Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste programma’s van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Gevonden!

Geschikt voor: Chrome

Soms zoek je de contactgegevens van iemand op internet, maar zijn ze met geen mogelijkheid te vinden. Bedrijven verstoppen de mailadressen van hun medewerkers steeds vaker diep in de website. Begrijpelijk misschien, omdat het risico op spam groter wordt als je gemakkelijk te vinden bent. Maar het maakt het wel lastiger om contact met iemand te leggen. De plug-in Snov.io is in die gevallen ideaal. Nadat de extensie is geïnstalleerd in Chrome en je een gratis account hebt aangemaakt, kun je op iedere website Snov.io de opdracht geven om te zoeken naar mailadressen. Stel, je zoekt e-mailadressen van mensen bij Computer!Totaal. Je gaat naar Linkedin.com, zoekt op Computer!Totaal, en klikt in Sov.io op Find and Save. Vervolgens stelt het programma een lijst samen met alle gevonden adressen. Maar de extensie werkt ook op ieder andere willekeurige website. Sov.io is gratis zolang je je beperkt tot 100 mailadressen per maand.

©PXimport

Tip 02: Handige reparatiekit

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je Windows gebruikt loop je vroeg of laat tegen problemen aan. Programma’s die niet meer werken, vervelende pop-ups van per ongeluk geïnstalleerde malware, updates die niet meer willen installeren etc. Voor bijna elk probleem is een oplossing te vinden. Maar vaak is het vinden van die oplossing een enorme zoektocht. Het programma Windows Repair Toolbox heeft alle mogelijke oplossingen verzamelt in een overzicht. Erg aantrekkelijk ziet het er niet uit, maar het werkt wel heel handig. Stel een programma crasht: met een druk op de knop AppCrash krijg je meteen een overzicht van alle programma’s die onverwacht zijn gestopt en een analyse van wat er mis is gegaan. Last van ongewenste binnendringers? Klik op HitmanPro en het gelijknamige programma wordt gedownload en geopend, waarna het op zoek gaat naar malware.

Tip 03: Slimme lampjes

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Wie bedacht heeft dat de Shift-toets en de CapsLock zo dicht bij elkaar op een toetsenbord moeten worden geplaatst, had er vast geen rekening mee gehouden dat mensen vaak niet naar hun handen kijken als ze met een computer bezig zijn. Zit je iets te enthousiast te gamen, of tik je er flink op los in een tekstverwerker, dan gebeurt het regelmatig dat je per onGELUK OP DE CAPS LOck drukt. Veel fabrikanten plaatsen een lampje in de CapsLock-toets om aan te geven wanneer de functie actief is. Maar die valt niet echt op als je constant naar het scherm kijkt en niet naar beneden. Keyboard Lights is een simpel programmaatje dat die ergernis verhelpt. De software van Vovsoft laat in een klein venstertje op je bureaublad zien of de CapsLock, NumLock of ScrollLock actief is. Overzichtelijk en handig.

©PXimport

Tip 04: Veilig internetten

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Maak je weleens gebruik van een gratis hotspot in de trein, de snackbar of het koffietentje op de hoek, dan is het verstandig om een vpn te installeren. Kwaadwillenden liggen soms op de loer om via de open internetverbinding, die tegenwoordig in vrijwel alle winkels en restaurants wordt aangeboden, je wachtwoorden of persoonlijke gegevens te stelen. Door een vpn te gebruiken wordt het netwerkverkeer versleuteld en omgeleid. Op die manier zijn je data en identiteit veilig. Er zijn veel vpn-diensten, maar een goede gratis optie is Windscribe. De dienst kan als aparte applicatie worden geïnstalleerd, maar werkt ook als plug-in bij Chrome, Firefox of Opera. Na installatie kies je een server in bijvoorbeeld Amerika, Canada, Engeland, Spanje of Japan en kun je aan de slag. Met de gratis versie kun je 10 GB per maand via de vpn verbruiken. Voor meer moet je betalen.

Tip 05: Beknopt startmenu

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Er is veel verbeterd aan Windows 10 dankzij de grote herfstupdate (Fall Creators Update). Maar helaas ziet het startmenu er standaard nog steeds uit als een reclamefolder. Je kunt diep in de instellingen van het besturingssysteem duiken om allerlei aanpassingen te maken. Maar met Classic Shell kun je het menu ook terugbrengen naar hoe het eruit zag in de tijd van Windows 2000, XP en 7. Simpel en helder met één of twee kolommen die duidelijk al je programma’s laten zien. Tijdens de installatie geeft het programma je ook opties om Verkenner en Internet Explorer aan te passen, maar die mogelijkheden kun je gewoon overslaan. Na de installatie kun je meteen het uiterlijk van je startmenu kiezen: in de stijl van Windows XP of 7. Vervolgens kun je het menu nog meer naar je smaak instellen met sneltoetsen of ‘skins’ (een kleurenstijl). Wil je toch even het originele menu zien van Windows 10? Dat kan door op Shift te drukken en met de linkermuisknop op de startknop te klikken.

©PXimport

Tip 06: Allesspeler

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Kodi is onmisbaar voor elk entertainmentsysteem. Het programma begon ooit als XBMC, een mediaspeler voor de eerste Xbox en werd in één klap ontzettend populair. Kodi, zoals het systeem later werd genoemd, is inmiddels voor vrijwel elk platform beschikbaar en is de meest veelzijdige en gebruiksvriendelijke manier om media via je computer af te spelen. Met de mediaspeler kun je heel gemakkelijk je eigen muziek, films en foto’s vanaf een externe harde schijf, nas of pc op je televisie toveren. Maar het programma kan ook overweg met bijvoorbeeld Spotify, YouTube, podcasts en Nederland 24. De installatie wijst zichzelf en het toevoegen van nieuwe functies is niet moeilijk. Via zogenoemde add-ons kun je nog veel meer functies toevoegen, bijvoorbeeld programma’s om illegaal films en series te streamen. Hoe dat werkt, kun je hier lezen.

Tip 07: Knipsels

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Een van de meest gebruikte functies van een besturingssysteem is waarschijnlijk knippen en plakken. Je knipt een stuk tekst uit je browser en plakt het in Word, kopieert een internetadres naar een mailtje of plakt een plaatje van het web in Photoshop. Knippen en plakken is ontzettend handig, maar soms ben je met zoveel dingen tegelijk bezig dat je het overzicht kwijtraakt. ClipClip brengt dat overzicht weer terug. Elke keer als je een link, tekst of plaatje knipt of kopieert plaatst ClipClip het in een handig overzicht en bewaart ze eventueel in een mapje als je dat wenst. De informatie blijft daardoor altijd beschikbaar en kan op ieder moment worden bewerkt of opnieuw gebruikt. Ideaal als je vaak met tekst of afbeeldingen werkt.

©PXimport

Tip 08: Foto’s bewerken

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Ben je net lekker op vakantie geweest, moet je bij thuiskomst die honderden foto’s nog bewerken. Je schiet al in de stress als je eraan denkt. Gelukkig hoeft dat niet meer. ImBatch kan al je foto’s in één keer bewerken naar jouw wensen. Het gratis programma kent ontzettend veel mogelijkheden: van kleuren aanpassen, de grootte instellen en de naam veranderen, tot het aanpassen van alle exif-gegevens en het doorvoeren van effecten. Sleep de foto’s naar het linkervak, kies rechts een of meerdere bewerkingen onder Toevoegen taak en klik ten slotte links bovenin op de startknop. Vervolgens gaat ImBatch aan de slag. Dat scheelt je enorm veel tijd en een heleboel hoofdpijn.

Tip 09: Weg met die rommel!

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Sommige gratis programma’s installeren stiekem andere programma’s (zie kader ‘Niet te snel klikken’). Als je niet oplet, zit je zo opgescheept met vervelende browser plug-ins, irritante werkbalken of een opdringerig spelletje. Je kunt ze verwijderen via Apps en onderdelen (Windows 10), maar die functie werkt niet altijd even accuraat. Soms blijven mappen of bestanden achter. IObit Uninstaller pakt het beter aan. Dit programma grijpt ongewenste gasten bij de kladden en en zorgt ervoor dat ze volledig verdwijnen. IObit Uninstaller detecteert vervelende plug-ins en maakt het een stuk gemakkelijker om werkbalken te verwijderen. Het programma laat in een duidelijk overzicht zien welke software er allemaal is geïnstalleerd, en geeft daarbij meteen aan welke je nauwelijks gebruikt, of door welke browser ze worden gebruikt (als het een plug-in betreft). Verwijderen is enorm simpel: even de ongewenste software aanvinken en vervolgens op de knop Verwijderen drukken.

©PXimport

Tip 10: Rustig tikken

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Soms moet je je focussen. Bij het schrijven van een sollicitatiebrief, opdracht of je scriptie bijvoorbeeld. Dan kun je geen afleiding gebruiken van Facebook, Twitter of schreeuwerige knoppen op je scherm. Je kunt natuurlijk Word beeldvullend maken en proberen je ogen van de taakbalk met verleidelijke snelkoppelingen af te houden. Maar zelfs de vele opties in de werkbalk van Word kunnen soms te veel zijn. Typora biedt dan een oase van rust. De tekstverwerker ziet er net zo minimalistisch uit als Notepad (het standaard kladblok in Windows), maar biedt veel meer opties. Je kunt bijvoorbeeld de Focus Mode inschakelen, die ervoor zorgt dat de zin of alinea waarin je werkt duidelijk zichtbaar is, maar dat de overige tekst wordt gedimd. Ook kent de tekstverwerker een nachtthema, dat de tekst een stuk vriendelijker voor je ogen maakt als het donker is. En als je Typora beeldvullend maakt, verdwijnen álle knoppen. Dat maakt het pas echt lekker rustig werken.

Tip 11: Wie wat bewaart ...

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Tijdens een middagje scrollen op je pc, of twitteren op je mobiel, kom je al snel een heleboel interessante artikelen, foto’s of video’s tegen. Je wilt ze allemaal graag bekijken, maar daar is helaas niet altijd tijd voor. Met Pocket kun je ze op een gemakkelijke en overzichtelijke manier bewaren voor later. Je kunt het programma onder andere installeren als plug-in in je browser. Zie je iets dat je wilt bewaren, dan klik je even op het Pocket-logo en klaar. Heb je ‘s avonds op de bank wel tijd om dat artikel van The New York Times te lezen, of om die ene YouTube-video te kijken? Dan kun je het er gemakkelijk bij pakken via de app op je mobiel of tablet. Pocket is op vrijwel alle platformen beschikbaar en alles wat je selecteert wordt ook meteen gesynchroniseerd op je pc, mobiel, tablet etc.

©PXimport

Tip 12: Naar je hoek

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Het besturingssysteem van Apple, macOS, kent een simpele functie die ontzettend populair is onder de gebruikers: interactieve hoeken. Daarmee kun je bijvoorbeeld instellen dat als je je muis naar rechtsonder beweegt, alle openstaande vensters aan de kant gaan en je het bureaublad te zien krijgt. Heel handig als je snel even iets op je bureaublad wilt openen. Je kunt nu hetzelfde doen op een Windows-pc dankzij het programma Hot Corners. Met de software kun je op dezelfde manier functies toewijzen aan de hoeken van je scherm. Bijvoorbeeld om je bureaublad te tonen of om snel het venster waarin je werkt te sluiten. Maar je kunt ook instellen dat een bepaald programma wordt geopend, zodra je met je muis in een bepaalde hoek gaat. Het lijkt misschien een onnodige toevoeging, maar tijdens de dagelijkse werkzaamheden kan het je heel veel frustratie en tijdsverspilling schelen.

©PXimport

Gevaarlijk?

Niet te snel klikken

©PXimport

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.