Groene stroom is fantastisch. Maar als het op een bewolkte dag niet waait, hebben we nog altijd aardgas nodig om elektriciteit op te wekken. Dat moet anders, maar hoe? In dit artikel kijken we naar een aantal mogelijkheden, waarbij de cryobatterij (die werkt met stikstof) een veelbelovende optie lijkt te zijn.

De toekomst van onze energievoorziening is duurzaam, daar bestaat grote overeenstemming over. Deze vergroening materialiseert zich in steeds meer windmolens, zonnepanelen en elektrische auto’s. Langzaam maar zeker nadert de dag dat we geen druppel fossiele brandstof meer nodig hebben. En het moet gezegd: er worden flinke vorderingen gemaakt. Ruwweg een kwart van alle energie (dus inclusief verwarming en verkeer) die in Nederland wordt verbruikt, is afkomstig uit duurzame bronnen, en dat aandeel groeit snel. 

Maar daarmee groeit ook een probleem. Wind- en zonne-energie zijn – in energiejargon – intermitterend. Op dagen zonder wind of zon leveren ze geen stroom. Op dit moment is dat geen probleem, omdat er nog volop fossiele centrales draaien. Maar in een theoretische situatie waarin alle benodigde elektriciteit in principe (dus bij gunstige weersomstandigheden) kan worden opgewekt door windmolens en zonnepanelen, dient er een net zo grote productiecapaciteit aanwezig te zijn in de vorm van ‘basislastcentrales’. Dit zijn centrales die à la minute ingeschakeld kunnen worden om acute stroomuitval te voorkomen. 

Dergelijke centrales draaien bijna altijd op aardgas oftewel methaan (CH4), op zichzelf al een krachtig broeikasgas en eveneens een bron van CO2. En hoe meer windmolens zonnepanelen er aan het stroomnetwerk gekoppeld worden, hoe meer gascentrales er nodig zijn. Gewoon omdat elke avond de zon onder gaat, en het lang niet altijd waait. Het lijkt daarom verstandig om nog méér molens en panelen te installeren, zodat er op goede dagen een energie-overschot ontstaat. Deze extra energie kunnen we dan bewaren voor later gebruik. 

©Highview Power

Gebrek aan lithium 

Maar hier stuiten we op de olifant in de kamer. Elektriciteit kan helemaal niet worden bewaard! Er moet meteen iets mee worden gedaan, anders gaat het verloren. 

Dit druist wellicht in tegen de intuïtie. We kunnen toch onze telefoons en elektrische auto’s opladen? We kunnen toch stroom in een accu stoppen? Helaas, nee. Wanneer we de Tesla aan de lader hangen, gebruiken we elektriciteit om een chemische reactie in de batterij op gang te brengen die een fysische verandering teweegbrengt. Zodra we wegrijden, begint de batterij terug te keren naar de oorspronkelijke chemische toestand, met als bijproduct een elektrische stroom die de auto aandrijft. Feitelijk is een batterij een elektriciteitscentrale in het klein – maar geen opslagmedium. 

Niettemin: batterijen kunnen worden gebruikt als energiebuffer in het stroomnetwerk. Elon Musk maakt daar graag goede sier mee. Zijn ‘megabatterij’ in Texas voorziet bij stroomstoringen twintigduizend huishoudens van energie. Musk verkoopt ook accu’s voor individuele huishoudens. In zo’n ‘powerwall’ kun je de stroom uit je zonnepanelen bewaren voor ‘s avonds of donkere dagen. Als iedereen zo’n accu zou bezitten, dan zouden netwerkbeheerders heel wat minder kopzorgen hebben. 

Maar dat gaat niet gebeuren. De accu’s in smartphones, auto’s en powerwalls zitten namelijk vol met lithium. En daar is nu al een schrijnend gebrek aan, zo signaleerde de financiële nieuwsdienst Bloomberg in 2022. Los daarvan is de winning van lithium een allesbehalve milieuvriendelijke activiteit die veel vervuiling en broeikasgassen voortbrengt. Daar komt bij dat lithium-ion-batterijen duur zijn en moeilijk te recyclen. Het is al met al moeilijk voor te stellen dat ze ooit als de belangrijkste buffer zullen dienen binnen een verduurzaamd energiesysteem. 

©Vladimir Efimov

Waterstof is lastig 

En waterstof (H2) dan? Kunnen de toekomstige stroomoverschotten op zonnige en winderige dagen niet worden aangewend om waterstof te bereiden uit zeewater? Jazeker, en de industriesector heeft het hier al vaak over. Maar we moeten ons niet voor de gek laten houden. Het proces waarmee water opgesplitst wordt in waterstof en zuurstof is erg inefficiënt. Je gooit er dus duurzame stroom mee weg – en dat doe je alleen wanneer je er echt veel te veel van hebt. 

Verder is het (soms letterlijk) een hel om waterstof te vervoeren en te bewaren. Het kookpunt bedraagt -253°C, zodat je een fortuin kwijt bent aan koeling. Het spul lekt overal doorheen en maakt metalen bros. Het spreekt boekdelen dat er op de hele wereld vooralsnog maar één tanker voor vloeibare waterstof in de vaart is: de experimentele Suiso Frontier uit Japan. Vergelijk dat met de enorme vloot van LNG-tankers die sinds Poetins oorlog af en aan varen naar onze havens. 

De energiebedrijven prediken waterstof, maar stoken methaan. Logisch, want dat gas begint pas bij -161°C te koken, en laat de opslagtanks heel. Bovendien hoeft het niet te worden gemaakt, maar komt het gewoon uit de grond. 

©audioundwerbung

Stikstof als buffer 

Met methaan jagen we de opwarming van de aarde verder aan. Toch hoeven we voor onze basislastcentrales niet tot aan de ondergang van de beschaving aan deze energiebron vast te zitten. In het Britse Manchester is inmiddels een buffersysteem aan het stroomnetwerk gekoppeld dat gebruikmaakt van nog weer een ander, veel voorkomend gas: stikstof. Niet schrikken: het gaat hier niet om de stikstofverbindingen die Nederland op stelten zetten, maar om het onschadelijke gas N2 dat iedereen voortdurend in- en uitademt en dat 78 procent van de atmosfeer uitmaakt. Het kookpunt van stikstof bedraagt -196°C. Wanneer je vloeibare stikstof blootstelt aan normale buitentemperaturen, zo bedachten de oprichters van het Britse bedrijf Highview Power, dan gaat het koken. De stikstofstoom die hiervan het resultaat is, kan aan een turbine worden gevoerd. Resultaat: elektriciteit. 

Uiteraard werkt dit alleen als de stikstof eerst vloeibaar wordt gemaakt. Daar is elektriciteit voor nodig. Aldus is het systeem van Highview een zogeheten cryobatterij (Grieks: kryos = koud). De cyclus is niet zo efficiënt als die van lithium-ion-batterijen, zo geven de uitvinders toe, namelijk 60 tot 75 procent tegenover 75 tot 85 procent, maar het proces is wél heel veel efficiënter dan het splitsen van waterstof dat daarna wordt verbrand in een gascentrale. 

Wat de cryobatterij vooral aantrekkelijk maakt, is dat er geen schaarse materialen voor nodig zijn. De stikstoftanks zijn van staal, een goedkoop en robuust materiaal dat uitstekend te recyclen is. Evenmin zijn er schadelijke stoffen in het spel. In Manchester draait inmiddels een systeem met een capaciteit van 250 MWh, en dat is 50 MWh meer dan de veel beroemdere ‘megabatterij’ van Musk in Texas. 

💡Wil jij zelf groene stroom opslaan? Overweeg een thuisaccu!

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbaar koffiezetapparaat? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Disclaimer: op het moment van schrijven hebben de besproken koffiezetapparaten de laagste prijs ooit. Deze gegevens zijn gebaseerd op de prijshistorie van Kieskeurig.nl. De prijzen kunnen schommelen.

Braun PurEase KF 3120 BK

De Braun PurEase KF 3120 BK is flink afgeprijsd! Het betreft een klassiek model waarmee je lekkere filterkoffie kunt zetten. Dankzij een ruim vermogen van duizend watt hoef je niet lang op het eerste kopje te wachten. Zodra je de kan weghaalt, sluit het filter zichzelf direct af. Kortom, er druppelt geen vocht op de onderste plaat. Nadat je verse koffie hebt gezet, kun je ongeveer tien kopjes inschenken.

Braun stemt naar eigen zeggen de doorlooptijd en temperatuur zorgvuldig af, zodat de kenmerkende koffiesmaak behouden blijft. Gunstig is de warmhoudfunctie van veertig minuten. Na afloop doe je de losse onderdelen probleemloos in de vaatwasser. Naast de hier besproken zwarte uitvoering is dit koffiezetapparaat ook in het wit te koop.

Severin KA 4810

Met de Severin KA 4810 zet je filterkoffie van verse bonen. Bovenop bevindt zich een reservoir voor 200 gram, terwijl de geïntegreerde molen de boel fijn maalt. Het is niet verplicht om het maalwerk te gebruiken, want je kunt dat eventueel uitschakelen. Stop in dat geval voorgemalen koffie in dit apparaat. De bijgesloten kan heeft een inhoud van 1,4 liter, zodat je ongeveer tien à twaalf kopjes kunt inschenken. Je selecteert aan de hand van drie standen de gewenste koffiesterkte. Het ingebouwde waterreservoir heeft eveneens een inhoud van 1,4 liter.

Drink je na het opstaan het liefst eerst koffie? Dankzij de timerfunctie zet dit apparaat automatisch een lekker bakkie leut. Kies met de knopjes en het display de gewenste tijd. Besluit je om tóch nog even te snoozen, dan zorgt het warmhoudrooster dat de koffie niet afkoelt. Overigens heeft de KA 4810 een permanent filter. Hierdoor hoef je geen papieren filters aan te schaffen. Dit koffiezetapparaat ondersteunt een vermogen van duizend watt.

Nedis KACM300FBK

Als je een klein en zéér goedkoop koffiezetapparaat wilt kopen, is de Nedis KACM300FBK een uitstekende keuze. Hij kost bij diverse webwinkels iets meer dan twee tientjes. Wegens de bescheiden omvang van 28 × 12,5 × 17,5 centimeter neem je het apparaat makkelijk mee. Daarnaast weegt de behuizing nog geen kilo.

Dit product is geschikt voor één of twee personen, want in de kan past 0,4 liter koffie. Moet je snel de deur uit? In dat geval komt het bijgesloten deksel goed van pas. Bovendien past de kan precies in de bekerhouder van je auto. Het is dus eigenlijk een reisbeker. Door de dubbele wand blijft de koffie nog lang warm, zodat je ook onderweg van een lekker drankje geniet. Tegen een kleine meerprijs kun je ook een vergelijkbaar koffiezetapparaat met timerfunctie overwegen. De Nedis KACM310FBK heeft aan de onderzijde een display en klein bedieningspaneel.

Lees ook: De onverwachte comeback van filterkoffie

Melitta AromaFresh 1030-05

Met dit luxe koffiezetapparaat van Melitta kun je alle kanten op. De AromaFresh 1030-05 heeft twee reservoirs, namelijk voor voorgemalen koffie en verse bonen. Vanzelfsprekend verdient het gebruik van het ingebouwde keramische maalwerk de voorkeur, want daarmee bereik je de beste smaak. Je kiest hierbij tussen verschillende maalgraadinstellingen, namelijk van fijn tot grof. Daarnaast pas je met het bedieningspaneel eenvoudig de koffiesterkte aan. Dankzij een respectabel vermogen van maximaal 1080 watt heeft dit koffiezetapparaat een rappe opwarmtijd.

De AromaFresh 1030-05 bevat een watertank voor maximaal tien kopjes. Met behulp van de aanwezige markeringen zet je voor elk gezelschap precies genoeg koffie. Verder gebruik je de timerfunctie om vooruit te plannen. Nuttig voor wie iedere ochtend op een vast tijdstip zijn of haar eerste kopje drinkt. Het onderhoud is trouwens een fluitje van een cent. Start regelmatig een speciaal ontkalkingsprogramma en stop diverse losse onderdelen in de vaatwasser. Gaat er na verloop van tijd onverhoopt toch iets stuk? Vaak is dat geen onoverkomelijk probleem, want Melitta heeft veel reserveonderdelen beschikbaar.

Inventum KZ612

Koop met de Inventum KZ612 een traditioneel koffiezetapparaat tegen lage kosten. De fabrikant rekent zelf een adviesprijs van 44,99 euro, maar je betaalt bij een enkele webshop een lager bedrag. Ondanks het geringe prijskaartje zet je voor een ruim gezelschap koffie. De glazen kan heeft een capaciteit van 1,25 liter en is dus goed voor ongeveer tien kopjes. Handig is de aanwezige druppelstop. Haal de kan weg zonder dat er nog koffie nadruppelt.

Je laat de vers gezette koffie gerust even staan. Dankzij de warmhoudfunctie blijft het drankje veertig minuten op de juiste temperatuur. Vervolgens schakelt de KZ612 automatisch uit. Zo wordt voorkomen dat de boel droog kookt. Je neemt het filter zo nodig uit, zodat je het eenvoudig kunt schoonmaken. Overige pluspunten zijn het compacte ontwerp en de lange garantieduur van vijf jaar. Het apparaat ondersteunt een vermogen van duizend watt.

Het is verreweg de belangrijkste auto die het merk sinds lange tijd introduceert. Met de nieuwe Renault 5 geeft het merk een flinke slinger aan zijn Renaulution. Een strategie waarmee het merk de snel veranderende automarkt met al zijn facetten omarmt. Technologie, connectiviteit en schone energie: Renault heeft een duidelijk een stip op de horizon geplaatst. De eerste kilometers achter het stuur van de nieuwe Renault 5, die vanaf 27.990 euro bestelbaar is, tonen aan dat de eerste Renaulution-vrucht een absolute gouden zet blijkt te zijn.

Duimpjes gegarandeerd

Begin dit jaar mocht ik er in een studio nabij Parijs al aan snuffelen. De wedergeboorte van een icoon, de nieuwe Renault 5. Goed een half jaar later staat er een knalgele (Jaune Pop) Iconic Cinq uitvoering op mij te wachten. Het merk wil met de nieuwe 5 zowel de oude generatie, zij die zich het origineel nog goed kunnen herinneren, als de jonge garde aanspreken. Een uitdaging, maar mede dankzij designtermen als 'retro futuristisch' heb ik zelden gedurende een intro zoveel enthousiaste reacties mogen ontvangen. Van jong tot oud, van surfer tot mondaine dame. De duimpjes waren haast ontelbaar!

Bekijk onderaan dit artikel een video van de nieuwe Renault 5!

©Irwin Versteegh

Standaard 18 inch

De nieuwe 5 rolt standaard op 18inch-wielen en dat geeft 'm samen met de goede proporties een sterk voorkomen. Stap ik achter het stuur, dan valt direct de lage en sportieve instap op. Ik zak weg in prima gevormd meubilair en dankzij een axiaal verstelbaar stuurwiel is een goede zitpositie snel gevonden. 

🚘Ook interessant: EV-profiel Renault Scenic E-Tech: Is de 'Auto van het Jaar 2024' écht zo goed?

©Irwin Versteegh

Andere zit dan verwacht

Toch moet ik voor de juiste ondersteuning van mijn bovenbenen net iets verder naar achteren gaan zitten. Een kantelbare zitting zou hier uitkomst bieden. Iets wat met name voor passagiers op de achterbank bovendien wat ademruimte zou verschaffen. Achter mijzelf plaatsnemen, zat er namelijk niet in. 

©Irwin Versteegh

Ruim genoeg voor bagage

De kofferruimte blijkt ook in de praktijk prima bruikbaar. 320 liter is conform het segment en bleek ruim voldoende voor twee handbagage-reiskoffers en twee rugtassen. Staan de voorstoelen vrij ver naar achteren, dan zul je de hoofdsteunen van de achterbankleuning moeten verwijderen als je deze neer wilt klappen. 

©Irwin Versteegh

Vanaf 27.990 euro

De nieuwe Renault 5 komt er met twee accu's en voorlopig twee elektromotoren. Later volgt een derde met zo’n 90 pk. De Urban Range met 40kWh en 327 km range is leverbaar vanaf 27.990 euro. Je krijgt dan een 120 pk sterke elektromotor. De Techno-uitvoering is 2 mille duurder en de compleetste Iconic Cinq kost 31.490 euro. Voor net geen 30 mille stap je in de Comfort Range Techno. Die heeft een 52kWh batterij, een 150 pk sterke motor en een bereik van 410 kilometer volgens de WLTP-testmethode. Standaard zijn een 3-Fase 11kW boordlader, een warmtepomp en een snellaadtijd van 30 minuten. 

©Irwin Versteegh

Overtreft verwachtingen

Gedurende de dynamisch introductie heb ik zo'n 200 kilometer in het Vijfje afgelegd. Uiterst plezierige kilometers welteverstaan, want qua rijkwaliteit en plezier overtreft 'ie mijn verwachtingen. De 5 is zo wendbaar als een dartele poedel! De zeer directe (soms iets te directe) stuurinstallatie zorgt met het lage zwaartepunt van het gloednieuwe – toegewijd EV – AmpR Small platform voor een middenmotor-achtige ervaring. De 5 bijt zich in elke bocht vast, voelt fantastisch wendbaar en mede dankzij – uniek in deze klasse – een mooie Multilink-ophanging voor de achteras ligt de grens ver voorbij die van plezier.

©Irwin Versteegh

MINI-rijders kunnen naar Renault

En dit alles in combinatie met een verrassend verfijnde rijervaring. Binnen de bebouwde kom is-ie verre van 'te stug' en ondanks dat 'ie op een verkeersdrempel soms iets vergevingsgezinder zou mogen zijn, stoort dit niet. De nieuwe 5 blijkt op dit vlak zo goed, dat 'ie zelfs MINI-rijders zou weten te overtuigen. Zeker ook gezien het feit dat hij zich op de snelweg bovendien ontpopt als een fijne cruiser met een C-segment-waardige geluidsisolatie. 

Meer weten over de nieuwe Renault 5? Bekijk dan de video van InstaAutoVlog.