Waterstofverbranding is een schone verbranding en levert geen CO₂ op. Daarom zet de industrie en zelfs de transportsector volop in op deze brandstof. Blijkbaar is het ook mogelijk om bij aardgas een flinke dosis waterstof te mengen, zodat onze huishoudelijke toestellen zonder aanpassingen meteen heel wat milieuvriendelijker worden. Waar wachten we op?

Aardgas versus waterstof

Aardgas is al een mengeling van verschillende gassen. Het Gronings aardgas bestaat bijvoorbeeld voor 82 procent uit methaan en 14 procent uit stikstof en dan is nog een kleiner aandeel van andere gassen. Het gas dat warmte oplevert, is methaan, een broeikasgas dat medeverantwoordelijk is voor de klimaatverandering. Wanneer methaan verbrandt, zijn de restproducten H₂O (waterdamp) en CO₂ (koolstofdioxide). Bij normale verbranding van waterstofgas is het restproduct 100 procent waterdamp (H₂O). Er komt dus geen CO₂ vrij. Hierdoor zou je kunnen concluderen dat het vanuit milieustandpunt dus veel interessanter is om waterstof te verbranden dan aardgas. Alleen moeten we de waterstof nog wel zelf produceren, want het komt niet voor in de vrije natuur. 

Grijs, blauw of groen

Er zijn twee manieren om waterstofgas te produceren. De eerste manier is door aardgas te ‘kraken’, zodat waterstof en koolstofdioxide overblijven. Deze waterstof kun je als brandstof gebruiken, maar we noemen dit ‘grijze waterstof’, omdat er nog steeds aardgas nodig is om de waterstof te produceren. Soms heeft men het ook over ‘blauwe waterstof’ en daarmee bedoelt men dat de CO₂ gecontroleerd wordt opgeslagen in oude gasvelden. Bij de productie van groene waterstof komt er geen aardgas aan te pas. Het wordt niet geproduceerd door kraken, maar door elektrolyse. Bij elektrolyse wordt water aan elektriciteit blootgesteld waarbij het wordt gesplitst in waterstof en zuurstof. Op voorwaarde dat de gebruikte elektrische stroom opgewekt wordt uit duurzame bronnen (windenergie of zonne-energie) verkrijg je een brandbaar waterstofgas. 

©AddMeshCube

De elektriciteit om groene waterstof te produceren is afkomstig uit windenergie of zonne-energie.

Aanpassingen aan het distributienetwerk

Waterstofgas heeft andere eigenschappen dan aardgas. Het is lichter, zelfs lichter dan helium en het werd daarom vroeger in ballonnen en zeppelins gebruikt. In principe kun je waterstofgas via het bestaande aardgasnetwerk transporteren, maar dan moeten er wel technische elementen in het netwerk worden aangepast. Het zou tussen de 200 en 300 miljoen euro kosten om de afdichtingen en compressoren aan te passen voordat het waterstofgas door het land naar de gebruikers gedistribueerd kan worden. 

Maximum 20 procent bijmengen

Bovendien zijn de aardgastoestellen die de consumenten en de bedrijven nu gebruiken niet compatibel met 100 procent waterstofgas. En ze ombouwen is geen sinecure. Een Brits testproject toonde aan dat de 100 huizen en 30 faculteitsgebouwen van de Keel-universiteit in Staffordshire zonder aanpassingen aan gastoestellen of leidingen een toevoeging van 20 prcent waterstof aan aardgas konden hebben. De gebruikers in de pilot merkten nauwelijks verschil en de gastoestellen bleven zonder problemen functioneren. Je zou kunnen concluderen dat je op die manier toch al een vijfde aan aardgas bespaart. Een snelle duurzaamheidswinst? Helaas is dat niet zo.

Een derde minder energie

De energie die vrijkomt door de verbranding van waterstofgas ligt veel lager dan bij verbranding van aardgas. Dat komt omdat waterstofmoleculen minder energie bevatten dan aardgasmoleculen. 3 kubieke meter waterstofgas levert bij verbranding ongeveer evenveel energie op als 1 kubieke meter aardgas. Dat betekent dat de buffervoorraden dus drie keer groter moeten zijn dan bij aardgas en er moet ook driemaal zoveel waterstofgas door het netwerk stromen om in dezelfde behoefte te voorzien. Omdat de verbrandingswaarde van waterstof een derde is dan die van aardgas, levert 20 procent bijmengen slechts 6 tot 7 procent minder CO₂-uitstoot op. 

Enorme brandstoftank

Hetzelfde geldt voor waterstof als alternatief voor benzine. Eén liter benzine levert evenveel energie op als 4 liter vloeibaar waterstof. Als je dus nu een benzinetank van 50 liter nodig hebt, dan heb je met waterstof voor dezelfde actieradius een brandstoftank van 200 liter nodig. 

©Negro Elkha

Een wagen op waterstof heeft een veel grotere brandstoftank nodig voor dezelfde actieradius.

Onvoldoende groene stroom beschikbaar

Bovendien is die winst pas duurzaam als het daadwerkelijk om groene waterstof gaat. De groene stroom om tot 20 procent waterstof te kunnen bijmengen is momenteel in Europa niet eens beschikbaar. De 40 gigawatt aan elektrolysers die de EU in 2030 in bedrijf wil hebben, volstaan niet om het bijmengprecentage van 20 procent te halen. Nederland gebruikt jaarlijks zo’n 120 miljard kWh elektriciteit en zelfs in 2030 is dat verbruik lang niet helemaal groen. Er moeten dus nog veel oplossingen bedacht worden. 

Alleen voor industrie, lucht- en scheepvaart

We spreken met de woordvoerder van de Gasunie, de eigenaar van het Nederlandse gastransportnetwerk. “De Gasunie installeerde al in 2019 HyStock, een 1MW Power-to-Gas installatie in Groningen, om duurzaam opgewekte elektriciteit om te zetten in waterstof voor mobiliteit en industrie. In deze waterstoffabriek wordt 99,5 procent zuivere waterstof geproduceerd. De locatie werd gekozen omdat ze ideaal was om waterstof grootschalig op te slaan in speciaal voor gasopslag geschikt gemaakte zoutcavernes. Vanuit HyStock wordt de waterstof naar de verbruikers vervoerd via vrachtwagens met gastubes. Er wordt geen gebruik gemaakt van het gasnetwerk.”

©Gasunie

HyStock gebruikt holtes in de zoutlaag om waterstof op te slaan (klik op de afbeelding voor een grotere weergave)

Geen waterstofbijmenging in Nederland

Door de al eerder genoemde redenen heeft het Nederlandse Ministerie van Economische beslist om geen waterstof bij te mengen voor residentieel gebruik. De komende jaren zal de waterstof vooral ingezet worden voor industriële en transportdoeleinden. De industrie is verantwoordelijk voor de helft van de energieconsumptie en voor een kwart van de CO₂-uitstoot. Momenteel heeft die sector geen ander alternatief voor aardgas dan waterstof. In die zin zal waterstof dus wel een cruciaal onderdeel worden in de energievoorziening. Nederland, met zijn kenniseconomie, is uitstekend gepositioneerd voor het transport en opslag van waterstof.

Een bijkomend probleem van bijmenging is dat aardgas langer zou nodig blijven als brandstof. Hierdoor krijg je een lock-in-effect. Op dit moment is het zelfs in Nederland verboden om waterstof aan het aardgas toe te voegen. Voor de veiligheid bij transport, opslag en gebruik van aardgas staat de ministeriële regeling Gaskwaliteit een maximum waterstofgehalte toe van 0,5 procent in regionale distributienetten en 0,02 procent in de landelijke transmissienetten. Nederland zet dus in op pure waterstof en subsidieert de grote waterstofprojecten van Shell-dochterbedrijf Rotterdam Hydrogen Company, H2ermes, Air Liquide Industrie, HyCC en H2-Fifty, Ørsted Hydrogen Netherlands en Engie Energie Nederland.

©malp

Nederland gaat geen aardgas mengen met waterstof, maar zet in op pure waterstof.

Menging zou gas duurder maken

Onze buurlanden volgen dezelfde redenering. Ook in Duitsland is men het erover eens dat bijmengen geen goed idee is. Het aanleggen van een nieuw netwerk voor waterstof is veel te duur, terwijl bijmengen relatief eenvoudig mogelijk is. Maar de technische aanpassingen die hiervoor nodig zijn, zullen in ieder geval doorgerekend worden in de energieprijzen. Momenteel is het onverantwoord dat de factuur van de burgers nog verder de hoogte wordt ingejaagd. 

Denk jij erover na om je huis te verduurzamen? Laat je goed informeren, lees reviews en vergelijk offertes.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Minstens eenmaal in je leven ga je klussen en daar hoort goed gereedschap bij. Een degelijke accuboormachine bijvoorbeeld: wij vonden vijf uitgebreide maar handzame exemplaren voor nog geen 250 euro.

Een accuboormachine is eigenlijk doorgaans als multifunctioneel, want naar het boren zijn deze apparaten natuurlijk ook geschikt voor het elektrisch indraaien van schroeven. Belangrijk voor de kracht van de accuboormachine is het koppel, aangegeven in Nm. Hoe hoger dat getal, hoe sterker de boormachine is. Een accuboormachine met 20 Nm is bijvoorbeeld prima voor wat schroefwerk in hout. Maar als je een machine hebt met 60 of 70 Nm, dan kun je er ook zware klussen mee doen, zoals boren in steen of dikke balken.

Black & Decker BDCHD18KB

Als je gewoon een goede, stevige boormachine zoekt voor klusjes in en om het huis, dan zit je met deze Black & Decker helemaal goed. Of je nu een plankje ophangt of door wat stevigere muren wil boren, hij doet het allemaal zonder dat je eerst een spoedcursus techniek hoeft te volgen. Hij ligt lekker in de hand, is niet te zwaar, en je hoeft er niet mee te vechten — gewoon vol vertrouwen aan de slag. Wat ook fijn is: hij is snoerloos, dus je zit niet te klooien met verlengsnoeren. De bijgeleverde koffer en accessoires maken het een lekker compleet pakketje. Een goede keuze voor de doorsnee klusser die af en toe wat werk wil verzetten, zonder daar een fortuin aan uit te geven.

💪 Maximum koppel: 40 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 1.400 rpm
🔋 Accuduur: ongeveer 1 tot 1,5 uur per accu
🧰 Bijgeleverde accessoires: 1 accu + lader + koffer

DeWalt DCD796P2-QW

Deze DeWalt is voor de serieuze klusser. Als je vaker klust en een boormachine wilt waar je jaren mee vooruit kunt, dan is dit echt een topper. Hij voelt solide aan, alsof hij tegen een stootje kan – en dat klopt ook. Je merkt meteen: dit is geen speelgoed. Of je nu een dikke schroef in een houten balk draait of in beton boort, hij doet het met gemak. Dankzij de twee krachtige accu’s zit je bijna nooit zonder stroom, en dat is echt een verademing als je aan een grote klus bezig bent. Hij heeft ook een klopboorfunctie voor de wat zwaardere boorklusjes.

💪 Maximum koppel: 70 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 2.000 rpm
🔋 Accuduur: 2 accu’s van 5.0Ah, elk goed voor urenlang klussen
🧰 Bijgeleverde accessoires: 2 accu’s + lader + koffer

HBM Machines 20V accuboormachine + accessoires

Heb je nog niet veel gereedschap in huis, maar wil je wel meteen goed kunnen starten? Dan is deze set van HBM echt wat voor jou. Je krijgt niet alleen een boormachine, maar meteen een hele lading accessoires erbij — boren, bits, noem maar op. Handig opgeborgen in een mooie kist, zodat je niet hoeft te graaien in een rommella. De machine zelf is krachtig genoeg voor alle standaard klussen in huis en tuin, maar ook eenvoudig te bedienen. Ideaal voor iedereen die af en toe wat doet, maar wel meteen alles in huis willen hebben. En ook de prijs is erg leuk.

💪 Maximum koppel: 55 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 1.650 rpm
🔋 Accuduur: ongeveer 1 uur
🧰 Bijgeleverde accessoires: 100-delige accessoireset + accu + lader + opbergkist

Bosch GSB 185 klop- en schroefboormachine 

Bosch staat bekend om z’n degelijkheid, en dat is bij dit model niet anders. Deze boormachine voelt direct vertrouwd aan. Hij is krachtig genoeg voor de meeste klussen die je thuis tegenkomt: gaten boren in hout, metaal en zelfs in steen dankzij de klopboorfunctie. En toch is hij lekker compact en licht. Fijn als je boven je hoofd werkt of wat minder kracht in je handen hebt. Hij heeft een borstelloze motor die efficiënter werkt en langer meegaat. Geen poespas, gewoon een goed werkend apparaat waar je op kunt rekenen. Let wel: de prijs is laag, maar dat is niet voor niets, want er wordt geen accu meegeleverd, die moet je dus nog wel los kopen.

💪 Maximum koppel: 50 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 1.900 rpm
🔋 Accuduur: afhankelijk van de gekozen accu
🧰 Bijgeleverde accessoires: opbergkist

Makita DHP481ZJ

Voor de echte doe-het-zelver die zwaarder werk niet uit de weg gaat, is deze - al wat langer op de markt zijnde - Makita een dijk van een boormachine. Dit is zo’n apparaat dat je koopt en dan jarenlang met veel plezier gebruikt. Hij is krachtig, robuust en draait z’n hand niet om voor een dikke schroef of een gat in baksteen. Hij heeft zelfs twee versnellingen, zodat je precies het juiste tempo kiest voor wat je doet. Let op: hij wordt geleverd zonder accu en lader, dus als je geen ander Makita-apparaat hebt, moet je die er nog los bij kopen.

💪 Maximum koppel: 115 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 2.100 rpm
🔋 Accuduur: afhankelijk van de gekozen accu
🧰 Bijgeleverde accessoires: wordt geleverd zonder accu, kist of lader

Wil je voor de zomer nog snel een paar kilo kwijt? Daarvoor hoef je echt niet meteen naar de sportschool. Wie thuis flink de handen uit de mouwen steekt, verbrandt namelijk meer calorieën dan je misschien denkt. Schoonmaken, tuinieren, tillen, traplopen en zelfs strijken: elke klus is een mini-workout op zich!

Lees ook: 7 fruitsoorten die je het beste kunt eten als je wilt afvallen

Stofzuigen, dweilen en ramen lappen

Schoonmaken verhoogt je hartslag. Neem bijvoorbeeld stofzuigen. Wat op het eerste gezicht een simpele klus lijkt, vraagt toch flink wat beweging. Je loopt heen en weer, draait je romp, buigt, strekt je armen en soms moet je zelfs de meubels verplaatsen. Al met al ben je dus constant in beweging. Als je dit een half uur volhoudt in een flink tempo, verbruik je al gauw 85 tot 100 calorieën, afhankelijk van je gewicht. Dweilen, waarbij je kracht zet vanuit je schouders en bovenlichaam, kost nog wat meer energie.

Ook ramen lappen is intensiever dan het lijkt. Vooral als je boven je hoofd werkt of telkens naar boven en beneden moet reiken. Wie de binnen- en buitenkant van de ramen op één dag aanpakt, heeft aan het einde van de middag vaak spierpijn in zijn of haar armen. En dat is precies het punt: hoe meer spiergroepen je gebruikt, hoe hoger je verbranding.

Strijken, bedden verschonen en wassen

Er zijn ook klussen die niet direct als 'sportief' voelen, maar wel degelijk bijdragen aan je verbranding. Strijken bijvoorbeeld. Je staat vaak lang op één plek, beweegt constant met je armen, en als je het in een stevig tempo doet, verbrand je tot zo'n 75 calorieën per uur. Dat is weliswaar minder dan bij dweilen of traplopen, maar het telt op. Zeker als je er een gewoonte van maakt om tijdens het strijken lichtjes door je knieën te buigen of steeds kleine stapjes naar links en rechts te zetten.

Ook bedden verschonen is een onderschatte klus. Matrassen optillen, hoeken van hoeslakens strak trekken, dekbedden schudden – het is een kleine workout op zich. Hier werk je met je hele lichaam, en dat merk je ook aan je ademhaling. Haal je drie bedden af en maak je ze opnieuw op? Dan ben je zo twintig tot dertig minuten bezig, goed voor 100 tot 150 calorieën, afhankelijk van hoe vlot je doorwerkt.

Wassen en de was ophangen zijn ook actieve bezigheden. Zeker als je de was buiten aan de lijn hangt. Je tilt, reikt, draait, bukt – beweging zat. De extra inspanning zit 'm vaak in de herhaling: een paar wasjes op één dag betekent veel heen en weer lopen, tillen en ophangen.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Traplopen, sjouwen en tillen

Huishoudelijke taken waarbij je trappen loopt of moet sjouwen, zoals de wasmand naar zolder brengen of boodschappen uitladen, leveren relatief veel verbranding op in korte tijd. Traplopen is zelfs een van de meest intensieve activiteiten binnenshuis. Je tilt bij elke stap je eigen lichaamsgewicht omhoog. Als je meerdere keren per dag de trap op en af gaat, tikken de calorieën ongemerkt aan. Of beter gezegd, af.

Ook het verplaatsen van meubels, dozen of zelfs een volle stofzuiger draagt bij aan je dagelijkse verbranding. Vooral als je zware dingen van beneden naar boven brengt, of vanuit een onhandige hoek moet tillen, activeer je meerdere spiergroepen tegelijk.

In de tuin werken

Zodra het weer het toelaat, lonkt het buitenleven. En ook daar liggen genoeg kansen om te bewegen zonder dat het als sport voelt. Onkruid wieden, snoeien, de heg knippen, bladeren harken of gras maaien met een handmaaier – allemaal activiteiten waarbij je langdurig in beweging bent en je spieren aan het werk zet.

Tuinieren is vooral goed voor je core (je rompstabiliteit), rug en benen. Wie af en toe een kruiwagen vol tuinafval moet verplaatsen of met potgrond aan de slag gaat, zet bovendien kracht. Het voordeel is dat je in de tuin vaak langer doorwerkt dan je van tevoren had gepland. En dan heb je zo ongemerkt al 300 tot 400 calorieën verbrand.

Tempo, houding en afwisseling maken het verschil

Hoeveel energie je verbruikt bij huishoudelijke klussen, hangt sterk af van de manier waarop je ze aanpakt. Werk je rustig of stop je steeds tussendoor, dan ligt het verbruik lager. Maar zet je een muziekje op, verhoog je het tempo en werk je gefocust, dan kan het best pittig zijn.

Ook je houding speelt een rol. Wie uit de rug tilt of verkeerd draait, loopt eerder tegen blessures aan. Buig dus vanuit je knieën, houd je rug recht en span je buikspieren aan tijdens het werk. Dat is niet alleen veiliger, maar zorgt er ook voor dat je meer spiergroepen activeert.

Afwisseling is ook belangrijk. Wissel staan en zitten af, combineer zware taken met lichtere en neem korte pauzes als je langer dan een uur bezig bent. Dat maakt het huishouden fysiek beter vol te houden én leuker.

Weinig extra moeite, wél effect

Het mooie van calorieën verbranden met het huishouden is dat het weinig extra moeite kost. Je moet het toch doen – en met een iets actievere aanpak profiteert je lichaam er ook van. Zeker als je de hele dag achter een bureau zit, zijn deze klusjes een welkome onderbreking. Je komt even in beweging, gebruikt je spieren, en maakt ondertussen ook nog je huis of tuin een stukje netter.

Wie het effect groter wil maken, kan het combineren met lichte extra beweging zoals een dagelijkse wandeling, wat rek- en strekoefeningen of fietsen naar de supermarkt in plaats van met de auto. Alles bij elkaar ben je dan actiever dan je denkt, zonder dat het als sporten voelt.

©Dmytro Vasylenko

Tot slot

Natuurlijk vervangt stofzuigen geen rondje hardlopen en is ramen zemen niet hetzelfde als krachttraining. Maar als je het slim aanpakt, kun je op een dag toch een paar honderd calorieën extra kwijtraken, gewoon door bezig te zijn. De truc zit 'm in bewuster bewegen, klussen afwisselen en jezelf af en toe net wat meer uitdagen.

Dus als je je afvraagt hoe je zonder sportkleding en sportschoolabonnement fitter de zomer ingaat: kijk eens rond in huis. Grote kans dat je schoonmaakdoek, wasmand of kruiwagen je daarbij meer helpen dan je dacht.

In onderstaande tabel zie je hoeveel calorieën je verbrandt met huishoudklussen. *

*Hoeveel je weegt, heeft daar ook invloed op. 72 kilo is het gemiddelde gewicht van vrouwen in Nederland; 85 kilo van mannen. Voor beide gewichtsklassen hebben we het verbruik uitgerekend.