energiebelasting op gas stijgt namelijk van 0,59 euro per kuub gas naar 0,71 euro per kuub gas. Dit is inclusief 21 procent btw. Mogelijk komen de gasprijzen bij je huidige energiecontract daardoor boven het prijsplafond uit. Met de stijgende gasbelasting wil het kabinet stimuleren dat huishoudens minder gas gebruiken. De energiebelasting op stroom daalt van 0,15 euro per kWh naar 0,13 euro per kWh, wederom inclusief 21 procent btw.

Aan de andere kant gaat de teruggave van de energiebelasting iets omhoog. Huishoudens hoeven over een bepaalde hoeveelheid energie geen belasting te betalen. Daarom krijg je een deel terug van de overheid. De teruggave stijgt beperkt, namelijk van 596,86 euro in 2023 naar 603,04 euro in 2024 (inclusief btw).

Ook komt er vanaf 1 januari een nieuwe schijf voor de energiebelasting op gas en elektriciteit. Het wordt de eerste van in totaal vijf schijven, die loopt tot 1.000 kuub gas en tot 2.900 kWh. Het belastingtarief blijft voorlopig gelijk aan het tarief van de tweede belastingschijf, maar dat kan in de toekomst dus veranderen.

In de dagen na Prinsjesdag debatteerde de Tweede Kamer in de Algemene Politieke Beschouwingen over de begroting voor volgend jaar. Het kabinet sprak daarin de verwachting uit dat de energieprijzen in 2024 niet verder zullen stijgen.

Demissionair minister Rob Jetten van Klimaat en Energie schreef recent in een Kamerbrief dat 85,6 procent van de huishoudens door de gedaalde prijzen inmiddels een energietarief onder het prijsplafond heeft. Aan het begin van dit jaar was dit nog maar voor 29,6 procent van de huishoudens het geval.

Hoewel de energietoeslag voor minima verdwijnt, blijft het Tijdelijk Noodfonds Energie nog wel beschikbaar om huishoudens met een laag inkomen te helpen met het betalen van hun energierekening. Demissionair premier Mark Rutte zei in het debat van 21 september dat er in elk geval geen prijsplafond komt. "Het is een hele dure paraplu, zonder dat er regen verwacht wordt", zei hij hierover.

©Andrey Popov

Gaan de energieprijzen weer omhoog?

Zonder glazen bol is het lastig om te voorspellen wat er precies gebeurt met de energieprijzen in de toekomst. Hoewel het mogelijk is dat de energieprijzen niet verder zullen stijgen, is er ook een kans dat de energieprijzen wel weer boven het huidige prijsplafond uitkomen.

De prijsopbouw is namelijk voor een deel afhankelijk van vraag en aanbod. Op het moment dat ons een strenge winter te wachten staat, verbruiken we massaal meer energie. De elektriciteitsprijzen reageren bovendien op de gasprijzen. Daarnaast zijn de energieprijzen afhankelijk van de ingekochte voorraad van de energieleverancier. Wat ook een rol speelt, is hoe gunstig de leverancier elektriciteit en gas heeft ingekocht op groothandelsmarkten.

Ook de stijgende energiebelasting kan ervoor zorgen dat je volgend jaar meer kwijt bent voor energie. In 2023 stegen de belastingen op energie ook al flink, maar door het prijsplafond merkte je daar niet zo veel van. De gasprijzen bestaan volgend jaar bovendien voor ongeveer de helft uit energiebelastingen. Voor huishoudens die afhankelijk zijn van gas, is dat een bittere pil. Het zorgt er bovendien voor dat eigenaren van slecht geïsoleerde woningen minder geld overhouden om duurzaamheidsmaatregelen te treffen.

Naast het verdwijnen van het prijsplafond moeten huishoudens er rekening mee houden dat de netbeheerkosten omhoog kunnen gaan. Omdat steeds meer huishoudens zonnepanelen op het dak leggen, dreigt het net overbelast te raken. Daarvoor maken de netbeheerders kosten, die ze op zonnepaneeleigenaren willen verhalen. Vandebron heeft inmiddels al een toeslag in het leven geroepen voor klanten met zonnepanelen. Het gaat om een verhoging van enkele tientjes per maand.

Daarnaast verwacht de Autoriteit Consument en Markt dat de jaartarieven van netbeheerders met gemiddeld 8 euro per maand stijgen. Deze kosten betalen huishoudens voor de transport van gas en elektriciteit naar hun woning. Pas later dit jaar worden de uiteindelijke tarieven van netbeheerders bekend.

💡 Wil je je energierekening zo laag mogelijk houden? Zorg dat je huis goed geïsoleerd is! ⮯

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Werk je vaak thuis en moet je met regelmaat documenten afdrukken? Dan is een alles-in-een-printer handig:

Met een all-in-printer kun je naast het afdrukken van je documenten ook kopiëren en scannen. Faxen is zelfs nog mogelijk bij een aantal van dit soort apparaten, maar deze functionaliteit zie je steeds minder terug. Wij vonden een vijftal moderne all-in-one-printers voor thuis- en zakelijk gebruik.

HP OfficeJet Pro 9730e

Dit model is aan de forse kant en kan meer dan alleen de standaard A4-pagina’s aan. Handig als je ook weleens posters, schema’s of bouwtekeningen wilt afdrukken. Hij kan dubbelzijdig printen en heeft een invoerlade die zelf stapels papier doorvoert om te kopiëren of te scannen. Daardoor hoef je niet steeds blad voor blad te werken. De inktpatronen zijn niet heel groot, waardoor je bij veel gebruik regelmatig moet vervangen. Voor iemand die vooral documenten afdrukt en af en toe groter papier nodig heeft, is dit een praktische oplossing die veel werk uit handen neemt.

papierformaten: A3 / A4
aantal vellen: 500
netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Canon PIXMA TS7450I

Dit is een compacte alles-in-één voor thuisgebruik. Je kunt er documenten en foto’s mee printen, scannen en kopiëren. Automatische invoer is niet mogelijk, waardoor je bij grotere print- of scanopdrachten soms wat meer handmatig werk hebt. De cartridges zijn klein, waardoor je ze sneller moet vervangen, zeker als je regelmatig print. Daar staat tegenover dat het apparaat eenvoudig is in gebruik en niet veel ruimte inneemt. Ideaal voor iemand die af en toe een schoolverslag, een recept of een kopie nodig heeft, zonder dat er een groot en ingewikkeld apparaat op het bureau hoeft te staan.

Papierformaten: A4 / A5
Aantal vellen: 20
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Epson EcoTank ET-2876

In plaats van losse cartridges werkt de Epson EcoTank ET-2876 met hervulbare inktreservoirs. Dat betekent dat je een fles in de tank giet en daarna duizenden pagina’s kunt printen. Daarmee liggen de kosten per pagina erg laag. Dubbelzijdig printen of een automatische invoer ontbreken bij dit model. Voor wie regelmatig print en het vervelend vindt om vaak cartridges te kopen, is dit een prettige oplossing. Je hoeft nauwelijks te letten op je inktvoorraad en hebt de zekerheid dat een grote stapel printjes niet meteen de helft van je inktvoorraad opslokt.

Papierformaten: A4 / A5 / Enveloppe
Aantal vellen: 100
Netwerkaansluiting: Wifi

Brother DCP-J1800DW

Deze Brother kan precies wat de meeste mensen thuis nodig hebben: printen, scannen en kopiëren. De snelheid is prima voor dagelijks gebruik en hij werkt ook draadloos, zodat je niet per se een kabel nodig hebt. Luxe opties zoals dubbelzijdig printen of een automatische invoer zijn er niet, dus grote scan- of kopieerklussen kosten wat meer tijd. De cartridges zijn klein, maar er zijn grotere varianten die iets langer meegaan. Daarmee is het vooral een geschikte printer voor huis-tuin-en-keukengebruik, zoals schoolopdrachten, facturen of een kopie van een brief die je even snel wilt bewaren.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 150
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

HP Smart Tank 7605

Met deze HP-printer kun je lang vooruit, want de meegeleverde inktflejes zijn genoeg voor duizenden pagina’s. Dat maakt de kosten per print heel laag en je hoeft niet steeds aan nieuwe cartridges te denken. Het apparaat kan dubbelzijdig printen en heeft een automatische invoer voor het scannen van documenten. Qua formaat is hij wat groter dan de gemiddelde thuisprinter, maar daar staat tegenover dat hij erg zuinig werkt. Vooral voor huishoudens of kleine kantoren die veel documenten afdrukken is dit een goede keuze.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 250
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Met de komst van ChatGPT-5 voelt AI een stuk minder aan als technologie en meer als iemand die echt met je meedenkt. Deze nieuwste versie van OpenAI schakelt moeiteloos tussen snelle feitjes en uitgebreide analyses, begrijpt tekst, beeld én audio, en past zich aan jouw stijl en voorkeuren aan. In dit artikel ontdek je hoe GPT-5 verschilt van zijn voorgangers, welke nieuwe functies het model biedt en waarom dit misschien meer is dan alleen een update.

Eerder deze maand presenteerde OpenAI ChatGPT-5, de nieuwste generatie van het taalmodel. Waar eerdere versies vooral draaiden om betere nauwkeurigheid en snellere reacties, moest deze update een echte doorbraak worden. ChatGPT-5 is niet langer zomaar een chatbot, maar een digitale assistent die schakelt tussen bliksemsnelle antwoorden en diepgaande analyses, die beeld en geluid begrijpt, en die bovendien steeds persoonlijker aanvoelt.

Schakelen tussen snelheid en diepgang

Een opvallende vernieuwing is dat ChatGPT-5 geen vast model meer is, maar dynamisch kiest welke modus bij jouw vraag past. Wie een kort en bondig antwoord zoekt, krijgt dat onmiddellijk. Wie een complexe analyse nodig heeft, ziet hoe het model overschakelt naar een uitgebreidere denkmodus. In die stand kan GPT-5 tot wel 196.000 tokens meenemen, waardoor zelfs hele lange documenten of ingewikkelde contexten overzichtelijk blijven.

In GPT-4 werden al voorzichtig de eerste stapjes richting beeldherkenning gezet, maar ChatGPT-5 gaat een stuk verder. Tekst, beeld, audio en zelfs video vloeien moeiteloos samen. Je kunt nu een foto uploaden en vragen stellen over wat er te zien is, een schermafbeelding met code bespreken of zelfs audiofragmenten analyseren. Dankzij koppelingen met diensten als Gmail en Google Agenda verschuift GPT-5 bovendien van adviseur naar een volledig bruikbare collega die je direct kan ondersteunen bij allerlei werkzaamheden.

©ER | ID.nl

Persoonlijk tintje in stijl en interface

Met ChatGPT-5 kun je voortaan een toon kiezen die beter bij je past. In plaats van één neutrale stem zijn er nu vijf stijlen beschikbaar: Standaard (vrolijk en flexibel), Cynisch (kritisch en sarcastisch), Robot (efficiënt en bot), Luisteraar (attent en ondersteunen) en Whizzkid (onderzoekend en enthousiast). Deze stijl blijft consequent tijdens het al jouw gesprekken. Dat zorgt ervoor dat de AI anders aanvoelt: soms relativerend en humoristisch, soms juist strak en efficiënt, of juist meelevend en speels.

Je kunt zo'n persoonlijkheid instellen via Instellingen > Personalisatie > ChatGPT aanpassen en kies daar bij Persoonlijkheid de stijl die je wilt. Let wel: jouw keuze geldt alleen voor nieuwe gesprekken, lopende chats behouden hun oorspronkelijke toon. Overigens is zo'n persoonlijkheid alleen van invloed op de sfeer van de gesprekken. Vraag je bijvoorbeeld om code of een zakelijke e-mail, dan krijg je nog steeds een helder en technisch antwoord, ook als je de empathische Luisteraar hebt ingesteld.

Betrouwbaarder en veiliger dan voorheen, maar...

Een veelgehoord punt van kritiek op AI-modellen zijn de zogenoemde hallucinaties: antwoorden die feitelijk niet kloppen. OpenAI belooft dat GPT-5 hier aanzienlijk minder last van heeft. Vooral in gevoelige domeinen, zoals medische en juridische vragen, zijn de antwoorden consistenter en zorgvuldiger. Tegelijkertijd zijn de veiligheidsfilters aangescherpt, zodat schadelijke of misleidende verzoeken vaker worden geweigerd.

In de praktijk merken veel gebruikers dat GPT-5 minder vaak de fout in gaat en betrouwbaarder aanvoelt, vooral bij complexe vragen waar eerdere versies nog weleens ontspoorden. Toch klinkt er ook de nodige scepsis: incidentele fouten en subtiele vooroordelen blijven voorkomen, waardoor kritische controle nodig blijft.

Meer dan een update...?

GPT-5 wordt wel omschreven als een verfijning, en geen echte revolutie. Toch zorgt juist die verfijning voor het verschil: de interactie voelt nu soepeler aan, de mogelijkheden zijn veelzijdiger en de ervaring is persoonlijker dan ooit. Je hoeft immers niet meer te wisselen tussen 4o, o3, o3-mini, 4.1 of 4.5 – het gebruik van al die verschillende modellen voelde op een gegeven moment toch een beetje rommelig aan. Het samengestelde model combineert snelheid met diepgang, denkt multimodaal, biedt personalisatie en levert bovendien (iets) betrouwbaardere antwoorden dan zijn voorgangers. Dus nee, misschien geen revolutionaire update, maar wel een heel prettige.