De Nederlandse overheid heeft aangekondigd fors te investeren in de opschaling van waterstof, een energiebron die een sleutelrol kan spelen bij de zoektocht naar een klimaatneutraal energiesysteem en een duurzame industrie. Maar wat betekent dat precies? En hoe past waterstof in ons dagelijks leven? In dit artikel duiken we dieper in de wereld van waterstof.

Nederland en Europa hebben grote waterstofambities. Om deze ambities te realiseren, is een doortastend beleid nodig dat zich richt op zowel de aanbod- als de vraagkant van waterstof. Het kabinet heeft aangekondigd de waterstofmarkt te willen opschalen door middel van subsidies voor elektrolyse, een proces dat nodig is om groene waterstof te produceren. Daarnaast wil het de industrie stimuleren om vanaf 2026 steeds meer hernieuwbare waterstof te gebruiken. Hiervoor is maar liefst 9 miljard euro gereserveerd in het Klimaatfonds.

Ook lezen: Lithium, waterstof, stikstof: hoe kunnen we groene stroom opslaan?

©AddMeshCube

Wat is waterstof?

Waterstof is het lichtste en meest voorkomende element in het universum. Het is een kleurloos, geurloos en niet-toxisch gas dat kan worden gebruikt als een schone, duurzame energiebron. Waterstof kan worden geproduceerd uit verschillende bronnen, waaronder aardgas, biomassa en water. Het proces waarbij waterstof wordt geproduceerd uit water wordt elektrolyse genoemd.

Elektrolyse speelt een cruciale rol in de productie van groene waterstof. Tijdens dit proces wordt water (H₂O) door middel van elektriciteit gesplitst in waterstof (H₂) en zuurstof (O₂). Als deze elektriciteit afkomstig is van hernieuwbare bronnen, zoals wind- of zonne-energie, spreken we van groene waterstof. Dat is de meest duurzame vorm van waterstofproductie, omdat er geen tijdens het proces CO₂ wordt uitgestoten.

De toekomst van waterstof in Nederland

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat Nederland in 2030 ten minste 4 gigawatt aan elektrolysecapaciteit heeft. Dat betekent dat we in staat moeten zijn om een aanzienlijke hoeveelheid groene waterstof te produceren. Het streven is om deze capaciteit in 2032 te verhogen naar 8 gigawatt. De haalbaarheid hiervan zal afhangen van de uitrol van windenergie op zee, de uitbreiding van de energie-infrastructuur en de vraag naar elektriciteit van gebruikers zoals de industrie.

Het kabinet zet in op het vergroten van het aanbod van hernieuwbare waterstof. Hiervoor worden verschillende subsidies beschikbaar gesteld. Boven op de bestaande subsidies voor elektrolyse, zoals SDE++ en IPCEI, stelt het kabinet in 2024 nog 1 miljard euro extra beschikbaar. Voor de jaren daarna reserveert het kabinet 3,9 miljard euro voor de opschaling van hernieuwbare waterstof.

Het Programma Energiehoofdstructuur zal ervoor zorgen dat er plekken in Nederland worden aangewezen voor elektrolysers, ook wel waterstoffabrieken genoemd. Daarnaast wordt er 300 miljoen euro subsidie verleend onder het H2Global-initiatief, wat de import van waterstof richting Noordwest-Europa een grote boost geeft. Het kabinet werkt bovendien aan de nodige infrastructuur voor transport en opslag van waterstof.

Waterstof in de industrie en het vervoer

Het gebruik van waterstof in de industrie en in het vervoer wordt gestimuleerd met zowel subsidies als verplichtingen. Het kabinet wil dat de industrie steeds meer hernieuwbare waterstof gaat gebruiken. Daarnaast wil het de investeringen die noodzakelijk zijn voor het gebruik van hernieuwbare waterstof aantrekkelijker maken. Daarom wordt de invoering van subsidies voor waterstofgebruikers die de kosten voor ombouw van installaties of het gebruik van hernieuwbare waterstof moeten dekken, verkend.

Waterstof kan een belangrijke rol spelen in de industrie, met name in sectoren die moeilijk te elektrificeren zijn vanwege de aard van hun processen en de hoeveelheid energie die ze nodig hebben.

Zware industrie: Sectoren zoals de staal- en cementindustrie hebben enorme hoeveelheden energie nodig voor hun productieprocessen. Er zijn extreem hoge temperaturen nodig, die moeilijk te bereiken zijn met elektriciteit. Waterstof kan hier als brandstof dienen, waardoor deze industrieën hun CO₂-uitstoot kunnen verminderen.

Chemische industrie: In de chemische industrie wordt waterstof al op grote schaal gebruikt als grondstof, bijvoorbeeld bij de productie van ammoniak voor kunstmest. Het vervangen van grijze waterstof (geproduceerd uit aardgas) door groene waterstof kan de CO₂-uitstoot in deze sector flink verminderen.

Transportsector: Vooral in het zware transport, zoals vrachtwagens, schepen en vliegtuigen, is elektrificatie een uitdaging. Batterijen zijn vaak te zwaar of hebben niet genoeg bereik voor deze toepassingen. Waterstof kan hier een oplossing bieden, omdat het een hoge energiedichtheid heeft en snel kan worden bijgetankt.

Verwarming: In gebieden met een koud klimaat kan het verwarmen van gebouwen met elektriciteit inefficiënt en duur zijn. Waterstof kan een alternatief bieden voor aardgas in deze toepassing.

De voordelen van waterstof

Waterstof heeft verschillende voordelen ten opzichte van andere duurzame energie-oplossingen. Ten eerste kan waterstof worden opgeslagen en vervoerd, waardoor het een stuk flexibeler is dan bijvoorbeeld elektriciteit. Het is vooral handig voor seizoensopslag, omdat het kan helpen om de schommelingen in de productie van hernieuwbare energie op te vangen.

Ten tweede kan waterstof (zoals hierboven uitgelegd) worden gebruikt in sectoren die moeilijk te elektrificeren zijn, zoals de industrie en het zware transport. Hier kan waterstof een belangrijke rol spelen in het terugdringen van de CO₂-uitstoot.

Tot slot kan waterstof bijdragen aan de stabiliteit van het elektriciteitsnet. Door overschotten aan hernieuwbare energie om te zetten in waterstof, kan het als een soort buffer fungeren.

De nadelen van waterstof

Hoewel waterstof veel potentieel heeft, zijn er ook uitdagingen. Allereerst is de productie van groene waterstof momenteel nog relatief duur en energie-intensief. Daarnaast is de infrastructuur voor transport en opslag van waterstof nog beperkt.

Daarnaast is er een risico op lekkage van waterstof, wat kan leiden tot veiligheidsproblemen. Waterstof is een zeer licht en klein molecuul, waardoor het gemakkelijk kan ontsnappen uit opslag en transport. Het is zeer brandbaar en kan bij menging met lucht explosieve mengsels vormen. Als er een ontstekingsbron aanwezig is, kan dat leiden tot een brand of explosie.

Bovendien wordt waterstof onder hoge druk opgeslagen, wat bij een lek kan leiden tot een krachtige straal van gas die schade kan veroorzaken. Ook kan waterstof bepaalde metalen broos maken, wat kan leiden tot scheuren en falen van de materialen die worden gebruikt in opslag- en transportinfrastructuur.

Wil jij jouw huis verduurzamen?

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Werk je vaak thuis en moet je met regelmaat documenten afdrukken? Dan is een alles-in-een-printer handig:

Met een all-in-printer kun je naast het afdrukken van je documenten ook kopiëren en scannen. Faxen is zelfs nog mogelijk bij een aantal van dit soort apparaten, maar deze functionaliteit zie je steeds minder terug. Wij vonden een vijftal moderne all-in-one-printers voor thuis- en zakelijk gebruik.

HP OfficeJet Pro 9730e

Dit model is aan de forse kant en kan meer dan alleen de standaard A4-pagina’s aan. Handig als je ook weleens posters, schema’s of bouwtekeningen wilt afdrukken. Hij kan dubbelzijdig printen en heeft een invoerlade die zelf stapels papier doorvoert om te kopiëren of te scannen. Daardoor hoef je niet steeds blad voor blad te werken. De inktpatronen zijn niet heel groot, waardoor je bij veel gebruik regelmatig moet vervangen. Voor iemand die vooral documenten afdrukt en af en toe groter papier nodig heeft, is dit een praktische oplossing die veel werk uit handen neemt.

papierformaten: A3 / A4
aantal vellen: 500
netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Canon PIXMA TS7450I

Dit is een compacte alles-in-één voor thuisgebruik. Je kunt er documenten en foto’s mee printen, scannen en kopiëren. Automatische invoer is niet mogelijk, waardoor je bij grotere print- of scanopdrachten soms wat meer handmatig werk hebt. De cartridges zijn klein, waardoor je ze sneller moet vervangen, zeker als je regelmatig print. Daar staat tegenover dat het apparaat eenvoudig is in gebruik en niet veel ruimte inneemt. Ideaal voor iemand die af en toe een schoolverslag, een recept of een kopie nodig heeft, zonder dat er een groot en ingewikkeld apparaat op het bureau hoeft te staan.

Papierformaten: A4 / A5
Aantal vellen: 20
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Epson EcoTank ET-2876

In plaats van losse cartridges werkt de Epson EcoTank ET-2876 met hervulbare inktreservoirs. Dat betekent dat je een fles in de tank giet en daarna duizenden pagina’s kunt printen. Daarmee liggen de kosten per pagina erg laag. Dubbelzijdig printen of een automatische invoer ontbreken bij dit model. Voor wie regelmatig print en het vervelend vindt om vaak cartridges te kopen, is dit een prettige oplossing. Je hoeft nauwelijks te letten op je inktvoorraad en hebt de zekerheid dat een grote stapel printjes niet meteen de helft van je inktvoorraad opslokt.

Papierformaten: A4 / A5 / Enveloppe
Aantal vellen: 100
Netwerkaansluiting: Wifi

Brother DCP-J1800DW

Deze Brother kan precies wat de meeste mensen thuis nodig hebben: printen, scannen en kopiëren. De snelheid is prima voor dagelijks gebruik en hij werkt ook draadloos, zodat je niet per se een kabel nodig hebt. Luxe opties zoals dubbelzijdig printen of een automatische invoer zijn er niet, dus grote scan- of kopieerklussen kosten wat meer tijd. De cartridges zijn klein, maar er zijn grotere varianten die iets langer meegaan. Daarmee is het vooral een geschikte printer voor huis-tuin-en-keukengebruik, zoals schoolopdrachten, facturen of een kopie van een brief die je even snel wilt bewaren.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 150
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

HP Smart Tank 7605

Met deze HP-printer kun je lang vooruit, want de meegeleverde inktflejes zijn genoeg voor duizenden pagina’s. Dat maakt de kosten per print heel laag en je hoeft niet steeds aan nieuwe cartridges te denken. Het apparaat kan dubbelzijdig printen en heeft een automatische invoer voor het scannen van documenten. Qua formaat is hij wat groter dan de gemiddelde thuisprinter, maar daar staat tegenover dat hij erg zuinig werkt. Vooral voor huishoudens of kleine kantoren die veel documenten afdrukken is dit een goede keuze.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 250
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Met de komst van ChatGPT-5 voelt AI een stuk minder aan als technologie en meer als iemand die echt met je meedenkt. Deze nieuwste versie van OpenAI schakelt moeiteloos tussen snelle feitjes en uitgebreide analyses, begrijpt tekst, beeld én audio, en past zich aan jouw stijl en voorkeuren aan. In dit artikel ontdek je hoe GPT-5 verschilt van zijn voorgangers, welke nieuwe functies het model biedt en waarom dit misschien meer is dan alleen een update.

Eerder deze maand presenteerde OpenAI ChatGPT-5, de nieuwste generatie van het taalmodel. Waar eerdere versies vooral draaiden om betere nauwkeurigheid en snellere reacties, moest deze update een echte doorbraak worden. ChatGPT-5 is niet langer zomaar een chatbot, maar een digitale assistent die schakelt tussen bliksemsnelle antwoorden en diepgaande analyses, die beeld en geluid begrijpt, en die bovendien steeds persoonlijker aanvoelt.

Schakelen tussen snelheid en diepgang

Een opvallende vernieuwing is dat ChatGPT-5 geen vast model meer is, maar dynamisch kiest welke modus bij jouw vraag past. Wie een kort en bondig antwoord zoekt, krijgt dat onmiddellijk. Wie een complexe analyse nodig heeft, ziet hoe het model overschakelt naar een uitgebreidere denkmodus. In die stand kan GPT-5 tot wel 196.000 tokens meenemen, waardoor zelfs hele lange documenten of ingewikkelde contexten overzichtelijk blijven.

In GPT-4 werden al voorzichtig de eerste stapjes richting beeldherkenning gezet, maar ChatGPT-5 gaat een stuk verder. Tekst, beeld, audio en zelfs video vloeien moeiteloos samen. Je kunt nu een foto uploaden en vragen stellen over wat er te zien is, een schermafbeelding met code bespreken of zelfs audiofragmenten analyseren. Dankzij koppelingen met diensten als Gmail en Google Agenda verschuift GPT-5 bovendien van adviseur naar een volledig bruikbare collega die je direct kan ondersteunen bij allerlei werkzaamheden.

©ER | ID.nl

Persoonlijk tintje in stijl en interface

Met ChatGPT-5 kun je voortaan een toon kiezen die beter bij je past. In plaats van één neutrale stem zijn er nu vijf stijlen beschikbaar: Standaard (vrolijk en flexibel), Cynisch (kritisch en sarcastisch), Robot (efficiënt en bot), Luisteraar (attent en ondersteunen) en Whizzkid (onderzoekend en enthousiast). Deze stijl blijft consequent tijdens het al jouw gesprekken. Dat zorgt ervoor dat de AI anders aanvoelt: soms relativerend en humoristisch, soms juist strak en efficiënt, of juist meelevend en speels.

Je kunt zo'n persoonlijkheid instellen via Instellingen > Personalisatie > ChatGPT aanpassen en kies daar bij Persoonlijkheid de stijl die je wilt. Let wel: jouw keuze geldt alleen voor nieuwe gesprekken, lopende chats behouden hun oorspronkelijke toon. Overigens is zo'n persoonlijkheid alleen van invloed op de sfeer van de gesprekken. Vraag je bijvoorbeeld om code of een zakelijke e-mail, dan krijg je nog steeds een helder en technisch antwoord, ook als je de empathische Luisteraar hebt ingesteld.

Betrouwbaarder en veiliger dan voorheen, maar...

Een veelgehoord punt van kritiek op AI-modellen zijn de zogenoemde hallucinaties: antwoorden die feitelijk niet kloppen. OpenAI belooft dat GPT-5 hier aanzienlijk minder last van heeft. Vooral in gevoelige domeinen, zoals medische en juridische vragen, zijn de antwoorden consistenter en zorgvuldiger. Tegelijkertijd zijn de veiligheidsfilters aangescherpt, zodat schadelijke of misleidende verzoeken vaker worden geweigerd.

In de praktijk merken veel gebruikers dat GPT-5 minder vaak de fout in gaat en betrouwbaarder aanvoelt, vooral bij complexe vragen waar eerdere versies nog weleens ontspoorden. Toch klinkt er ook de nodige scepsis: incidentele fouten en subtiele vooroordelen blijven voorkomen, waardoor kritische controle nodig blijft.

Meer dan een update...?

GPT-5 wordt wel omschreven als een verfijning, en geen echte revolutie. Toch zorgt juist die verfijning voor het verschil: de interactie voelt nu soepeler aan, de mogelijkheden zijn veelzijdiger en de ervaring is persoonlijker dan ooit. Je hoeft immers niet meer te wisselen tussen 4o, o3, o3-mini, 4.1 of 4.5 – het gebruik van al die verschillende modellen voelde op een gegeven moment toch een beetje rommelig aan. Het samengestelde model combineert snelheid met diepgang, denkt multimodaal, biedt personalisatie en levert bovendien (iets) betrouwbaardere antwoorden dan zijn voorgangers. Dus nee, misschien geen revolutionaire update, maar wel een heel prettige.