ID.nl logo
Nieuwe warmtepompen op propaan: duurzamer én hoger rendement!
© Ben
Energie

Nieuwe warmtepompen op propaan: duurzamer én hoger rendement!

Een warmtepomp op propaan werkt op dezelfde manier als elke andere warmtepomp. Het systeem onttrekt energie aan de omgeving en ook in deze warmtepomp zit een afgesloten circuit waarin een koudemiddel een aantal stappen passeert. Het koudemiddel in de ‘bloedsomloop’ van dit toestel is in dit geval propaan, en dat heeft een paar belangrijke voordelen.

Warmtepompen met propaan als koudemiddel zijn in opmars. Dat is te danken aan twee voordelen. Ten eerste is dit koudemiddel veel minder schadelijk voor het milieu en voldoet het aan strenge eisen vanuit Europa. Ten tweede is het mogelijk om met dit koudemiddel een hogere uitvoertemperatuur te halen.

Zowel warmtepompen, koelkasten en airco’s kunnen niet zonder koudemiddel of koelmiddel. Het koudemiddel is een vloeistof die speciaal werd ontwikkeld voor transport van warmte. Er bestaan ondertussen verschillende koudemiddelen en die zijn niet allemaal even interessant.

Weten welke warmtepomp bij jou past?

Doe de check op Kieskeurig.nl en je weet het binnen 5 minuten!

De cyclus van de warmtepomp

Het belangrijkste kenmerk van een koudemiddel is het lage verdamppunt, dat ervoor zorgt dat de vloeistof zelfs bij erg lage temperaturen verdampt. Deze damp wordt samengeperst in de compressor en doordat de druk stijgt, zal de temperatuur van dat koudemiddel toenemen. Hierna wordt de verdampte koelvloeistof naar de condensor geleid om daar zijn warmte af te geven aan bijvoorbeeld de vloerverwarming. Ten slotte wordt de druk opnieuw verlaagd, waardoor de damp afkoelt en opnieuw vloeibaar wordt. Hierdoor is de vloeistof weer klaar voor de volgende kringloop. Voor meer informatie over de werking van de warmtepomp kun je dit artikel lezen. 

De werking van de warmtepomp.

Verdamping bij -42°C

We kennen propaan vooral als brandbaar gas dat je in gasflessen koopt. Propaan, ook wel koolwaterstofgas genoemd (of R290), is een vloeibaar gemaakt petroleumgas. Het is een restproduct van de raffinage van aardolie of de winning van aardgas. Het kookpunt van propaan (of C₃H₈) ligt op -42°C bij een atmosferische druk van 1 bar (luchtdruk op zeeniveau). Dat betekent dat propaan zelfs als het buiten vriest dat het kraakt nog steeds verdampt en dus wordt omgezet van vloeistof naar gas. 

Schadelijke F-gassen

In het verleden gebruikten de warmtepompfabrikanten vooral synthetische koudemiddelen. Dat waren zogenaamde gefluoreerde koolwaterstoffen, die we kennen onder de verzamelnaam 'F-gassen'. Terwijl warmtepompen op zich goed zijn voor het milieu, zijn die F-gassen erg schadelijk wanneer ze uiteindelijk in het milieu terechtkomen, als ze bijvoorbeeld worden afgedankt. Hoe schadelijk deze synthetische koudemiddelen zijn, wordt meestal duidelijk aan het eind van hun levenscyclus. 

©Vitalii Vodolazskyi

De chemische formule van propaan.

Aardopwarmingsvermogen

Daarom heeft Europa het toepassen van deze koelmiddelen streng gereguleerd met een verordening (EU Nr. 517/2014). Europa heeft de norm ‘aardopwarmingsvermogen’ (GWP of Global Warming Potential) geïntroduceerd, zodat we kunnen vergelijken in welke mate producten schadelijk zijn voor de opwarming van het klimaat. De referentiewaarde is CO₂. Dus CO₂ heeft een GWP van 1.

R410A, een populair koudemiddel, heeft een GWP van meer dan 2.000. Dit oude koelmiddel is dus 2.000 keer schadelijker voor het milieu dan CO₂. Het koelmiddel R290 (oftewel propaan) heeft een GWP van 3. Met andere woorden, 1 kilogram propaan komt overeen met 3 kilogram CO₂.

Tegen 2030 zullen alle koudemiddelen waarvan is vastgesteld dat ze een hoog aardopwarmingsvermogen hebben geleidelijk worden uitgefaseerd. Natuurlijke koudemiddelen zoals propaan zorgen ervoor dat het nieuwe verwarmingssysteem ook op de lange termijn aan de wettelijke eisen blijft voldoen. Een bijkomend pluspunt is dat het koelmiddel R290 wereldwijd goedkoper is, omdat propaan niet onder de verordening van F-gassen valt. 

Veiligheid

Hoewel propaan uitstekende thermodynamische eigenschappen heeft, blijft het zeer ontvlambaar, zelfs explosief. Eigenlijk is propaan veel gevaarlijker dan aardgas. Daarom mag een warmtepomp voor woningen maar heel weinig propaan bevatten. Een warmtepomp van 5 tot 10 kilowatt die is afgestemd op een vrijstaande woning heeft slechts 80 tot 90 gram koelmiddel nodig.

150 gram is trouwens de maximumhoeveelheid, omdat vanaf die grens strenge veiligheidsnormen gelden. Dankzij de research en de aandacht voor de veiligheid kunnen warmtepompen met propaan prima binnen worden gebruikt. De koelkringloop is immers hermetisch afgesloten en komt nooit rechtstreeks in contact met de warmtekringloop. Daarom is er voor de installatie ook geen koelcertificaat nodig.

Hoger rendement

Het gebruikte koudemiddel is van groot belang voor het rendement. De manier waarop een koudemiddel verdampt of condenseert, is bepalend voor de opname van warmte of koude uit de omgeving. Lucht/water-warmtepompen met het natuurlijke koudemiddel propaan (R290) zijn niet alleen milieuvriendelijker, uit simulatiemodellen blijkt ook dat ze beter presteren.

Propaan heeft andere eigenschappen op het gebied van druk en temperatuur dan de tot nu toe gebruikte koudemiddelen. Hierdoor is het mogelijk om met propaan een hogere afgiftetemperatuur te bereiken. Zo’n type warmtepomp haalt een maximale aanvoertemperatuur tussen 65° en 70°C. Hierdoor is de warmtepomp ook geschikt voor nieuwbouw en om samen te werken met conventionele radiatoren. Hij kan bijvoorbeeld ook warm tapwater leveren tot 65°C. Zelfs bij -15°C worden aanvoertemperaturen tot 60° C gehaald. 

©Viessman

De warmtepompen met propaan zijn inmiddels verkrijgbaar voor particulier gebruik.

Hogetemperatuurswarmtepompen

Daarom is propaan ook bijzonder geschikt voor hogetemperatuurswarmtepompen (of HT-warmtepompen). Een van de oplossingen om oudere woningen gasloos te maken is de HT-warmtepomp. Terwijl een gewone lucht-waterwarmtepomp eigenlijk hoofdzakelijk geschikt is voor goed geïsoleerde woningen die verwarmen met vloerverwarming, is de HT-warmtepomp met propaan als koudemiddel de oplossing voor bijna alle woningen. Zelfs oudere woningen die niet ideaal zijn geïsoleerd en die uitsluitend verwarmen door middel van radiatoren kunnen hun energie uit dit type warmtepomp halen. 

Een lagere aanvoertemperatuur blijft rendabeler

Kunnen we dus meteen ophouden met overdreven isolatie en vloerverwarming op lage temperatuur, en daarna massaal overstappen op HT-warmtepompen en gewone radiatoren? Nee, het blijft efficiënter om met lage aanvoertemperaturen te werken. Zolang de gas- en stroomprijzen min of meer aan elkaar gekoppeld zijn, is het niet zo verstandig om de ketel te ruilen voor een HT-warmtepomp. De regel blijft immers: hoe lager de aanvoertemperatuur voor verwarming, hoe hoger het rendement. 

HT-warmtepomp blijft duurder op alle vlakken Het nadeel van een hogetemperatuurwarmtepomp is dat hij duurder in aanschaf is. In sommige gevallen is hij wel twee keer zo duur als een gewone warmtepomp. De warmtepomp moet bovendien harder werken om het cv-water van een hogere temperatuur te leveren. Dat zorgt dus voor een lager rendement, een hoger energieverbruik en dus een hogere energierekening. Vooral bij extreem koude winters kan het rendement onder het punt komen waarbij het zelfs voordeliger is om op gas te stoken. Door de aanschafkosten en het lagere rendement is de terugverdientijd ook langer.

Opmars

Warmtepompen met propaan maken niettemin een enorme opmars. De komende jaren zal de vraag naar propaanwarmtepompen alleen maar stijgen. En er zijn nu al warmtepompen met propaan op de markt. Er zijn zowel volledig elektrische als hybride propaanvarianten beschikbaar, en de nadelen die we aanstipten van de HT-warmtepomp gelden uiteraard niet als je de propaanwarmtepomp voor een laagtemperatuursysteem zoals vloerverwarming gebruikt.

Welke warmtepomp past bij jou?

Doe de check op Kieskeurig.nl en je weet het binnen 5 minuten!
▼ Volgende artikel
Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade
© MG | ID.nl
Huis

Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Microsoft vraagt in Windows 11 standaard om een Microsoft-account.

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

Via een opdrachtprompt tijdens de installatieproductie van Windows 11 kunnen we de blokkade voor het aanmaken van een gewoon account omzeilen.

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Met behulp van de opdracht start ms-cxh:localonly kunnen we toch een normaal account.

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt iedere accountnaam gebruiken die je wenst, en een wachtwoord opgeven hoeft nu nog niet.

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Via het Startmenu vraag je de eigenschappen van je account op.

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Klik op het onderdeel Wachtwoord om een wachtwoord toe te voegen aan je account.

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Hier geef je je wachtwoord op. De wachtwoordhint (geheugensteun) mag niet ook je wachtwoord.

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

▼ Volgende artikel
Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?
© AK | ID.nl
Huis

Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

In dit artikel lees je:

☠️ Wat doomscrolling is ☠️ Waarom je maar blijft scrollen ☠️ Hoe je weet of jij een doomscroller bent ☠️ Wat je tegen doomscrollen kunt doen

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.

📵 Verveel je je zonder smartphone?

📘 Door een boek kun je urenlang scrollen!