Foto's of dia's zijn kwetsbaar. De foto's uit je album in de kast, maar zeker ook al die foto's in de mapjes die je bij de fotograaf liet ontwikkelen, kunnen verkreukelen of nat worden. Ook kun je foto's veel makkelijker vinden én altijd laten zien als je ze digitaal hebt. Aan de slag dus!

Tip 01: Organiseer vooraf

Begin met het verzamelen van alle materialen die je wilt scannen en orden deze. Je gaat straks heel veel achter elkaar inscannen en door de kiekjes al op een logische volgorde te leggen, is het makkelijker om ze later in een digitale bibliotheek terug te vinden en te categoriseren. Een erg handige manier van organiseren is op jaartal. Zeker als je al een deel van je foto's in albums hebt zitten, is dit waarschijnlijk de meest voor de hand liggende methode. Lees ook: Al je foto's bewerken doe je gratis met deze 20 fotoprogramma's.

Tijdens het ordenen is het verstandig om ook een ruwe selectie te maken van de foto's die je absoluut digitaal wilt hebben. Wees hier niet té kritisch: als een foto 'mislukt' lijkt, digitale foto's zijn met wat bewerkingen vaak nog wat op te poetsen. Foto's met een stukje vinger voor de lens zijn bijvoorbeeld met wat snijwerk heel goed te redden.

Niet te kritisch zijn, wil ook niet zeggen dat je blind alles mee moet nemen. Heb je tien foto's van een verjaardag, kies er dan twee of drie uit en laat de rest in het album zitten. Zeker als je een heel familiearchief wilt overzetten naar je computer, kan het een helse klus worden als je álles wilt digitaliseren.

©PXimport

Hoe beter je het scannen voorbereidt, hoe makkelijker het later is om je foto's te ordenen.

Tip 02: Andere documenten

Als je toch bezig bent met uitzoeken, kan het leuk zijn om hier meteen relevante extra documenten bij te voegen om in te scannen: ansichtkaarten, landkaarten, toegangskaarten, vliegtickets ... Wellicht wil je uiteindelijk weer een fysiek fotoalbum laten drukken met al deze scans, en dan is het erg leuk om dit soort extra's eraan toe te voegen. Ook helpen dit soort documenten bij het organiseren van je digitale albums, omdat ze context geven aan je vakantiefoto's. Wees hierbij creatief en bedenk hoe je eventueel later je foto's tot een verhaal kunt smeden. Heb je stempels in je paspoort? Instapkaarten? Een suikerzakje van dat terrasje in Zuid-Frankrijk? Al dit soort kleine (platte) objecten zijn leuk om in te scannen voor eventueel later gebruik. Als je ze namelijk al hebt bewaard, betekenen ze waarschijnlijk al iets voor je, en dan is het wellicht de moeite waard om te digitaliseren.

©PXimport

Paspoortstempels maken een fotoreisverslag compleet.

Tip 03: Dia-scanner

Het is niet mogelijk om dia's met een gewone flatbedscanner te digitaliseren. Daarvoor heb je een speciaal apparaat nodig. Er zijn flatbedscanners te koop die wel de mogelijkheid hebben om een aantal dia's te scannen, maar het meest gangbaar is de echte diascanner. Eigenlijk is dit een omgebouwde digitale camera waar je dia's in stopt en ze vervolgens een voor een digitaliseert. Als je er een wilt kopen moet je rekenen op een aanschaf van vijftig tot honderd euro. Het is een goed idee om even in de kennissenkring rond te gaan of iemand al zo'n scanner in huis heeft, aangezien je hem waarschijnlijk niet heel vaak zult gebruiken.

Als je een goede digitale spiegelreflexcamera bezit, kun je hier ook een dia-duplicator aan koppelen. Dit is een adapter waar je dia's inschuift en die je vervolgens op de lens van de camera vastklikt. Vervolgens druk je af en heb je de dia gedigitaliseerd. Het voordeel van dit verlengstuk is dat je er ook negatieven mee kunt digitaliseren. Het nadeel is dat een dia-duplicator onhandig is voor het inscannen van grote hoeveelheden dia's, omdat je deze één voor één moet verwisselen. Met een dia-scanner kun je bakjes van vijf of tien dia's tegelijk inladen.

Voor gewone foto's is een flatbedscanner de beste optie. Dit zijn de traditionele scanners met een glasplaat waar je je foto's een voor een op legt. Sommige scanners hebben een zijlader, waar je een stapeltje foto's in legt die dan automatisch worden gescand, net als bij een kopieerapparaat. Het nadeel hiervan is dat foto's vast kunnen komen zitten, en het is ook lastiger om afwijkende formaten te scannen. De meeste scanners zijn in staat om met 300 dpi (dots per inch) te scannen, wat de aangeraden minimale resolutie is voor het vastleggen van foto's. Lager is geen goed idee, omdat details dan verloren gaan.

Probeer vooral niet om je hele fotocollectie te digitaliseren door je foto's te fotograferen met een digitale camera of smartphone. Dit levert geen mooi resultaat op en is veel meer werk. Als je het toch wil proberen, hebben we hier een handig stappenplan.

©PXimport

Een diascanner kost al snel meer dan honderd euro. Wie weet heeft de buurman er al een?

Tip 04: Scanner schoonmaken

Het is zonde als je er na het scannen bij het nabewerken achter komt dat er stofjes of andere storende deeltjes op je scanner of je foto's zaten. Hoewel je er met beeldbewerkingssoftware best nog wat aan kan doen, is voorkomen hier altijd beter.

Volg de instructies van de handleiding van je scanner om de glasplaat goed stof- en vlekvrij te maken. Check ook tijdens het scannen regelmatig of er geen stof of haartjes op de plaat terecht komen. Zeker als je oude albums uit de kast haalt is dit iets om op te letten. Hetzelfde geldt overigens ook voor de foto's die je scant. Neem deze af met een droge zachte doek, bijvoorbeeld een microvezeldoekje. Een busje met perslucht kan ook helpen. Druk vooral niet, het gaat er om dat je kleine haartjes en stofjes meeneemt zonder dat je de foto beschadigt. Gebruik geen water of schoonmaakmiddel want daarmee tast je de beschermlaag van de foto's aan.

©PXimport

De glasplaat van de scanner moet goed schoon zijn voor je begint. Check ook tussentijds op stofdeeltjes.

Wat is dpi?

Dpi staat voor dots per inch. Dit geeft aan hoeveel pixels er op een rij staan per 2,54 cm (1 inch). Dit heeft vooral invloed als je de foto weer wilt afdrukken. Een lage dpi betekent dat er minder pixelinformatie is. Als je een foto met een lage dpi op posterformaat afdrukt, zie je dus een korrelige afbeelding. Bij het printen van normale foto's tot ongeveer A4-formaat is 300 dpi meer dan voldoende. Een hogere dpi geeft je meer vrijheid bij het bewerken, omdat er meer informatie is om mee te werken. Je kunt dan bijvoorbeeld ook een kleiner stuk uit een foto snijden en dit alsnog op een redelijk formaat afdrukken zonder kwaliteitsverlies.

Tip 05: Test-scans

Voor je de hele verzameling verwerkt, is het verstandig om een aantal testscans te doen, om de optimale instellingen van de scansoftware te vinden. In de meeste gevallen heeft de software bij je scanner een aantal voorgeprogrammeerde instellingen die prima voldoen. Probeer deze presets even uit, en kijk wat op het oog het beste resultaat geeft.

In deze fase gaat het erom dat je de foto's (of dia's) met zo veel mogelijk details digitaliseert, zodat je deze later met een fotobewerker kunt optimaliseren.

Zorg ervoor dat je scant op minimaal 300 dpi (zie ook het kader). Een hogere dpi neemt meer opslagruimte in beslag en kan in sommige gevallen een beter resultaat geven. Experimenteer hier ook mee bij je testscans. Om het verschil goed te zien, is het verstandig om even in te zoomen op je gescande foto's. Dan pas zie je echt hoeveel details eventueel verloren gaan met een lagere dpi. De ervaring leert dat voor de meeste foto's een dpi van 300 tot 600 een uitstekend resultaat geeft.

©PXimport

Deze foto is gescand met een te lage dpi, waardoor de pixels duidelijk zichtbaar zijn.

Tip 06: Achteraf bewerken

Het is verleidelijk om foto's of dia's meteen op de computer te perfectioneren. Dit is echter zeker niet de meest efficiënte methode. Wel is het verstandig om bij het scannen alvast een grove indeling van de foto's te maken. Maak dus in elk geval per jaar een aparte map aan. Maak eventueel in deze map ook een Kladblok-bestandje aan waarin je notities maakt over de inhoud van een of meerdere foto's. Blijf hier niet te lang bij stilstaan. Zeker als het om grote aantallen gaat kan de klus eindeloos lijken als je het scannen te vaak onderbreekt.

Je hebt geen duur programma als Adobe Photoshop nodig om je collectie te optimaliseren. Er zijn heel wat gratis alternatieven beschikbaar die sneller en eenvoudiger werken. Sommige programma's werken vanuit je browser. Google Foto's biedt bijvoorbeeld een aantal opties om foto's snel te verbeteren op gebied van helderheid, kleur en contrast. Hetzelfde geldt voor PIXLR. PhotoFiltre 7 en IrfanView zijn gebruikersvriendelijke pakketten die je gratis kunt installeren op je computer. Ten slotte is GIMP een behoorlijk complex alternatief voor Photoshop, met ook veel meer mogelijkheden.

©PXimport

GIMP is een gratis alternatief voor Photoshop, en minstens zo complex.

Batch-bewerking

Als je veel foto's tegelijk wilt omzetten naar een nieuw formaat, dan is het slim om dit te doen met 'batch-bewerking'. Dat wil zeggen dat je een computerprogramma dezelfde handeling op meerdere foto's laat uitvoeren. IrfanView kan dit bijvoorbeeld voor je regelen. In het menu File selecteer je Batch conversion/rename. In de daarop volgende dialoogbox selecteer je het uitvoerformaat en de map waarin je de gewijzigde bestanden wilt opslaan. Eventueel kun je ook alle afbeeldingen van een universele naam voorzien (bijvoorbeeld vakantie 1998-xx, waarbij xx het nummer van de foto is). IrfanView is heel krachtig in het massaal omzetten van foto's. Zorg er wel voor dat je de originelen intact houdt, dan kun je terug naar de bronbestanden mochten de resultaten tegenvallen.

Tip 07: Vermijd filters

Instagram heeft filters erg populair gemaakt, maar bij het bewerken van je ingescande foto's is het beter ze niet te gebruiken. Filters vervormen de pixels, zodat informatie verloren gaat. Sommige effecten voegen ruis toe, waarmee nog meer details worden overschreven. Hoe 'schoner' je je grote collectie foto's opslaat, hoe beter. Als je een deel van je foto's online gaat delen, kun je altijd kopieën van de foto's nog verder bewerken en dan wel een filter toevoegen.

In de meeste gevallen zijn er maar drie correcties nodig om een foto te optimaliseren: kleur, helderheid en contrast. Veel bewerkingsapps hebben een 'automatische verbeterknop' die deze instellingen aanpast. Probeer deze even uit. Is het resultaat niet echt naar wens, dan loont het de moeite om kleur, helderheid en contrast handmatig aan te passen, zodat 'verborgen' details zichtbaar en kleuren levendiger worden. Hoeveel details worden gevangen met het inscannen hangt ook af van de kwaliteit van je scanner.

©PXimport

Filters geven een dramatisch effect, maar er gaan ook veel details verloren.

Tip 08: Opslagruimte

Een fotocollectie neemt veel ruimte in beslag op de harde schijf. Foto van 10 bij 15 cm, ingescand op 600 dpi neemt al snel 5 megabyte in beslag. Door foto's in jpg-formaat op te slaan, nemen ze minder ruimte in, maar er gaat dan wel wat informatie (en dus kwaliteit) verloren. In de meeste gevallen zal dat kwaliteitsverlies niet erg opvallen.

Hoe dan ook is het fijn om voldoende ruimte op je harde schijf te hebben voor de volledige ongecomprimeerde scans, zodat je daar de beste resultaten uit kunt halen. Opslagruimte is tegenwoordig niet duur meer. Een externe schijf van een terabyte koop je al voor iets meer dan zestig euro.

©PXimport

Een externe harde schijf is niet duur meer.

Tip 09: Cloudopslag

Ook een harde schijf kan crashen, zorg dus dat je een goede back-up maakt van je gedigitaliseerde beelden zodat niet al je werk verloren gaat. Dit kan naar een NAS, maar ook een clouddienst komt hiervoor in aanmerking. Niet alleen heb je hiermee een veiligheidskopie die niet afhankelijk is van je eigen apparatuur, ook maakt een dergelijke dienst het vaak eenvoudig om afbeeldingen en fotoalbums met anderen te delen. De bekendste clouddiensten zijn Dropbox, Google Drive en OneDrive. Apple-gebruikers kunnen hun afbeeldingen opslaan in iCloud.

Deze diensten hebben allemaal een gratis optie, waarbij de geboden ruimte enigszins beperkt is. Dropbox geeft 2 gigabyte gratis. OneDrive 5 gigabyte en Google Drive een zeer ruime 15 GB. iCloud start met 5 GB gratis, maar de meeste mensen hebben die ruimte al bijna vol met de back-ups van hun iOS-apparaten. Sla je je foto's met Google Foto's op met maximaal 16 megapixel per foto, dan krijg je gratis onbeperkte opslagcapaciteit.

Hoeveel ruimte je nodig hebt voor je back-up, hangt uiteraard helemaal af van de omvang van je collectie.

©PXimport

Dropbox is nog altijd de populairste clouddienst, met 2 gigabyte gratis opslagruimte.

Albums inscannen

Als je foto's hebt die erg oud en kwetsbaar zijn, is het te overwegen om ze niet uit hun album te halen, maar om de albumpagina's als geheel in te scannen. Als de flatbedscanner groot genoeg is, kun je zo ook meerdere afbeeldingen tegelijk digitaliseren. Met een fotobewerkingsprogramma zoals GIMP of Photoshop kun je dan de foto's 'uitknippen' en als losse afbeeldingen bewaren. Let er wel op dat je matte beschermbladzijden en dergelijke niet meescant, want dat zorgt voor een vermindering van de kwaliteit.

Let er ook op dat de bladzijden van het album goed plat op de scanner liggen. Als dit niet het geval is (omdat het album erg dik is bijvoorbeeld) kan er vertekening optreden, dit is lastig te herstellen.

Tip 10: Maak een fotoalbum

Dit lijkt zeer tegenstrijdig. We hebben net alle foto's gedigitaliseerd. Wat moeten we dan nog met een fysiek album? Maar juist fotoalbums blijven de ideale manier om herinneringen af en toe op te halen of met anderen te delen die bij je langskomen. En wat dacht je van een album met alle gescande dia's en foto's waar bijvoorbeeld je vader/moeder, broer/zus of die ene kennis op staat als cadeau?

Het voordeel van het maken van een nieuwe album op basis van al je gescande foto's is dat de kwaliteit zeer hoog kan zijn. Je hebt immers de beste versies van al je kiekjes paraat. Hema, Albelli en Lulu bieden sjablonen en opmaakprofielen waardoor het resultaat er heel professioneel uitziet. Een vakantiealbum met de beste foto's en scans van tickets en kaarten wordt zo een compleet reisverslag dat mooi in de kast kan staan.

©PXimport

Een fysiek fotoalbum blijft de mooiste manier om herinneringen te delen.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.