De Nederlandse overheid heeft aangekondigd fors te investeren in de opschaling van waterstof, een energiebron die een sleutelrol kan spelen bij de zoektocht naar een klimaatneutraal energiesysteem en een duurzame industrie. Maar wat betekent dat precies? En hoe past waterstof in ons dagelijks leven? In dit artikel duiken we dieper in de wereld van waterstof.

Nederland en Europa hebben grote waterstofambities. Om deze ambities te realiseren, is een doortastend beleid nodig dat zich richt op zowel de aanbod- als de vraagkant van waterstof. Het kabinet heeft aangekondigd de waterstofmarkt te willen opschalen door middel van subsidies voor elektrolyse, een proces dat nodig is om groene waterstof te produceren. Daarnaast wil het de industrie stimuleren om vanaf 2026 steeds meer hernieuwbare waterstof te gebruiken. Hiervoor is maar liefst 9 miljard euro gereserveerd in het Klimaatfonds.

Ook lezen: Lithium, waterstof, stikstof: hoe kunnen we groene stroom opslaan?

©AddMeshCube

Het grote voordeel aan waterstof is dat je het kunt opslaan en vervoeren.

Wat is waterstof?

Waterstof is het lichtste en meest voorkomende element in het universum. Het is een kleurloos, geurloos en niet-toxisch gas dat kan worden gebruikt als een schone, duurzame energiebron. Waterstof kan worden geproduceerd uit verschillende bronnen, waaronder aardgas, biomassa en water. Het proces waarbij waterstof wordt geproduceerd uit water wordt elektrolyse genoemd.

Elektrolyse speelt een cruciale rol in de productie van groene waterstof. Tijdens dit proces wordt water (H₂O) door middel van elektriciteit gesplitst in waterstof (H₂) en zuurstof (O₂). Als deze elektriciteit afkomstig is van hernieuwbare bronnen, zoals wind- of zonne-energie, spreken we van groene waterstof. Dat is de meest duurzame vorm van waterstofproductie, omdat er geen tijdens het proces CO₂ wordt uitgestoten.

De toekomst van waterstof in Nederland

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat Nederland in 2030 ten minste 4 gigawatt aan elektrolysecapaciteit heeft. Dat betekent dat we in staat moeten zijn om een aanzienlijke hoeveelheid groene waterstof te produceren. Het streven is om deze capaciteit in 2032 te verhogen naar 8 gigawatt. De haalbaarheid hiervan zal afhangen van de uitrol van windenergie op zee, de uitbreiding van de energie-infrastructuur en de vraag naar elektriciteit van gebruikers zoals de industrie.

Het kabinet zet in op het vergroten van het aanbod van hernieuwbare waterstof. Hiervoor worden verschillende subsidies beschikbaar gesteld. Boven op de bestaande subsidies voor elektrolyse, zoals SDE++ en IPCEI, stelt het kabinet in 2024 nog 1 miljard euro extra beschikbaar. Voor de jaren daarna reserveert het kabinet 3,9 miljard euro voor de opschaling van hernieuwbare waterstof.

Het Programma Energiehoofdstructuur zal ervoor zorgen dat er plekken in Nederland worden aangewezen voor elektrolysers, ook wel waterstoffabrieken genoemd. Daarnaast wordt er 300 miljoen euro subsidie verleend onder het H2Global-initiatief, wat de import van waterstof richting Noordwest-Europa een grote boost geeft. Het kabinet werkt bovendien aan de nodige infrastructuur voor transport en opslag van waterstof.

Waterstof in de industrie en het vervoer

Het gebruik van waterstof in de industrie en in het vervoer wordt gestimuleerd met zowel subsidies als verplichtingen. Het kabinet wil dat de industrie steeds meer hernieuwbare waterstof gaat gebruiken. Daarnaast wil het de investeringen die noodzakelijk zijn voor het gebruik van hernieuwbare waterstof aantrekkelijker maken. Daarom wordt de invoering van subsidies voor waterstofgebruikers die de kosten voor ombouw van installaties of het gebruik van hernieuwbare waterstof moeten dekken, verkend.

Waterstof kan een belangrijke rol spelen in de industrie, met name in sectoren die moeilijk te elektrificeren zijn vanwege de aard van hun processen en de hoeveelheid energie die ze nodig hebben.

Zware industrie: Sectoren zoals de staal- en cementindustrie hebben enorme hoeveelheden energie nodig voor hun productieprocessen. Er zijn extreem hoge temperaturen nodig, die moeilijk te bereiken zijn met elektriciteit. Waterstof kan hier als brandstof dienen, waardoor deze industrieën hun CO₂-uitstoot kunnen verminderen.

Chemische industrie: In de chemische industrie wordt waterstof al op grote schaal gebruikt als grondstof, bijvoorbeeld bij de productie van ammoniak voor kunstmest. Het vervangen van grijze waterstof (geproduceerd uit aardgas) door groene waterstof kan de CO₂-uitstoot in deze sector flink verminderen.

Transportsector: Vooral in het zware transport, zoals vrachtwagens, schepen en vliegtuigen, is elektrificatie een uitdaging. Batterijen zijn vaak te zwaar of hebben niet genoeg bereik voor deze toepassingen. Waterstof kan hier een oplossing bieden, omdat het een hoge energiedichtheid heeft en snel kan worden bijgetankt.

Verwarming: In gebieden met een koud klimaat kan het verwarmen van gebouwen met elektriciteit inefficiënt en duur zijn. Waterstof kan een alternatief bieden voor aardgas in deze toepassing.

De voordelen van waterstof

Waterstof heeft verschillende voordelen ten opzichte van andere duurzame energie-oplossingen. Ten eerste kan waterstof worden opgeslagen en vervoerd, waardoor het een stuk flexibeler is dan bijvoorbeeld elektriciteit. Het is vooral handig voor seizoensopslag, omdat het kan helpen om de schommelingen in de productie van hernieuwbare energie op te vangen.

Ten tweede kan waterstof (zoals hierboven uitgelegd) worden gebruikt in sectoren die moeilijk te elektrificeren zijn, zoals de industrie en het zware transport. Hier kan waterstof een belangrijke rol spelen in het terugdringen van de CO₂-uitstoot.

Tot slot kan waterstof bijdragen aan de stabiliteit van het elektriciteitsnet. Door overschotten aan hernieuwbare energie om te zetten in waterstof, kan het als een soort buffer fungeren.

De nadelen van waterstof

Hoewel waterstof veel potentieel heeft, zijn er ook uitdagingen. Allereerst is de productie van groene waterstof momenteel nog relatief duur en energie-intensief. Daarnaast is de infrastructuur voor transport en opslag van waterstof nog beperkt.

Daarnaast is er een risico op lekkage van waterstof, wat kan leiden tot veiligheidsproblemen. Waterstof is een zeer licht en klein molecuul, waardoor het gemakkelijk kan ontsnappen uit opslag en transport. Het is zeer brandbaar en kan bij menging met lucht explosieve mengsels vormen. Als er een ontstekingsbron aanwezig is, kan dat leiden tot een brand of explosie.

Bovendien wordt waterstof onder hoge druk opgeslagen, wat bij een lek kan leiden tot een krachtige straal van gas die schade kan veroorzaken. Ook kan waterstof bepaalde metalen broos maken, wat kan leiden tot scheuren en falen van de materialen die worden gebruikt in opslag- en transportinfrastructuur.

Wil jij jouw huis verduurzamen?

Ga je een nieuwe elektrische tandenborstel kopen? Gooi vooral de oude niet weg! Met een nieuw setje (goedkope) opzetborstels heb je ineens een ultieme schoonmaakhulp in handen. Je krijgt 10 tips voor lastige schoonmaakklusjes waar je nu moeiteloos je tanden in zet.

Lees ook: Dé 15 dingen die je altijd vergeet schoon te maken (maar nu niet meer!)

1. Lichtschakelaars

Bij het normale schoonmaakrondje worden lichtknoppen vaak over het hoofd gezien. Maar na verloop van tijd worden ze toch echt smoezelig, vooral als je ze vaak met vette of natte vingers aan en uit zet. Met een elektrische tandenborstel met een droge(!) opzetborstel maak je de schakelaar eenvoudig schoon: het vuil wordt als het ware losgetrild. De ronddraaiende borstelkop komt ook in de kiertjes rond de schakelaar, waar je met een doek lastig bij komt. Klaar? Neem dan af met een (weer droge) microvezeldoek om echt alle viezigheid weg te vegen.

2. Spoelbakken en werkbladranden

In de kier tussen spoelbak en keukenblad verzamelt zich vuil dat nauwelijks weg te krijgen is met een spons. Gebruik een elektrische borstel met een drupje afwasmiddel of ontvetter om dit randje schoon te maken. Laat de borstelkop rustig draaien langs de randen, spoel na met warm water en droog af.

3. Zolen en randen van sneakers

Witte zolen, rubberen randen en reliëflogo’s op schoenen fris je eenvoudig op met een elektrische tandenborstel en een papje van baking soda en water. Breng het mengsel aan op de vieze plekken en laat de draaiende borstel het vuil loswerken. Zo hoef je niet te schrobben met kracht. Werkt goed bij sportschoenen, sneakers en kinderschoenen.

4. Tussen toetsen of knopjes

Op toetsenborden, afstandsbedieningen en andere elektronische apparaten blijven stof en kruimels hangen. Met een droge borstelkop kun je vuil los trillen tussen de knoppen. Gebruik geen water, maar veeg het losgeborstelde vuil weg met een doek of zuig het op met een stofzuiger met smal mondstuk.

©splitov27

5. Fietsketting

Een elektrische tandenborstel is ook handig bij het onderhoud van je fiets. Smeer de ketting in met een ontvetter die specifiek geschikt is voor fietsonderdelen en laat de borstelkop het opgehoopt vuil, oude smeermiddelen en roest losmaken. Gebruik een opzetkop die je specifiek voor dit soort klussen bewaart. Spoel daarna grondig af en droog. Vergeet niet om daarna de ketting opnieuw in te smeren met een geschikte fietskettingolie of -vet.

6. Randen van douchedeuren of -wanden

Kalkaanslag en zeepresten hechten zich aan de rubbers en randen van douchedeuren. De elektrische tandenborstel werkt deze aanslag moeiteloos weg, vooral in combinatie met schoonmaakazijn. Laat kort inwerken, borstel schoon, en spoel na.

7. Ventilatieroosters

Ventilatieroosters of luchtopeningen zijn lastig schoon te houden. Met een droge borstelkop borstel je stof van de lamellen zonder dat het alle kanten op vliegt. Je kunt de borstel ook licht vochtig maken en daarna alles afnemen met een doek.

8. Sieraden

Sieraden met steentjes of fijne details kun je voorzichtig schoonmaken met een elektrische tandenborstel. Gebruik wat lauw water met een drupje afwasmiddel, laat de borstelkop zacht draaien, en werk vuil uit de randjes. Ideaal voor ringen, oorbellen of kettingen die je niet wilt beschadigen.

9. Kinderstoel

Kruimels, sap en plak verdwijnen niet zomaar uit de kieren van een kinderstoel. Met een elektrische borstel en een beetje afwasmiddel werk je dat vuil er makkelijk uit. Let op: niet te nat maken bij houten stoelen.

10. Douchekoppen, kraanonderdelen en bevestigingen

Op en rondom de douchekraan, de glijstang of de wandbevestiging van de douchekop blijven vaak vette zeepresten zitten. Met een elektrische tandenborstel en wat allesreiniger kom je makkelijk langs de randjes en rubbers. Even borstelen, naspoelen en droogwrijven.

💪 Schrobben zonder stress

Een elektrische tandenborstel met een aparte opzetkop is eigenlijk onmisbaar als je houdt van snel en grondig schoonmaken. Perfect voor randjes, kieren, rubber, profiel en reliëf. Reserveer een borstel alleen voor schoonmaak en je hebt een nieuwe favoriet in het keukenkastje!

Af en toe heb je in Excel willekeurige getallen nodig voor een steekproef, om formules te testen of om een voorbeeld samen te stellen. Uiteraard kun je zelf wat cijfers op het toetsenbord roffelen, maar veel gemakkelijker is dit door Excel zelf te laten uitvoeren.

Stap 1: Willekeurige decimalen

Wanneer je in een cel de formule =ASELECT() typt, zal Excel een willekeurig getal tussen 0 en 1 vormen. Sleep die formule naar beneden om de kolom verder te vullen met lukrake getallen tussen 0 en 1. Dit zullen telkens waarden zijn van vijftien decimalen. Als je niet zover na de komma wilt werken, dan kun je de cellen selecteren en in het tabblad Start in de groep Getal de knop Minder decimalen gebruiken.

Wil je andere getallen, druk dan op de functietoets F9 zodat alles opnieuw berekend wordt. Je moet er wel rekening mee houden dat iedere keer dat je iets in dit rekenblad toevoegt of wijzigt, alle random waarden opnieuw worden berekend. Dus als je ergens in een cel bijvoorbeeld Hallo typt en je drukt op Enter, zullen alle ASELECT-waarden wijzigen. Dat los je op door al deze waarden te selecteren, te kopiëren en op dezelfde plaats te plakken met Plakken speciaal / Waarden plakken.

De formule =ASELECT() vormt willekeurige getallen tussen 0 en 1.

Stap 2: Reeks begrenzen

Dit zijn dus allemaal getallen kleiner dan 1. Wil je getallen tussen 1 en 10, dan kun je in de kolom daarnaast de formule =1+9*(A1) toepassen, in de veronderstelling dat het eerste gegenereerde getal van daarnet in A1 staat. Sleep dan het resultaat naar beneden en dan krijg je ook daar een kolom met waarden tussen 1 en 10.

Wil je willekeurige getallen tussen 1 en 100, dan wordt de formule =1+99*(A1). Voor getallen tussen 1 en 1000 is de formule =1+999*(A1) enzovoort.

In kolom C vragen we random waarden tussen 1 en 100, gebaseerd op de waarden van kolom A.

Stap 3: Raster vullen

Wil je gehele getallen tussen twee grenswaarden laten vormen door Excel, dan combineer je ASELECT met GEHEEL. Deze formule zal bijvoorbeeld willekeurige gehele getallen vormen kleiner dan 1000: =GEHEEL(ASELECT()*1000)

Het getal 1000 zal er zelf nooit bij staan. Sleep deze formule naar beneden om de kolom met willekeurige getallen te vullen en in dit voorbeeld hebben we de formule ook naar enkele kolommen daarnaast gesleept.

Ook hier dezelfde opmerking: om de random waarden te fixeren, moet je ze kopiëren en plakken als waarden.

Wanneer we de cellen naar beneden en naar rechts kopiëren, krijgen we een rooster met willekeurige getallen.